Baby Bag

როგორ დავეხმაროთ ბავშვს კარგი მანერების ათვისებაში?

როგორ დავეხმაროთ ბავშვს კარგი მანერების ათვისებაში?
ბავშვისთვის კარგი მანერების სწავლება საკმაოდ რთული და ხანგრძლივი ​პროცესია. ზოგიერთ პატარას ეტიკეტის წესების სრულად ასათვისებლად, შესაძლოა, 8 წელიც კი დასჭირდეს. თავაზიანი ქცევის წესების ათვისება ნებისმიერ ბავშვს შეუძლია. ჩვენს სტატიაში გამოცდილ და ეფექტურ საშუალებებს გაგაცნობთ, რომელთა დახმარებით ბავშვებს ყოველდღიურ მაგალითზე დაყრდნობით კარგი მანერების ათვისებაში დაეხმარებით.

ასწავლეთ ბავშვს სხვების მაგალითზე

ხშირ შემთხვევაში ბავშვები ოჯახის წევრებზე მეტად უცხო ადამიანებს უსმენენ და უჯერებენ კიდეც. დახმარებისთვის თქვენს მეგობრებს, ნათესავებს და მასწავლებლებს მიმართეთ. თუ თქვენი შვილები თქვენი ახლობლის სახლში დაუდევრად იქცევიან და ოჯახის ნივთებს აზიანებენ, უთხარით თქვენს მეგობარს, რომ ბავშვებს შენიშნვა მისცეს და აუხსნას, რომ ასე მოქცევა დაუშვებელია. სახლში დაბრუნების შემდეგ კი თქვენს შვილებს იმავე საკითხზე სხვაგვარად გაესაუბრეთ. აუხსენით, რომ ისინი არასწორად მოიქცნენ, მაგრამ თქვენი მეგობრის სიტყვებს ნუ გამოიყენებთ. თქვენი სათქმელი განსხვავებულად ჩამოაყალიბეთ. აუცილებელია, რომ ერთსა და იმავე საკითხზე ბავშვებს რამდენიმე ადამიანი დაელაპარაკოს. პატარები ასე უკეთ შეძლებენ ეტიკეტის წესებში გარკვევას.

გამოიყენეთ პოზიტიური სიტყვები

კარგი მანერების ათვისების პროცესი ბავშვისთვის სასიამოვნო და საინტერესო უნდა იყოს. სწავლებას დამსჯელი ან ავტორიტარული ხასიათი არ უნდა ჰქონდეს. აუხსენით თქვენს შვილს, რომ კარგი მანერების დასწავლით ისინი სოციუმში მეტი წარმატების მიღწევას შეძლებენ, ადამიანებს მათ მიმართ მეტი პატივისცემის გრძნობა გაუჩნდებათ, რის გამოც ნებისმიერ ოჯახში სასურველი სტუმრები იქნებიან. უთხარით მას, რომ კარგი მანერების მქონე ადამიანები სასურველ მიზნებს გაცილებით მარტივად აღწევენ, რადგან მათ მიმართ საზოგადოებას მეტი ნდობა აქვს, ვიდრე იმ ადამიანებისადმი, რომლებსაც სოციუმში ქცევის წესებზე წარმოდგენა არ აქვთ.

მიზნის მიღწევაში იუმორიც დაგეხმარებათ

თუ თქვენი პატარა თხოვნით მოგმართავთ, მაგრამ წინადადების ბოლოს არ ახსენებს სიტყვას „გთხოვ,“ მისი მოქმედება გააშარჟეთ და სახის სასაცილო გამომეტყველება მიიღეთ. ბავშვი კარგ განწყობაზე დადგება, რის შემდეგაც შეგიძლიათ აუხსნათ, თუ როგორ მოიქცეს, როდესაც ადამიანს თხოვნით მიმართავს.

ასწავლეთ თამაშის დახმარებით

ბავშვთან ერთად საინტერესო თამაშები ითამაშეთ, რომელთა დახმარებით ის სოციუმში სწორად მოქცევას ისწავლის. გაითამაშეთ უცხო ადამიანთან პირველი შეხვედრისა და გაცნობის სცენა, ან წარმოიდგინეთ, რომ თქვენს შვილთან ერთად სუპერმაკეტში პროდუქტებს ყიდულობთ. ბავშვს თამაშის დახმარებით ასწავლეთ, როგორ უნდა მოიქცეს, როდესაც ადამიანს პირველად ხვდება ან სუპერმარკეტში რომელიმე პროდუქტის შეძენა სურს.

ასწავლეთ ოჯახური სადილების დახმარებით

ოჯახური სადილების დახმარებით თქვენს შვილებს მაგიდასთან სწორად მოქცევის წესებს მარტივად ასწავლით, გარდა ამისა მათთან მეტად დაახლოვდებით. ასწავლეთ თქვენს შვილს, როგორ დაღეჭოს საკვები უხმაუროდ, როგორ გამოიყენოს დანა-ჩანგალი, როგორ მოიქცეს რესტორანში ან ოჯახში სტუმრად ყოფნისას. თუ თქვენს შვილს რომელიმე საკვები არ მოსწონს, აჩვენეთ მას, როგორ უნდა თქვას კულტურულად უარი მის მირთმევაზე. ბავშვი ოჯახურ გარემოში თავს თავისუფლად და მშვიდად გრძნობს, რის გამოც ეტიკეტის ათვისებას მარტივად ახერხებს.

ისადილეთ გარეთ ბავშვებთან ერთად

ვიდრე ბავშვებს რესტორანში ან წვეულებებზე წაიყვანდეთ, თქვენთან ერთად სასადილოდ რამდენჯერმე წაიყვანეთ. შეარჩიეთ ისეთი კაფეები, რომლებშიც საბავშვო სივრცე სათანადოდ არის მოწყობილი. ასწავლეთ თქვენს შვილს მენიუს მშვიდად და უხმაუროდ დათვალიერება, შეკვეთის გაკეთება და მომსახურე პერსონალთან კულტურულად მოქცევა. შეგიძლიათ ბავშვები თქვენთან ერთად მაღაზიებშიც ატაროთ, რათა თქვენს მაგალითზე სოციუმში ქცევის წესები სათანადოდ აითვისონ.

გაითვალისწინეთ თქვენი შვილის აზრები და იდეები

როდესაც თქვენი შვილი სხვა ადამიანის ქცევას აკრიტიკებს და თვლის, რომ მან ეტიკეტის წესები დაარღვია, ბავშვს ყურადღებით და გულდასმით მოუსმინეთ. ჰკითხეთ თქვენს შვილს, თავად როგორ მოიქცეოდა მსგავს ვითარებაში. ასწავლეთ პატარას პატივისცემის გამომხატველი სიტყვები, რომელთა დახმარებით ის უფროსებთან, მასწავლებლებთან და უცხო ადამიანებთან კულტურულ საუბარს შეძლებს.

პრაქტიკას გადამწყვეტი მნიშვნელობა აქვს


ბავშვებს კარგი მანერების ათვისებაში ყოველდღიურად უნდა დაეხმაროთ. თუ ის საჩუქრის მიღებისას მადლობას არ იხდის, შეახსენეთ, რომ მისი ქცევა სწორი არ არის. ბავშვი თქვენს მაგალითზე ყოველდღიურად უნდა ხედავდეს, რომ ადამიანები კომპლიმენტის ან საჩუქრის მიღებას მადლობით პასუხობენ. როდესაც პატარა თხოვნით მოგმართავთ, ყოველთვის შეახსენეთ, რომ წინადადების ბოლოს სიტყვა „გთხოვ“ აუცილებლად უნდა თქვას. ყოველდღიური პრაქტიკის დახმარებით ბავშვი ეტიკეტის წესების ათვისებას ადვილად შეძლებს და ზრდილობიანი ქცევა მისი ცხოვრების განუყოფელ ნაწილად იქცევა.

ავტორი: ია ნაროუშვილი 

შეიძლება დაინტერესდეთ

,,ორსულთა დიდ ნაწილს წამალი საერთოდ არ სჭირდება, მაგრამ არის შემთხვევები, როდესაც მედიკამენტის გამოყენება აუცილებელია''

,,ორსულთა დიდ ნაწილს წამალი საერთოდ არ სჭირდება, მაგრამ არის შემთხვევები, როდესაც მედიკამენტის გამოყენება აუცილებელია''

რა სახის მედიკამენტრების მიღების დროს ადგება ზიანი ნაყოფს? - ამ საკითხებზე MomsEdu.ge-ს ესაუბრა მეან-გინეკოლოგი ნინი მამისეიშვილი.

- ორსულობის დროს რამდენად მიზანშეწონილია მედიკამენტების დანიშვნა?

- ორსულობა ფიზიოლოგიური პროცესია და უმეტესად გაურთულებლად მიმდინარეობს, ამიტომ ორსულთა დიდ ნაწილს წამალი საერთოდ არ სჭირდება, მაგრამ არის შემთხვევები, როდესაც მედიკამენტის გამოყენება აუცილებელია ქალისა და ნაყოფის ჯანმრთელობისთვის. ამ შემთხვევაში ორსულმა კონსულტაცია უნდა გაიაროს პირად ექიმთან ან შესაბამის სპეციალისტთან, რათა აეხსნას მისი დანიშვნის ან არ დანიშვნის აუცილებლობა.

ყველაზე მნიშვნელოვანი მედიკამენტი, რომელიც ყველა ორსულომა უნდა მიიღოს ორსულობის დაგეგმამდე 1-3 თვით ადრე და ორსულობის განმავლობაში, არის ფოლიუმის მჟავა. ყველა სხვა მედიკამენტს ექიმი ნიშნავს საჭროებისამებრ.

- რა სახის მედიკამენტრების მიღების დროს ადგება ზიანი ნაყოფს?

  • ორსული ქალის მიერ მიღებული მედიკამენტი ნაყოფის ორგანიზმში, ძირითადად, პლაცენტის გავლით აღწევს, რომელმაც შეიძლება ნაყოფზე იქონიოს სხვადასხვანაირი ზეგავლენა;
  • რა გავლენას მოახდენს წამალინაყოფზე, დამოკიდებულია ორსულობის ვადაზე, მედიკამენტის სიძლიერესა და დოზაზე. აქედან გამომდინარე, US Food and Drug Administration - მა მიიღო მკაცრი წესები ორსულებში მედიკამენტების გამოყენების და შექმნა შემდეგი კლასიფიკაცია:

A კატეგორია: წამლები, რომლებიც უსაფრთხოა და არ იწვევენ უარყოფით ზემოქმედებას ნაყოფზე: ფოლიუმის მჟავა, პარაცეტამოლი, მაგნიუმის სულფატი, ლევოთიროქსინი;

B კატეგორია: ეს წამლები უსაფრთხოა ნაყოფისთვის (ცხოველებზე ჩატარებული კვლევებით): ამოქსიცილინი, ჰეპარინი, ინსულინი, ასპირინი;

C კატეგორია: მედიკამენტები, რომლებზეც გამოვლინდა ცხოველებში ტერატოგენული მოქმედება ან საერთო არ ჩატარებული კვლევები, მაგრამ ამ ჯგუფის პრეპარატები ინიშნება ისეთ შემთხვევებში, როდესაც სარგებელი მეტია, ვიდრე რისკი (იზონიაზიდი, გენტამიცინი, ანტიდეპრესანტები).

D კატეგორია: შესაძლოა სახიფათო იყოს ნაყოფისთვის, მაგრამ სასიცოცხლოდ მნიშვნელოვანია დედისთვის (ანტიკონვულსიური მედიკამენტები, დოქსიციკლინი, კანამიცინი, დიკლოფენაკი);

X კატეგორია: დამტკიცენულია, რომ ამ წამლების მიერ ნაყოფისთვის მიყენებული ზიანი აჭარბებს ნებისმიერ მოსალოდნელ სარგერბელს: ნარკოტიკული საშუალებები, ქიმიოთერაპია, ანტიკონვულსანტები (ტრიმეტადიონი, ფენიტოინი, კარბამაზეპინი), ვარფარინი, ანდროგენები, ლითიუმი.

- რა რეკომენდაციას გაუწევთ ორსულს მედიკამენტების მიღებასთან დაკავშირებით?

- ყველა მედიკამენტი ორსულმა უნდა მიიღოს მხოლოდ ექიმის დანიშნულებით. ორსულობასთან დაკავშირებული ჩივილებით უნდა მიმართოს მეან - გინეკოლოგს, სხვა სომატურ დაავადებებთან დაკავშირებით შესაბამის სპეციალისტს.

- უნდა დავნიშნოთ თუ არა ჟანგბადის წვეთები?

- ქალების უმეტესობა (60–70%) უჩივის სუნთქვის გაძნელებას ორსულობის, როგორც ადრეულ, ასევე, მოგვიანებით პერიოდში. ეს არ არის საზიანო და არ ახდენს გავლენას ჟანგბადის რაოდენობაზე, რომელსაც ნაყოფი იღებს. ძირითადი გამომწვევი მიზეზი არის საშვილოსნოს ზომაში მატება, რომელიც კომპრესიას ახდენს დიაფრაგმაზე, ფილტვებზე და იწვევს ფიზიოლოგიურად სუნთქვის გაძნელებას. ზოგიერთ ორსულს აღნიშნული პრობლემა ეწყება ორსულობის ადრეულ ვადაზე, ზოგიერთი კი ცვლილებებს მეორე და მესამე ტრიმესტრში ამჩნევს. უჰაერობა მედიკამენტოზურ ჩარევას არ საჭიროებს, საკმარისია სეირნობა სუფთა ჰაერზე.

- თამბაქოს მოხმარება ორსულებში - ამ საკითხზეც რომ ისაბროთ.

- თითქმის ყველამ იცის, რომ მოწევა იწვევს სიმსივნეს, გულ-სისხლძარღვთა დაავადებებს და სხვა სერიოზულ ჯანმრთელობის პრობლემებს. ქალები, რომლებიც ორსულობის დროს ეწევიან, საფრთხეს უქმნიან საკუთარ ჯანმრთელობას და მუცლად მყოფ ნაყოფს. ორსულობის დროს თამბაქოს მოხმარებასთან დაკავშირებული გართულებებია: ახალშობილის ნაადრევი დაბადება, ნაყოფის ზრდაში ჩამორჩენა, გარკვეულ თანდაყოლილი პათოლოგიები, ანტენატალური სიკვდილი. ასევე აღსანიშნავია, რომ თამბაქოს კვამლის გარემოცვაში ყოფნაც კი (პასიური მწეველობა) სერიოზულ საფრთხეებს უქმნის ორსულ ქალს და მის ნაყოფს.

თამბაქოსთვის თავის დანებება ორსულებამდე რამდენიმე ხნით ადრე საუკეთესო გამოსავალია რისკების თავიდან ასაცილებლად. თუმცა, დაორსულების შემდეგაც ქალი, რაც უფრო ადრე დაანებებს მოწევას თავს, უფრო მეტად დაიცავს სხვადასხვა ჯანმრთელობის პრობლემებისგან საკუთარ თავს და ნაყოფს.

ასევე შევეხები ალკოჰოლის მიღებას ორსულობაში. ორსულობისას ალკოჰოლის მიღება თანდაყოლილი მანკების უპირველესი მიზეზია. უცნობია, ზუსტად რა რაოდენობის სასმელი იწვევს ნაყოფის ალკოჰოლურ სინდრომს, შესაბამისად, ორსულ ქალებს ურჩევენ, თავი შეიკავონ ალკოჰოლის მიღებისგან. კიდევ უფრო უსაფრთხოა, თუ ალკოჰოლს საერთოდ არ მიიღებენ. ორსულობისას მის მიღებას მრავალი სხვადასხვა ეფექტი შეიძლება ჰქონდეს. რ არსებობს დადგენილი მინიმალური დოზა ალკოჰოლის, რომელიც უსაფრთხოა ორსულობისას.

ალკოჰოლის მიღების ერთ-ერთი ყველაზე მძიმე გართულება ნაყოფის ალკოჰოლური სინდრომია. მოკლე პერიოდში სულ სამი ულუფა სასმლის მიღებამაც კი შეიძლება გამოიწვიოს. ეს პათოლოგია ყოველი ცოცხლადშობილი 1000 ბავშვიდან, დაახლოებით, ორში გვხვდება. სინდრომი მოიცავს ზრდის შეფერხებას დაბადებამდე ან შემდეგ, სახის განვითარების მანკებს, თავის პატარა ზომას (რაც, სავარაუდოდ, ტვინის არასრულფასოვანი ზრდითაა გამოწვეული), გონებრივ ჩამორჩენილობას (შეზღუდულ ინტელექტუალურ შესაძლებლობებს) და ქცევით პათოლოგიებს. უფრო იშვიათად, ასევე, აღინიშნება სახსრების აგებულებისა და ფუნქციონირების მოშლა, გულის მანკები.

ესაუბრა მარიამ ჩოქური 

წაიკითხეთ სრულად