Baby Bag

თუ ბავშვს „არას“ უფრო ხშირად ეტყვით, ვიდრე „კის,“ მას მადლიერების გრძნობას განუვითარებთ

თუ ბავშვს „არას“ უფრო ხშირად ეტყვით, ვიდრე „კის,“ მას მადლიერების გრძნობას განუვითარებთ

თანამედროვე მშობლებისთვის ერთ-ერთ მთავარ პრობლემას ბავშვების გამუდმებული უკმაყოფილება წარმოადგენს. რაც უნდა გააკეთონ უფროსებმა მათთვის, ისინი ბედნიერები მაინც არ არიან.

მშობლები გარკვეულ სტრატეგიებს შეიმუშავებენ, რათა ბავშვების უკმაყოფილება როგორმე დაძლიონ. ისინი, პირველ რიგში, ლექციების კითხვას იწყებენ, რაც დიდი შეცდომაა. როდესაც უფროსები პატარებს სათამაშოებს ჩუქნიან, შემდეგ კი მათ გამუდმებით შეახსენებენ, თუ როგორ გაუმართლათ, რადგან ყველაფერი აქვთ, რაც სურთ, ისინი ბავშვებს აღიზიანებენ. ახალი სათამაშოების შეძენით გახარებულ ბავშვებს ნამდვილად არ უნდათ იმის მოსმენა, თუ რა არის სიღარიბე და რატომ არიან ისინი იღბლიანები სხვებთან შედარებით. მშობლების მხრიდან საჩუქრის ჩუქება, შემდეგ კი ლექციის წაკითხვა ურთიერთგამომრიცხავი ქმედებაა, რაც ბავშვების გაკვირვებას იწვევს. რადგან ბავშვები მადლიერებას სიტყვიერად არ გამოხატავენ, ეს იმას არ ნიშნავს, რომ ისინი უმადურები არიან. მათთვის ლექციების წაკითხვა აუცილებელი სულაც არ არის. ბავშვები კონკრეტულ პრობლემას ვერ იაზრებენ, სანამ მას საკუთარ თავზე არ გამოცდიან. თუ ფიქრობთ, რომ თქვენი შვილი უმადურია, მას ლექციის წაკითხვით საკუთარ ქცევაზე ვერ დააფიქრებთ. ბავშვს გამოცდილების შეძენა სჭირდება და არა მონოლოგების მოსმენა.

ბავშვებთან ნოტაციების კითხვა არ ჭრის. თუ თქვენ შვილებს ეტყვით, რომ ისინი ყოველდღიური პურისთვის, რომელიც აქვთ მადლიერები უნდა იყვნენ, შეცდომას დაუშვებთ. ბავშვები ვერ გაიგებენ, რატომ უნდა ეშინოდეთ უპუროდ დარჩენის. ისინი ჩათვლიან, რომ პურის დეფიციტის პრობლემას მშობლები მაღაზიაში წასვლით მარტივად მოაგვარებენ. მშობლები ამაოდ ფიქრობენ, რომ დამოძღვრა და ბრძნული აზრების ბავშვებისთვის გაზიარება გარკვეულ ასაკამდე რაიმდე შედეგს გამოიღებს. ბავშვს ქცევის მართვას დროულად თუ არ ასწავლით, ის სრულწლოვანების ასაკშიც ისეთივე იქნება, როგორიც ადრეული ბავშვობის ეტაპზე იყო. მადლიერებას სიტყვიერად ვერავის ასწავლით. ბავშვის ხასიათის გამოწრთობას ძალიან დიდი დრო და შრომა სჭირდება.

ბავშვები ისეთივე ადამიანები არიან, როგორებიც ჩვენ ვართ. როდესაც მადლიერებაზე ვსაუბრობთ, უნდა დავფიქრდეთ, როდის ვართ მადლიერები. ადამიანები მადლიერების გრძნობას განიცდიან, როდესაც ძალიან ბედნიერები არიან ისეთი მოვლენით, რომელიც მათ ცხოვრებაში იშვიათად ხდება. ისინი მადლიერები არიან მაშინაც, როდესაც აცნობიერებენ, რომ ყველაფერი, რაც მათ აქვთ, შეიძლება წამში გაქრეს ან დაიკარგოს, შესაბამისად ადამიანები აფასებენ იმას, რაც აქვთ. მძიმე დაავადებები, ბუნებრივი კატასტროფები, არასწორად გაკეთებული არჩევანი, უბედური შემთხვევები, გარდაცვალებები - ეს ის უსიამოვნო მოვლენებია, რომლებიც ყოველდღიურად ათასობით ადამიანს აუბედურებს. შესაბამისად, როდესაც გვაქვს რაღაც, რაც გვაბედნიერებს, ჩვენ მადლიერებას ვგრძნობთ. ბავშვები ძალიან პატარები არიან იმისთვის, რომ ეს ყველაფერი გაიგონ. ამ ყოველივეს გაცნობიერება თინეიჯერებსაც კი უჭირთ.

ბავშვისთვის მადლიერების გრძნობის გაჩენა თუ გსურთ, მისი მოთხოვნები და სურვილები ყოველწამიერად არ უნდა შეასრულოთ. თქვენი შვილის „მინდა“ ხშირად არ უნდა დაკმაყოფილდეს. თუ ბავშვის ახირებებს იშვიათად დააკმაყოფილებთ, მას არ ექნება მოლოდინი, რომ მისი მოთხოვნები შესრულდება. ასეთ შემთხვევაში, ის ძალიან მადლიერი იქნება, როდესაც დაინახავს, რომ მას მოულოდნელი საჩუქარი გაუკეთეთ და მადლობასაც კი გეტყვით. თუ ბავშვს „არას“ უფრო ხშირად ეტყვით, ვიდრე „კის,“ მას მადლიერების გრძნობას განუვითარებთ. ეს იმას არ გულისხმობს, რომ ბავშვის სურვილებს ყოველთვის ოპოზიციაში უნდა ჩაუდგეთ. უბრალოდ მას უნდა აგრძნობინოთ, რომ მისი სურვილები და მოთხოვნები უპირობოდ არ კმაყოფილდება.

შვილებს ყველაფერი მიეცით, რაც მათი ემოციური, ფიზიკური, სულიერი და ინტელექტუალური სიჯანსაღისთვის აუცილებელია, ამასთან ბავშვებს უნდა აგრძნობინოთ, რომ თქვენს უმთავრეს მიზანს მათი სწორად აღზრდა წარმოადგენს. ბავშვების „მინდა“ -ს დადებითადაც უნდა უპასუხოთ, თუმცა ეს ჩვევად არ უნდა გექცეთ.

მომზადებულია​ smarthomeschooler.com - ის მიხედვით

თარგმნა ია ნაროუშვილმა  

არ დაგავიწყდეთ !!!

დაემატეთ ჯგუფში საბავშვო რეცეპტები

შეიძლება დაინტერესდეთ

„რეცეპტული ენის დარღვევას ვხვდებით მაშინ, როდესაც ბავშვს უჭირს სხვისგან მიღებული ინფორმაციის გაგება და გადამუშავება“

„რეცეპტული ენის დარღვევას ვხვდებით მაშინ, როდესაც ბავშვს უჭირს სხვისგან მიღებული ინფორმაციის გაგება და გადამუშავება“

რეცეპტული ენის დარღვევაზე MomsEdu.ge-ს ფსიქოკონსულტანტი, ენისა და მეტყველების თერაპევტი თათული ბაკურაძე ესაუბრა.

- რა არის რეცეპტული ენის დარღვევა?

- როდესაც გვესმის ენის განვითარების დარღვევა, მასში არ იგულისხმება მეტყველებასთან, კერძოდ კი არტიკულაციასთან/გამოთქმასთან დაკავშირებული სირთულეები, ეს არის კომუნიკაციური უნარების დარღვევის ერთ-ერთი გამოხატულება, რომელიც შეიძლება იყოს რეცეპტული ენის დარღევა, ექსპრესიული ენის დარღვევა ან რეცეპტული და ექსპრესიული ენის დარღვევა ერთდროულად.

ბავშვებს უჭირთ ენის მნიშვნელობის აღქმა, მათ აქვთ ენის ცოდნასთან დაკავშირებული სირთულეები. ასეთ დროს ბავშვის სმენა წესრიგშია, მას ესმის ყველანაირ სიმაღლეზე ნათქვამი სიტყვა, თუმცა მაინც არ შეუძლია აზრი გამოიტანოს ნათქვამიდან და შესაბამისად, სწორ კონტექსტში დააბრუნოს პასუხი. რეცეპტული ენის დარღვევა ეს არის მდგომარეობა, რომლის დროსაც ბავშვს უჭირს, როგორც ზეპირი საუბრის, ასევე დაწერილი ტექსტის გაგება. მათთვის სირთულეს წარმოადგენს სიტყვების მნიშვნელობების გაგება და მათი ფუნქციური დატვირთვის ცოდნა, შესაბამისად, რეცეპტული ენის დარღვევის მქონე ბავშვს ხშირ შემთხვევაში უჭირს სხვისი საუბრის შინაარსის აღქმა.

- რა ნიშნებით გამოიხატება რეცეპტული ენის დარღვევა ბავშვებში?

- რეცეპტული ენის სირთულე არის განვითარების დარღვევა და ის ადრეული ბავშვობიდანვე შეიმჩნევა. ჩამოვთვალოთ ის ნიშნები, რაც შეიძლება ახასიათებდეს რეცეპტული ენის დარღვევის მქონე ბავშვს:

  • უყურადღებობა, როდესაც მას ესაუბრებიან;
  • უჭირს ინსტრუქციების შესრულება და მიმართული საუბრის გაგება;
  • უჭირს პასუხის გაცემა შეკითხვებზე;
  • ეჭრება და აწყვეტინებს სხვებს საუბარს;
  • საჭიროებს წინადადების ან შეკითხვის რამდენჯერმე გამეორებას ან გამარტივებული ენით თქმას;
  • მისი პასუხი ყოველთვის არ შეესაბამება დასმულ შეკითხვას;
  • წინადადების შინაარსს არასწორად იგებს;
  • ვერ აღიქვამს ხუმრობით ამ გადატანითი მნიშვნელობით ნათქვამ წინადადებას.

- რა უნარებია საჭირო, რათა რეცეპტული ენის განვითარებას ხელი შევუწყოთ?

როდესაც მშობელი ატყობს რომ ბავშვს აქვს გარკვეული სირთულეები ენის აღქმასა და პროდუცირებასთან დაკავშირებით, მნიშვნელოვანი ნაბიჯები, რაც მშობელმა უნდა გადადგას არის:

  • სმენის სკრინინგი, რათა გამოირიცხოს სმენასთან დაკავშირებული სირთულეები,
  • შემდეგ მიმართოს ენისა და მეტყველების თერაპევტს, რათა შეფასდეს ბავშვის ენობრივი განვითარება. სპეციალისტი შეძლებს დიფერენცირებას ენის დარღვევის რომელ სირთულესთან გვაქვს საქმე,
  • დაიწყოს ენისა და მეტყველების თერაპიები,
  • აქტიურად ჩაერთოს პროცესში ოჯახის ყველა წევრი.

რეცეპტული ენის შეფასება და დიაგნოსტირება ყველა ასაკშია შესაძლებელი, თუმცა რაც უფრო ადრე მიმართავს მშობელი სპეციალისტს მით უკეთესია, რადგან მაქსიმალურად მოხდეს ენობრივი უნარების ათვისება და ენის განვითარების მიახლოება ბავშვის ქრონოლოგიურ ასაკთან. ამისათვის საჭიროა, როგორც ენისა და მეტყველების თერაპიების ინტენსიურად მიღება, ასევე, ოჯახის წევრების აქტიური ჩართვა პროცესში, სხვა ბავშვებთან ურთიერთობა, მრავალფეროვანი სამეტყველო გარემო, საუბრით დატვირთული როლური თამაშები, მშობლის მხრიდან ბავშვის ჩართვა თავის ყოველდღიურ აქტივობებში, ეს იქნება სახლის დალაგება თუ საჭმლის მომზადება, ილუსტრირებული წიგნების თვალიერება და მასზე საინტერესო ზღაპრების მოფიქრება, ბევრი სეირნობა და ბუნებასთან პირისპირი კავშირი. ასეთ დროს, მშობელი თავადაც ბავშვი უნდა გახდეს, რადგან მათი თამაში და ურთიერთობა მაქსიმალურად ბუნებრივი, საინტერესო და „მადისაღმძვრელი“ იყოს პატარასთვის, რათა სურვილი გაუჩნდეს მოგბაძოთ და მაქსიმალურად ბევრი ისწავლოს თქვენგან.

- რაში შეიძლება შეუშალოს ბავშვს ხელი რეცეპტული ენის დარღვევამ?

- რეცეპტული ენის დარღვევის მქონე ბავშვებს უჭირთ ადამიანებთან დაკონტაქტება ბაღის, სკოლის ან ნებისმიერ სხვა გარემოში. ამან მათში შესაძლოა გამოიწვიოს სირცხვილის გრძნობა. სირთულე აქვთ, როგორც საკუთარი აზრის ზეპირად ან წერილობით გამოხატვის დროს, ასევე, სხვისი საუბრის აღქმაში. მნიშვნელოვანია აღვნიშნოთ, რომ სირთულეები ენობრივ განვითარებაში არ უკავშირდება ინტელექტუალურ დარღვევას, მათ შესაძლოა ჰქონდეთ საკმაოდ მაღალი ინტელექტი, თუმცა ამის გამოვლენაში ხელს უშლიდეთ მათი არასაკმარისად განვითარებული ენობრივი უნარები, რის გამოც ისინი შესაძლოა იყვნენ საკმაოდ ფრუსტრირებულები და იმედგაცრუებულები. აუცილებელია გვახსოვდეს, რომ ენობრივი განვითარების დარღვევის მქონე ბავშვები, ისეთივე ჭკვიანები არიან, როგორც ისინი, ვისაც ეს სირთულე არ აღენიშნებათ.

ესაუბრა მარიამ ჩოქური

წაიკითხეთ სრულად