Baby Bag

როგორ ვასწავლოთ ბავშვს ბრაზის გამოხატვა უხეშობის გარეშე?

როგორ ვასწავლოთ ბავშვს ბრაზის გამოხატვა უხეშობის გარეშე?
გაბრაზებული პატარები ხშირად დაგროვილ აგრესიას ძალადობრივი ფორმებით გამოხატავენ, ისინი თავიანთ მეგობრებს, თანატოლებს და მშობლებს კბენით, ყვირილით, მუჯლუგუნების კვრით ან მსუბუქი საგნების სროლით ფიზიკურად უსწორდებიან. ბრაზის მსგავსი ფორმებით გამოხატვა მშობლებს სერიოზულ საფიქრალს ​უჩენს.

პატარებისთვის აგრესიის, რისხვის, აპათიის ან შიშის შეგრძნებები ძალიან ნაცნობია, თუმცა მათ საკუთარი ემოციების და განცდების გადმოსაცემად არასაკმარისი ლექსიკური მარაგი აქვთ. სწორედ ამიტომ ბავშვები დაგროვილ ბრაზს საკმაოდ უხეში ფორმებით გამოხატავენ. მშობლების ერთ-ერთი უმთავრესი მოვალეობაა საკუთარ შვილებს ემოციების სწორად გაგებასა და მართვაში დაეხმარონ. თუ ბავშვი საკუთარ განცდებს სწორად აღიქვამს და სრულყოფილად გააანალიზებს, ის ბრაზის გამოხატვის ნაკლებად აგრესიულ ფორმებს ადვილად გამოძებნის, რათა სხვებს ფიზიკური ტკივილი ან შეუარცხყოფა არ მიაყენოს.

გაბრაზება ნორმალური მოვლენაა

ბავშვებმა აუცილებლად უნდა იცოდნენ, რომ გაბრაზება ნორმალური მოვლენაა. ადამიანები ძალიან ხშირად განიცდიან შიშს, რისხვას, სევდას და ამაში ცუდი არაფერია. აუცილებლად უთხარით თქვენს შვილს, რომ საკუთარი განცდების არ უნდა ეშინოდეს, აუხსენით, რომ გუნება-განწყობის ცვლილებამ სხვების მიმართ აგრესიულად არ უნდა განაწყოს. ნუ წაუკითხავთ პატარებს მორალს. მათთან საუბრისას პრიმიტიული ფრაზებით შემოიფარგლეთ. თუ ბავშვის საქციელი მოსაწონია, უთხარით, რომ მისი ქცევა კარგია, ხოლო თუ ის სხვების მიმართ აგრესიას ავლენს, უთხარით, რომ ეს არ არის კარგი. ბავშვებს ზედმეტი ახსნა-განმარტების მოსმენა არ ხიბლავთ, მათ მარტივი ფრაზები ბევრად უკეთ ესმით. თუ აღმოაჩენთ, რომ თქვენი შვილი თავის ძმას კბენს ან სხვა სახის ფიზიკურ შეურაცხყოფას აყენებს, შემდეგი ფრაზით შემოიფარგლეთ: „სწორია, რომ შენს ძმაზე ბრაზდები, მაგრამ მისი კბენა არ არის კარგი საქციელი.“ ბავშვი თქვენს ნათქვამ სიტყვას აუცილებლად დაიმახსოვრებს.

შესთავაზეთ ბავშვს ჯანსაღი ალტერნატივა

კარგი მასწავლებელი ბავშვს დერეფანში სირბილს შემდეგი სიტყვების თქმით უკრძალავს: „მოდი, ყველამ ერთად მშვიდად ვისეირნოთ.“ თუ ბავშვს ეტყვით, რომ მან სირბილი დაუყოვნებლივ უნდა შეწყვიტოს, ის თქვენს მოსმენას არ მოისურვებს. მიმართვის კატეგორიული ტონი ბავშვებში გაღიზიანებას იწვევს. ამა თუ იმ ქცევის აკრძალვის ნაცვლად პატარას უფრო ჯანსაღი ალტერნატივა უნდა შესთავაზოთ.

თუ გაბრაზებულ ბავშვს ეტყვით, რომ თავის ძმას არ დაარტყას, ის ვერაფერს გაიგებს. ბავშვი დაიბნევა და საკუთარი ემოციების მართვა უფრო გაუჭირდება, რადგან დაგროვილი ბრაზის გამოხატვის ერთადერთ საშუალებას წაართმევთ. აუცილებლად შესთავაზეთ ბავშვს აგრესიული ქცევის ჯანსაღი ალტერნატივა. პატარას ემოციების მართვაში ადვილად დაეხმარებით თუ შემდეგ რეკომენდაციებს მისცემთ:

  • ემოციები ვერბალურად გამოხატოს
  • რჩევისთვის უფროსს მიმართოს
  • დასამშვიდებლად სუნთქვითი ვარჯიშები შეასრულოს
  • მოთმინების გამომუშავების მიზნით იცეკვოს, იმღეროს, დაითვალოს მის ირგვლივ არსებული საგნები

გაბრაზებული ბავშვების დასამშვიდებლად სპეციალური აპლიკაციები არსებობს, რომლებიც პატარებს მხიარული სიმღერების დახმარებით ემოციების მართვას ასწავლის. მშობლებს ინტერნეტში მარტივად შეუძლიათ მსგავსი აპლიკაციების მოძიება.

ბავშვს ემპათიის უნარი განუვითარეთ

ბავშვს სხვების განცდებისა და ემოციების გაზიარება ადრეული ასაკიდანვე უნდა ასწავლოთ. თუ ხედავთ, რომ თქვენი შვილი თავის თანატოლს კბენს, ხელით ეხება ან ხმამაღლა უყვირის, აუცილებლად ესაუბრეთ მას ემპათიის შესახებ. როდესაც ბავშვი დამშვიდდება, აუხსენით მას, თუ როგორი ტკივილი მიაყენა თავის მეგობარს, როდესაც მწარედ უკბინა. უთხარით, რომ თავისი თანატოლის ადგილას საკუთარი თავი წარმოიდგინოს და დაფიქრდეს, მოეწონებოდა თუ არა მის მიმართ მსგავსი აგრესიის გამოვლენა. ბავშვი საკუთარი ქცევის შედეგების გაანალიზებას უნდა მიეჩვიოს და სხვა ადამიანების განცდებს პატივი სცეს.

ბავშვის აგრესიულ ქცევას ყოველთვის აქვს გარკვეული მიზეზი. მშობელმა უნდა გაარკვიოს, რა აწუხებს პატარას, ხომ არ ეძინება, ხომ არ გადაიღალა ან შია. შესაძლოა აგრესიული ქცევის მოტივი ეჭვიანობა ან შიშის განცდაც იყოს. ბავშვმა უნდა იგრძნოს, რომ მშობელი მისი განცდებითა და ემოციებით ინტერესდება, რომ ის მშობლის სიყვარულის მთავარი ობიექტია. თუ ბავშვისადმი სათანადო მზრუნველობას გამოიჩენთ, ის სხვებზე ზრუნვას გაცილებით მარტივად ისწავლის. 

ავტორი: ია ნაროუშვილი 

შეიძლება დაინტერესდეთ

რატომ ვითარდება ლორდოზი, რა სიმპტომებით ხასიათდება და როგორ ხდება დიაგნოზის დასმა?

რატომ ვითარდება ლორდოზი, რა სიმპტომებით ხასიათდება და როგორ ხდება დიაგნოზის დასმა?

რატომ ვითარდება ლორდოზი, რა სიმპტომებით ხასიათდება და როგორ ხდება დიაგნოზის დასმა? - ამ და სხვა საკითხებზე ​MomsEdu.ge-ს ბავშვთა ორთოპედი ამირან შარაბიძე ესაუბრა.

- რატომ ვითარედება ლორდოზი?

- დავიწყოთ განმარტებით - ლორდოზი, ესაა ხერხემლის სვეტის ფიზიოლოგიური მრუდი, რომელიც შედრეკილია სხეულისკენ. ფიზიოლოგიურად არსებობს ორი, წელის და კისრის ლორდოზი. როდესაც ეს ნადრეკი ზომაზე მეტია, უწოდებენ ჰიპერლორდოზს, როდესაც მცირე - ჰიპოლორდოზს. ყველაზე მეტად გავრცელებულია წელის, ანუ ლუმბალური ჰიპერლოდოზი. ის შეიძლება იყოს კონსტიტუციური, თანდაყოლილი, როგორც ანატომიური თავისებურება ან შეძენილი, რომელიც გარკვეული პათოლოგიის ან ხელშემწყობი ფაქტორის გამო ვითარდება.

შეძენილი ლუმბალური ჰიპერლორდოზის გამომწვევი ბევრი მიზეზი არსებობს: კუნთების ჰიპოტონია, ხერხემლის კომპენსაციურიგამრუდება, ბავშვის ჩონჩხის სწრაფი ზრდა, მენჯ-ბარძაყის სახსრების დისპლაზია ან მალფორმაცია, სხეულის ხანგრძლივად არასწორ პოზიციაში ყოფნა, მალთაშუა თიაქარი, სიმსივნური წარმონაქმნები, ინფექციური ან ნევროლოგიური დაავადებები, რაქიტი და სხვა ოსტეოარტიკულარული დაავადებები.

შეძენილი ლუმბალური ჰიპერლორდოზის გამომწვევი მიზეზი ასევე შეიძლება გახდეს ორსულობა, ჭარბი წონა ან სიმსუქნე, ზურგის ტრავმები, მაღალქუსლიანი ფეხსაცმლის ხშირი და ხანგრძლივი გამოყენება, კუნთების სისუსტე, ოსტეოპოროზი.

- რა სიმპტომებით ხასიათდება?

- ზომიერად გამოხატული ჰიპერლორდოზი უხშირესად უსიმპტომოდ მიმდინარეობს და ის შეიძლება შეუმჩნეველიც კი დარჩეს. თუმცა, მკვეთრად გამოხატული ფორმის არსებობისას, წელის მალების კომპრესია დროთა განმავლობაში იწვევს ლოკალურ, განმეორებად ანთებებს, დაბუჟების და ტკივილის შეგრძნებას ზურგის, ზედა და ქვედა კიდურების არეში.

- როგორ ხდება დიაგნოზის დასმა?

- დიაგნოზის დასმა ხდება კლინიკური გასინჯვის საფუძველზე, რაც პირველ რიგში, გულისხმობს ორთოპედის მიერ ტანდეგობის გულდასმით შეფასებას, დეფორმაციის ზონების და ხარისხის ზუსტ განსაზღვრას, ამის შემდეგ დიაგნოზი უნდა დადასტურდეს ხერხემლის სვეტის რენტგენოლოგიური კვლევით. თუმცა, მეორადი პირელორდოზი გამოხატული კლინიკური ნიშნით, მოითხოვს უფრო ღრმა კვლევას, რათა დადგინდეს მისი გამომწვევი ზუსტი მიზეზი და განისაზღვროს მკურნალობის შემდგომი ტაქტიკა.

- როგორ მკურნალობენ მას?

- მკურნალობის მეთოდი ინდივიდუალურად ირჩევა და ის დიდწილად დამოკიდებულია დაავადების გამომწვევ მიზეზზე, თუმცა, ზოგადად ის მიმართულია სიმპტომების შემცირებისკენ. ესენია: ანალგეზიური, მიორელაქსაციური და ანთების საწინააღმდეგო პრეპარატები. ჭარბწონიანობის შემთხვევაში წონის კორექცია, კინეზოთერაპია, კუნთების ელასტიურობის და ძალის შენარჩუნების მიზნით. ზოგიერთ შემთხვევაში შესაძლებელოა საჭირო გახდეს სპეციალური კორსეტის გამოყენება, რათა თავიდან იქნეს აცილებული დაავადების შემდგომი გამწვავება. იშვიათად საჭირო ხდება ქირურგიული ჩარევა, რათა მოხდეს გამომწვევი მიზეზის მოშორება.

თუმცა, მკურნალობაზე მარტივი გზაა დაავადების პრევენცია, რაც გულისხმობს: სხეულის არასწორ პოზიციაში ხანგრძლივად ყოფნის თავიდან არიდებას, წონის კონტროლს, რეგულარულ ვარჯიშს კუნთოვანი ტონუსის შენარჩუნების მიზნით, მაღალქუსლიანი ფეხსაცმელის ხანგრძლივად და ხშირად გამოყენებისგან თავის შეკავებას.

ესაუბრა მარიამ ჩოქური 

წაიკითხეთ სრულად