Baby Bag

7 შოკისმომგვრელი ფაქტი საბავშვო საფენების შესახებ

7 შოკისმომგვრელი ფაქტი საბავშვო საფენების შესახებ

თანამედროვე დედებისთვის საბავშვო საფენები ერთ-ერთ ყველაზე საჭირო და აუცილებელ ჰიგიენურ საშუალებას წარმოადგენს, რომლის გარეშე ბავშვზე ზრუნვა ყველასთვის რთული წარმოსადგენია. მიუხედავად იმისა, რომ საბავშვო საფენებს პატარები ყოველდღიურად იყენებენ, მშობლებმა მათ შესახებ ძალიან ბევრი მნიშვნელოვანი რამ არ იციან. ჩვენს სტატიაში საბავშვო საფენებზე 7 შოკისმომგვრელ ფაქტს გაგაცნობთ, რომლის შესახებ ჯერ არაფერი გსმენიათ.

  • 1.საბავშვო საფენები გარემოს აბინძურებს

დაუჯერებელია, მაგრამ ერთჯერადი საბავშვო საფენები ნაგავსაყრელებზე ტერიტორიის უდიდეს ნაწილს იკავებს. ცნობილია ისიც, რომ ჩვილების 90 %-თან მშობლები სწორედ ერთჯერად საბავშვო საფენს იყენებენ. როდესაც საბავშვო საფენი ნაგავსაყრელზე ხვდება, მის გახრწნას 200-300 წელი სჭირდება, რის გამოც ის გარემოში ძალიან დიდხანს რჩება. სწორედ ამიტომ საბავშვო საფენები გარემოს სერიოზულ დამაბინძურებლად არის მიჩნეული. 24 საათის განმავლობაში ჩვილებს, საშუალოდ, 5-8 ერთჯერადი საფენის გამოცვლა სჭირდებათ. ერთჯერადი საფენების უმრავლესობა ქიმიურ ნივთიერებას, პოლიმერს შეიცავს, რომელიც ზოგადად უსაფრთხოა, მაგრამ თუ ბავშვს საფენს დიდი ხნის განმავლობაში არ გამოუცვლით, პოლიმერს მისი სათუთი კანის დაზიანება შეუძლია.

  • 2.საბავშვო საფენი ინფექციებს და კანის გამონაყარს იწვევს

ბავშვის, განსაკუთრებით კი ახალშობილის, კანი ძალიან მგრძნობიარეა. საფენების გამოყენების დროს კანზე გამონაყარი ხშირად ჩნდება. მშობლები თვლიან, რომ საბავშვო საფენების გარკვეული ნაწილი კანს არ აზიანებს, თუმცა ეს შეცდომაა. ნებისმიერი ტიპის საფენი ჩვილის კანისთვის საზიანოა. თუ ბავშვს საფენს დიდხანს არ გამოუცვლით, ან მისი სისველე გამოგეპარებათ, კანზე გამონაყარი აუცილებლად გაჩნდება. ქიმიური ნაერთები, რომლებიც საფენებს გამოჟონვისგან იცავს, ჰაერს აკავებს, რის გამოც ბავშვის კანი სველ და უჰაერო გარემოში დიდხანს რჩება, რაც ინფექციის გავრცელების რისკებს ზრდის.

  • 3.საბავშვო საფენი ძალიან ძვირადღირებული პროდუქტია

საშუალოდ, ერთი ბავშვი ცხოვრების პირველი წლების მანძილზე 6000-მდე საფენის გამოცვლას საჭიროებს. თუ ერთი საფენის ფასს გავითვალისწინებთ, ჯამში მშობლებს შვილის ჰიგიენაზე ზრუნვა საკმაოდ ძვირი უჯდებათ. განსაკუთრებით დიდ თანხებს ის მშობლები ხარჯავენ, რომლებიც ერთჯერად საფენებს ყიდულობენ. მრავალჯერადი საფენები, როგორც წესი, უფრო ნაკლებ დანახარჯს საჭიროებს.

  • 4.საბავშვო საფენი მიჩვევას იწვევს

ბავშვის საფენისადმი დამოკიდებულებასთან ბრძოლა მშობლებისთვის ერთ-ერთ ყველაზე დიდ გამოწვევას წარმოადგენს. კვლევებით დგინდება, რომ ბავშვები, რომლებიც ერთჯერად საფენებს იყენებდნენ, გაცილებით რთულად ახერხებენ მათგან გათავისუფლებას, ვიდრე ის პატარები, რომლებიც მრავალჯერად საფენებში გაიზარდნენ.

  • 5.საბავშვო საფენები ნაგავსაყრელზე ფეკალიებთან ერთად ხვდება

საბავშვო საფენების მწარმოებლები მშობლებს ურჩევენ, რომ ბავშვის ფეკალიური მასები საფენს მოაშორონ და გამოყენებული საფენები ნაგავსაყრელზე გადაყარონ, თუმცა მშობლების 99 % საფენებს ნაგავსაყრელზე ფეკალიებთან ერთად ყრის. უფროსებს ხშირად ავიწყდებათ, რომ ფეკალიური მასების ადგილი საკანალიზაციო მილებშია და არა ნაგავსაყრელზე.

  • 6.საბავშვო საფენს მრავალმხრივი გამოყენება აქვს

საბავშვო საფენს სითხის შეწოვის საოცარი უნარი აქვს, რის გამოც მისი გამოყენება მრავალმხრივად შეგიძლიათ. თუ ონკანი წვეთავს, შეკეთებამდე შეგიძლიათ მას საბავშვო საფენი შემოახვიოთ, რათა იატაკი არ დაგისველდეთ. დიასახლისები სითხით დასველებულ სასადილო მაგიდას საფენის შიდა ზედაპირით ხშირად წმენდენ. შეგიძლიათ, საბავშვო საფენები იმ მცენარეების გასაზრდელად გამოიყენოთ, რომლებსაც წყლის ხანგრძლივად შეკავება ესაჭიროებათ.

  • 7.მშობლებს ავიწყდებათ, რომ ბავშვებს საფენი 24 საათის მანძილზე არ უნდა ეკეთოთ

საბავშვო საფენების გამოყენება მშობლებისთვის იმდენად კომფორტულია, რომ ისინი ბავშვის კანს სუნთქვის შესაძლებლობას აღარ აძლევენ. მართალია, უფროსები პატარებს საფენებს დღის განმავლობაში რამდენჯერმე უცვლიან, რაც კანს გაღიზიანებისგან იცავს, თუმცა აუცილებელია, რომ დღის განმავლობაში რამდენიმე საათით ბავშვს საფენის გარეშე ყოფნის შესაძლებლობა მივცეთ, რათა მისი მგრძნობიარე კანი ინფექციის განვითარებისა და გამონაყარისგან დავიცვათ.

მომზადებულია ​Parentcircle.com-ის მიხედვით

თარგმნა ია ნაროუშვილმა

 

არ დაგავიწყდეთ !!!

Momsedu.ge-მ თქვენთვის, დედებისთვის შექმნა ახალი სივრცე. მოიწონეთ გვერდი მცოდნე დედები

შეიძლება დაინტერესდეთ

რა დადებითი ზეგავლენა აქვს მშობლების მიერ ჩვილებისთვის წიგნების წაკითხვას, რა სახის წიგნები შევარჩიოთ და როგორი უნდა იყოს ძილის წინ წიგნის კითხვის რიტუალი?

რა დადებითი ზეგავლენა აქვს მშობლების მიერ ჩვილებისთვის წიგნების წაკითხვას, რა სახის წიგნები შევარჩიოთ და როგორი უნდა იყოს ძილის წინ წიგნის კითხვის რიტუალი?
რა დადებითი ზეგავლენა აქვს მშობლების მიერ ჩვილებისთვის წიგნების წაკითხვას, რა სახის წიგნები შევარჩიოთ და როგორი უნდა იყოს ძილის წინ წიგნის კითხვის რიტუალი? - ამ და სხვა საკითხებზე ​MomsEdu.ge ბავშვთა ადრეული განვითარების სპეციალისტ სოფო მელაძეს ესაუბრა. 

- სოფო, რომელი თვიდან უნდა დავუწყოთ პატარებს წიგნის კითხვა?

- მშობელს შვილისთვის წიგნის გამოყენება და მისი წაკითხვა არა მხოლოდ ადრეულ ჩვილობაში შეუძლია, არამედ ორსულობის დროსაც კი. მოგეხსენებათ, ორსულები ხშირად ასმენინებენ პატარებს ​კლასიკურ მუსიკასაც. ბავშვი მუცელშიც ასხვავებს დედის ხმას და ხმაურს ერთმანეთისგან, შესაბამისად, ჩვენ ბავშვის მუცლადყოფნის პერიოდშიც შეგვიძლია წიგნის ემოციურად და საინტერესოდ წაკითხვა მათთვის. ეს ძალიან სასარგებლო პროცედურაა ნაყოფისთვის. პატარა მუცლადყოფნისას უკვე იწყებს ადრეული სოციალური უნარების და ურთიერთობების ჩამოყალიბებას დედასთან, ხმები და ემოციები ახდენს ნაყოფის რეფლექსების და რეაქციების სტიმულირებას. ბავშვი დაბადებამდე მეტ-ნაკლებად ახდენს ადაპტირებას გარემოსთან, მცირდება შფოთვა. რაც შეეხება ჩვილობის პირველ 2 თვეს, ამ დროს რეკომენდებულია სპეციფიკური წიგნების გამოყენება, ეს არის მკვეთრი კონტრასტის მქონე შავ-თეთრი გამოსახულებები. ამ თემაზე ძალიან საინტერესო აქტივობები ჰქონდა იტალიელ ექიმს და პედაგოგს, ​მარია მო​ნტესორის. მისი აზრით, მსგავსი შავ-თეთრი გამოსახულების მქონე ნახატები ეხმარება ბავშვს მზერის ფიქსაციაში, კონცენტრაციის გაუმჯობესებაში. ასევე, მნიშვნელოვანია გავითვალისწინოთ პირველი ორი თვე, როცა ბავშვის მხედველობა მეტ-ნაკლებად ჩამოყალიბების პროცესშია, ჩვილი გამოსახულებებს ხედავს 20-25 სმ-ის მოშორებით.

2-4 თვემდე კი შეგვიძლია ღია, ნათელი ფერების მქონე წიგნების გამოყენება, სადაც მარტივი ილუსტრაციებია. აქ მთავარია, არა წიგნის შინაარსი, არამედ მისი ემოციურად გამოხმოვანება, რომელიც მიიქცევს ჩვილის ყურადღებას და კომუნიკაციას დაამყარებს შენთან, თუნდაც გაღიმებით ან თვალით კონაქტით.

- რა დადებითი ზეგავლენა აქვს ამ პროცესს?

- გარდა იმისა, რომ კითხვის პროცესი ასტიმულირებას, როგორც ბავშვის ვიზუალურ, ასევე სმენით უნარებს, ამასთან მეტყველების ერთ-ერთი ძლიერი მასტიმულირებელი საშუალებაა. გავიმეოროთ ის სიტყვები, დავასახელოთ ის საგნები, რაც დედამ გვანახა წიგნში ან წაგვიკითხა. ასევე იწვევს კრეატიულობის და წარმოსახვითი უნარების განვითარებას. სხვადასხვა სიუჟეტის წიგნი ხელს უწყობს სოციალურ-ემოციური უნარების განვითარებას ბავშვებში, ემპათიის თუ სხვადასხვა ემოციის განცდის ხელშეწყობას, ბოლოს სოციალური როლების ჩამოყალიბებასა და გააზრებას.

- ზოგადად, ძილის წინ წიგნის კითხვის რიტუალზე რომ ვისაუბროთ...

- ძალიან მნიშვნელოვანია, რომ ძილის წინ გვქონდეს გამოყოფილი გარკვეული დრო, როცა ბავშვთან ერთად წიგნს დავათვალიერებთ, გავახმოვანებთ და წავიკითხავთ. მნიშვნელოვანია, რომ ძილის წინ წასაკითხი წიგნები იყოს მშვიდი, სახალისო და ნაკლებად აქტიური. წიგნის კითხვის ან დათვალიერების პროცესი ერთ-ერთი სტრესის და შფოთვის შემამცირებელი აქტივობაა. ამ დროს ბავშვის სხეული და ორგანიზმი მოდუნებულია და კარგ წინაპირობას ქმნის მშვიდი ძილისთვის, ანუ ხელს უწყობს ძილის რუტინას.

ასევე, მე ხშირად მესმის, რომ, როცა ბავშვი 1 წლის ან მეტისაა, უფრო მოძრავია, დღის მანძილზე რთულია მისი წიგნთან გაჩერება, უფრო მოტორული და მოძრავი თამაშები ურჩევნია, შესაბამისად, დედები ვეღარ ახერხებენ წიგნის კითხვის რუტინაში ჩართვას. ძილის წინ კი კითხვა ხელს შეუწყობს მის აქტიურად ჩართულობას ბავშვის ცხოვრებაში.

- როგორი წიგნები შევარჩიოთ ამ ასაკისთვის?

- როგორც აღვნიშნე, ორსულობის დროს ყურადღება მივაქციოთ ხმებს და ემოციებს, ნაკლებად ნახატებს, რადგან ბავშვი ფიზიკურად ამას ვერ დაინახავს.

როცა ჩვილი 1-2 თვისაა, გამოვიყენოთ სპეციფიკური კონტრასტული შავ-თეთრი გამოსახულებების მქონე ნახატები და მოვათავსოთ იგი მისგან 20-25 სმ-ის მოშორებით;

2-4 თვემდე მაქსიმალურად ჩავრთოთ სხვადასხვა ფერი, ფორმა;

ასევე 0-2 წლამდე ბავშვისთვის სენსომოტორული სტადიაა. ამ დროს ბავშვი მოტორულად ანუ მოქმედებით და სენსორული არხების საშუალებით, როგორებიცაა: მხედველობა, სმენა თუ შეხება საგნებთან, შეიმეცნებს მის გარშემო არსებულ სამყაროს, შესაბამისად, მაქსიმალურად ჩავრთოთ სენსორული სტიმულები თამაშებში. ვუყიდოთ წიგნები, სადაც სხვადასხვა ტექსტურაა გამოყენებული, მაგალითად, კატა ილუსტრირებულია ნატურალური ღუნღულა ბეწვით, სადაც ასევე იქნება ხაოიანი თუ რბილი მასალები. ვუყიდოთ ისეთი წიგნები, რომლებსაც სპეციალური ზედაპირი აქვს პირში ჩასადებად, წყალში დასასველებლად თუ ხელის მოჭიდებისთვის;

1-2 წლამდე ბავშვი უკვე იაზრებს, რომ წიგნებში გახმოვანებული სიტყვები და საგნები რაღაცას ნიშნავს და შეესაბამება მის გარშემო არსებულ გარემოს. შეგიძლიათ გამოიყენოთ ნივთების დასახელებისთვის თითის დადება, ხან მან დაადოს თითი, ხან - თქვენ. ასევე წიგნებზე გამოსახული ცხოველების იმიტირება: ხშირად შეჩერდით და დაუსვით მარტივი კითხვები, ეცადეთ აქტიურად ჩართოთ პროცესში და ხელი შეუწყვეთ მისი ლექსიკური მარაგის გამდიდრებას.

- ერთი და იგივე წიგნების წაკითხვა სჯობს თუ განსხვავებულის?

- არაა საჭირო ძალიან ბევრი და განსხვავებული წიგნი, 2-3 წიგნიც საკმარისი იქნება. ბავშვს შესაძლოა, ამ პერიოდში ჰქონდეს რომელიმე საყვარელი წიგნი, რომელთან ურთიერთობაც განსაკუთრებულ სიამოვნებას ანიჭებს. არ დავუშალოთ, დაიმახსოვრეთ ერთი წიგნიც კი ძალიან ბევრი ფუნქციით, უნარის განსავითარებლად შეგიძლიათ გამოიყენოთ. ბავშვს უყვარს გამეორება, როცა რომელიმე ილუსტრაციას ან ამბავს კარგად აითვისებს, ეს ზრდის მათში კომპეტენტურობის და თავდაჯერებულობის განცდას.

- პატარები ხშირად წიგნების ფურცლებს ხევენ, დავუშალოთ ეს ქცევა თუ ამით იწყება მათი კონტაქტი წიგნებთან? როგორ ავუხსნათ, რომ ეს არ არის სწორი საქციელი?

- კი წიგნის ფურცვლა, მისი დახევა და თუნდაც პირში ჩადება ბავშვის წიგნთან ურთიერთობის პირველი მცდელობაა. ზემოთ ვახსენე, ზუსტად ეს არის სენსომოტორული სტადია. შეგრძნებებით ცდილობს გაიგოს, რა არის წიგნი, რა არის ფურცელი, იხევა და თუ აქვს ხმა გახევის პროცესში. მოსწონს შეხება და შეგრძნება, თუ როგორი ზედაპირი აქვს ფურცელს. უფრო მოზრდილ ასაკში კი შეგვიძლია დახევის სურვილი წიგნის მაგივრად ფერადი ქაღალდების გამოყენებით ჩავანაცვლოთ და ჩავრთოთ ეს რაიმე თამაშში. ასევე სხვადასხვა ტექსტურის და მასალის გამოყენებით ვათამაშოთ ბავშვი. ვითამაშოთ ბევრი მოტორული თამაში და ასე დავტვირთოთ მისი ტაქტილური თუ მოტორული მოხოვნილებები. გვქონდეს წიგნის კუთხე, სადაც ლამაზად დავალაგებთ და მოვუვლით წიგნებს. საჭიროა ვაჩვენოთ ბავშვს, რომ წიგნებს ვუფრთხილდებით.

- ხმოვან წიგნებზეც რომ ვისაუბროთ. სჯობს თავად წავუკითხოთ, თუ ხმოვანი წიგნებიც იმავე ფუნქციის მატარებელია?

- ჩვილობის დროს ძალიან მნიშვნელოვანია მშობლის ხმა, მისი კომუნიკაცია ბავშვთან და ჩართულობა. ეს ბავშვში აყალიბებს ნდობის და უსაფრთხოების განცდას. მნიშვნელოვანია, მშობელი თავად ესაუბრებოდეს პატარას. ერიკ ერიქსონის ფსიქოსოციალური განვითარების თეორიაც ამაზე უსვამს ხაზს, 0-1,5 ასაკამდე ბავშვს უვითარდება სამყაროს მიმართ ნდობა/უნდობლობის სტადია, რაც შემდგომში განაპირობებს მის პოზიტიურ ურთიერთდამოკიდებულებას სამყაროსთან თუ პირიქით შფოთვის დონეს. ამ პერიოდში, ასევე ვითარდება მშობლისადმი ბუნებრივი მიჯაჭვულობა, რომელიც უზრუნველჰყოფს მას საკვებით, უსაფრთხოების განცდით თუ ფიზიკური სიახლოვით. ამ ყველაფრის დეფიციტი იწვევს მისი შფოთვის დონის აწევას. აი, უკვე 18 თვიდან შეგვიძლია აქტიურად გამოვიყენოთ ყველანაირი ტიპის ხმოვანი სათამაშოები თუ წიგნები და მათი საშუალებით მაქსიმალურად შევუწყოთ ხელი მეტყველების სტიმულირებას. 

ესაუბრა მარიამ ჩოქური

წაიკითხეთ სრულად