Baby Bag

როგორ ვასწავლოთ ბავშვს ბრაზის გამოხატვა უხეშობის გარეშე?

როგორ ვასწავლოთ ბავშვს ბრაზის გამოხატვა უხეშობის გარეშე?
გაბრაზებული პატარები ხშირად დაგროვილ აგრესიას ძალადობრივი ფორმებით გამოხატავენ, ისინი თავიანთ მეგობრებს, თანატოლებს და მშობლებს კბენით, ყვირილით, მუჯლუგუნების კვრით ან მსუბუქი საგნების სროლით ფიზიკურად უსწორდებიან. ბრაზის მსგავსი ფორმებით გამოხატვა მშობლებს სერიოზულ საფიქრალს ​უჩენს.

პატარებისთვის აგრესიის, რისხვის, აპათიის ან შიშის შეგრძნებები ძალიან ნაცნობია, თუმცა მათ საკუთარი ემოციების და განცდების გადმოსაცემად არასაკმარისი ლექსიკური მარაგი აქვთ. სწორედ ამიტომ ბავშვები დაგროვილ ბრაზს საკმაოდ უხეში ფორმებით გამოხატავენ. მშობლების ერთ-ერთი უმთავრესი მოვალეობაა საკუთარ შვილებს ემოციების სწორად გაგებასა და მართვაში დაეხმარონ. თუ ბავშვი საკუთარ განცდებს სწორად აღიქვამს და სრულყოფილად გააანალიზებს, ის ბრაზის გამოხატვის ნაკლებად აგრესიულ ფორმებს ადვილად გამოძებნის, რათა სხვებს ფიზიკური ტკივილი ან შეუარცხყოფა არ მიაყენოს.

გაბრაზება ნორმალური მოვლენაა

ბავშვებმა აუცილებლად უნდა იცოდნენ, რომ გაბრაზება ნორმალური მოვლენაა. ადამიანები ძალიან ხშირად განიცდიან შიშს, რისხვას, სევდას და ამაში ცუდი არაფერია. აუცილებლად უთხარით თქვენს შვილს, რომ საკუთარი განცდების არ უნდა ეშინოდეს, აუხსენით, რომ გუნება-განწყობის ცვლილებამ სხვების მიმართ აგრესიულად არ უნდა განაწყოს. ნუ წაუკითხავთ პატარებს მორალს. მათთან საუბრისას პრიმიტიული ფრაზებით შემოიფარგლეთ. თუ ბავშვის საქციელი მოსაწონია, უთხარით, რომ მისი ქცევა კარგია, ხოლო თუ ის სხვების მიმართ აგრესიას ავლენს, უთხარით, რომ ეს არ არის კარგი. ბავშვებს ზედმეტი ახსნა-განმარტების მოსმენა არ ხიბლავთ, მათ მარტივი ფრაზები ბევრად უკეთ ესმით. თუ აღმოაჩენთ, რომ თქვენი შვილი თავის ძმას კბენს ან სხვა სახის ფიზიკურ შეურაცხყოფას აყენებს, შემდეგი ფრაზით შემოიფარგლეთ: „სწორია, რომ შენს ძმაზე ბრაზდები, მაგრამ მისი კბენა არ არის კარგი საქციელი.“ ბავშვი თქვენს ნათქვამ სიტყვას აუცილებლად დაიმახსოვრებს.

შესთავაზეთ ბავშვს ჯანსაღი ალტერნატივა

კარგი მასწავლებელი ბავშვს დერეფანში სირბილს შემდეგი სიტყვების თქმით უკრძალავს: „მოდი, ყველამ ერთად მშვიდად ვისეირნოთ.“ თუ ბავშვს ეტყვით, რომ მან სირბილი დაუყოვნებლივ უნდა შეწყვიტოს, ის თქვენს მოსმენას არ მოისურვებს. მიმართვის კატეგორიული ტონი ბავშვებში გაღიზიანებას იწვევს. ამა თუ იმ ქცევის აკრძალვის ნაცვლად პატარას უფრო ჯანსაღი ალტერნატივა უნდა შესთავაზოთ.

თუ გაბრაზებულ ბავშვს ეტყვით, რომ თავის ძმას არ დაარტყას, ის ვერაფერს გაიგებს. ბავშვი დაიბნევა და საკუთარი ემოციების მართვა უფრო გაუჭირდება, რადგან დაგროვილი ბრაზის გამოხატვის ერთადერთ საშუალებას წაართმევთ. აუცილებლად შესთავაზეთ ბავშვს აგრესიული ქცევის ჯანსაღი ალტერნატივა. პატარას ემოციების მართვაში ადვილად დაეხმარებით თუ შემდეგ რეკომენდაციებს მისცემთ:

  • ემოციები ვერბალურად გამოხატოს
  • რჩევისთვის უფროსს მიმართოს
  • დასამშვიდებლად სუნთქვითი ვარჯიშები შეასრულოს
  • მოთმინების გამომუშავების მიზნით იცეკვოს, იმღეროს, დაითვალოს მის ირგვლივ არსებული საგნები

გაბრაზებული ბავშვების დასამშვიდებლად სპეციალური აპლიკაციები არსებობს, რომლებიც პატარებს მხიარული სიმღერების დახმარებით ემოციების მართვას ასწავლის. მშობლებს ინტერნეტში მარტივად შეუძლიათ მსგავსი აპლიკაციების მოძიება.

ბავშვს ემპათიის უნარი განუვითარეთ

ბავშვს სხვების განცდებისა და ემოციების გაზიარება ადრეული ასაკიდანვე უნდა ასწავლოთ. თუ ხედავთ, რომ თქვენი შვილი თავის თანატოლს კბენს, ხელით ეხება ან ხმამაღლა უყვირის, აუცილებლად ესაუბრეთ მას ემპათიის შესახებ. როდესაც ბავშვი დამშვიდდება, აუხსენით მას, თუ როგორი ტკივილი მიაყენა თავის მეგობარს, როდესაც მწარედ უკბინა. უთხარით, რომ თავისი თანატოლის ადგილას საკუთარი თავი წარმოიდგინოს და დაფიქრდეს, მოეწონებოდა თუ არა მის მიმართ მსგავსი აგრესიის გამოვლენა. ბავშვი საკუთარი ქცევის შედეგების გაანალიზებას უნდა მიეჩვიოს და სხვა ადამიანების განცდებს პატივი სცეს.

ბავშვის აგრესიულ ქცევას ყოველთვის აქვს გარკვეული მიზეზი. მშობელმა უნდა გაარკვიოს, რა აწუხებს პატარას, ხომ არ ეძინება, ხომ არ გადაიღალა ან შია. შესაძლოა აგრესიული ქცევის მოტივი ეჭვიანობა ან შიშის განცდაც იყოს. ბავშვმა უნდა იგრძნოს, რომ მშობელი მისი განცდებითა და ემოციებით ინტერესდება, რომ ის მშობლის სიყვარულის მთავარი ობიექტია. თუ ბავშვისადმი სათანადო მზრუნველობას გამოიჩენთ, ის სხვებზე ზრუნვას გაცილებით მარტივად ისწავლის. 

ავტორი: ია ნაროუშვილი 

შეიძლება დაინტერესდეთ

როგორ მოქმედებს დედის ბრაზი ბავშვებზე?

როგორ მოქმედებს დედის ბრაზი ბავშვებზე?

დედა ჩვეულებრივი ადამიანია, რაც ხშირად გვავიწყდება. ბევრი ადამიანი ფიქრობს, რომ დედა ყოველთვის ბედნიერი, გაღიმებული და მშვიდი უნდა იყოს. რა თქმა უნდა, ეს შეუძლებელია და დედები ყველა იმ ემოციას განიცდიან, რასაც სხვები. დედები ყოველთვის დატვირთულები არიან, რაც ხშირად სტრესის, სევდის, გამოფიტვისა და ბრაზის გამომწვევი ხდება. რა თქმა უნდა, დედებს აქვთ უფლება ჰქონდეთ განსხვავებული ემოციები, თუმცა ისინი ბავშვებისთვის როლურ მოდელებს წარმოადგენენ. მშობლებმა შვილებს ემოციებთან გამკლავება და მათი სწორი ფორმით გამოხატვა უნდა ასწავლონ, რის გამოც დედას უდიდესი სიფრთხილე მართებს, როდესაც შვილების წინაშე უარყოფით ემოციებს მძაფრად გამოხატავს.

მართალია, ბრაზი ადამიანური ემოციაა, თუმცა დედის ბრაზი ბავშვებზე ძლიერ ზეგავლენას ახდენს. მშობლების ემოციები ბავშვებისთვის გადამდებია. ისინი ემოციებთან გამკლავებას სწორედ მშობლების მაგალითზე სწავლობენ. ჩვეულებრივი, ყოველდღიური ემოციები ბავშვზე დიდ გავლენას არ ახდენს, მაგრამ დედის ბრაზი მასზე ძალიან ზემოქმედებს.

დედის ძლიერი ბრაზი ბავშვს კონცენტრაციის უნარს უქვეითებს. მათ უჭირთ სკოლაში სწავლაზე ფოკუსირება და საკუთარი ჰობის მიმართაც ინტერესს კარგავენ. ბავშვებს უძნელდებათ თამაში და სხვა ბავშვებთან კომუნიკაცია. დედის ინტენსიურმა ბრაზმა, შესაძლოა, ბავშვი ჩუმ და მშიშარა ადამიანად აქციოს. რიგ შემთხვევებში ის ბავშვებში ძილის პრობლემების გამომწვევიც ხდება.

ძლიერი ბრაზი დედასა და შვილს შორის კავშირზეც ზემოქმედებს. თუ ბავშვი ხედავს, რომ დედა ბრაზს ყვირილით გამოხატავს, შესაძლოა, თავადაც ყოველთვის იყვიროს, როდესაც ბრაზს იგრძნობს, რაც მშობელსა და შვილს შორის კავშირს აზიანებს. როდესაც დედა გრძნობს, რომ მისი ბრაზი უკონტროლოა და ის ყველაფერზე ღიზიანდება, მან საკუთარ თავზე ზრუნვა უნდა დაიწყოს, საჭიროების შემთხვევაში კი პროფესიონალის დახმარებაც ითხოვოს. თუ დედა გრძნობს, რომ ბრაზის გაკონტროლება უჭირს, ის ცოტა ხნით უნდა მოშორდეს ბავშვს, გავიდეს გვერდით ოთახში, გააკეთოს სუნთქვითი ვარჯიშები, დამშვიდდეს და კვლავ ბავშვთან დაბრუნდეს. ამგვარად, ის უკონტროლო ბრაზის შემოტევისგან დაიცავს თავს და ბავშვის ემოციებსაც გაუფრთხილდება.

წყარო: ​moms.com

წაიკითხეთ სრულად