Baby Bag

როგორ ვასწავლოთ ბავშვს ბრაზის გამოხატვა უხეშობის გარეშე?

როგორ ვასწავლოთ ბავშვს ბრაზის გამოხატვა უხეშობის გარეშე?
გაბრაზებული პატარები ხშირად დაგროვილ აგრესიას ძალადობრივი ფორმებით გამოხატავენ, ისინი თავიანთ მეგობრებს, თანატოლებს და მშობლებს კბენით, ყვირილით, მუჯლუგუნების კვრით ან მსუბუქი საგნების სროლით ფიზიკურად უსწორდებიან. ბრაზის მსგავსი ფორმებით გამოხატვა მშობლებს სერიოზულ საფიქრალს ​უჩენს.

პატარებისთვის აგრესიის, რისხვის, აპათიის ან შიშის შეგრძნებები ძალიან ნაცნობია, თუმცა მათ საკუთარი ემოციების და განცდების გადმოსაცემად არასაკმარისი ლექსიკური მარაგი აქვთ. სწორედ ამიტომ ბავშვები დაგროვილ ბრაზს საკმაოდ უხეში ფორმებით გამოხატავენ. მშობლების ერთ-ერთი უმთავრესი მოვალეობაა საკუთარ შვილებს ემოციების სწორად გაგებასა და მართვაში დაეხმარონ. თუ ბავშვი საკუთარ განცდებს სწორად აღიქვამს და სრულყოფილად გააანალიზებს, ის ბრაზის გამოხატვის ნაკლებად აგრესიულ ფორმებს ადვილად გამოძებნის, რათა სხვებს ფიზიკური ტკივილი ან შეუარცხყოფა არ მიაყენოს.

გაბრაზება ნორმალური მოვლენაა

ბავშვებმა აუცილებლად უნდა იცოდნენ, რომ გაბრაზება ნორმალური მოვლენაა. ადამიანები ძალიან ხშირად განიცდიან შიშს, რისხვას, სევდას და ამაში ცუდი არაფერია. აუცილებლად უთხარით თქვენს შვილს, რომ საკუთარი განცდების არ უნდა ეშინოდეს, აუხსენით, რომ გუნება-განწყობის ცვლილებამ სხვების მიმართ აგრესიულად არ უნდა განაწყოს. ნუ წაუკითხავთ პატარებს მორალს. მათთან საუბრისას პრიმიტიული ფრაზებით შემოიფარგლეთ. თუ ბავშვის საქციელი მოსაწონია, უთხარით, რომ მისი ქცევა კარგია, ხოლო თუ ის სხვების მიმართ აგრესიას ავლენს, უთხარით, რომ ეს არ არის კარგი. ბავშვებს ზედმეტი ახსნა-განმარტების მოსმენა არ ხიბლავთ, მათ მარტივი ფრაზები ბევრად უკეთ ესმით. თუ აღმოაჩენთ, რომ თქვენი შვილი თავის ძმას კბენს ან სხვა სახის ფიზიკურ შეურაცხყოფას აყენებს, შემდეგი ფრაზით შემოიფარგლეთ: „სწორია, რომ შენს ძმაზე ბრაზდები, მაგრამ მისი კბენა არ არის კარგი საქციელი.“ ბავშვი თქვენს ნათქვამ სიტყვას აუცილებლად დაიმახსოვრებს.

შესთავაზეთ ბავშვს ჯანსაღი ალტერნატივა

კარგი მასწავლებელი ბავშვს დერეფანში სირბილს შემდეგი სიტყვების თქმით უკრძალავს: „მოდი, ყველამ ერთად მშვიდად ვისეირნოთ.“ თუ ბავშვს ეტყვით, რომ მან სირბილი დაუყოვნებლივ უნდა შეწყვიტოს, ის თქვენს მოსმენას არ მოისურვებს. მიმართვის კატეგორიული ტონი ბავშვებში გაღიზიანებას იწვევს. ამა თუ იმ ქცევის აკრძალვის ნაცვლად პატარას უფრო ჯანსაღი ალტერნატივა უნდა შესთავაზოთ.

თუ გაბრაზებულ ბავშვს ეტყვით, რომ თავის ძმას არ დაარტყას, ის ვერაფერს გაიგებს. ბავშვი დაიბნევა და საკუთარი ემოციების მართვა უფრო გაუჭირდება, რადგან დაგროვილი ბრაზის გამოხატვის ერთადერთ საშუალებას წაართმევთ. აუცილებლად შესთავაზეთ ბავშვს აგრესიული ქცევის ჯანსაღი ალტერნატივა. პატარას ემოციების მართვაში ადვილად დაეხმარებით თუ შემდეგ რეკომენდაციებს მისცემთ:

  • ემოციები ვერბალურად გამოხატოს
  • რჩევისთვის უფროსს მიმართოს
  • დასამშვიდებლად სუნთქვითი ვარჯიშები შეასრულოს
  • მოთმინების გამომუშავების მიზნით იცეკვოს, იმღეროს, დაითვალოს მის ირგვლივ არსებული საგნები

გაბრაზებული ბავშვების დასამშვიდებლად სპეციალური აპლიკაციები არსებობს, რომლებიც პატარებს მხიარული სიმღერების დახმარებით ემოციების მართვას ასწავლის. მშობლებს ინტერნეტში მარტივად შეუძლიათ მსგავსი აპლიკაციების მოძიება.

ბავშვს ემპათიის უნარი განუვითარეთ

ბავშვს სხვების განცდებისა და ემოციების გაზიარება ადრეული ასაკიდანვე უნდა ასწავლოთ. თუ ხედავთ, რომ თქვენი შვილი თავის თანატოლს კბენს, ხელით ეხება ან ხმამაღლა უყვირის, აუცილებლად ესაუბრეთ მას ემპათიის შესახებ. როდესაც ბავშვი დამშვიდდება, აუხსენით მას, თუ როგორი ტკივილი მიაყენა თავის მეგობარს, როდესაც მწარედ უკბინა. უთხარით, რომ თავისი თანატოლის ადგილას საკუთარი თავი წარმოიდგინოს და დაფიქრდეს, მოეწონებოდა თუ არა მის მიმართ მსგავსი აგრესიის გამოვლენა. ბავშვი საკუთარი ქცევის შედეგების გაანალიზებას უნდა მიეჩვიოს და სხვა ადამიანების განცდებს პატივი სცეს.

ბავშვის აგრესიულ ქცევას ყოველთვის აქვს გარკვეული მიზეზი. მშობელმა უნდა გაარკვიოს, რა აწუხებს პატარას, ხომ არ ეძინება, ხომ არ გადაიღალა ან შია. შესაძლოა აგრესიული ქცევის მოტივი ეჭვიანობა ან შიშის განცდაც იყოს. ბავშვმა უნდა იგრძნოს, რომ მშობელი მისი განცდებითა და ემოციებით ინტერესდება, რომ ის მშობლის სიყვარულის მთავარი ობიექტია. თუ ბავშვისადმი სათანადო მზრუნველობას გამოიჩენთ, ის სხვებზე ზრუნვას გაცილებით მარტივად ისწავლის. 

ავტორი: ია ნაროუშვილი 

შეიძლება დაინტერესდეთ

„ჩვილს ძილის დროს ბალიში არ სჭირდება, ეს ეხება რბილ სათამაშოებსაც“ - პედიატრი ნანა საპანაძე ბავშვის საწოლის ე.წ. გამოსაკრავებზე

„ჩვილს ძილის დროს ბალიში არ სჭირდება, ეს ეხება რბილ სათამაშოებსაც“ - პედიატრი ნანა საპანაძე ბავშვის საწოლის ე.წ. გამოსაკრავებზე

ხშირად მშობლები ჩვილის საწოლის გასაფორმებლად იყენებენ სხვადასხვა ნივთს, ე.წ გამოსაკრავებს (ბალიში, სათამაშო და სხვა), რამაც შესაძლოა, დიდი საფრთხე შეუქმნას პატარას სიცოცხლეს. ინტერნეტ სივრცეში გამოქვეყნდა ვიდეო, სადაც მძინარე ბავშვმა მოძრაობა დაიწყო და საბანში გახვეულმა ვერ გაითავისუფლა თავი. საბედნიეროდ, დედამ გაიგო ტირილის ხმა და შევიდა ოთახში. როგორც ჩანს, ბალიშები და საბანიც საფრთხის შემცველია, როდესაც ბავშვი მუდმივი ყურადღების ქვეშ არ იმყოფება. პედიატრების რეკომენდაციით, ბალიში არ უნდა გამოვიყენოთ ბავშვის საწოლის მოსართვად. ამ თემაზე MomsEdu.ge-ს ესაუბრა პედიატრი, ნანა საპანაძე.

„ვიდრე გავრცელებული ვიდეოს შესახებ გავაკეთებდე კომენტარს, რამდენიმე სიტყვით მინდა შევეხო, ზოგადად, ბავშვისთვის უსაფრთხო გარემოს და კონკრეტულად, უსაფრთხო საწოლს. საწოლი ერთ-ერთი ყველაზე საჭირო ნივთია ბავშვისთვის და მშობლისთვისაც. დაბადებიდანვე ბავშვს ძილისა და დასვენების ფიზიოლოგიური მოთხოვნილების დასაკმაყოფილებლად ესაჭიროება საკუთარი მიკროგარემო, კერძოდ, საწოლი. აქვე აღვნიშნავ, რომ სიცოცხლის პირველი წლის მანძილზე ბავშვს უნდა ეძინოს თქვენს ოთახში და არა თქვენს საწოლში, ეს ძალიან მნიშვნელოვანია. (ღამე ბავშვი თქვენს ოთახში შეიძლება წლის შემდეგაც იძინებდეს, მაგრამ აუცილებლად თავის საწოლში და კატეგორიულად, არა თქვენს საწოლში) .

დიზაინისა და ფორმისგან დამოუკიდებლად ყველა საწოლს, რომელიც გათვლილია ბავშვის ზრდის შესაბამისი ტრანსფორმირებისთვის, უნდა ჰქონდეს ფსკერის რეგულირების შესაძლებლობა, მაღალი ფსკერიდან მაქსიმალურად დაბალ დონეზე რეგულირებისთვის. რადგანაც ახალშობილი უფრო მოხერხებულია მაღალი ფსკერით საწოლზე, ხოლო, როდესაც ბავშვს უკვე შეუძლია დამოუკიდებლად წამოჯდომა და მოაჯირებზე დაყრდნობით ფეხზე დადგომა, მაღალი ფსკერით საწოლი უკვე ერთობ სახიფათოა. რადგანაც საწოლი შეირჩევა იმ გათვლით, რომ ბავშვის ზრდასთან ერთად რამდენიმე წელი მაინც არ იყოს საჭირო მისი შეცვლა, საწოლს აუცილებლად უნდა ჰქონდეს ძირის ტრანსფორმირების ფუნქცია. საწოლის ზედაპირი უნდა იყოს აუცილებლად მყარი
, ასევე, გასათვალისწინებელია, რომ საწოლის დამცავი კედლის ხარიხებს შორის არ იყოს ფართო მანძილი, რათა პატარას თავი არ გამოეტიოს. ასევე, არ უნდა იყოს დიდი მანძილი საწოლის გვერდებსა და მატრასს შორის. ყოველივე ეს აუცილებელია ბავშვის უსაფრთხოებისთვის.“

- ქალბატონო ნანა, ვიცით, რომ ბავშვის საწოლი ბევრი ნივთით არ უნდა იყოს გადატვირთული. რამდენად მიზანშეწონილია ბალიშებით საწოლის გაფორმება?

- რაც შეეხება, საწოლის გაფორმებას ბალიშებით, სათამაშოებით, მცირე ასაკის ბავშვებისთვის არ არის მიზანშეწონილი საწოლში რბილი სათამაშოების დატოვება. ასევე, სიფრთხილით უნდა დავამაგროთ გვერდზე ე.წ. ბამპერები. წლამდე ასაკის ბავშვისთვის ისინი საერთოდ არაა საჭირო, ხოლო შემდეგ თუ მშობელს ძალიან უნდა საწოლის გვერდები დაიცვას, ბალიში-ბამპერები ძალიან მჭიდროდ უნდა იყოს დამაგრებული გვერდებზე და ხშირად შემოწმდეს მათი მიმაგრების ხარისხი, ვინაიდან მოძრობის შემთხვევაში ისინი დაცვის ნაცვლად საფრთხეს შეუქმნიან ჩვილს.

ჩვილი ასაკის ბავშვს ძილის დროს ბალიში არ სჭირდება, ეს ეხება რბილ სათამაშოებსაც. არავითარ შემთხვევაში არ შეიძლება პატარას ძილის დროს მის საწოლში დავტოვოთ რბილი სათამაშოები, რადგან ეს შეიძლება სასუნთქი გზების დახშვის მიზეზი გახდეს. თუ ბავშვი მიჩვეულია სათამაშოთი დაძინებას, მხოლოდ ერთი სათამაშო უნდა დავუტოვოთ და ძილის დროს მოვაცილოთ, ან ხშირად ვაკონტროლოთ ამ სათამაშოს მდებარეობა საწოლში.

ზოგჯერ მშობლები ძილის პოზიციონერებს ყიდულობენ, მათ საყურადრებოდ მინდა ვთქვა: თუ პატარას დამოუკიდებლად შეუძლია გადაბრუნება საწოლში პოზიციონერის ამობურცული გვერდები მას მოძრაობაში ხელს შეუშლის და შესაძლოა, ადვილად დაახშოს მისი სასუნთქი გზები.

- როგორც ჩანს, საბანი და პლედიც საფრთხის შემცველია, თუ დროებით უყურადღებოდ დავტოვებთ. რითი შეიძლება შევცვალოთ?

- უმჯობესია თუ მშობლები ტრადიციული საბნის ნაცვლად ე.წ. ჩასაცმელ საბანს გამოიყენებენ. მისი შემთხვევით თავზე წამოხურება და სასუნთქი გზების დახშობა გამორიცხულია. თუ გადასაფარებელ საბანს იყენებენ, ამ საბნის გვერდები კარგად უნდა დააფიქსირონ მატრასის ქვეშ, რათა პატარამ ვერ შეძლოს ჯერ საბნის გადახდა, ხოლო შემდეგ მისი თავზე გადაფარება და სასუნთქი გზების დახშობა.

და ბოლოს, ძალიან მნიშვნელოვანი - არ შეიძლება ძილის დროს პატარას დიდხანს უყურადღებოდ დატოვება.

„რაც შეეხება, გავრცელებულ ვიდეოს, თუ დააკვირდებით კონკრეტულ შემთხვევაში ყველა ის პირობაა დარღვეული, რაზეც მე ახლა გესაუბრეთ, ამიტომ კომენტარს აღარ გავაკეთებ და დასკვნების გამოტანა თქვენთვის მომინდია“.

ესაუბრა მარიამ ჩოქური

შეიძინე საბავშვო პროდუქტების ნაკრები ექსკლუზიურ ფასად ბმულზე 👉 bit.ly/3iF0YnF

წაიკითხეთ სრულად