Baby Bag

ჯანმრთელი და წარმატებული შვილების აღსაზრდელად საუკეთესო სტრატეგია მშობლების ბედნიერებაა

ჯანმრთელი და წარმატებული შვილების აღსაზრდელად საუკეთესო სტრატეგია მშობლების ბედნიერებაა

მშობლები გამუდმებით შვილების ბედნიერებასა და კეთილდღეობაზე ზრუნავენ. ბავშვების წარმატებისა და ჯანმრთელობისთვის ისინი არნახულ სტრესს უძლებენ. სამწუხაროდ, მშობლების სტრესი შვილებისთვის სარგებლის მომტანი ნამდვილად არ არის. გარდა ამისა, ის უფროსების ფიზიკურ და მენტალურ ჯანმრთელობასაც უდიდეს საფრთხეს უქმნის.

ჯანმრთელი და წარმატებული შვილების აღსაზრდელად საუკეთესო სტრატეგია მშობლების ბედნიერებაა. განტვირთვა და საკუთარ თავზე ფიქრი უფროსებს ბავშვებზე ზრუნვაში ძალიან ეხმარება. მშობლები შვილებისთვის იდეალურ როლურ მოდელად უნდა იქცნენ, რომლებიც სამსახურსა და განტვირთვას ერთმანეთს მარტივად უთავსებენ, ამასთან ბედნიერებიც არიან. უახლესი საერთაშორისო კვლევებით დგინდება, რომ ოჯახური ატმოსფერო, სადაც ბავშვი იზრდება, მის ჯანმრთელობაზე უდიდეს ზეგავლენას ახდენს. პატარებს არასახარბიელო ჯანმრთელობა აქვთ, როდესაც:

  • მშობლები ერთმანეთთან გამუდმებით ჩხუბობენ.
  • მშობლები პრობლემების ერთობლივად მოგვარებას არ ცდილობენ.
  • ბავშვებს მშობლების სითბო აკლიათ.
  • მშობლები შვილებს ზედმეტად აკონტროლებენ და მათ არარეალური მიზნების მიღწევას ავალდებულებენ.
  • მშობლებს მოთმინების უნარი არ აქვთ და ემოციური სტაბილურობა აკლიათ.


​ბავშვი მშობლების მეთვალყურეობის ქვეშ იზრდება. ის მათ გარემოცვაში თავს უსაფრთხოდ და დაცულად გრძნობს. ბავშვის ნერვული და ფსიქოლოგიური სისტემის ჯანსაღად ფუნქციონირება იმაზეა დამოკიდებული, რამდენად პირნათლად ასრულებენ მშობლები დაკისრებულ მოვალეობას. ბავშვი, რომელსაც მზრუნველი და თბილი მშობლები ზრდიან, სოციალიზაციის პროცესში ემოციურ ტრავმებს ნაკლებად მიიღებს. თუ ბავშვი ისეთ ოჯახში იზრდება, სადაც მას ადამიანებთან ურთიერთობის შესახებ არაფერს ასწავლიან და ტოლერანტობის შესახებ არაფერი იცის, ის სოციალიზაციის პროცესში ძალიან ბევრ ტრავმას მიიღებს.

მშობლები, განსაკუთრებით დედები, წარმატებული და ჯანმრთელი შვილების აღზრდას მაშინ ახერხებენ, როდესაც საკუთარი როლი აბედნიერებთ. გარდა ამისა, ძალიან დიდ როლს ასრულებს სოციალური მხარდაჭერაც. აუცილებელი არ არის, რომ ადამიანი მსგავს მხარდაჭერას მხოლოდ მეუღლისგან იღებდეს, ამას მეგობრები, კოლეგები, მეზობლები და ახლობლებიც არაჩვეულებრივად ახერხებენ.

მშობლების მხარდაჭერა ბავშვებსაც შეუძლიათ. როდესაც დედას ან მამას დახმარება სჭირდება, შვილი კი ყურადღებას იჩენს, ეს მშობლების განწყობას მნიშვნელოვნად ამაღლებს, რაც საბოლოოდ ბავშვზე ძალიან დადებითად აისახება. მშობლის მხრიდან გამუდმებული თავგანწირვა, სამსახურისა და თავისუფალი დროის დისბალანსი, ემოციური გადაწვა ოჯახში არაჯანსაღ ატმოსფეროს ქმნის, რაც ბავშვზე ნეგატიურად ზემოქმედებს. ჯანმრთელი და წარმატებული ბავშვის აღზრდა თუ გსურთ, მნიშვნელოვანია, რომ შემდეგ საკითხებზე გაამახვილოთ ყურადღება:

  • ბავშვის განვითარების შესახებ ინფორმაცია მოიძიეთ

მშობელი, რომელიც საკუთარ როლში გათვითცნობიერებულია, ნებისმიერ რთულ ვითარებას და კრიზისს მომზადებული ხვდება. თუ ბავშვის განვითარების თავისებურებების შესახებ ინფორმაციის მოპოვებას შეძლებთ, 2 წლის ბავშვის უძილობა და 12 წლის ბავშვის სახლში ტატუთი გამოცხადება საკუთარ თავზე კონტროლს აღარ დაგაკარგინებთ.

  • მიიღეთ რჩევები სხვა მშობლებისგან

ნათესავებს, მეგობრებს, ინტერნეტ ფორუმზე დარეგისტრირებულ მშობლებს ან სრულიად უცხო ადამიანებს, რომლებსაც ბავშვების სათამაშო მოედანზე ხვდებით, თქვენი პრობლემები გაუზიარეთ, მიიღეთ მათგან რჩევები, რომლებიც, შესაძლოა, ძალიან გამოგადგეთ.

  • გახსოვდეთ, რატომ გახდით მშობელი

მშობლობა ადამიანის გაცნობიერებული არჩევანია. როდესაც კარგად გესმით, თუ რატომ გადაწყვიტეთ, შვილი გყოლოდათ, სტრესთან გამკლავება აღარ გიჭირთ.

  • სამსახური და თავისუფალი დრო დააბალანსეთ

არ არსებობს იდეალური ბალანსი, რომლის დაცვაც ყველა მშობელს მოეთხოვება. ბავშვის ასაკის მატებასთან ერთად, თქვენი თავისუფალი დროის ხანგრძლივობაც შეიცვლება. აუცილებლად იზრუნეთ საკუთარ თავზე. თქვენი დრო ისე გადაანაწილეთ, რომ სამსახურში წასვლამდე ყავის დალევა შეძლოთ, დღის განმავლობაში ვარჯიშისთვისაც გამონახოთ დრო და მაქსიმალურად განიტვირთოთ. ვალდებული არ ხართ, რომ მთელი თქვენი დრო სამსახურსა და ბავშვებს მოახმაროთ.

მშობლებმა ნებისმიერი სტრატეგია უნდა გამოიყენონ, რათა ოჯახში ბედნიერი ატმოსფერო შექმნან. ამ გზით ისინი საკუთარი შვილების ჯანმრთელობასა და კეთილდღეობას შეუწყობენ ხელს.

მოზმადებულია​ psychologytoday.com- ის მიხედვით

თარგმნა ია ნაროუშვილმა

არ დაგავიწყდეთ !!!

Momsedu.ge-მ თქვენთვის, დედებისთვის შექმნა ახალი სივრცე. მოიწონეთ გვერდი მცოდნე დედები

შეიძლება დაინტერესდეთ

​რატომ არის მნიშვნელოვანი დამოუკიდებლად თამაში ბავშვის განვითარებისთვის?

რატომ არის მნიშვნელოვანი დამოუკიდებლად თამაში ბავშვის განვითარებისთვის? - ამ საკითხებზე MomsEdu.ge-ს ესაუბრა ნეიროფსიქოლოგი თათია მჭედლიშვილი.

- რატომ არის მნიშვნელოვანი თამაში ბავშვის განვითარებისთვის?

- თამაში ბავშვის განვითარების მნიშვნელოვანი ნაწილია. თამაშით ის საკუთარ თავს და გარე სამყაროს შეიმეცნებს. კერძოდ, თამაში ბავშვს ეხმარება ჩამოუყალიბდეს ნდობა ადამიანების და გარესამყაროს მიმართ, იგრძნოს თავი ბედნიერად, განუვითარდეს სოციალური უნარები, ენა და კომუნიკაცია, შემეცნებითი და მოტორული უნარები, ისწავლოს ემოციების რეგულაცია, ზრუნვა.

თამაშის კატეგორიზება ხდება ასაკის და თამაშის ფორმის მიხედვით. მაგალითად, გამოიყოფა 0-2 წლამდე ე.წ. მარტო თამაშის ეტაპი - ამ დროს ბავშვი ძალიან ბევრს ამოძრავებს ხელებს, ფეხებს და ამგვარად ცდილობს შეისწავლოს საკუთარი სხეულის შესაძლებლობები. იღებს ახალ სენსორული გამოცდილებას. 2 წლიდან იწყება ე.წ. პარალელური თამაშის ეტაპი, რა დროსაც ბავშვები თამაშობენ ერთნაირ თამაშს გვერდიგვერდ, მაგრამ ერთმანეთთან ინტერაქცია ნაკლებია. 4 წლიდან იწყება თანამშრომლობითი თამაში - ამ დროს ბავშვები ერთად მოქმედებენ, ინაწილებენ აქტივობებს, როლებს. თამაშის ფორმის მიხედვით გამოიყოფაარასტრუქტურირებული და სტრუქტურირებული თამაში, თამაში შიდა და გარე სივრცეში,მარტო და გუნდური თამაში. სტრუქტურირებული თამაში უფრო მეტად ორგანიზებულია და მას ხშირად ხელმძღვანელობს ზრდასრული. არასტრუქტურირებული ე.წ. თავისუფალი თამაშის დროს ძირითადად ბავშვი წარმართავს პროცესს.

- რატომ არის მნიშვნელოვანი დამოუკიდებლად თამაში ბავშვის განვითარებისთვის?

- ზოგადად, როგორც სტრუქტურირებული, ასევე არასტრუქტურირებული, ანუ დამოუკიდებელი თამაში მნიშვნელოვანია ბავშვის განვითარებისთვის, რადგან სხვადასხვა ტიპის თამაშის გამოცდილება განსხვავებული უნარების განვითარებას უწყობს ხელს. რომ ვისაუბროთ კონკრეტულად დამოუკიდებლად თამაშის მნიშვნელობაზე, ამ დროს, ბავშვებს შემოქმედებითი უნარი მეტად უვითარდებათ. ამ პროცესში ისინი კრეატიულ გადაწყვეტილებებს იღებენ, უჩნდებათ ინტერესი, ემატებათ მოტივაცია, ვითარდება ბავშვის მოთმინება და გამძლეობა, რაც ხელს უწყობს რომ უფრო კომფორტულად ითამაშონ მარტო და ამცირებს თანატოლების ზეგავლენას. ეს ეხმარება მათ იპოვონ საკუთარი გზა.

- როგორ შეუძლიათ მშობლებს წაახალისონ დამოუკიდებლად თამაში?

- პირველ რიგში, დარწმუნდით, რომ თქვენს შვილს აქვს უსაფრთხო ადგილი სათამაშოდ. დამოუკიდებლად თამაშისას ბავშვებს უნდა ჰქონდეთ შესაძლებლობა გამოიკვლიონ გარემო და ეს დიდწილად საკუთარი ძალებით გააკეთონ, რათა განივითარონ თავდაჯერებულობა და დამოუკიდებლობა. თუმცა, მნიშვნელოვანია რომ ბავშვს ჰქონდეს უსაფრთხო გარემო. ამიტომ, უნდა „გავასუფთავოთ“ სათამაშო ადგილები პოტენციური საფრთხისგან და მთელი თამაშის განმავლობაში ვაკონტროლეთ პროცესი, რათა დავრწმუნდეთ, რომ თქვენი პატარა უსაფრთხოდ თამაშობს. ეს განსაკუთრებით მნიშვნელოვანია ადრეულ ასაკში.

მნიშვნელოვანია გამოიკვლიოთ ბავშვის ინტერესები და მისცეთ შესაბამისი სათამაშოები. მაგალითად, თუ სახლის აწყობა უნდა ლეგოებით, დარწმუნდით რომ ოთახში ხელმისაწვდომია ლეგოები და სხვა საჭირო სათამაშოები. პერიოდულად შეგიძლიათ მისცეთ მითითებები, დაეხმაროთ თუ სირთულის წინაშე დადგება, შეაქოთ და მოტივაცია აუმაღლოთ. მიეცით ბავშვს საშუალება საკუთარი წესებით ითამაშოს და იყოს ლიდერი.

- რა გავაკეთოთ როდესაც ბავშვს არ უყვარს თამაში?

- არის შემთხვევები, როდესაც ბავშვები არ ერთვებიან მრავალფეროვან თამაშებში, ზოგჯერ ეს უბრალოდ ნაკლები მოტივაციითაა გამოწვეული, ზოგჯერ კი ეს შეიძლება განვითარების შეფერხების მაჩვენებელიც კი იყოს. განსაკუთრებით საყურდღებოა, როდესაც ბავშვი არ გადადის თამაშის ერთი ეტაპიდან მეორეზე ანუ, მაგალითად, როდესაც უკვე მოეთხოვება, როლური/ფუნქციური თამაში სხვა ბავშვებთან ერთად, მაგრამ ყოველთვის ირჩევს მარტო თამაშს, აქვს ძალიან შეზღუდული ინტერესები, არ იყენებს სათამაშოს ფუნქციას შესაბამისად. რა თქმა უნდა, მხოლოდ ამ ნიშნებით არ ხდება დარღვევის შეფასება, თუმცა საყურადღებოა და საჭიროა სპეციალისტთან კონსულტაცია. ამ ყველაფერში დიდი წვლილი მიუძღვის გაჯეტებს, ეკარენზე დამოკიდებულასაც. ასეთ დროს ეცადეთ დააკვირდეთ ბავშვს და განმავითარებელი თამაშები მის ინტერესებს მოარგოთ. დაიწყეთ თამაში მცირე დროით და ნელ-ნელა გაზარდეთ დრო, მიჰყევით ბავშვის ტემპს.

გახსოვდეთ, რომ თამაშმა არ უნდა დაკარგოს გართობის ფუნქცია და არ უნდა გახდეს ბავშვისთვის მომაბეზრებელი ან სტრესის მომტანი. ამისათვის კი მნიშვნელოვანია გავითვალისწინოთ ბავშვის ინტერესები და შესაძლებლობები. არასწორად შერჩეულ სათამაშოს ან თამაშს შესაძლოა თან ახლდეს იმედგაცრუება, გაღიზიანება ან თამაშის თავიდან არიდების მცდელობა. ასევე, ძალიან მნიშვნელოვანია, რომ შერჩეული თამაში იყოს ბავშვის ასაკის და განვითარების შესაბამისი.

ესაუბრა მარიამ ჩოქური

წაიკითხეთ სრულად