Baby Bag

10 საკვები პროდუქტი, რომელიც ერთ წლამდე ასაკის ბავშვს აუცილებლად უნდა მივცეთ

10 საკვები პროდუქტი, რომელიც ერთ წლამდე ასაკის ბავშვს აუცილებლად უნდა მივცეთ
ჩვილი ბავშვის მყარ კვებაზე გადაყვანის შემდეგ საკვები რაციონის მრავალფეროვნებაზე ზრუნვა მშობლების მთავარი მოვალეობაა. კვლევებით დასტურდება, რომ ერთ წლამდე ასაკის ბავშვისთვის ხილისა და ბოსტნეულის დიდი რაოდენობით მიცემა, მას ჯანსაღ კვებით ჩვევებს უვითარებს. კვების ექსპერტები მშობლებს ურჩევენ, რომ პატარებს ისეთი ალერგიული პროდუქტები, როგორიცაა არაქისი და კვერცხი, 12 თვემდე უნდა გაასინჯონ.

ბავშვის მყარ კვებაზე გადაყვანა თანდათანობით უნდა მოხდეს. არ აქვს მნიშვნელობა, პატარას ბოსტნეულის პიურეს აძლევთ, ბრინჯის ფაფას თუ ქათმის ხორცს, ნებისმიერ შემთხვევაში ახალი საკვების შეთავაზების შემდეგ ბავშვი სამი დღე უნდა დაასვენოთ და მის რაციონში მომდევნო სიახლის შეტანაზე მხოლოდ ამის შემდეგ უნდა იზრუნოთ. ბავშვისთვის ახალი საკვების შეთავაზებისას ყურადღებით დააკვირდით პატარას მდგომარეობას, რათა ალერგიული რეაქცია არ გამოგეპაროთ.
10 პროდუქტი, რომელიც პატარას ერთ წლამდე აუცილებლად უნდა მივცეთ
ბავშვის რაციონში დიდი რაოდენობით ხილი და ბოსტნეული უნდა ჩავრთოთ.
1. ოსპი - მარტივად მოსამზადებელია, ამასთან ის ცილებისა და რკინის ნამდვილი საბადოა. მისგან მომზადებული ​კერძის ტექსტურა მოხარშული ბარდის ტექსტურის მსგავსია.
2. ორაგული - პატარების ერთ-ერთი საყვარელი კერძია. ის დიდი რაოდენობით შეიცავს ომეგა 3-ს, რომელიც ბავშვებისთვის (და არა მხოლოდ მათთვის) ძალიან სასარგებლო ცხიმია. ორაგულის რეგულარულად მირთმევა პატარას ტვინის უჯრედების განვითარებას უწყობს ხელს.
3. არაქისის კარაქი - პიურეს მომზადებისას უნდა გამოიყენოთ. დარწმუნდით, რომ ის კერძს მეტისმეტად არ ასქელებს. არაქისის კარაქის ადრეული ასაკიდანვე მირთმევა, პატარებს მომავალში ალერგიული რეაქციების განვითარების რისკებისგან დაიცავს. 
4. გოგრა​პიურეს მოსამზადებლად ერთ-ერთი საუკეთესო ინგრედიენტია. ეს კლასიკური საბავშვო საკვები პროდუქტი, პატარების რაციონს ძალიან ახალისებს. გარდა ამისა, ​გოგრა A ვიტამინის ნამდვილი საბადოა.
5. კენკრა - ბავშვები საკვებ პროდუქტებს, პირველ რიგში, თვალებით აფასებენ. მათ ძალიან მოსწონთ ფერადი პროდუქტები. რომელ პატარას არ მოხიბლავს მუქი ფერის მოცვის მარცვლების დანახვა? დაბლენდერებული ან დასრესილი მოცვი პატარას კოვზით უდნა მიართვათ ან მისი შერევა პიურეში უნდა სცადოთ. შეგიძლიათ ბავშვს კენკრისგან მომზადებული იოგურტითაც გაუმასპინძლდეთ.
6. ხახვი და ნიორი - ბავშვის რაციონის გასამდიდრებლად თქვენ მიერ მომზადებული პროდუქტები არომატული დანამატებით გაახალისეთ. შეგიძლიათ თამამად გამოიყენოთ პიტნა, ნიორი, პრასი, ხახვი, ქინძი, რეჰანი და მწვანე ხახვი. ბავშვებს არომატული პროდუქტების მირთმევა ძალიან ხიბლავთ. თუ გსურთ, რომ პატარას ახალი გემოებისადმი და არომატებისადმი ინტერესი გაუღვივოთ, ხახვისა და ნივრის გამოყენება კერძებში აუცილებლად უნდა სცადოთ.
7. ისპანახი - ზოგიერთ პატარას ახალი კერძების დაგემოვნება ძალიან ხიბლავს, ზოგ მათგანს კი მათი გასინჯვა დიდად არ სიამოვნებს და მშობლების შემოთავაზებას სასტიკი უარით პასუხობს. ბავშვის ნეგატიური განწყობის მიუხედავად, დანებებაზე არც იფიქროთ, მით უმეტეს, თუ მისთვის მწვანე ფოთლოვანი პროდუქტების შეთავაზებას ცდილობთ. აღნიშნული ტიპის პროდუქტები მთელს პლანეტაზე ყველაზე სასარგებლო საკვებად არის მიჩნეული. მათზე უარის თქმა ბავშვისთვის სასარგებლო ნამდვილად არ იქნება, ამიტომ ისპანახი და სხვა მწვანე ფოთლოვანი პროდუქტები მას აუცილებლად უნდა გაასინჯოთ.
8. საქონლის ხორცი - თუ თქვენს ოჯახში ხორცს რეგულარულად მიირთმევთ, პატარას რაციონში საქონლის ხორცი აუცილებლად უნდა ჩართოთ. შეგიძლიათ ბავშვს ის გატარებული ან პიურეს სახით მიაწოდოთ. ხორცთან ერთად ჩვილები სიამოვნებით მიირმევენ ტკბილ კარტოფილსა და მწვანე ბოსტნეულის პიურესაც. საქონლის ხორცი რკინისა და თუთიის შეუცვლელ საბადოს წარმოადგენს.
9. მარცვლეული პროდუქტები - ბავშვისთვის მხოლოდ ბრინჯის მიწოდება საკმაოდ ძველმოდური შეხედულებაა. ჩვილის რაციონში აუცილებლად ჩართეთ შვრია, ყავისფერი ბრინჯი და სხვა მარცვლეული პროდუქტები. მარცვლოვანი პროდუქტები ბავშვის ორგანიზმს უჯრედისით ამარაგებს.
10. კვერცხი - აღნიშნული პროდუქტისადმი პედიატრები ადრე მეტ სიფრთხილეს იჩენდნენ და მშობლებს ურჩევდნენ, რომ ჩვილი ბავშვისთვის მისი მიწოდებისგან თავი შეეკავებინათ, თუმცა თანამედროვე მედიცინამ აღნიშნული ხედვა გადააფასა. ერთი ცალი კვერცხი 6 გრამ ცილას შეიცავს, გარდა ამისა ის ჯანსაღი ცხიმებისა და D ვიტამინის ერთ-ერთი საუკეთესო წყაროა, რის გამოც მას ექიმები ბავშვისთვის საუკეთესო პროდუქტად თვლიან. გარდა იმისა, მოხარშული კვერცხის ბოსტნეულთან ერთად დაბლენდერება ჩვილისთვის მარტივი სადილის მომზადებაში ძალიან დაგეხმარებათ.
ბავშვისთვის სასარგებლო საკვებად ასევე მიიჩნევა შემდეგი 10 პროდუქტი: ატამი, ყაბაყი, ცხვრის ხორცი, ხუჭუჭა კობმოსტო, მარწყვი, ჭარხალი, შვრია, ყველი, გოგრა, მწვანილები.

მომზადებულია ​www.parents.com-ის მიხედვით
თარგმნა ია ნაროუშვილმა

შეიძლება დაინტერესდეთ

„ბავშვს დაბადებიდან დაჰყვება მადა, რომელიც მისი განვითარებისთვის სრულიად საკმარისია“ - მოზარდებში არადაბალანსებული კვების თემაზე ექიმი ნანა საპანაძე საუბრობს

„ბავშვს დაბადებიდან დაჰყვება მადა, რომელიც მისი განვითარებისთვის სრულიად საკმარისია“ - მოზარდებში არადაბალანსებული კვების თემაზე ექიმი ნანა საპანაძე საუბრობს
მოზარდი შვილების უჭმელობის საკითხი არაერთი მშობლისთვის ნაცნობი და პრობლემურია. რას იწვევს არადაბალანსებული კვება, როგორ უნდა მოიქცეს მშობელი, რა რაოდენობის და რა სახეობის პროდუქტები უნდა მიიღოს მოზარდმა? - ამ და სხვა თემებზე ​MomsEdu.ge-ს ესაუბრა ექიმი-პედიატრი, რადიოლოგი ნანა საპანაძე.

- ქალბატონო ნანა, მშობლებისთვის დიდი პრობლემაა მოზარდი შვილების უჭმელობის საკითხი. არიან ბავშვები, რომლებიც, ფაქტობრივად, არ იკვებებიან, როგორ უნდა მოიქცეს ასეთ დროს მშობელი?

​ჩვილი ბავშვების უმადობასთან დაკავშირებით უკვე გესაუბრეთ, როგორც აღმოჩნდა, მშობლებისთვის არანაკლები პრობლემაა მოზარდი შვილების უჭმელობის საკითხი. მათი გადმოცემით, ბავშვი, ფაქტობრივად, არ იკვებება და თუ როგორ უნდა მოიქცეს მშობელი, ამ შემთხვევაში, მისთვის დილემას წარმოადგენს.

თავდაპირველად შევჩერდეთ უმადობის მიზეზებზე, რაც ძირითადად, ერთნაირია. კერძოდ:

მოზარდი დაკავებულია თავისი „საქმით“, (თამაშობს კომპიუტერთან, უყურებს მისთვის საინტერესო ფილმს, და ა.შ.) იღვიძებს გვიან, ვერ ასწრებს მოშიებას, ან რაიმე მიზეზის გამო ძალიან აგზნებულია იმისთვის, რომ დრო დაუთმოს კვებას;

არარაციონალური კვებათაშორისი წახემსება. მოზარდი იღებს რთულად მოსანელებელ და ზედმეტად კალორიულ საკვებს, (ნამცხვარი, შოკოლადი, სწრაფი კვების პროდუქტები) ნაცვლად ჯანსაღი წასახემსებელი პროდუქტებისა (ხილი, ბოსტნეული), ე.წ. შეუმჩნეველი კვება, მოზარდი იკვებება ტელევიზორის ყურებისას, კომპიუტერთან თამაშისას წასახემსებელი საკვებით, შესაბამისად,  საკვების მიღების დროს მას უკვე აღარ შია;

ბავშვი არ ჭამს ავადმყოფობისას. მადის დაქვეითება ამ დროს ხშირია, მშობლებმა ყურადღება უნდა გაამახვილონ ბავშვის ორგანიზმის სითხეებით უზრუნველყოფაზე და არა ძალით კვებაზე.

- მშობლები ხშირად ამბობენ, რომ მათ შვილს რამდენიმე სახეობის საკვები პროდუქტის გარდა, არაფერი აქვს გასინჯული. რამდენად ნორმალურია ეს მოზარდობის პერიოდში?

- ზოგადად, ბავშვებს შერჩევითი მადა აქვთ. ეს ძირითადად ასახავს გარკვეულ პროდუქტებზე ორგანიზმის მოთხოვნილებას. ჩვილობის ასაკში, განსაკუთრებით, სიცოცხლის პირველ წელს ეს ნორმალურია, თუმცა შემდგომ პერიოდში შერჩევითი მადა შეიძლება უკვე ჩამოყალიბებული ჩვევის შედეგი იყოს და რაც უფრო მეტად შევუწყობთ ხელს, მით უფრო გაღრმავდება.

- როდესაც ბავშვი დღის განმავლობაში მხოლოდ ერთი სახეობის საკვებს ჭამს, არ აქვს გასინჯული ხილის და ბოსტნეულის ძირითადი ნაწილი, რა პრობლემა შეიძლება გამოიწვიოს ამან მოზარდებში?

- დაბალანსებული და ჯანსაღი საკვები ბავშვის ორგანიზმისთვის აუცილებელი ვიტამინების, მინერალებისა და სხვა სასარგებლო ნივთიერებების მთავარი წყაროა. თუ საკვები რაციონი ღარიბია ვიტამინებით და მინერალებით, შესაძლებელია, განვითარდეს ჰიპო და ავიტამინოზი, და შედეგად გამოიწვიოს: საერთო სისუსტე, მოთენთილობა, ყურადღების კონცენტრაციის გაუარესება, ზოგჯერ ადვილად გაღიზიანება, ცალკეულ შემთხვევებში აგრესიული განწყობაც კი, ასევე შეიძლება განვითარდეს კბილების კარიესი, ანემია, კანის სიმშრალე, ყაბზობა, სხეულის მასის არაჯანსაღი ცვლილებები (ძალიან მცირე, ან პირიქით, ჭარბი წონა), ასევე სიმაღლეში ზრდის შეფერხება.

- როგორ უნდა მოიქცეს მშობელი ასეთ შემთხვევაში?

- თავდაპირველად უნდა დავადგინოთ, ხომ არ არის უმადობის მიზეზი რაიმე პათოლოგიური პროცესი, მაგალითად, მწვავე ინფექციები (ვირუსული, ბაქტერიული), ჰელმინთოზი, ასევე ცენტრალური ნერვული სისტემის პათოლოგია, რადგანაც როგორც ადრე გესაუბრეთ, ცენტრალური ნერვული სისტემა შიმშილისა და დანაყრების შეგრძნებათა მთავარი მარეგულირებელია, მონაწილეობს გასტრონომიული გემოვნების ჩამოყალიბებაში, ასტიმულირებს საჭმლის მომნელებელი ტრაქტის მუშაობას, მონელებისთვის საჭირო ნივთიერებების გამოყოფას. როცა მისი ფუნქცია დარღვეულია, ბავშვი მადას კარგავს. ასეთ შემთხვევებში აუცილებელია სპეციალისტის ჩარევა, რათა უმადობის ობიექტური მიზეზი აღმოიფხრას

დანარჩენ შემთხვევებში:

უპირველეს ყოვლისა, უნდა გადახედოთ ბავშვის კვების რეჟიმს. რამდენად ხშირად იღებს იგი კვებათა შორის „სასუსნავებს“? ტკბილეულის ორცხობილების, შოკოლადის სახით, ცომეული ე.წ. მარილიანი ჩხირები, კრეკერები, თხილი, მიწის თხილი, ეს თითქოს უწყინარი ჩვევა ამცირებს კუჭის წვენის სეკრეციას, და ხელს უწყობს უმადობას. ნუ შექმნით ოჯახში დაძაბულ სიტუაციას, ბავშვის უმადობის გამო, არ კვებოთ ბავშვი ძალით, ეს უარყოფით ემოციასა და შესაბამისად, მადის დაქვეითებას იწვევს.

ორგანიზმი ჯანსაღი საკვების მცირე ულუფასაც კი სრულფასოვნად ითვისებს. ნუ შეავსებთ თეფშს „ნორმირებული“ საკვებით. მოთხოვნილება საკვებზე ინდივიდუალურია.

- რა რაოდენობის და რამდენნაირი სახეობის ბოსტნეული, ხილი უნდა მიიღოს მოზარდმა?

- ეს არის ჯანსაღი კვების პირამიდა, რომელიც 1992 წელს ჰარვარდის ჯანმრთელობის ცენტრში შეიმუშავეს, მრავალ ქვეყანაშია მიღებული. პროდუქტები, რომლიებც პირამიდის ფუძეშია, უფრო ხშირად უნდა იყოს გამოყენებული დღის განმავლობაში, ხოლო პროდუქტები მწვერვალზე, უნდა შეიზღუდოს. 
კვების პირამიდის პროდუქტები იყოფა ექვს ძირითად ჯგუფად:
 პროდუქტების ყოველი ჯგუფიდან განსაზღვრული რაოდენობის ულუფების მოხმარებისას, თქვენ შეგიძლიათ დარწმუნებული იყოთ, რომ დღის განმავლობაში თქვენ უზრუნველყავით ორგანიზმი ყველა აუცილებელი საკვები ნივთიერებებით.

თითქმის ყველა სახის ხილი და ბოსტნეული ითვლება დღიურ პორციად, ამით რეკომენდებული შედეგის მიღწევა უფრო მარტივი ხდება, ვიდრე თქვენ გგონიათ.

არ არის აუცილებელი, რომ ხილი და ბოსტნეული იყოს ცოცხალი, რათა პორციად ჩაითვალოს. ასევე არ არის აუცილებელი მათი ცალკე მირთმევა, ხილი და ბოსტნეული შეიძლება ნებისმიერი კერძის მეშვეობით მივიღოთ.

ხილის ან ბოსტნეულის ერთ ულუფაში იგულისხმება, დაახლოებით, ერთ-ერთი ქვემოთ ჩამოთვლილთაგან:

  • ერთი დიდი ზომის ხილი, მაგალითად, ვაშლი, მსხალი, ბანანი, ფორთოხალი, ნესვის მოზრდილი ნაჭერი;
  • ორი მცირე ზომის ხილი, მაგალითად, ქლიავი, კივი, მანდარინი და ა.შ. ერთი ჭიქა მცირე ხილისა, როგორებიცაა: ყურძენი, მარწყვი, ჟოლო, ბალი, ალუბალი და ა.შ;
  • ერთი სუფრის კოვზი გამომშრალი ხილი. ერთი ჭიქა (150 მლ.) გამოწურული წვენი;
  • დაახლოებით სამი სუფრის კოვზი ბოსტნეული;
  • სახამებლიანი საკვები უნდა შეადგენდეს კვების რაციონის მესამედ ნაწილს.
ეცადეთ, მოზარდს შეძლებისდაგვარად შესთავაზოთ მთლიანი და გაუცრელი, გაღვივებული, ან დაღერღილი ხორბლის ან ჭვავის ფქვილისგან გამომცხვარი პური, თუნდაც მათგან დამზადებული მაკარონი. ასევე, ამ ჯგუფის შესანიშნავი წარმომადგენელია კარტოფილი.

ხორცი, თევზი, კვერცხი და პარკოვანი კულტურები - ცილების შემცველი საკვები. ყველა ეს პროდუქტი საკმაოდ კარგი წყაროა ცილების მისაღებად, რაც მოზარდის ორგანიზმს სჭირდება ზრდისა და რეგენერაციისთვის. ეს პროდუქტები ასევე გვევლინება გარკვეული ვიტამინების და მინერალების წყაროდ. რძესა და რძის პროდუქტებში მოიაზრება მხოლოდ ხაჭო, მაწონი, ყველი და რძე, ანუ შედარებით ნაკლებცხიმიანი პროდუქტები, ხოლო ნაღები, არაჟანი და კარაქი შეყვანილია შემდეგ ჯგუფში. რძე და რძის პროდუქტები ხასიათდება ცილების საკმაოდ კარგი შემცველობით, ასევე მდიდარია კალციუმით, რაც აუცილებელია ძვლების და კბილების ჯანმრთელობისთვის. ცხიმები და შაქარი ორგანიზმის ენერგიის წყაროა, რაც აუცილებელია მოზარდისთვის, მაგრამ მათმა ჭარბად და არარაციონალურად მიღებამ შესაძლებელია, წონის დარღვევები გამოიწვიოს.

ნაჯერი ცხიმები გვხვდება ყველში, ძეხვეულში, ხორცის პროდუქტებში, კარაქში. უჯერი ცხიმების წყაროა: თევზის ქონი, თხილი, კაკალი, მზესუმზირა, ავოკადო, ზეითუნი და სხვადასხვა მცენარეული ზეთი. ტრანსცხიმები დაბალი შემცველობით გვხვდება ბუნებრივად ზოგიერთ საჭმელში, როგორებიცაა ცხოველური საკვები (ხორცისა და რძის პროდუქტების ჩათვლით) და ასევე შესაძლოა შეგვხვდეს ჰიდროგენიზებულ მცენარეულ ცხიმებშიც.

შაქარი ბუნებრივად გვხვდება ხილსა და რძეში. მიუხედავად იმისა, რომ შაქრის დიდი რაოდენობით მიღება არ არის სასურველი და აუცილებლად უნდა შევამციროთ ჩვენს რაციონში, ეს რჩევა არ ეხება ბუნებრივად შაქრის შემცველი პროდუქტების მიღებას. უნდა შევამციროთ ხელოვნურად დამატებული შაქრის შემცველი პროდუქტების მიღება, კერძოდ კი ტკბილი გაზიანი სასმელების (ლიმონათის, კოკა-კოლას…), ნამცხვრების, ბისკვიტების, შოკოლადის, ნაყინის, მურაბების და ა.შ.

კიდევ ერთხელ მინდა შეგახსენოთ, რომ ყოველ ბავშვს დაბადებიდან დაჰყვება მადა, რომელიც მისი განვითარებისთვის სრულიად საკმარისია. კვების რაციონის სწორი ორგანიზებით, თქვენ ძალიან კარგად შეძლებთ სრულყოფილად უზრუნველყოთ თქვენი მოზარდი განვითარებისთვის აუცილებელი ნივთიერებებით, მთავარია თქვენი ძალისხმევა და საკითხისადმი მშვიდი, გაწონასწორებული მიდგომა. მაგრამ მიუხედავად მცდელობისა, თუ მადა ვერ დავუბრუნეთ, შეგვიძლია, მადის სტიმულატორები და ვიტამინების კომპლექსი გამოვიყენოთ. ასეთი პრეპარატები ურეცეპტოდ გაიცემა, მაგრამ თვითნებურად მაინც ნუ მისცემთ ბავშვს, უმჯობესია, მედიკამენტები ექიმთან შეთანხმებით მისცეთ.

ესაუბრა მარიამ ჩოქური

წაიკითხეთ სრულად