Baby Bag

რატომ უნდა წავუკითხოთ შვილებს ძილის წინ ზღაპრები?

რატომ უნდა წავუკითხოთ შვილებს ძილის წინ ზღაპრები?
ძილის წინ ზღაპრების კითხვა ბავშვს არამხოლოდ ძილისთვის ამზადებს, არამედ პატარას გონებრივ განვითარებაზე უდიდეს გავლენას ​ახდენს. გარდა ამისა, აღნიშნული რიტუალის წყალობით მშობლებსა და ბავშვს შორის არსებული ძლიერი კავშირი მეტად ღრმავდება და მტკიცდება. ბავშვთან ერთად ფერიების, ელფებისა და უძლეველი დევების სამყაროში მოგზაურობის დროს, თქვენ მას წარმოსახვის და აზროვნების უნარს უვითარებთ.

უახლესი კვლევებით დგინდება, რომ წიგნების კითხვა და პატარასთან ვერბალური კომუნიკაცია ბავშვის ნერვულ სისტემაზე დადებითად ზემოქმედებს. ზღაპრების კითხვისას ბავშვი უამრავ რამეს სწავლობს. მას ლოგიკისა და რაციონალური განსჯის უნარები უვითარდება. გარდა ამისა, პატარას გონება ზედმეტი სტრესისგანაც თავისუფლდება. თუმცა ყველაზე დიდი სარგებელი, რაც ძილის წინ ზღაპრების კითხვას თქვენი შვილისთვის მოაქვს ენობრივი უნარ-ჩვევების განვითარებაა. პატარები, რომლებსაც მშობლები რეგულარულად უკითხავენ წიგნებს, მშობლიურ ენას ადრეული ასაკიდანვე სრულყოფილად ეუფლებიან.

ბავშვებს, რომლებსაც ძილის წინ ზღაპრებს არ უკითხავენ, როგორც წესი, გაცილებით არამყარი ნერვული სისტემა აქვთ, ვიდრე იმ პატარებს, რომლებსაც მშობლები ყოველ საღამოს ახალ-ახალი ზღაპრული ისტორიებით ანებივრებენ. კვლევებით დასტურდება, რომ იმ ბავშვების ტვინი, რომლებსაც ზღაპრებს რეგულარულად უკითხავენ, ვერბალურ სიმბოლოებზე სწრაფად და ადეკვატურად რეაგირებს. როდესაც ბავშვს ზღაპარს უკითხავთ, მისი თავის ტვინის სმენით ზონას ააქტიურებთ. პატარა ფონემებს სწრაფად აღიქვამს და მათ შორის არსებულ განსხვავებებს მარტივად არჩევს. სასკოლო ასაკის ბავშვი, რომელიც ზღაპრების კითხვით ადრეული ასაკიდანვე გაანებივრეს, უცხო სიტყვების ათვისებას ადვილად შეძლებს.

ბავშვები, რომლებსაც ზღაპრებს რეგულარულად უკითხავენ, სიტყვების გაანალიზებას იწყებენ. ისინი სამეტყველო ბგერების აღქმას სწავლობენ.

ვერბალური მარაგის გამდიდრება

5 წლამდე ასაკის ბავშვს ზღაპრების კითხვისას რეგულარულად უნდა დაუსვათ კითხვები. თუ თქვენ მიერ წაკითხულ ისტორიაში ნახსენებია ძაღლი ან კატა, ჰკითხეთ თქვენს შვილს, მასაც ხომ არ ჰყავს ასეთი ცხოველი სახლში? როგორ გამოიყურება მისი საყვარელი კატა, რა ფერისაა? მსგავსი კითხვებით ბავშვს ყოველდღიურ მეტყველებაში სიტყვების სწორად გამოყენებას ასწავლით.

ბავშვებს ზღაპრების კითხვისას წარმოსახვა უვითარდებათ. წიგნებში ისეთ საგნებზეა საუბარი, რომლებიც პატარას რეალურ ცხოვრებაში არასდროს უნახავს, მაგ. კენგურუ, სელაპი და ა.შ. ბავშვი აუცილებლად დაიწყებს იმაზე ფიქრს, თუ როგორ გამოიყურება წიგნში ნახსენები ესა თუ ის ცხოველი, რომელიც მისთვის აბსოლუტურად უცხოა, რაც მის წარმოსახვის უნარს მნიშვნელოვნად განავითარებს.

ბავშვები ძილისთვის თავის არიდების მიზნით მშობლებს ხშირად ზღაპრის გამეორებით წაკითხვას სთხოვენ. თუ ბავშვს ერთსა და იმავე ზღაპარს რამდენჯერმე წაუკითხავთ, მას ლოგიკური უნარ-ჩვევების განვითარებაში დაეხმარებით. ბავშვები ზღაპრის გარკვეულ პასაჟებს დაიმახსოვრებენ, საკუთარ ცოდნაზე დაყრნობით ისინი ეცდებიან გამოიცნონ, რა მოხდება წიგნის მომდევნო გვერდზე. ზღაპრის შინაარსის გაანალიზება და მოვლენების თანმიმდევრობის გაცნობიერება, პატარებს სამომავლოდ მათემატიკური, მეცნიერული თუ ლიტერატურული უნარების განვითარებაში შეუწყობს ხელს. წიგნის კითხვისას ბავშვს ჰკითხეთ, როგორ დაასრულებდა ზღაპარს, თავად რომ ყოფილიყო მისი ავტორი. ამგვარად თქვენს შვილს შემოქმედებითი უნარების განვითარებაში დაეხმარებით.

მშობლებმა შვილების წიგნიერებაზე ზრუნვა მოზრდილ ასაკშიც უნდა გააგრძელონ. შეურჩიეთ თქვენს თინეიჯერ შვილებს საინტერესო წიგნები, რომელთა დახმარებით ისინი თავიანთ ლექსიკონსა და სიტყვის მარაგს მნიშვნელოვნად გაამრავალფეროვნებენ. ბავშვებს ყოველთვის ისეთი წიგნები უნდა წაუკითხოთ, რომლებიც მათთვის სასიამოვნო მოსასმენი იქნება. პატარასთვის კითხვა სასიამოვნო ემოციებთან უნდა ასოცირდებოდეს. სხვაგვარად ისინი წიგნის შეყვარებას ვერ შეძლებენ. ნევროლოგები თვლიან, რომ მშობელთან ერთად სასიამოვნო წიგნის კითხვისას ბავშვი სტრესთან ბრძოლას წარმატებით ახერხებს. პატარებს, რომლებსაც ჰორმონ კორტიზოლის (სტრესის ჰორმონი) მაღალი მაჩვენებელი აქვთ, სწავლა უჭირთ. ზღაპრების კითხვით თქვენს შვილს სტრესის დაძლევაში მარტივად დაეხმარებით.

ძილის წინ ბავშვისთვის ზღაპრების კითხვა მშობლის ფსიქიკაზეც დადებითად აისახება. თუ თქვენს შვილს საღამოობით წიგნებს რეგულარულად უკითხავთ, ემოციების მართვას გაცილებით მარტივად შეძლებთ. თუ სტრესთან გამკლავება გიჭირთ, აუცილებლად გაატარეთ მეტი დრო შვილებთან ერთად, წაუკითხეთ მათ სასიამოვნო ზღაპრები. მალე დარწმუნდებით, რომ ზღაპრების დახმარებით სტრესთან გამკლავებას მარტივად ახერხებთ.

ავტორი: ია ნაროუშვილი

შეიძლება დაინტერესდეთ

„ჩვილს ძილის დროს ბალიში არ სჭირდება, ეს ეხება რბილ სათამაშოებსაც“ - პედიატრი ნანა საპანაძე ბავშვის საწოლის ე.წ. გამოსაკრავებზე

„ჩვილს ძილის დროს ბალიში არ სჭირდება, ეს ეხება რბილ სათამაშოებსაც“ - პედიატრი ნანა საპანაძე ბავშვის საწოლის ე.წ. გამოსაკრავებზე

ხშირად მშობლები ჩვილის საწოლის გასაფორმებლად იყენებენ სხვადასხვა ნივთს, ე.წ გამოსაკრავებს (ბალიში, სათამაშო და სხვა), რამაც შესაძლოა, დიდი საფრთხე შეუქმნას პატარას სიცოცხლეს. ინტერნეტ სივრცეში გამოქვეყნდა ვიდეო, სადაც მძინარე ბავშვმა მოძრაობა დაიწყო და საბანში გახვეულმა ვერ გაითავისუფლა თავი. საბედნიეროდ, დედამ გაიგო ტირილის ხმა და შევიდა ოთახში. როგორც ჩანს, ბალიშები და საბანიც საფრთხის შემცველია, როდესაც ბავშვი მუდმივი ყურადღების ქვეშ არ იმყოფება. პედიატრების რეკომენდაციით, ბალიში არ უნდა გამოვიყენოთ ბავშვის საწოლის მოსართვად. ამ თემაზე MomsEdu.ge-ს ესაუბრა პედიატრი, ნანა საპანაძე.

„ვიდრე გავრცელებული ვიდეოს შესახებ გავაკეთებდე კომენტარს, რამდენიმე სიტყვით მინდა შევეხო, ზოგადად, ბავშვისთვის უსაფრთხო გარემოს და კონკრეტულად, უსაფრთხო საწოლს. საწოლი ერთ-ერთი ყველაზე საჭირო ნივთია ბავშვისთვის და მშობლისთვისაც. დაბადებიდანვე ბავშვს ძილისა და დასვენების ფიზიოლოგიური მოთხოვნილების დასაკმაყოფილებლად ესაჭიროება საკუთარი მიკროგარემო, კერძოდ, საწოლი. აქვე აღვნიშნავ, რომ სიცოცხლის პირველი წლის მანძილზე ბავშვს უნდა ეძინოს თქვენს ოთახში და არა თქვენს საწოლში, ეს ძალიან მნიშვნელოვანია. (ღამე ბავშვი თქვენს ოთახში შეიძლება წლის შემდეგაც იძინებდეს, მაგრამ აუცილებლად თავის საწოლში და კატეგორიულად, არა თქვენს საწოლში) .

დიზაინისა და ფორმისგან დამოუკიდებლად ყველა საწოლს, რომელიც გათვლილია ბავშვის ზრდის შესაბამისი ტრანსფორმირებისთვის, უნდა ჰქონდეს ფსკერის რეგულირების შესაძლებლობა, მაღალი ფსკერიდან მაქსიმალურად დაბალ დონეზე რეგულირებისთვის. რადგანაც ახალშობილი უფრო მოხერხებულია მაღალი ფსკერით საწოლზე, ხოლო, როდესაც ბავშვს უკვე შეუძლია დამოუკიდებლად წამოჯდომა და მოაჯირებზე დაყრდნობით ფეხზე დადგომა, მაღალი ფსკერით საწოლი უკვე ერთობ სახიფათოა. რადგანაც საწოლი შეირჩევა იმ გათვლით, რომ ბავშვის ზრდასთან ერთად რამდენიმე წელი მაინც არ იყოს საჭირო მისი შეცვლა, საწოლს აუცილებლად უნდა ჰქონდეს ძირის ტრანსფორმირების ფუნქცია. საწოლის ზედაპირი უნდა იყოს აუცილებლად მყარი
, ასევე, გასათვალისწინებელია, რომ საწოლის დამცავი კედლის ხარიხებს შორის არ იყოს ფართო მანძილი, რათა პატარას თავი არ გამოეტიოს. ასევე, არ უნდა იყოს დიდი მანძილი საწოლის გვერდებსა და მატრასს შორის. ყოველივე ეს აუცილებელია ბავშვის უსაფრთხოებისთვის.“

- ქალბატონო ნანა, ვიცით, რომ ბავშვის საწოლი ბევრი ნივთით არ უნდა იყოს გადატვირთული. რამდენად მიზანშეწონილია ბალიშებით საწოლის გაფორმება?

- რაც შეეხება, საწოლის გაფორმებას ბალიშებით, სათამაშოებით, მცირე ასაკის ბავშვებისთვის არ არის მიზანშეწონილი საწოლში რბილი სათამაშოების დატოვება. ასევე, სიფრთხილით უნდა დავამაგროთ გვერდზე ე.წ. ბამპერები. წლამდე ასაკის ბავშვისთვის ისინი საერთოდ არაა საჭირო, ხოლო შემდეგ თუ მშობელს ძალიან უნდა საწოლის გვერდები დაიცვას, ბალიში-ბამპერები ძალიან მჭიდროდ უნდა იყოს დამაგრებული გვერდებზე და ხშირად შემოწმდეს მათი მიმაგრების ხარისხი, ვინაიდან მოძრობის შემთხვევაში ისინი დაცვის ნაცვლად საფრთხეს შეუქმნიან ჩვილს.

ჩვილი ასაკის ბავშვს ძილის დროს ბალიში არ სჭირდება, ეს ეხება რბილ სათამაშოებსაც. არავითარ შემთხვევაში არ შეიძლება პატარას ძილის დროს მის საწოლში დავტოვოთ რბილი სათამაშოები, რადგან ეს შეიძლება სასუნთქი გზების დახშვის მიზეზი გახდეს. თუ ბავშვი მიჩვეულია სათამაშოთი დაძინებას, მხოლოდ ერთი სათამაშო უნდა დავუტოვოთ და ძილის დროს მოვაცილოთ, ან ხშირად ვაკონტროლოთ ამ სათამაშოს მდებარეობა საწოლში.

ზოგჯერ მშობლები ძილის პოზიციონერებს ყიდულობენ, მათ საყურადრებოდ მინდა ვთქვა: თუ პატარას დამოუკიდებლად შეუძლია გადაბრუნება საწოლში პოზიციონერის ამობურცული გვერდები მას მოძრაობაში ხელს შეუშლის და შესაძლოა, ადვილად დაახშოს მისი სასუნთქი გზები.

- როგორც ჩანს, საბანი და პლედიც საფრთხის შემცველია, თუ დროებით უყურადღებოდ დავტოვებთ. რითი შეიძლება შევცვალოთ?

- უმჯობესია თუ მშობლები ტრადიციული საბნის ნაცვლად ე.წ. ჩასაცმელ საბანს გამოიყენებენ. მისი შემთხვევით თავზე წამოხურება და სასუნთქი გზების დახშობა გამორიცხულია. თუ გადასაფარებელ საბანს იყენებენ, ამ საბნის გვერდები კარგად უნდა დააფიქსირონ მატრასის ქვეშ, რათა პატარამ ვერ შეძლოს ჯერ საბნის გადახდა, ხოლო შემდეგ მისი თავზე გადაფარება და სასუნთქი გზების დახშობა.

და ბოლოს, ძალიან მნიშვნელოვანი - არ შეიძლება ძილის დროს პატარას დიდხანს უყურადღებოდ დატოვება.

„რაც შეეხება, გავრცელებულ ვიდეოს, თუ დააკვირდებით კონკრეტულ შემთხვევაში ყველა ის პირობაა დარღვეული, რაზეც მე ახლა გესაუბრეთ, ამიტომ კომენტარს აღარ გავაკეთებ და დასკვნების გამოტანა თქვენთვის მომინდია“.

ესაუბრა მარიამ ჩოქური

შეიძინე საბავშვო პროდუქტების ნაკრები ექსკლუზიურ ფასად ბმულზე 👉 bit.ly/3iF0YnF

წაიკითხეთ სრულად