Baby Bag

„საიდან მოდის რთული ქცევა? როდესაც მარწუხებშია ბავშვი, მან სადღაც უნდა გამოუშვას თავისი ენერგია,“ - ფსიქოლოგი ნინო ბუაძე

ფსიქოლოგი ნინო ბუაძე ბავშვის რთული ქცევის გამომწვევ მიზეზებზე საუბრობს და აღნიშნავს, რომ რთულ ქცევას რამდენიმე სხვადასხვა მიზეზი აქვს:

„მინდა შევეხო რთულ ქცევას, რაზეც ხშირად ვსაუბრობთ. ბავშვის ქცევა, რა თქმა უნდა, პირდაპირ კავშირშია აღზრდასთან. როდესაც მარწუხებშია ბავშვი, მან სადღაც უნდა გამოუშვას თავისი ენერგია. განსაკუთრებით კარგად ჩანს ეს, როდესაც ბავშვს ოთხი წელი მკაცრი პედაგოგი ჰყავს, შემდეგ გადადის მეხუთე კლასში და იქ სხვადასხვა მასწავლებელი შემოდის, ზოგი მკაცრია, ზოგი ნაკლებად, აქ უკვე ბავშვი გამოუშვებს იმ დაგროვილ ენერგიას, რომელიც კარგად ეჭირა პედაგოგს. რის ფასად და როგორ ეჭირა, ეს უკვე სხვა საკითხია. ხშირ შემთხვევაში ეს დაგროვილი ენერგია არის დესტრუქციული, აგრესიული, ამას ასაკობრივი კრიზისებიც მოჰყვება. საიდან მოდის ე.წ. რთული ქცევა? ერთი მიზეზი არის დაგროვილი ენერგია, რომელსაც არ მიეცა შესაძლებლობა სადღაც რეალიზებულიყო, მეორე - დასწავლა, ვიღაც იქცევა ასე და მეც ასე უნდა მოვიქცე. რთული ქცევა, შესაძლოა, ოჯახშიც იყოს დასწავლილი, მაგ. ბილწსიტყვაობა. ამით ბავშვი იქცევს ყურადღებას. ყურადღება ძალიან მნიშვნელოვანია. ადამიანის იგნორი იმდენად მტკივნეულია, რომ ადამიანი ყველაფერს აკეთებს იმისთვის, რომ ყურადღება დაიბრუნოს.“

ნინო ბუაძის თქმით, ქცევა კონტექსტის მიხედვით, შესაძლოა რთულიც იყოს და ტიპიურიც:

„რთული ქცევა, შეიძლება, იყოს აბსოლუტურად ტიპიური ქცევა, უბრალოდ არ იყოს შესაბამის გარემოში. მაგ. ბავშვმა რომ გაკვეთილზე ტელეფონი ამოიღოს და მულტფილმს უყუროს, ესეც რთული ქცევაა. სხვა გარემოში ეს არ იქნებოდა რთული ქცევა. ყველა ქცევას, რომელსაც ბავშვი გვთავაზობს, გარკვეული წინაპირობა აქვს. ქცევა ეს არის შედეგი, რომელიც მივიღეთ. ამ შედეგს აქვს წინა ეტაპები. შესაძლოა, ქცევას ჰყავდეს მაპროვოცირებელი. ბავშვი რთულ ქცევას ავლენდეს იმ მაყურებელთან, რომელიც მისთვის მნიშვნელოვანია. შესაძლოა, ის არ იქცეოდეს რთულად დედასთან, მაგრამ ამას აკეთებდეს ბებიასთან. რთულ ქცევას აქვს სხვადასხვა მიზანი, შესაძლოა, ეს იყოს ყურადღება, სათამაშოს დაბრუნება და ა.შ. შესაძლოა, მიზეზი იყოს ისიც, რომ ბავშვმა არ იცის სხვა ალტერნატივა, თუ როგორ მოიქცეს. ის ამბობს ცუდ სიტყვებს და იბრუნებს სასურველ ნივთს, მაგრამ არ იცის ალტერნატივა, თუ როგორ დაიბრუნოს ნივთი სხვანაირად.“

ნინო ბუაძე ბავშვის ფიზიკური დასჯის ნეგატიურ ასპექტებს გამოყოფს და აცხადებს,რომ დასჯით ბავშვი ვერაფერს სწავლობს:

„როგორც წესი, რთულ ქცევას მოჰყვება ხოლმე დასჯა. რატომ არ უნდა დავსაჯოთ ბავშვი? რატომ არ ვცემთ ან წამოვარტყამთ ხოლმე ბავშვს? რატომ უნდა წამოვარტყა ბავშვს, როდესაც ცუდი სიტყვა მითხრა, ან თქვა სადღაც ისეთ გარემოში, სადაც მე შემრცხვა? შეიგინა, წამოვარტყი და ის იგივენაირად აღარ მოიქცევა, მაგრამ რატომ არ ვაკეთებ ამას? ის დაისწავლის ამ ქცევას და მის მიმართ ცუდ ქცევაზე მსგავსი პასუხი ექნება. როდესაც ბავშვს ვსჯი, წამოვარტყამ, მას ვაგრძნობინებ ჩემს უპირატესობას, ვამცირებ, მასში აგრესიას ვბადებ და მას სურვილი აქვს, როდესღაც სამაგიერო გადამიხადოს. ის ქცევაზე კი არ ფიქრობს, თუ რა დააშავა, იმ აგრესიაზეა ორიენტირებული, რომელიც მასში დაგროვდა.“

„ავტორიტარული სტილის მშობლები ხშირ შემთხვევაში ფიქრობენ, რომ ცემა გამართლებულია. ისინი ხშირად ამბობენ: „მართალი იყო დედა, რომ მცემდა და ისე მატარებდა მუსიკაზე, სხვანაირად მე ვერ ვისწავლიდი მუსიკას, ამიტომ მეც ასე უნდა მოვიქცე.“ ბავშვს ამ დროს ძალიან ბევრი აგრესია უგროვდება და მისგან გათავისუფლებას ცდილობს. აგრესიის ცნობილი ფოტო არსებობს, ხელმძღვანელი რომ ქვეშემრდომს ეჩხუბება, მეუღლე ბავშვს, ბავშვი ძაღლს. აგრესია არსად იკარგება, ის ერთი ადამიანიდან მეორეზე გადადის. ბავშვი ვერ იგებს, რა უნდა გააკეთოს. მან არ იცის, თუ არ შეიგინა, რა უნდა ქნას ამ დროს. ცემა და გამოხატული აგრესია იმ მომენტში მყისიერად შეწყვეტილი რთული ქცევაა და არა ის, რომ ბავშვმა ისწავლოს ალტერნატივა. ბავშვმა რომ მიუღებელი ქცევა განახორციელა, მშობელმა თუ არ იმსჯელა მასთან ერთად ამაზე, თუ მან ბავშვს არ მიაწოდა ქმედების სწორი ფორმა, ის ვერაფერს ისწავლის, გარდა იმისა, რომ მიიღებს შიშს. ერთადერთი რასაც ბავშვი სწავლობს არის ის, რომ როდესაც მას ვინმე ცუდად მოექცევა, მანაც უნდა დაარტყას,“ - აღნიშნავს ნინო ბუაძე.

წყარო: ​აზროვნების აკადემია 

არ დაგავიწყდეთ !!!

დაემატეთ ჯგუფში საბავშვო რეცეპტები

შეიძლება დაინტერესდეთ

„ჩემი მეუღლე არის ჩემზე ცხრა წლით უმცროსი. ალბათ, არ უნდა ვთქვა, მაგრამ მჯერა, რომ ქალი არის თავისუფალი,“ - თეა წულუკიანი

„ჩემი მეუღლე არის ჩემზე ცხრა წლით უმცროსი. ალბათ, არ უნდა ვთქვა, მაგრამ მჯერა, რომ ქალი არის თავისუფალი,“ - თეა წულუკიანი

საქართველოს კულტურის, სპორტისა და ახალგაზრდობის მინისტრმა თეა წულუკიანმა მეუღლისა და ქალიშვილის შესახებ ისაუბრა. მისი თქმით, ქალიშვილთან მეგობრული და თბილი ურთიერთობა აქვს:

„ის ფაქტი, რომ ჩემი შვილი 42 წლის ასაკში შემეძინა, ეს ძალიან დიდი წყალობაა ღვთის. ამიტომ მგონია, რომ უფრო მარტივად შევძელი კარგი დედობა. 20-25 წლის ასაკში, მგონია, რომ საშინელი დედა ვიქნებოდი. არ მგონია, რომ ადრეულ ასაკში დედობისთვის მზად ვიქნებოდი. მეამაყება, რომ მიუხედავად ამ სამსახურისა, შევძელი მეგობრული ურთიერთობის დამყარება და კავშირის გაჩენა, რაც დედაშვილობასა და მშობლობაში ადრეული ასაკიდან არის უმნიშვნელოვანესი, რომ ზემდგომი იერარქივით კი არ ექცეოდე შვილს, არამედ იყო თანასწორი მეგობარი. ამავდროულად მნიშვნელოვანია მას გაუჩნდეს სურვილი, რომ მოგისმინოს.“

თეა წულუკიანის თქმით, ის თვალს უსწორებს იმ დიდ ტვირთს, რასაც ღირსეული მშობლობა ჰქვია:

„მგონია, რომ შეძლებისდაგვარად თვალს ვუსწორებ იმ დიდ ტვირთს, რასაც ჰქვია ღირსეული მშობლობა. ვატყობ, რომ თუ ზედმეტად დიდხანს დარჩა ჩემს გარეშე, დამცინავი ხდება ხოლმე. ამ ბოლო დროს დამცინავი ხმით მეუბნება: „ქალბატონო თეა“ და ვხვდები, რომ გაბრაზებულია.“

„ჩემი მეუღლე არის ჩემზე ცხრა წლით უმცროსი. ალბათ, არ უნდა ვთქვა, მაგრამ მჯერა, რომ ქალი არის თავისუფალი. ის არის კარგი ადამიანი და ალბათ, ეს არის ერთ-ერთი ყველაზე დიდი რამ, რაშიც გამიმართლა. უნდა ვაღიაროთ, რომ ყველა მამაკაცს თავისი მეუღლე ურჩევნია უფრო მეტად შინ, ვიდრე გარეთ. ის, რომ ეს ყველაფერი აიტანო, რასაც ის იტანს, ეს ძალიან რთულია, ვაღიარებ. ძალიან ბევრი შეურაცხყოფა, კრიტიკა, სხვადასხვა ტიპის უხამსი შენიშვნა, რა თქმა უნდა, ეს ისმის და არავინ არ არის ყრუ. მას მართლაც ტაშს ვუკრავ, იმიტომ, რომ ამის ატანა არ არის ადვილი. ასეთი ვარ და რა ვქნა?! მადლიერი ვარ, რომ ამ ყველაფერს ის იტანს და არის ძალიან კარგი მეუღლე, ძალიან კარგი მამა,“ - აღნიშნულ საკითხზე თეა წულუკიანმა ტელეკომპანია POSTV-ის გადაცემაში „საღამოს პოსტი“ ისაუბრა.

წყარო: ​„საღამოს პოსტი“


წაიკითხეთ სრულად