Baby Bag

მშობლების მაგალითი ბავშვისთვის საუკეთესო გაკვეთილია - როგორ აღვზარდოთ მზრუნველი ბავშვი

მშობლების მაგალითი ბავშვისთვის საუკეთესო გაკვეთილია - როგორ აღვზარდოთ მზრუნველი ბავშვი

ბავშვები ადრეული ასაკიდანვე სწავლობენ სხვა ადამიანების გრძნობებისა და განწყობების ​ამოცნობას. მიუხედავად ამისა, ისინი ხშირად ვერ აცნობიერებენ, როგორ უპასუხონ თანატოლებისა თუ უფროსების გარკვეულ ქმედებებს. ზრდასრული ადამიანები მცირეწლოვანი ბავშვების მხრიდან გამოვლენილ ეგოიზმს, როგორც წესი, ნორმალურ მოვლენად მიიჩნევენ, რადგან ითვლება, რომ ბავშვი ყოველთვის ეგოს გავლენით მოქმედებს და ამაში გასაკვირი არაფერია. მშობლები ვერ ხვდებიან, რომ ბავშვებს სხვა ადამიანების განცდების გაზიარების საოცარი უნარი აქვთ და მათთვის სხვებისადმი თანაგრძნობის გამოვლენის სწავლება რთული სულაც არ არის. ემპათიას ნებისმიერ ურთიერთობაში საბაზისო მნიშვნელობა აქვს. ჩვენს სტატიაში შემოგთავაზებთ საინტერესო ხერხებსა და მეთოდებს, რომელთა დახმარებით მზრუნველი და თანამგრძნობი ბავშვის აღზრდა არ გაგიჭირდებათ.

გაამდიდრეთ ბავშვის ლექსიკური მარაგი

ბავშვებს საკუთარი ემოციების ვერბალურად გამოხატვა ძალიან უჭირთ, რადგან მათ სათანადო ლექსიკური მარაგი არ გააჩნიათ. ასწავლეთ თქვენს შვილს ისეთი სიტყვები, რომლებიც მას გრძნობების გამომჟღავნებაში შეუწყობს ხელს. მაგ. თუ თქვენი ერთ-ერთი შვილი საკუთარ დას ან ძმას გაუბრაზდა და ტირის, მეორე შვილს შემდეგი კითხვით მიმართეთ: „რატომ ტირის შენი და/ძმა?“ ბავშვი, სავარაუდოდ, მოკლე პასუხით შემოიფარგლება და გიპასუხებთ, რომ არაფერი იცის. შემდეგ ჯერზე ბავშვს გარკვეული მიმართულება თავად უნდა მისცეთ. შეცვალეთ კითხვის ფორმულირება და თქვენს შვილს სწორი პასუხის აღმოჩენაში დაეხმარეთ. უთხარით მას, რომ, შესაძლოა, მისი დის ან ძმის ტირილის მიზეზი ის სათამაშო იყოს, რომელიც მან დაუკითხავად აიღო. მსგავსი მინიშნებები თქვენს შვილს სხვების განცდებისა და ემოციების გაცნობიერებაში დაეხმარება, გარდა ამისა, ის საკუთარი ნააზრევის უკეთ გადმოცემასაც ისწავლის. ბავშვებს ყურადღების ცენტრში ყოფნა ძალიან უყვართ. თუ გსურთ ბავშვს რაიმე ასწავლოთ, ეს მის პირად გამოცდილებაზე დაყრდნობით უნდა გააკეთოთ. აჩვენეთ თქვენს შვილს მისი ფოტოებით სავსე ალბომი და თითოეული ფოტოს შესახებ თქვენი მოსაზრებები გამოთქვით. აუხსენით, რატომ არის იგი ამა თუ იმ ფოტოზე მოწყენილი ან ბედნიერი. ბავშვებს უყვართ ისეთი ისტორიების მოსმენა, რომლებშიც მთავარ როლს თავადვე ასრულებენ. ყურადღება გაამახვილეთ მის მიერ გამოჩენილ სიკეთეზე, თანაგრძნობასა და ემპათიაზე, რითაც თქვენი გახარება შეძლო. ბავშვი ამას აუცილებლად დაიმახსოვრებს.

მიეცით ბავშვს მაგალითი

თქვენი ურთიერთობა სხვა ადამიანებთან ბავშვისთვის ყველაზე საინტერესო გაკვეთილია. ის ემპათიის გამოვლენას ადვილად მიეჩვევა, თუ დაინახავს, რომ თქვენ სხვებისადმი თანაგრძნობას ხშირად იჩენთ. გრძნობების გამომჟღავნებას ნუ მოერიდებით. თქვენს მეორე ნახევარს ბავშვის თანდასწრებით ჰკითხეთ, როგორ ჩაიარა დღემ, დაეხმარეთ მოხუცს, რომელსაც გზაზე გადასვლა უჭირს, დაცემულ ბავშვს წამოდგომაში მიეშველეთ და მისთვის სანუგეშო სიტყვებიც არ დაიშუროთ. თქვენი მაგალითი ბავშვისთვის საუკეთესო გაკვეთილია. მშობლის სხეულის ენა, საუბრის მანერა თუ ქცევის გარკვეული ხასიათი შვილის მთავარ მისაბაძ მაგალითს წარმოადგენს. დააკვირდით თქვენს სიტყვებს და ქმედებებს. ბავშვთან ყოფნისას ამ მხრივ განსაკუთრებული სიფრთხილის გამოჩენა გმართებთ.

პრაქტიკა მნიშვნელოვანია

ბავშვისა და თქვენი ინტერესები ყოველთვის თანხმობაში ვერ იქნება. შესაძლოა, თქვენს შვილს ნაყინის მოზრდილი ულუფის მირთმევა სურდეს, მაგრამ თქვენ მას ამის უფლება არ მისცეთ. აუცილებელია, ბავშვს თქვენი უარის მიზეზები კარგად აუხსნათ. მას თავიდანვე უნდა ესმოდეს, რომ ადამიანებს განსხვავებული სურვილები და მოტივები ამოძრავებთ და ზოგჯერ დათმობაზე წასვლა აუცილებელია. ბავშვს უნდა აუხსნათ, რომ სხვების მოთხოვნებისთვის ანგარიშის გაწევა სისუსტე არ არის. ბავშვი სხვებზე ფიქრსა და ზრუნვას აუცილებლად უნდა მიაჩვიოთ. მიეცით მას ისეთი დავალებები, რომელთა დახმარებით ეგოიზმის დაძლევას შეძლებს. უთხარით ბავშვს, რომ ყოველდღიურად გამოკვებოს ოჯახის ძაღლი, გაუსუფთაოს საცხოვრებელი ადგილი. ასე თქვენს შვილს სხვების ინტერესების გათვალისწინებას ასწავლით და გამუდმებით საკუთარ თავზე ფიქრს გადააჩვევთ. აუხსენით ბავშვს, რომ არ გამოიჩინოს გულგრილობა, როდესაც ატირებულ მეგობარს დაინახავს. ასწავლეთ თქვენს შვილს, როგორ უნდა მოიქცეს, როდესაც განსაცდელში მყოფ თანატოლს ხედავს. დაეხმარეთ ბავშვს სხვების განცდების და მოლოდინების სწორი აღქმა ისწავლოს, ასე მის მზრუნველ და თანამგრძნობ ადამიანად ჩამოყალიბებას შეუწყობთ ხელს.

ავტორი: ია ნაროუშვილი

შეიძლება დაინტერესდეთ

რა შემთხვევაში შეიძლება გახდეს კბილის პასტა ბავშვების გონებრივი ჩამორჩენის მიზეზი და შეიძლება თუ არა კბილის პასტის ხარისხის და უსაფრთხოების დადგენა ტუბზე დატანილი ფერების მიხედვით?

რა შემთხვევაში შეიძლება გახდეს კბილის პასტა ბავშვების გონებრივი ჩამორჩენის მიზეზი და შეიძლება თუ არა კბილის პასტის ხარისხის და უსაფრთხოების დადგენა ტუბზე დატანილი ფერების მიხედვით?

„ზოგიერთ კბილის პასტაში შედის ფტორი, რომლის გადაჭარბებულმა რაოდენობამ შესაძლოა ბავშვებში გამოიწვიოს გონებრივი ჩამორჩენა, იმ შემთხვევაშიც კი, თუ ბავშვი მუცლად ყოფნის დროს იღებს დედის მეშვეობით (თუ დედა ფტორიან პასტას დიდი რაოდენობით იყენებს). ერთი მხრივ, ფტორი აუცილებელია კბილისთვის და მეორე მხრივ, ამ საშიშროების წინაშე გვაყენებს“ - აღნიშნულის შესახებ ჰარვარდის მეცნიერმა ფილიპ გრანდჟანმა გადაცემაში „საიმედო რეკომენდაციები“ განაცხადა. 

„ჩვენ დიდი ხნის განმავლობაში ვეჭვობდით, რომ ფტორი შეიძლებოდა დამაზიანებელი ყოფილიყო ორგანიზმისთვის. უახლეს კვლევებში შევაჯამეთ ორსულებისა და ბავშვების მონაცემები. დადგინდა, რომ ბავშვები, რომლებიც ადრეული განვითარების ეტაპზე, ანუ მუცლად ყოფნის დროს დედისგან ბევრ ფტორს იღებდნენ, შემდგომში შეფერხება აქვთ ტვინის ფუნქციებში, კერძოდ IQ - ში. ფტორს ძირითადად სასმელი წყლიდან ვიღებთ, თუმცა როცა ამას ემატება კბილის პასტიდან მიღებული ფტორი, უკვე სარისკოა. რა თქმა უნდა, ფტორი კარიესის განვითარებას უშლის ხელს და ის აუცილებელია კბილებისთვის, თუმცა, ძალიან ცოტა რაოდენობით და მხოლოდ კბილების ზედაპირზე (არა ორგანიზმში). ჩვენი რეკომენდაციაა, რომ ჯაგრისზე დაიტანოთ ძალიან ცოტა კბილის პასტა, დაახლოებით ბრინჯის მარცვლის ზომის და გახეხვის შემდეგ სრულად გამოირეცხოთ პირის ღრუდან. ბავშვები კბილის ხეხვის დროს ყლაპავენ კბილის პასტას. კვლევების თანახმად, ასეთი ბავშვების ორგანიზმში ფტორის გადაჭარბებული რაოდენობა დაფიქსირდა, რომელიც შემდგომში ცირკულაციის შედეგად ხვდება ტვინში და იწვევს მის დაზიანებას“ - დასძინა ფილიპ გრანდჟანმა. 

როგორც გადაცემაში აღნიშნეს, აფთიაქებისა და მაღაზიის დახლებზე უამრავი ბრენდის კბილის პასტაა წარმოდგენილი, სხვადასხვა სარეკლამო წარწერა გვიჩენს კითხვას - პირის ღრუს მოვლის როგორ საშუალებებზე უნდა გავაკეთოთ არჩევანი, მაქსიმალური ეფექტის მისაღებად და ხომ არ არის რომელიმე პროდუქტი ჯანმრთელობისთვის საშიში?

,,ინტერნეტ სივრცეში გვხვდება უამრავი ვიდეო, სადაც კბილის პასტების ტუბზე დატანილი ფერადი ზოლების მიხედვით, უსაფრთხო და საფრთხის შემცველი პროდუქტების ერთმანეთისგან გარჩევას გვასწავლიან. სინამდვილეში ფერად ზოლებს სულ სხვა დანიშნულება აქვს და საერთოდ არ აქვს კავშირი კბილის პასტის შემადგენლობასთან. ეს ნიშნულები გამოიყენება მხოლოდ იმისთვის, რომ ქარხანაში გაიზომოს თუ რა სიგრძის ტუბი უნდა მოჭრას და შესაბამისად, ის აპარატი, რომელიც ამას აკეთებს ამ ნიშნულით ხვდება რა სიგრძეზე უნდა მოჭრას. მე პაციენტებს ყოველთვის ვთხოვ, რომ ამის მიხედვით არასდროს შეარჩიონ კბილის პასტა“ - აღნიშნა ქირურგმა, პარადონტოლოგმა თეა ნაცვლიშვილმა. 

„ქიმიური კბილის პასტები განსხვავებული შემადგენლობისაა, ამიტომ მათ შეძენამდე რეკომენდებულია სტომატოლოგთან კონსულტაცია, რომელიც ინდივიდუალურად თქვენი კბილებისა და ღრძილების შესაბამის პროდუქტს შეგირჩევთ. თუ პაციენტს აქვს ღრძილის ანთების მიმართ მიდრეკილება, მისთვის განკუთვნილ კბილის პასტაში უნდა შედიოდეს ან ქლორჰექსიდინი ან ეთერზეთები. ვისაც კარიესის მიმართ აქვს მიდრეკილება, მათ უნდა ჰქონდეთ ფტორირებული კბილის პასტა“ - დასძინა თეა ნაცვლიშვილმა.

ფტორი ერთ-ერთი ყველაზე ეფექტური და საყურადღებო კომპონენტია კბილის პასტების შემადგენლობაში. ის შეძლებისდაგვარად აღადგენს კბილის ემალს, უზრუნველყოფს კბილის მგრძნობელობის შემცირებას, რაც მისი დადებითი მხარეა. მგრძნობელობის გაძლიერებას კი კბილის ცვეთა განაპირობებს, გათხელებული ემალი ვეღარ იცავს კბილის დენტინს, რომელშიც ნერვული დაბოლოებების განშტოებებია და კბილები მარტივად რეაგირებს მჟავეზე, ტკბილზე, ცივსა და ცხელზე. ფტორიანი კბილის პასტა კი ემალის შევსებას უწყობს ხელს. არსებობს გასათვალისწინებელი ფაქტორი - ზედმეტი ფტორი საშიშია ჯანმრთელობისთვის!.

ზოგიერთი კბილის პასტის შემადგენლობაში შედის ნივთიერება ტრიკლოზანი, რომელიც პირის ღრუში ბაქტერიებს ანადგურებს და ეფექტურია, როგორც კარიესის, ასევე, ინფექციებისგან თავის დასაცავად. ამ დადებითი თვისებების მიუხედავად, მეცნიერების ნაწილს ტრიკლოზანის მიმართ საეჭვო დამოკიდებულება აქვს. ისინი ფიქრობენ, რომ შესაძლოა ბაქტერიების რეზისტენტობა გამოიწვიოს. გარდა ამისა, ცხოველებზე ჩატარებული ექსპერიმენტების მიხედვით დადგინდა ტრიკლოზალის უარყოფითი გავლენა ფარისებრ ჯირკვალზე, თუმცა, აღნიშნული კვლევები არ ჩატარებულა ადამიანზე, შესაბამისად, მეცნიერებს გადაჭრით უჭირთ იმის თქმა, რომ ეს ნივთიერება უარყოფით ზეგავლენას ახდენს ადამიანზე. ამიტომ, ჩვენი რეკომენდაციაა, რომ ტრიკლოზანიანი კბილის პასტები გამოიყენოთ მხოლოდ ექიმის დანიშნულებით, აუცილებლობის შემთხვევაში.

ერთ-ერთი ყველაზე მნიშვნელოვანი ინფორმაცია, რომელიც კბილის პასტების შემადგენლობის ჩამონათვალშია, მისი აბრაზიულობის, ანუ წმენდის მაჩვენებელი ინდექსია - ეს ინფორმაცია შემადგენლობაში მითითებულია, როგორც RDA – 20, RDA – 30, RDA – 50... რაც უფრო დიდი რიცხვია მითითებული აღნიშნული აბრევიატურის გასწვრივ, მით უფრო ეფექტურად წმენდს და ათეთრებს კბილებს, თუმცა ასეთივე წარმატებით აზიანებს ემალს. ანუ, ციფრები 0-დან 70-მდე დაბალ აბრაზიულობაზე მიუთითებს, საშუალოდ ითვლება 70-დან 100-მდე, 100-ზე ზემოთ კი მაღალი მაჩვენებელია. უმჯობესია არჩევანი გააკეთოთ დაბალი აბრაზიულობის მქონე კბილის პასტაზე და გამონაკლის შემთხვევებში ან მაქსიმუმ კვირაში ორჯერ გაიხეხოთ კბილები საშუალო ან მაღალი აბრაზიულობის მქონე კბილის პასტით.

კბილის პასტა, რომელიც წყალში ძალიან ქაფდება - ასეთი კბილის პასტის გამოყენებისგან თავი უნდა შევიკავოთ - აღნიშნეს გადაცემაში ,,საიმედო რეკომენაციდები. 

წყარო:​ ,,საიმედო რეკომენდაციები''

წაიკითხეთ სრულად