უნდა იყოს თუ არა მშობელი მკაცრი შვილთან ურთიერთობისას?

​აკადემიკოსმა შალვა ამონაშვილმა მშობლებს შვილებთან მიმართებაში კონკრეტული მიზნების დასახვისკენ მოუწოდა. მისი თქმით, უფროსებს ბავშვებთან ურთიერთობისას თავშეკავების გამოჩენა მართებთ:

„მიზანი უნდა დავისახოთ, რა გვინდა ჩვენი შვილებისგან. ​თუ გავგიჟდებით, ბავშვებს ვეღარ აღვზრდით, დავამახინჯებთ. გამოგვადგება ასეთი რამე?! ბავშვები რომ სკოლაში იყვნენ, ჩვენ დასვენებულები ვიქნებოდით. სახლში არიან და იკლებენ ყველაფერს, დარბიან, ყვირიან, ბურთს თამაშობენ. რასაკვირველია, ეს შეგვაწუხებს, მიგვიყვანს ზღვრამდე, რომ დავუყვიროთ, გავბრაზდეთ, დავემუქროთ, ავუკრძალოთ. მოხდება კონფლიქტები. ამით დავარღვევთ ყველა კარგ კანონს. პირველ რიგში, თავში უნდა გვედოს ის, რომ თავი უნდა შევიკავოთ. ეს არის ერთადერთი გამოსავალი. გაგიჟების ერთი ნაბიჯით აქეთ ვიყოთ. ჩვენ დიდებმა მაინც ხომ ვიცით, რა შედეგი მოჰყვება ამას. ხომ გიყვართ ბავშვი? ეს სიყვარული გამოავლინეთ. უფროსს შეუძლია მოთმინება, მაგრამ ბავშვს - არა. მოითმინეო, ბავშვს რომ ვეძახოთ, არ გამოდგება. როდესაც დედა გახდი და მამა გახდი, უნდა მოითმინო რაღაცები.“

შალვა ამონაშვილმა ბავშვების კომპიუტერული თამაშებისადმი მიჯაჭვულობის პრობლემაზეც ისაუბრა:

„ცოცხალი ურთიერთობა ბავშვებსაც აკლიათ და პედაგოგებსაც. ბავშვის ირგვლივ ბევრი ცდუნებაა და ეს ცდუნებები გარედან ლამაზია, შინაარსით ცუდი. ასეთია კომპიუტერული თამაშებიც. ბევრი თამაში ბავშვს აცდუნებს და მიჰყავს სრულიად სხვა, არაკეთილი გზით. უნდა ჩაენაცვლო შენ და უფრო საინტერესო უნდა გახდე მისთვის, ვიდრე კომპიუტერული თამაშები. თუ ბავშვს თავზე დაადგები და დაუწყებ თხოვნას, რომ მოშორდეს კომპიუტერს, ამით ვერ მოწყვეტ იმას ამ აპარატს. იქნებ მასწავლებელმა ისეთი რამ შესთავაზოს ბავშვს, რომ ის თვითონ მივიდეს მასთან. ​ჩვენ გვინდა ბავშვი ყველაფერ ამას მოვწყვიტოთ ავტორიტარული გზებით. ეს პრობლემა ბავშვის მიზეზით არ არის. ჩვენ მას თვითონ ვუყიდეთ ეს აპარატი, ორი წლიდან დავაწყებინეთ ჭყეტა ამ აპარატში, თან გავიკვირვეთ, როგორ ხვდება ბავშვი თვითონ ყველაფერს, რა კარგად ხვდება. მერე აღმოვაჩინეთ, რომ ბავშვი მიჯაჭვულია. ვიდრე ჩვენ თვითონ არ შევიცვლებით შიგნით, ჩვენი დამოკიდებულებები არ შეიცვლება ბავშვის მიმართ, საკუთარი თავის მიმართ, ამ ყველაფერს ვერ ვუშველით. მუქარა და ძალისმიერი გზები საქმეს არ შველის.“

შალვა ამონაშვილის თქმით, ბავშვის აღზრდის პრინციპებზე გადაწყვეტილებმა მშობლებმა უნდა მიიღონ:

„ბავშვებზე პირველი სიტყვა მშობლებს ეთქმით. იმათ უნდა თქვან, თუ როგორი აღზრდა უნდათ თავიანთი შვილის. შეიძლება მათ სთხოვონ დედამთილს, სიდედრს: „თუ შეიძლება, დამეხმარე, რომ ასე გავზარდოთ ბავშვი.“ რძალ-დედამთილის ურთიერთობები თუ არის გართულებული, რასაკვირველია, ეს თხოვნები საქმეს არ უშველის. ზოგჯერ დედამთილი თავისებურად ზრდის ბავშვს, ​ახალგაზრდები ჰუმანურები არიან და ბებიამ ვერ გაიგო, უყვირის, უბრძანებს შვილიშვილს. ამ დროს ბავშვს უნდა ვასწავლოთ, რომ უყუროს გაბრაზებულ ბებიას თვალებში და უთხრას: „შენ კი მიყვირი, მაგრამ მე მაინც მიყვარხარ.“ ბავშვს უნდა ვასწავლოთ: „ბებიას გულით უყვარხარ, რომ გეტყვის რამეს, გაგიბრაზდება, უთხარი, რომ გიყვარს.“ ბავშვს კი არ შევაძულოთ ბებია, პირიქით. ასეთი მიდგომით ბავშვი გაზრდის ბებიას თავისთვის სასიკეთოდ.“

შალვა ამონაშვილმა აღნიშნა, რომ თანამედროვე სამყაროში მშობლების ნაწილი მატერიალურ საკითხებზე უფრო მეტ ყურადღებას ამახვილებს, ვიდრე სულიერზე:

„ახლანდელი წარმოდგენა ცხოვრებაზე არის, თუ რა გაქვს. ბავშვმა უნდა ჩააბაროს, რომ მერე კარგად იცხოვროს, წარმატება მოიპოვოს, თანამდებობები მიიღოს. მშობელი არ ფიქრობს, როგორი სულიერი უნდა გახდეს ბავშვი. ამაზე რომ ფიქრობდეს, სტანდარტებს ყურადღებას არ მიაქცევდა. სტანდარტებს ყველა ბავშვი ჩააბარებს. ​რა უნდა ვუთხრათ ჩვენ პირველ რიგში მასწავლებელს? როდესაც მასწავლებელი კლასს ჩაიბარებს, მან მშობლები უნდა შეკრიბოს და უთხრას: „ჩემო ძვირფასო მშობლებო, ჩემი მიზანია თქვენს ბავშვებს შევძინოთ მეგობრობა, გულისხმიერება, ურთიერთდახმარება, სიყვარული. ეს არის ჩემი პროგრამა. ამ პროგრამის ფარგლებში თქვენი შვილები ჩემთან მათემატიკასაც ისწავლიან.“ პედაგოგიკა შეთანხმების საგანია. როგორც შეთანხმდება მასწავლებელი მშობელთან, მშობელი ბავშვთან, ბავშვი მასწავლებელთან თუ მასწავლებლები ბავშვთან, ისე აიგება ურთიერთობა.“

შალვა ამონაშვილის თქმით, არ არის სწორი, როდესაც მშობელი ბავშვს ყოველთვის პირველობას და წარმატების მიღწევას სთხოვს:

„ბავშვი არ უნდა იყოს ყველაზე პირველი, ის უნდა იყოს თავის თავში პირველი. ბევრ რამეს ვაძალებთ ჩვენს შვილებს. მერე ისინი გვიძალიანდებიან. თითქოს მისთვის სიკეთე გვინდა და ამ დროს მივაჯახებთ რაღაც კედელს. ​არ უკიჟინოთ ბავშვს პირველობა და გამარჯვება. მჯობნის მჯობნი არ დაილევა. შური კი არ უნდა გაგვიჩნდეს, უნდა გვიხაროდეს, რომ ის დაწინაურდა. თქვენი შვილის მეგობარი რომ დაწინაურდა, დაარიგეთ თქვენს შვილს, რომ მიულოცოს, საჩუქარი მიუტანოს, გადაეხვიოს, გაიხაროს მისი გამარჯვებით. აი, ეს იქნება აღზრდა.“

„სიმკაცრე ყველა ასაკში ადრეა. სიმკაცრე მიუღებელია. ხანდახან რომ გინდა უთხრა ბავშვს, ეს არ გააკეთოო, უთხარი: „მიდი ეს გააკეთე“ და არ გააკეთებს. თუ ბავშვს უარყოფითი რაღაცები მოსწონს, თქვენც გადადით იმის მხარეს ცოტა ხნით. ​ურთიერთობაში დაანახეთ ბავშვს, რომ ეს მთლად მოსაწონი არ ყოფილა. აიღეთ უარყოფითი ნივთი, უარყოფითი ფილმი, უარყოფითი სურათი და თქვენი რეპლიკებით დაანახეთ ბავშვს, რომ ეს მოსაწონი არ არის,“ - აღნიშნულ საკითხებზე შალვა ამონაშვილმა ამონაშვილის აკადემიის პირდაპირ ეთერში ისაუბრა.

წყარო: ​ამონაშვილის აკადემია