Baby Bag

როგორ ვასწავლოთ ბავშვს ბრაზის გამოხატვა უხეშობის გარეშე?

როგორ ვასწავლოთ ბავშვს ბრაზის გამოხატვა უხეშობის გარეშე?
გაბრაზებული პატარები ხშირად დაგროვილ აგრესიას ძალადობრივი ფორმებით გამოხატავენ, ისინი თავიანთ მეგობრებს, თანატოლებს და მშობლებს კბენით, ყვირილით, მუჯლუგუნების კვრით ან მსუბუქი საგნების სროლით ფიზიკურად უსწორდებიან. ბრაზის მსგავსი ფორმებით გამოხატვა მშობლებს სერიოზულ საფიქრალს ​უჩენს.

პატარებისთვის აგრესიის, რისხვის, აპათიის ან შიშის შეგრძნებები ძალიან ნაცნობია, თუმცა მათ საკუთარი ემოციების და განცდების გადმოსაცემად არასაკმარისი ლექსიკური მარაგი აქვთ. სწორედ ამიტომ ბავშვები დაგროვილ ბრაზს საკმაოდ უხეში ფორმებით გამოხატავენ. მშობლების ერთ-ერთი უმთავრესი მოვალეობაა საკუთარ შვილებს ემოციების სწორად გაგებასა და მართვაში დაეხმარონ. თუ ბავშვი საკუთარ განცდებს სწორად აღიქვამს და სრულყოფილად გააანალიზებს, ის ბრაზის გამოხატვის ნაკლებად აგრესიულ ფორმებს ადვილად გამოძებნის, რათა სხვებს ფიზიკური ტკივილი ან შეუარცხყოფა არ მიაყენოს.

გაბრაზება ნორმალური მოვლენაა

ბავშვებმა აუცილებლად უნდა იცოდნენ, რომ გაბრაზება ნორმალური მოვლენაა. ადამიანები ძალიან ხშირად განიცდიან შიშს, რისხვას, სევდას და ამაში ცუდი არაფერია. აუცილებლად უთხარით თქვენს შვილს, რომ საკუთარი განცდების არ უნდა ეშინოდეს, აუხსენით, რომ გუნება-განწყობის ცვლილებამ სხვების მიმართ აგრესიულად არ უნდა განაწყოს. ნუ წაუკითხავთ პატარებს მორალს. მათთან საუბრისას პრიმიტიული ფრაზებით შემოიფარგლეთ. თუ ბავშვის საქციელი მოსაწონია, უთხარით, რომ მისი ქცევა კარგია, ხოლო თუ ის სხვების მიმართ აგრესიას ავლენს, უთხარით, რომ ეს არ არის კარგი. ბავშვებს ზედმეტი ახსნა-განმარტების მოსმენა არ ხიბლავთ, მათ მარტივი ფრაზები ბევრად უკეთ ესმით. თუ აღმოაჩენთ, რომ თქვენი შვილი თავის ძმას კბენს ან სხვა სახის ფიზიკურ შეურაცხყოფას აყენებს, შემდეგი ფრაზით შემოიფარგლეთ: „სწორია, რომ შენს ძმაზე ბრაზდები, მაგრამ მისი კბენა არ არის კარგი საქციელი.“ ბავშვი თქვენს ნათქვამ სიტყვას აუცილებლად დაიმახსოვრებს.

შესთავაზეთ ბავშვს ჯანსაღი ალტერნატივა

კარგი მასწავლებელი ბავშვს დერეფანში სირბილს შემდეგი სიტყვების თქმით უკრძალავს: „მოდი, ყველამ ერთად მშვიდად ვისეირნოთ.“ თუ ბავშვს ეტყვით, რომ მან სირბილი დაუყოვნებლივ უნდა შეწყვიტოს, ის თქვენს მოსმენას არ მოისურვებს. მიმართვის კატეგორიული ტონი ბავშვებში გაღიზიანებას იწვევს. ამა თუ იმ ქცევის აკრძალვის ნაცვლად პატარას უფრო ჯანსაღი ალტერნატივა უნდა შესთავაზოთ.

თუ გაბრაზებულ ბავშვს ეტყვით, რომ თავის ძმას არ დაარტყას, ის ვერაფერს გაიგებს. ბავშვი დაიბნევა და საკუთარი ემოციების მართვა უფრო გაუჭირდება, რადგან დაგროვილი ბრაზის გამოხატვის ერთადერთ საშუალებას წაართმევთ. აუცილებლად შესთავაზეთ ბავშვს აგრესიული ქცევის ჯანსაღი ალტერნატივა. პატარას ემოციების მართვაში ადვილად დაეხმარებით თუ შემდეგ რეკომენდაციებს მისცემთ:

  • ემოციები ვერბალურად გამოხატოს
  • რჩევისთვის უფროსს მიმართოს
  • დასამშვიდებლად სუნთქვითი ვარჯიშები შეასრულოს
  • მოთმინების გამომუშავების მიზნით იცეკვოს, იმღეროს, დაითვალოს მის ირგვლივ არსებული საგნები

გაბრაზებული ბავშვების დასამშვიდებლად სპეციალური აპლიკაციები არსებობს, რომლებიც პატარებს მხიარული სიმღერების დახმარებით ემოციების მართვას ასწავლის. მშობლებს ინტერნეტში მარტივად შეუძლიათ მსგავსი აპლიკაციების მოძიება.

ბავშვს ემპათიის უნარი განუვითარეთ

ბავშვს სხვების განცდებისა და ემოციების გაზიარება ადრეული ასაკიდანვე უნდა ასწავლოთ. თუ ხედავთ, რომ თქვენი შვილი თავის თანატოლს კბენს, ხელით ეხება ან ხმამაღლა უყვირის, აუცილებლად ესაუბრეთ მას ემპათიის შესახებ. როდესაც ბავშვი დამშვიდდება, აუხსენით მას, თუ როგორი ტკივილი მიაყენა თავის მეგობარს, როდესაც მწარედ უკბინა. უთხარით, რომ თავისი თანატოლის ადგილას საკუთარი თავი წარმოიდგინოს და დაფიქრდეს, მოეწონებოდა თუ არა მის მიმართ მსგავსი აგრესიის გამოვლენა. ბავშვი საკუთარი ქცევის შედეგების გაანალიზებას უნდა მიეჩვიოს და სხვა ადამიანების განცდებს პატივი სცეს.

ბავშვის აგრესიულ ქცევას ყოველთვის აქვს გარკვეული მიზეზი. მშობელმა უნდა გაარკვიოს, რა აწუხებს პატარას, ხომ არ ეძინება, ხომ არ გადაიღალა ან შია. შესაძლოა აგრესიული ქცევის მოტივი ეჭვიანობა ან შიშის განცდაც იყოს. ბავშვმა უნდა იგრძნოს, რომ მშობელი მისი განცდებითა და ემოციებით ინტერესდება, რომ ის მშობლის სიყვარულის მთავარი ობიექტია. თუ ბავშვისადმი სათანადო მზრუნველობას გამოიჩენთ, ის სხვებზე ზრუნვას გაცილებით მარტივად ისწავლის. 

ავტორი: ია ნაროუშვილი 

შეიძლება დაინტერესდეთ

როგორ უნდა მოიქცეს მშობელი, თუ ბავშვს ხელის დარტყმის ჩვევა აქვს?

როგორ უნდა მოიქცეს მშობელი, თუ ბავშვს ხელის დარტყმის ჩვევა აქვს?

მშობლები ფიქრობენ, რომ მათი მცირეწლოვანი შვილები ყველაფერს შესანიშნავად იგებენ და ყოველთვის იდეალურად უნდა იქცეოდნენ. დედები ხშირად გაოცებას ვერ მალავენ, როდესაც სკოლამდელი ასაკის ბავშვი მათ მოულოდნელად ხელს ურტყამს, რადგან მშობლის ნათქვამ სიტყვებს კარგად ვერ იგებს. მშობლების გაოცებას იწვევს, როდესაც მათი შვილი სხვა ბავშვის მიმართ იმავე ქცევას ავლენს.

ბავშვის ჩვევა, რომ ხელი დაარტყას მშობელს, უფროსებში ხშირად გაოცებას, სევდას, ბრაზს, სინანულს და სხვა ნეგატიურ განცდებს იწვევს. მცირეწლოვან ბავშვებში ხელის დარტყმის ჩვევა საკმაოდ გავრცელებულია. თუ ბავშვი ხელს გირტყამთ, არ ნიშნავს, რომ სძულხართ. ეს არც იმაზე მიანიშნებს, რომ თქვენ შვილის აღზრდას ვერ ახერხებთ.

პირველ რიგში, მნიშვნელოვანია მშობელმა გააცნობიეროს, რატომ დაარტყა მას ბავშვმა. ამერიკის პედიატრთა აკადემიის ინფორმაციით, მცირეწლოვან და სკოლამდელი ასაკის ბავშვებში მსგავსი ქცევა თვითკონტროლის ნაკლებობით არის განპირობებული. მიზეზები, რის გამოც მცირეწლოვანმა ბავშვმა შეიძლება ხელი დაგარტყათ, შემდეგია: ის ფიქრობს, რომ ხელის დარტყმით დასახულ მიზანს მიაღწევს, ბავშვს ძლიერი ემოციები აქვს და მათში გარკვევას ასაკის გამო ვერ ახერხებს, ბავშვმა არ იცის, როგორ მიიღოს ის, რაც სურს. ისინი საკუთარი ძალაუფლების საზღვრებს ამოწმებენ, რაც მათი ასაკისთვის ბუნებრივია, ბავშვებს ამ ასაკში ემპათიის განცდა არ აქვთ სათანადოდ განვითარებული.

მნიშვნელოვანია, მშობლებმა იცოდნენ, როგორ უპასუხონ ბავშვის მსგავს ქცევას. თუ ბავშვის დარტყმას დარტყმით უპასუხებთ, ის იფიქრებს, რომ ცუდ ქცევაზე პასუხი ცუდი ან უარესი ქცევის ჩადენაა. გირჩევთ ბავშვის მიმართ გამოიყენოთ ფრაზები: „ვხედავ, რომ გაღიზიანებული ხარ...“ „ვხედავ, რომ გრძნობების გამოხატვა გინდა...“ „მესმის, რომ განიცდი...“ ბავშვი უფრო მეტად უსმენს იმ ადამიანებს, რომლებიც მას უსმენენ, ამიტომ მნიშვნელოვანია, ვაგრძნობინოთ, რომ მისი გვესმის.

მშობლებმა დისციპლინის მიზნით საუბრის მტკიცე ტონი და მკაფიო რეკომენდაციები უნდა გამოიყენონ. მნიშვნელოვანია, წახალისების მიზნით ბავშვის შექებაც. დასჯა ნეგატიური ხასიათის ქმედებაა. თქვენ ბავშვს სჯით ისეთი ქცევის გამო, რომლის უარყოფითი მხარეების შესახებ მან არაფერი იცის.

3 წლამდე ასაკის ბავშვებს დასჯის არსი არ ესმით. საზღვრების დაწესება გაცილებით სწორი მიდგომაა, ვიდრე დასჯა. ბავშვების უდიდესი ნაწილი მკაფიოდ, მშვიდად ახსნილ და განმარტებულ შეზღუდვებს ემორჩილება.

წყარო: ​moms.com

წაიკითხეთ სრულად