Baby Bag

„ბავშვს თუ ყველაფრის გაკეთების უფლებას მივცემთ, ამით თავისუფლების იდეას ვუღალატებთ,“ - მარია მონტესორის რჩევები მშობლებს

„ბავშვს თუ ყველაფრის გაკეთების უფლებას მივცემთ, ამით თავისუფლების იდეას ვუღალატებთ,“ - მარია მონტესორის რჩევები მშობლებს

მარია მონტესორის სწავლებისა და აღზრდის მეთოდებმა დროის გამოცდას გაუძლო. ჩვენს სტატიაში ცნობილი იტალიელი პედაგოგის გამონათქვამებს გაგაცნობთ, რომლებიც ბავშვის სწორად აღზრდაში დაგეხმარებათ.

1. „დამეხმარე, რომ საკუთარი თავის დახმარება შევძლო.“

ბავშვები უამრავ რამეს გააკეთებდნენ თავისუფლად, თუ მშობლები მათ შესაბამის გარემოს შეუქმნიდნენ. თქვენს შვილს მცირე ზომის სამუშაო იარაღები აჩუქეთ, რათა დამოუკიდებლად შრომას მიეჩვიოს. სახლში დაბალი თაროები უნდა გქონდეთ, რომ მან ნივთების დალაგება თავისუფლად შეძლოს. ბავშვს ისეთი ტანსაცმელი უყიდეთ, რომელიც კომფორტულია და რომლის ჩაცმას ის დამოუკიდებლადაც შეძლებს. მარია მონტესორი ამბობდა: „არასდროს დაეხმაროთ ბავშვს იმ დავალების შესრულებაში, რომელსაც ის დამოუკიდებლად გაუმკლავდება.“

2. „გარეგანი ობიექტების სიმარტივე და ნაკლულობა ბავშვის აქტივობისა და სისწრაფის განვითარებას უწყობს ხელს.“

ბავშვებს განვითარებისთვის განსაკუთრებული სათამაშოები არ სჭირდებათ. უმჯობესია, თუ ისინი გარესამყაროს ბუნებრივ ობიექტებზე დაკვირვების შედეგად შეისწავლიან. ბავშვს უბრალო სათამაშოები უყიდეთ. მთავარია, რომ სათამაშო უსაფრთხო იყოს და ბავშვი მისი დახმარებით ახალი ცოდნის შეძენას ახერხებდეს.

3. „ბავშვისთვის თავისუფლების მინიჭება მის თავის ნებაზე მიშვებას არ გულისხმობს.“

მონტესორი აღნიშნავდა: „ბავშვის თავისუფლება გარკვეულ სტრუქტურაში უნდა მოვაქციოთ. ბავშვს თუ ყველაფრის გაკეთების უფლებას მივცემთ, როდესაც მას კონტროლის მექანიზმები გამომუშავებული არ აქვს, ამით თავისუფლების იდეას ვუღალატებთ.“ ბავშვს შინაგანი დისციპლინა უნდა განუვითაროთ. თავისუფლებამ ის გარკვეულ შედეგამდე უნდა მიიყვანოს. ბავშვს არჩევანის თავისუფლება უნდა ჰქონდეს, მას ამისთვის სათანადო პირობები უნდა შეუქმნათ.

4. „ბავშვის დახმარება თუ გვსურს, მას ისეთი გარემო უნდა შევუქმნათ, სადაც ის თავისუფლად განვითარებას შეძლებს.“

ბავშვებს ისეთი გარემო სჭირდებათ, სადაც გარკვეული წესრიგი არსებობს. ასწავლეთ თქვენს შვილს საკუთარი სივრცის მოწესრიგება. ყოველთვის უერთგულეთ განრიგს და რუტინას. ეს ბავშვისთვის ძალიან მნიშვნელოვანია. შეამცირეთ ბავშვის ოთახში სათამაშოების რაოდენობა. ბევრი სათამაშოს ქონა ბავშვის წარმოსახვის უნარს აქვეითებს.

5. „როდესაც ბავშვი რამით ინტერესდება, ის არასტაბილურ ხასიათს კარგავს და კონცენტრაციის უნარს იძენს.“

ბავშვი ყველაზე უკეთ იმას სწავლობს, რაც მას აინტერესებს. ბავშვს შესაძლებლობა მიეცით აირჩიოს, რისი კეთება სურს. ის უკეთ ისწავლის, თუ ეცოდინება, რომ არჩევანის გაკეთების უფლება აქვს. ყურადღებით შეისწავლეთ თქვენი შვილის ინტერესები. მას ისეთი აქტივობები შესთავაზეთ, რომლებიც მის ინტერესებთან შესაბამისობაშია.

6. „იმიტაცია ფხიზელი გონების პირველადი ინსტინქტია.“

ბავშვი კვლევითა და იმიტაციით უამრავ რამეს სწავლობს. ბავშვს თავგადასავლები შესთავაზეთ. მას შესაძლებლობა მიეცით საკუთარი პატარა ბაღი გააშენოს. დაიხმარეთ შვილი ყოველდღიურ საქმეებში. შესაძლებლობა მიეცით ბავშვს ითამაშოს განსხვავებულად: ბრინჯით, მარცვლეულით. ლობიოს მარცვლებით და ა.შ.

7. „ბავშვის შინაგანი სამყარო იმ შთაბეჭდილებებისგან იგება, რომლებმაც მასზე ყველაზე დიდი გავლენა იქონიეს.“

პატივი ეცით ბავშვს, როდესაც მასთან ურთიერთობთ. თქვენს შვილს თვალებში უყურეთ და ისე ესაუბრეთ. ასწავლეთ ბავშვს რთული ემოციების გამოხატვის სხვადასხვა გზა. მიეცით ბავშვს სწორი მაგალითი, რათა ის შედეგი მიიღოთ, რომელიც გსურთ.

8. „ტრადიციულად დისციპლინას უწოდებენ არა აქტივობას, არამედ სიჩუმესა და უძრაობას. ეს დისციპლინა არ არის, ეს ტანჯვაა, რომელიც ბავშვში მეამბოხურ განცდებს აძლიერებს.“

დისციპლინასა და დასჯას შორის განსხვავება არსებობს, რომლის ამოცნობა უნდა შეგეძლოთ. გახსოვდეთ, რომ ბავშვი ბავშვია, მისგან ზრდასრულის ქცევას ნუ ელით. დისციპლინას გარკვეული მიზანი უნდა ჰქონდეს, თუმცა ეს მიზანი ბავშვის დასჯა არ უნდა იყოს.

9. „მხოლოდ ბავშვის სიყვარული მასწავლებლისთვის საკმარისი არ არის. მას, პირველ რიგში, სამყარო უნდა უყვარდეს და მისი შეცნობის სურვილი ჰქონდეს. მასწავლებელმა ამაზე ბევრი უნდა იმუშაოს.“

სიყვარული საკმარისი არ არის, თუ საკუთარ თავზე არ ვმუშაობთ. გარკვეულ ღირებულებებზე რეფლექსია აუცილებელია. რა თვისებები უნდა განვუვითაროთ ბავშვს? რა არის ყველაზე მნიშვნელოვანი? აუცილებელია, მეტი დემოკრატიულობა და ბავშვისთვის ღირსეული მაგალითის მიცემა.

10. „არ არსებობს აღწერა ან სურათი წიგნიდან, რომელიც ნამდვილი ხეებისა და ტყის რეალურ ხატს, მათ რეალურ სახეს ჩაანაცვლებს.“

ბავშვები ყველაზე უკეთ ბუნებაზე დაკვირვებით სწავლობენ. შესაძლებლობა მიეცით შვილს შეისწავლოს მის ირგვლივ არსებული სამყარო, შეაგროვოს ფოთლები, ქვები, დააკვირდებს მწერების ცხოვრებას, მის ირგვლივ არსებულ ფერებს.

მომზადებულია​ parent.com - ის მიხედვით

თარგმნა ია ნაროუშვილმა

არ დაგავიწყდეთ !!!

Momsedu.ge-მ თქვენთვის, დედებისთვის შექმნა ახალი სივრცე. მოიწონეთ გვერდი მცოდნე დედები

შეიძლება დაინტერესდეთ

,,მიჯაჭვულობა არის ემოციური ურთიერთკავშირი ბავშვსა და მასზე მზრუნველ ადამიანებს შორის" - ზანდა ჩეჩელაშვილი

,,მიჯაჭვულობა არის ემოციური ურთიერთკავშირი ბავშვსა და მასზე მზრუნველ ადამიანებს შორის" - ზანდა ჩეჩელაშვილი

რას ნიშნავს მიჯაჭვულობა, როდიდან ყალიბდება ის და რა უნდა იცოდეს მშობელმა, რომ ამ მხრივ სიტუაცია სწორად მართოს - ამის შესახებ ფსიქოდიაგნოსტი, ზანდა ჩეჩელაშვილი საუბრობს. 

,,მიჯაჭვულობა არის ერთ-ერთი პირველი, რაც ყალიბდება და რითაც საერთოდ  ჩვენ ვეცნობით სამყაროს, რომელშიც ვიბადებით. ყველამ ვიცით, რომ ადამიანის განვითარება იწყება დაბადების მომენტიდან და ერთ-ერთი პირველი, რაც ამ დროს უმნიშვნელოვანესია, გახლავთ მშობელთან ან აღმზრდელთან  მიჯაჭვულობა. ეს არის ემოციური ურთიერთკავშირი ბავშვსა და მასზე მზრუნველ ადამიანებს შორის, რაც ყალიბდება სიცოცხლის პირველივე დღიდან.

აქ ძალიან მნიშვნელოვანია სამყაროს, საკუთარი თავისა  და სხვა ადამიანების უსაფრთხოების ხატის შექმნა. ჩვენ ვიბადებით ძალიან მწირი რესურსით - ძირითადად, რეფლექსებითა და მოთხოვნილებებით, რაც უნდა დაკმაყოფილდეს - მცივა და უნდა ჩამაცვან, მშია და უნდა მაჭამონ. როგორ კმაყოფილდება ეს ყველაფერი, ამის მიხედვით ვიწყებ  ფიქრს: ,,მე, რომელსაც ამ საჭიროებებს მიკმაყოფილებენ, ესე იგი, კარგი ვარ; ჩემ გარშემო ადამიანები კარგები არიან და მე შემიძლია, მათ ვენდო,  თავი ვიგრძნო უსაფრთხოდ - შესაბამისად, სამყარო, რომელშიც ვიბადები, არ არის ცუდი, უსაფრთხო ადგილია, სადაც პირველ დღეებში შემიძლია, გადავრჩე.

მიჯაჭვულიბის ცნება არის უმნიშვნელოვანესი, რაზეც საერთოდ დგას წლების განმავლობაში ადამიანი. მიჯაჭვულობის ფუნქცია არ არის  მხოლოდ უსაფრთხოების განცდის შექმნა ან განვითარება, მისი უპირველესი ფუნქცია არის ბავშვის კომუნიკაციური და სოციალური განვითარება. მიჯაჭვულობა არ ყალიდება მხოლოდ ფიზიკური მოთხოვნილებების დაკმაყოფილებით. შესაძლოა, ბავშვს ყოველთვის დროულად აჭამოთ, დროულად გამოუცვალოთ, მაგრამ თუ მშობელი ამ პროცესში ემოციურად არ არის ჩართული, სანდო მიჯაჭვულობა ვერ ყალიბდება. ამ ყველაფერს სჭირდება მუდმივობა და სტრუქტურირებულობა -  ყოველთვის, როცა ვტირი, მე ყურადღებას მაქცევენ. ზოგჯერ, როცა ბავშვი ტირის. მას დააპურებენ, ზოგჯერ - ყურადღებას არ აქცევენ . ასეთ დროს მას გარემოს მიმართ უჩნდება ამბივალენტური დამოკიდებულება - ხან უსაფრთხოა სამყაროა, ხან არ არის და საკუთარი თავის მიმართ უყალიბდება განცდა - რომ ის ხან იმსახურებს ზრუნვას, ხან - არა", - ამბობს ზანდა ჩეჩელაშვილი.

წყარო: ​,,რჩევები მშობლებს"

წაიკითხეთ სრულად