Baby Bag

10 რამ, რაც ახალბედა დედამ ძუძუთი კვების შესახებ უნდა იცოდეს

10 რამ, რაც ახალბედა დედამ ძუძუთი კვების შესახებ უნდა იცოდეს
ძუძუთი კვების შესახებ ორსულ ქალბატონებსა და ახალბედა დედებს ძალიან ბევრი რამ სმენიათ. ნებისმიერი გამოცდილი ქალბატონი თვლის, რომ აღნიშნულ საკითხთან დაკავშირებით ამომწურავი ცოდნა აქვს და ცდილობს თავისი გამოცდილება სხვებსაც გაუზიაროს, თუმცა ძუძუთი კვებასთან დაკავშირებული ისეთი საკითხებიც არსებობს, რომელთა შესახებ ქალბატონებმა ძალიან ცოტა რამ იციან. თუ თქვენ პატარას ელოდებით ან ახალბედა დედა ხართ და ბავშვის ძუძუთი გამოკვება გსურთ, ჩვენს ​სტატიაში შემოთავაზებულ ინფორმაციას ყურადღებით გაეცანით. ახალი ცოდნის შეძენის შემდეგ ჩვილის გამოკვებას გაცილებით კომფორტულად და მშვიდად შეძლებთ.

თავის ტკივილი
ზოგიერთ იღბლიან ქალბატონს ძუძუთი კვების აღნიშნული გვერდითი ეფექტი ნაკლებად აწუხებს. ძუძუთი კვება ქალის ორგანიზმში ჰორმონალურ ფონს ცვლის. გარკვეულ ჰორმონთა გამომუშავების ზრდა ან კლება თავის ტკივილის მიზეზი ხდება. დედებმა, რომლებსაც მსგავსი პრობლემა ხშირად აწუხებთ, კარგად იციან, რომ პერმანენტული თავის ტკივილი ყოველდღიურ ყოფას გაუსაძლისს ხდის. ქალბატონებს, რომლებიც თავის ტკივილს ხშირად უჩივიან, ბავშვის მოვლა ძალიან უჭირთ. თუ გრძნობთ, რომ ძუძუთი კვების პარალელურად თავის ტკივილები ხშირად გაწუხებთ, აუცილებლად მიაკითხეთ მკურნალ ექიმს. ტკივილის მდუმარედ ატანა სავალდებულო სულაც არ არის. ექიმი სათანადო დანიშნულებას მოგცემთ, რაც ბავშვის მოვლას გაგიადვილებთ.
ბავშვის ორგანიზმისთვის მოტანილი სარგებელი
ძუძუთი კვებას ბავშვის ორგანიზმისთვის უამრავი სარგებლის მოტანა შეუძლია. დედის რძე ჩვილს არამხოლოდ ანაყრებს, ის მის იმუნურ სისტემასაც მნიშვნელოვნად აძლიერებს. ძუძუთი კვება ჩვილთა უეცარი გარდაცვალების სინდრომის პრევენციისთვის ერთ-ერთ საუკეთესო საშუალებად ითვლება. დედის რძე ბავშვის ნერვულ სისტემაზე დამამშვიდებლად მოქმედებს. მის შემადგენლობაში შემავალი ზოგიერთი ელემენტი ძილისმომგვრელია, რაც ღამით კვებას მეტად უსაფრთხოსა და კომფორტულს ხდის. პატარები, რომლებსაც დედები ძუძუთი კვებავენ, ღამით ჭამის შემდეგ მარტივად იძინებენ. კვლევებით დასტურდება, რომ დედის რძე ძუძუთი კვების პირველ სამ თვეში თავის ტვინის თეთრი ნივთიერების წილს 20-30%-ით ზრდის.
დედის ორგანიზმისთვის მოტანილი სარგებელი
ალბათ, ძალიან ცოტამ თუ იცის, რომ ძუძუთი კვება არამხოლოდ ჩვილისთვის, არამედ დედისთვისაც ძალიან სასარგებლოა. როდესაც თქვენს შვილს ძუძუთი კვებავთ, თქვენს ორგანიზმში ორი ჰორმონი: პროლაქტინი და ოქსიტოცინი გამომუშავდება. ორივე მათგანი თქვენს ნერვულ სისტემაზე დამამშვიდებლად მოქმედებს. მათი დახმარებით მშობიარობის შემდეგ ძალების აღდგენაც გაგიმარტივდებათ. ძუძუთი კვების დახმარებით მშობიარობის შემდეგ გადიდებული საშვილოსნო ნორმალურ ზომას სწრაფად უბრუნდება.
ეკონომიურობა
ძუძუთი კვება საკმაოდ ეკონომიურია და ოჯახის ბიუჯეტის დაზოგვაშიც დაგეხმარებათ. დედები, რომლებიც პატარებს ფორმულით კვებავენ, ბავშვთა კვებაზე გაცილებით მეტ თანხას ხარჯავენ, ვიდრე ის ქალბატონები, რომლებიც პატარას მხოლოდ დედის რძეს აძლევენ. თუმცა, დედებმა, რომლებიც პატარებს ძუძუთი კვებავენ, აუცილებელია, ყოველდღიურად დიდი რაოდენობით სასარგებლო და ჯანსაღი პროდუქტები მიიღონ.
ურთიერთკავშირი
ძუძუთი კვება დედასა და ბავშვს შორის მტკიცე ურთიერთკავშირის ჩამოყალიბებას უწყობს ხელს. კანის კანთან ყოველდღიური და ხშირი შეხებით ჩვილსა და მშობელს შორის განსაკუთრებული სიახლოვე ყალიბდება. ძუძუთი კვების დროს დედის ორგანიზმი დიდი რაოდენობის სიყვარულის ჰორმონს გამოიმუშავებს, რაც არამხოლოდ დედას, არამედ ბავშვსაც სიმშვიდით ავსებს. დედების უმეტესობა თვლის, რომ ძუძუთი კვების დროს შექმნილი ურთიერთკავშირი და სიახლოვე ყველაზე საოცარი გრძნობაა, რომელიც ცხოვრების მანძილზე განუცდიათ.
სპეციფიკური უნარების განვითარება
ბევრი ადამიანი თვლის, რომ ძუძუთი კვებას განსაკუთრებული უნარები არ სჭირდება და რომ ბავშვის გამოკვების ნიჭი ყველა ქალს ბუნებრივად თანდაყოლილი აქვს, თუმცა ეს სიმართლე არ არის. ძუძუთი კვება სპეციალურ ტექნიკასა და სწორ მიდგომას საჭიროებს. სწორედ ამიტომ ახალბედა დედებს თავდაპირველად ბავშვის გამოკვება უჭირთ. აუცილებელია, ძუძუთი კვებასთან დაკავშირებით თავიდანვე რეალისტური მოლოდინები გქონდეთ. კვების სპეციალური ტექნიკების შესასწავლად, შესაძლოა, თქვენ და თქვენს პატარას რამდენიმე დღე, კვირა ან თვეც დაგჭირდეთ.
კომფორტულობა
ძუძუთი კვება დედას დიდ დროს ართმევს, მაგრამ ის საოცრად კომფორტულია. თუ ბავშვს ფორმულას აჭმევთ, ბოთლის გამუდმებული რეცხვა, სტერილიზაცია და საჭმლის წინასწარ მომზადება დაგჭირდებათ, რაც დიდ დროს და ენერგიას წაგართმევთ. გარდა ამისა, თუ ბავშვს მოულოდნელად მოშივდება, ფორმულის მომზადება ექსტრემალურ პირობებში მოგიწევთ. ძუძუთი კვება კი საოცრად კომფორტულია. თქვენ არაფერს ამზადებთ, ბავშვს საკვების მოლოდინში გუნება-განწყობა არ უფუჭდება და არც ბოთლის სტერილიზაციაზე გეხარჯებათ დრო.
ბოთლით კვება
ძუძუთი კვება ადამიანების წარმოდგენაში დედის სურათ-ხატს ქმნის, რომელიც ბავშვს ძუძუს აჭმევს, თუმცა დედების გარკვეულ ნაწილს ურჩევნია ჩვილს დედის რძე ბოთლის გამოყენებით მიაწოდოს. ასე ძირითადად ისეთი მშობლები იქცევიან, რომლებიც მუშაობენ და იძულებულები არიან ბავშვისთვის დედის რძე ბოთლში შეინახონ.
შერეული კვება
ფორმულასა და დედის რძეს შორის კატეგორიული არჩევანის გაკეთება აუცილებელი სულაც არ არის. თუ რძე არ გყოფნით ან მუშაობთ და ბავშვთან მთელ დღეს ვერ ატარებთ, შეგიძლიათ შერეულ კვებას მიმართოთ. მითი იმის შესახებ, რომ ფორმულის გამოყენება დედის რძის რაოდენობას ამცირებს, არ უნდა დაიჯეროთ. შერეული კვება მოსახერხებელიცაა და სასარგებლოც. თუ ბავშვს ფორმულასაც აწვდით და დედის რძესაც, შეგიძლიათ მშვიდად იყოთ, რადგან თქვენი პატარა საჭირო ვიტამინებსა და მინერალებს სრულად იღებს.
თავის მოვლა
დედები, რომლებიც ბავშვებს ძუძუთი კვებავენ, საკუთარ ჯანმრთელობას განსაკუთრებით უნდა გაუფრთხილდნენ. აუცილებელია, რომ ჯანსაღად იკვებებოდნენ და სტრესისგანაც დაცულები იყვნენ. დედა, რომელიც პატარას ძუძუთი კვებავს, საკუთარ თავზე უნდა ზრუნავდეს, კარგად ეძინოს, რელაქსაციისთვის სპეციალურ ვარჯიშებს იყენებდეს. როგორც წესი, ორსულ ქალბატონებს და შემდგომში ახალბედა დედებს საკუთარი თავისთვის დრო ნაკლებად რჩებათ, თუმცა, როდესაც ქალი აცნობიერებს, რომ ის თავისი პატარასთვის საკვების ერთადერთი წყაროა, იძულებული ხდება, თავს მეტად გაუფრთხილდეს, რაც ძუძუთი კვების კიდევ ერთი დადებითი მხარეა.
ავტორი: ია ნაროუშვილი
ამავე თემაზე:

შეიძლება დაინტერესდეთ

„სტატისტიკის თანახმად, აქტიური სექსუალური ცხოვრების პირობებში ქალების 85% პირველი ერთი წლის განმავლობაში ორსულდება, ხოლო 95% - ორი წლის განმავლობაში“

„სტატისტიკის თანახმად, აქტიური სექსუალური ცხოვრების პირობებში ქალების 85% პირველი ერთი წლის განმავლობაში ორსულდება, ხოლო 95% - ორი წლის განმავლობაში“
როდის ვსაუბრობთ უნაყოფობაზე და რა შეიძლება იყოს ძირითადი გამომწვევი მიზეზები? - ამ და სხვა საკითხებზე ​MomsEdu.ge-ს რეპროდუქტოლოგი, მეან-გინეკოლოგი ლელა ირემაძე ესაუბრა. 

​- ქალბატონო ლელა, რა არის უნაყოფობა და როდის ვსაუბრობთ მასზე?

- იმ შემთხვევაში, როდესაც ერთწლიანი, რეგულარული, დაუცველი სქესობრივი კონტაქტის ფონზე არ დგება ორსულობა, ვსაუბრობთ უნაყოფობაზე, თუ ქალის ასაკი:

  • < 35 წლამდეა
  • > 35 წელზე ზემოთ ასაკის ქალებში - ეს პერიოდი მცირდება 6 თვემდე.
  • > 40 წელზე ზემოთ - 3 თვემდე
უნაყოფობა შეიძლება იყოს პირველადი და მეორადი. პირველადია უნაყოფობა, როდესაც ქალს არცერთი ორსულობა არ ჰქონია, ხოლო მეორადია უნაყოფობა, როდესაც ქალს აქვს მინიმუმ ერთი ორსულობა ანამნეზში.

ქალის ასაკი და წყვილის სქესობრივი თანაცხოვრების პერიოდის ხანგრძლივობა მნიშვნელოვანია, უნაყოფობის დროული დიაგნოსტიკისა და შემდგომი მენეჯმენტის განსაზღვრის თვალსაზრისით.

- დღესდღეობით, პროცენტულად რამდენად გავრცელებულია წყვილებში უშვილობა?

- დღეისათვის მსოფლიოში რეპროდუქციული ასაკის 8-12% არის უნაყოფო, ანუ ყოველი 7 წყვილიდან 1 წყვილი. 48 მილიონი წყვილი. 186 მილიონი ადამიანი; (Worldwide ( Ombelet et; al)) PubMed 2019)

- ძირითადად რითია გამოწვეული უშვილობა და რომელი სქესის წარმომადგენლებში უფრო ხშირია ეს პრობლემა?

- უნაყოფობის მიზეზები შეიძლება იყოს მამაკაცისმიერი, ქალისმიერი, კომბინირებული (ქალისმიერი+მამაკაცისმიერი ფაქტორი); იმუნოლოგიური, ასევე უცნობი/გაურკვეველი ეტიოლოგიის.

  • ქალისმიერი მიზეზები გვხვდება შემთხვევათა – 40-45%-ში
  • მამაკაცისმიერი ფაქტორი - 35-40%
  • ქალისა და მამაკაცის ერთად - 15%
  • გაურკვეველი გენეზის უნაყოფობა -10%
ქალისმიერი მიზეზები შეიძლება იყოს - ფალოპის მილების, საკვერცხეების, საშვილოსნოს ორგანული და ან ფუნქციური პათოლოგიური ცვლილებები, ასევე ენდოკრინული დარღვევები.

ფალოპის მილების ანატომიური და ფუნქციური დაზიანებით გამოწვეული უნაყოფობა, ქალის უნაყოფობის 40-60%-ს შეადგენს. ფალოპის მილებს ახასიათებთ ძალზე რთული ნეიროენდოკრინული რეგულაცია, რომელიც მათ სატრანსპორტო ფუნქციას განაპირობებს. ამ ფუნქციის მოშლა საბოლოოდ იწვევს სპერმატოზოიდისა და კვერცხუჯრედის გადაადგილების, მათი შერწყმის შედეგად წარმოშობილი გამეტების, შემდგომ კი ემბრიონის საშვილოსნოს ღრუსკენ ტრანსპორტირების პროცესის რღვევას, რაც უნაყოფობის ერთ-ერთი მნიშვნელოვანი მიზეზია.

საშვილოსნოს პათოლოგიებით გამოწვეულ უნაყოფობაში მნიშვნელოვანია - საშვილოსნოს თანდაყოლილი პათოლოგიები (ძგიდე, ორრქიანი, ერთრქიანი), ფიბროიდები, ადენომიოზი, ენდომეტრიოზი, ენდომეტრიუმის სტრუქტურა/ ხარისხი, პოლიპები.

საკვერცხისმიერი ფაქტორი - ძირითადად ანოვულაცია, რაც უნაყოფობის გამომწვევ მიზეზებს შორის მნიშვნელოვან ადგილს იკავებ. იგი გულიხმობს ფოლიკულიდან კვერცხუჯრედის გამოთავისუფლების პროცესის რღვევას.

ჰორმონული დარღვევებიდან აღსანიშნავია - ჰიპოთალამო - ჰიპოფიზურ სისტემაში მიმდინარე პათოლოგიური ცვლილელბი.

მამაკაცისმიერი ფაქტორი - განპირობებულია სპერმაში სპერმატოზოიდების რაოდენობრივი, მოძრაობითი და მორფოლოგიური პათოლოგიური ცვლილებებით.

ასევე ძალზედ მნიშვნელოვანი და გასათვალისწინებელია - გარემო ფაქტორების (ტოქსინები), ცხოვრების წესის (მწეველობა, ალკოჰოლის მოხმარება, სიმსუქნე) გავლენა ნაყოფიერებაზე.

- აქვს თუ არა მნიშვნელობა ქალის ასაკს?

- ოვარიული რეზერვი (კვერცხუჯრედების მარაგი საკვერცხეებში) ქალის შვილოსნობის პოტენციალის მთავარი განმსაზღვრელი ფაქტორია, უფრო მეტიც, გენეტიკური შვილის ყოლის ერთადერთი წყაროა. მნიშნელოვანია ის ფაქტორი, რომ კვერცხუჯრედების მარაგი მცირდება/იხარჯება ასაკის მატებასთან ერთად. გარდა კვერცხუჯრედების რაოდენობრივი შემცირებისა, მცირდება კვერცხუჯრედების ხარისხიც (უპირატესად 35 წლის შემდეგ). სწორედ ამ ფაქტორების გამო განსხვავებულია ქალის დაორსულების სიხშირე 35 წლამდე და მის შემდეგ ასაკში, მაგალითად, ბუნებრივ ციკლებში:

  • 25 წლის ასაკში - ერთ ციკლში - საშ. - 25%;
  • 35 წლის ასაკში - 15%-ია
  • 37 წლის ასაკში 10%, 40 წლის შემდეგ 4-5%

    ​ინ ვიტრო ციკლში
  • < 35 წლამდე - საშუალოდ 45-50%-ია
  • 35-38 წწ - 30-35%
  • 40-42 წწ - 8-10%
  • < 42 წწ - 3-5%.
აღნიშნული, ქალის რეპროდუქციულ სისტემაში მიმდინარე ასაკდამოკიდებული ფიზიოლოგიური პროცესია. გასათვალისწინებელია, ფიზიოლოგიიდან გადახრის შემთხვევები ანუ ადრეულ ასაკში (35-30 წლამდე), სხვადასხვა მიზეზის (გენეტიკური, აუტოიმუნური, იდიოპათიკური და სხვ) გამო შემცირებული ფოლიკულური მარაგის არსებობა, რის გამოც ორსულობის სიხშირე ასაკის მიუხედავად მნიშვნელოვნად დაბალია.

აღნიშნულიდან გამომდინარე, საჭიროა ყველა რეპროდუქციული ასაკის ქალმა, ვინც გეგმავს ორსულობას, დროულად მიმართოს რეპროდუქტოლოგს, გამოიკვლიოს საკვერცხის მარაგი და შედეგის მიხედვით დაგეგმოს ორსულობა.

ასევე მნიშვნელოვანია, ფსიქოლოგიური ფაქტორით გამოწვეული უნაყოფობა, რაც დღეისათვის საკმაოდ ხშირად გვხვდება.

ძირითადი მიზეზები, რომლებიც იწვევენ ფსიქოლოგიურ უნაყოფობას:

  • სისტემატური სტრესი სამსახურში;
  • თავის დადანაშაულება უნაყოფობაში, ან ფიქრი იმაზე, რომ ეს არის სასჯელი თქვენი ცხოვრების წესის გამო;
  • ფინანსური თუ საყოფაცხოვრებო პრობლემები, რაც ბავშვის დაბადებას უკავშირდება;
  • ბოლო პერიოდში განცდილი სერიოზული ფსიქოლოგიური რყევა;
  • გარშემომყოფების მხრიდან გამუდმებული პრესინგი, ანუ გამუდმებული შეკითხვები: არ ხართ ორულად, არ გეგმავთ ორსულობას, რატომ არ ორსულდებით? 

ფსიქოლოგიური უნაყოფობის დროს მნიშვნელოვანია მკურნალი ექიმის მხარდაჭერა, ზოგიერთ შემთხვევაში საჭირო ხდება ფსიქოლოგის ჩართულობა.

- დედები ხშირად ეუბნებიან თავიანთ ქალიშვილებს, არ გაცივდეთ, ბავშვი არ გეყოლებათო. მითია თუ რეალურად შესაძლებელია მომავალში ამან პრობლემა გამოიწვიოს?

- რა თქმა უნდა, მითია. მცირე მენჯის ღრუს ანთებას ინფექცია იწვევს და არა ცივზე ჯდომა ან მსგავსი.

ესაუბრა მარიამ ჩოქური

წაიკითხეთ სრულად