Baby Bag

როგორ მივაჩვიოთ ბავშვი დამოუკიდებლობას

როგორ მივაჩვიოთ ბავშვი დამოუკიდებლობას
ბავშვებში დამოუკიდებელი უნარების განვითარების ხელშეწყობას მშობლები, როგორც წესი, არ ჩქარობენ, რადგან თვლიან, რომ მოზრდილობის ხანამდე ჯერ კიდევ ბევრი დროა და ამ მხრივ საჩქარო არაფერია, თუმცა რაც უფრო ნაადრევ ასაკში ასწავლით თქვენს შვილებს ორ ფეხზე მყარად დგომას, მით უფრო დაეხმარებით დამოუკიდებელ და წარმატებულ ადამიანებად​ ჩამოყალიბებაში.

გამონახეთ დრო სწავლებისთვის

მცირეწლოვან შვილს მოზრდილი ადამიანის მსგავსად თუ მოექცევით, ის თავს მეტად თავდაჯერებულად და დამოუკიდებლად იგრძნობს. მიეცით თქვენს შვილს ახალ-ახალი დავალებები, თქვენს მაგალითზე ასწავლეთ, როგორ უნდა იქცეოდეს ზრდასრული ადამიანი. ზრდასრულობა მის პროფესიად უნდა აქციოთ. დავალებები, რომლებსაც თქვენს შვილს მისცემთ, თქვენთვის ძალიან მარტივად შესასრულებელი აქტივობა უნდა იყოს, რომელიც ბავშვისთვის მეტისმეტად რთული არ იქნება. ასწავლეთ ბავშვს საკუთარი სათამაშო სივრცის მოწესრიგება, თავისი ჭუჭყიანი ტანსაცმლის სპეციალურ ყუთში მოთავსება. შედარებით მოზრდილ ასაკში კი სასადილო მაგიდის მოწესრიგებას და საკუთარი ჭურჭლის გასუფთავებასაც უნდა მიაჩვიოთ.

ხაზი გაუსვით ბავშვის მიღწევებს

სწავლების პროცესში, შესაძლოა, თქვენთვის სასურველი შედეგი ვერ მიიღოთ, მაგრამ ამის გამო ბავშვს ნუ გაკიცხავთ. ხაზი გაუსვით მის ნებისმიერ მიღწევას, თუნდაც სრულიად უმნიშვნელოს. ასე ბავშვს წაახალისებთ და მას მოტივაციის გაზრდაში დაეხმარებით. შეაქეთ თქვენი შვილი, თუ ხილის წვენს დამოუკიდებლად ჩაასხამს ჭიქაში და თქვენი დახმარების გარეშე დალევს. თქვენგან დადებითი შეფასების მოსმენის შემდეგ ბავშვი საკუთარი თავისადმი მეტი ნდობითა და პატივისცემით განეწყობა.

მიეცით ბავშვს არჩევანის გაკეთების უფლება

დამოუკიდებლობა ადამიანს საკუთარი არჩევანის გაკეთების უფლებას აძლევს. მშობელმა ბავშვს აუცილებლად უნდა აგრძნობინოს, რომ მას გადაწყვეტილების მიღება თავად შეუძლია. ჰკითხეთ თქვენს შვილს, რის მირთმევას ისურვებდა სადილად: ყველიანი მაკარონის თუ არაქისის კარაქისა და ჟელესი? ბავშვი ისეთი არჩევანის წინაშე უნდა დააყენოთ, რომ მის მიერ მიღებული ნებისმიერი გადაწყვეტილება თქვენთვის მისაღები იყოს.

ბავშვისთვის დახმარების გაწევა ყოველთვის აუცილებელი სულაც არ არის

არასდროს გაუკეთოთ ბავშვს ისეთი რამ, რისი გაკეთება მას დამოუკიდებლადაც შეუძლია. ნუ შეუკრავთ მას ფეხსაცმლის თასმებს და ნუ ჩააცმევთ ქურთუკს სახლიდან გასვლისას, თუ ის ამ ყველაფრის გაკეთებას თავადაც შეძლებს. თუ ბავშვი დამოუკიდებლად ჩაცმას ვერ ახერხებს, საქმის დაწყებაში დაეხმარეთ, შემდეგ კი ნება მიეცით ჩაცმის პროცესი თავად დაასრულოს. თუ დილით სახლიდან გასვლას ჩქარობთ და იძულებული ხართ ბავშვს ჩაცმაში დაეხმაროთ, ეცადეთ მაღვიძარა 15 წუთით ადრე დააყენოთ, რათა ბავშვს დამოუკიდებლად ჩაცმისთვის საკმარისი დრო მისცეთ.

შეუქმენით ბავშვს კომფორტული გარემო

საკუთარ თავზე დამოუკიდებლად ზრუნვას რომ მიაჩვიოთ, ბავშვისთვის საჭირო და აუცილებელი ნივთები ისეთ ადგილას უნდა დააწყოთ, სადაც მას ხელი მიუწვდება. თეფშები, ბავშვის საჭმელი, ჭიქა, წვენი ან წყალი ისეთ სიმაღლეზე უნდა დაალაგოთ, რომ ბავშვმა საჭმლის მირთმევა ან წყლის დალევა თქვენი დახმარების გარეშე შეძლოს. დააკვირდით მის ქცევას, ეცადეთ ყოველდღიურად გაახალისოთ გარემო, რომელშიც ბავშვი იზრდება. შეუქმენით მას მაქსიმალური კომფორტი, რათა თვითმომსახურება მარტივად შეძლოს.

იპოვეთ დადებითი უარყოფითში

თქვენი შვილის მიერ შეცდომების დაშვებას ტრაგედიად ნუ აქცევთ. შეცდომა პოზიტიურ მოვლენად უნდა აღიქვათ, რომელიც ბავშვს ახალი გამოცდილების შეძენაში ეხმარება. იმის ნაცვლად, რომ ბავშვი შეცდომის გამო გაკიცხოთ, ეცადეთ მასთან ერთად იპოვოთ პრობლემის გადაჭრის სხვა გზა. მიეცით თქვენს შვილს შეცდომების დაშვების უფლება. დამოუკიდებელ ადამიანებს შეცდომები არ აშინებთ.

ერიდეთ პერფექციონიზმს

არასდროს მოთხოვოთ ბავშვს თქვენ მიერ მიცემული დავალებები უნაკლოდ შეასრულოს. თუ ბავშვს პერფექციონისტული მოლოდინებით დატანჯავთ, ის მომავალში უარს იტყვის ახალი გამოწვევების მიღებაზე და უუნარო ადამიანად ჩამოყალიბდება, რომელსაც ყველაფერი აშინებს. თუ თქვენი შვილის მიღწევებით უკმაყოფილო ხართ, იმედგაცრუებას პირდაპირ ნუ გამოხატავთ. ეცადეთ ბავშვის შეცდომებს გაგებით მოეკიდოთ, რადგან მათი გამოსწორება გვიანი არასდროს არის. 

ავტორი: ია ნაროუშვილი

შეიძლება დაინტერესდეთ

„დასჯას ძალიან დიდი ტაქტი და ცოდნა სჭირდება და ის გადაიქცევა ყველაზე კარგ, მნიშვნელოვან სააღმზრდელო მომენტად,"- ფსიქოლოგი ნანა ჩაჩუა

„დასჯას ძალიან დიდი ტაქტი და ცოდნა სჭირდება და ის გადაიქცევა ყველაზე კარგ, მნიშვნელოვან სააღმზრდელო მომენტად,"- ფსიქოლოგი ნანა ჩაჩუა

ფსიქოლოგმა ნანა ჩაჩუამ ბავშვთან დასჯის აღმზრდელობით მეთოდად გამოყენების შესახებ ისაუბრა და აღნიშნა, რომ დასჯა უშუალოდ ქმედებას არ უნდა დავუკავშიროთ:

​დასჯა უშუალოდ ქმედებას არ უნდა უკავშირდებოდეს. პირველ რიგში, სიტუაცია უნდა იყოს ჩვენ მიერ შესწავლილი და გაცნობიერებული. ამის შემდეგ უნდა ვილაპარაკოთ წახალისებაზე, დასჯაზე და ა.შ. თუ ბავშვი ჭირვეულია ძალიან, მაშინ ჩვენ მისი ჭირვეულობის იგნორირებას ვაკეთებთ. შეიძლება ამის საფუძველი იყოს მოთხოვნილება იმისა, რომ ბავშვმა მიიქციოს მშობლის ყურადღება.“

ნანა ჩაჩუას თქმით, ბავშვის ჭირვეულობის იგნორირება ეფექტიანი მეთოდია:

„როდესაც ჩვენ ბავშვის ჭირვეულობას არ მივაქციეთ ყურადღება, იგნორირება გავუკეთეთ, ინსტრუმენტად ქცეული ჭირვეულობა გავაუფასურეთ. ჭირვეულობას მნიშვნელობა უნდა დავუკარგოთ. წავახალისოთ ბავშვი, თუ ის ისეთ რამეს გააკეთებს, რაც მის ასაკს წინ უსწრებს. ვთქვათ, ბავშვი ჰიგიენას არ იცავს, კბილებს არ იხეხავს დილას, სჭირდება სულ შეხსენება. ერთხელაც თავისით გაიხეხა კბილები, მაშინ უნდა წავახალისოთ, ვუთხრათ: „ყოჩაღ, შენ შეგიძლია ამის გაკეთება.“ ეს შექებაც არ უნდა იყოს გადაჭარბებული.“

„ყოველ საყვედურში, დასჯაში ბავშვის პიროვნულობა თუ იქნება არათუ ხელყოფილი, არამედ პირიქით, უფრო მეტად მივანიჭებთ ღირსებას, მაშინ დასჯასაც აზრი აქვს და რა თქმა უნდა, წახალისებასაც. ​დასჯას ძალიან დიდი ტაქტი და ცოდნა სჭირდება და ის გადაიქცევა ყველაზე კარგ, მნიშვნელოვან სააღმზრდელო მომენტად. ეს უნდა ვიცოდეთ ჩვენ ყოველთვის, რომ პიროვნება არ უნდა იყოს ხელყოფილი. რაღაც ისეთი თუ გააკეთა, კი არ ვეუბნებით: „რატომ გააკეთე?“ ვეუბნებით: „ეს შენ როგორ მოგივიდა?!“ ამით ჩვენ მას ნდობას ვუცხადებთ და ვაგრძნობინებთ, რომ მისი ცუდი ქცევა გამონაკლისია,“ - აღნიშნულ საკითხზე ნანა ჩაჩუამ რადიო „იმედის“ ეთერში ისაუბრა.

წყარო: ​რადიო „იმედი“

წაიკითხეთ სრულად