Baby Bag

ხუთი მთავარი ფასეულობა, რომელსაც ბავშვი ადრეული ასაკიდანვე უნდა აზიაროთ

ხუთი მთავარი ფასეულობა, რომელსაც ბავშვი ადრეული ასაკიდანვე უნდა აზიაროთ

ფასეულობები უმნიშვნელოვანეს როლს ასრულებს ადამიანის ცხოვრებაში. ღირებულებების დახმარებით ადამიანები სოციუმში სრულფასოვან ინტეგრაციას ახერხებენ. მორალი ადამიანს პიროვნებად აყალიბებს და მთლიანად განსაზღვრავს, თუ ვინ იქნება ის ცხოვრებაში. ძალიან მნიშვნელოვანია, რომ მშობელმა ბავშვს ფუნდამენტური ფასეულობები ადრეული ასაკიდანვე გააცნოს და გადასცეს. მშობლების უმთავრესი ვალდებულებაა, ყველაფერი გააკეთონ შვილების სრულფასოვან პიროვნებებად ჩამოყალიბებისთვის. ჩვენს სტატიაში იმ ხუთ ძირითად ფასეულობას გაგაცნობთ, რომლებსაც ბავშვი ადრეული ასაკიდანვე უნდა აზიაროთ.

1. მადლიერება

მნიშვნელოვანია, რომ ბავშვმა მადლიერების გამოხატვა ისწავლოს. ამისთვის საუკეთესო გზა მშობლის პირადი მაგალითია. თუ თქვენ მადლობას ხშირად იხდით და მადლიერი ხართ იმ ცხოვრებისთვის, რომელიც გაქვთ, თქვენი განწყობა შვილებზეც გადავა. თუ შესაძლებლობა გექნებათ, რომ ქველმოქმედება გამოიჩინოთ, ეს აუცილებლად გააკეთეთ. ამ გზით თქვენი შვილები სხვების დახმარებას და მადლიერებას ისწავლიან. თუ თქვენს შვილებს მათი საჭიროებების აღმოჩენაში დაეხმარებით და ასწავლით, როგორ უნდა მიაღწიონ მიზნებს, ისინი მადლიერებას ისწავლიან.

2. გულწრფელობა

ბავშვები გულწრფელობას მარტივად სწავლობენ, თუ მათ ყოველდღიურად აგრძნობინებთ სიმართლის თქმის მნიშვნელობას. რაც უფრო ხშირად ხედავს ბავშვი, რომ თქვენ გულწრფელობას ავლენთ, მით უფრო გულწრფელ ადამიანად ყალიბდება ის. ბავშვები ხშირად იტყუებიან, რათა სასჯელს გაექცნენ ან შექება დაიმსახურონ. თუ შეამჩნევთ, რომ თქვენი შვილი იტყუება, მას სიმართლის თქმის მნიშვნელობაზე გაესაუბრეთ. ბავშვმა უნდა იგრძნოს, რომ სიმართლის თქმა მას გაცილებით მეტ სარგებელს მოუტანს, ვიდრე სიცრუე. თუ ბავშვი ხედავს, რომ მისი მშობელი არასდროს ცრუობს, მასში გულწრფელობა ღრმად იდგამს ფესვებს და ბავშვის პიროვნების განუყოფელ ნაწილად იქცევა.

3. კარგი მანერები

კარგი მანერების ასათვისებლად ბავშვებს მშობლების მაგალითი სჭირდებათ. ბავშვი უნდა ხედავდეს, რომ თქვენ ყოველთვის პატივისცემით ექცევით გარშემომყოფებს. თქვენს შვილს მისალმება და დამშვიდობება ასწავლეთ. მას მაგიდასთან მოქცევის წესებიც გააცანით, ასწავლეთ სწორად ჯდომა და ხელსახოცის გამოყენება. გადაუხადეთ ბავშვს მადლობა, როდესაც ის ამას იმსახურებს. ბავშვს ასწავლეთ, რომ მან პატივი უნდა სცეს უფროს ადამიანს, რომელიც საუბრობს. ბავშვმა უნდა იცოდეს, რომ უფროსს ყურადღებით უნდა მოუსმინოს და მას საუბარი არ შეაწყვეტინოს. ბავშვი ამ დროს სხვების მოსმენას და ინფორმაციის აღქმასაც სწავლობს. ბავშვს უფროსებისადმი მიმართვაც უნდა ასწავლოთ. თქვენმა შვილმა უნდა იცოდეს, თუ როგორ ესაუბროს მასზე უფროს ადამიანს პატივისცემით. ამ შემთხვევაშიც, ბავშვმა მაგალითი თქვენგან უნდა აიღოს.

4. თანაგრძნობა და მზრუნველობა

თანამედროვე სამყაროში ბავშვისთვის სხვისი თანაგრძნობის სწავლება ძალიან რთულია. თუ თქვენ სხვებს ხშირად ეხმარებით, ის დაინახავს, რომ სხვების დახმარება ძალიან კარგი საქმეა. მნიშვნელოვანია, რომ მშობელი დადებით დამოკიდებულებას ავლენდეს სხვა ადამიანებისადმი. თუ თქვენ პატივისცემით ეპყრობით მაღაზიის კონსულტანტს და რესტორნის მომსახურე პერსონალს, თქვენი შვილიც ასევე მოიქცევა. ბავშვი თანაგრძნობას და მზრუნველობას მაშინაც სწავლობს, როდესაც თქვენ მისდამი ყურადღებას იჩენთ. ატირებული ბავშვი, რომელსაც დედა ეფერება და ანუგეშებს, აცნობიერებს, რომ ადამიანს რთულ ვითარებაში უნდა თანაუგრძნო.

5. პასუხისმგელობა

მცირეწლოვან ბავშვებს პასუხისმგებლობა რომ განუვითაროთ, თავდაპირველად მარტივი დავალებები უნდა მისცეთ. თქვენს შვილს სთხოვეთ, რომ სათამაშოები ყუთში ჩაალაგოს ან ოთახის რომელიმე მონაკვეთი მოაწესრიგოს. როდესაც ბავშვი დავალებას შეასრულებს, შეაქეთ. პატარებს ძალიან უყვართ, როდესაც აქებენ. ბავშვებს სიამოვნებთ პოზიტიური ემოციების მიღება. როდესაც მათ აქებთ, ისინი დადებით ქცევას კვლავ იმეორებენ. ასაკის მატებასთან ერთად ბავშვს მისი მოვალეობები უნდა აუხსნათ და განუმარტოთ, თუ რა მოხდება, თუ ის საკუთარ მოვალეობებს არ შეასრულებს. ბავშვმა უნდა გააცნობიეროს, რომ ნეგატიური ქცევა მისთვის არასასურველი შედეგების მომტანია. თუ ბავშვი უპასუხისმგებლობას ავლენს, მას საყვარელი ფილმის ყურების უფლება არ მისცეთ. სასჯელისთვის თავის არიდების მიზნით თქვენი შვილი მეტ პასუხისმგებლობას გამოავლენს. ბავშვმა უნდა იცოდეს, რომ ის ოჯახის ერთ-ერთი წევრია და სახლში გარკვეული პასუხისმგებლობა მასაც ეკისრება.

მომზადებულია​ putthekettleon.ca - ს მიხედვით


არ დაგავიწყდეთ !!!

დაემატეთ ჯგუფში საბავშვო რეცეპტები

როგორ ვასწავლოთ ბავშვს ბრაზის გამოხატვა უხეშობის გარეშე?
გაბრაზებული პატარები ხშირად დაგროვილ აგრესიას ძალადობრივი ფორმებით გამოხატავენ, ისინი თავიანთ მეგობრებს, თანატოლებს და მშობლებს კბენით, ყვირილით, მუჯლუგუნების კვრით ან მსუბუქი საგნების სროლით ფიზიკურა...

შეიძლება დაინტერესდეთ

რა რეაქცია უნდა ჰქონდეს მშობელს, როცა ბავშვი ურტყამს ან არასასიამოვნო სიტყვებს ეუბნება? - თემაზე ქცევითი თერაპევტი საუბრობს

რა რეაქცია უნდა ჰქონდეს მშობელს, როცა ბავშვი ურტყამს ან არასასიამოვნო სიტყვებს ეუბნება? - თემაზე ქცევითი თერაპევტი საუბრობს

რა რეაქცია უნდა ჰქონდეს მშობელს, როცა ბავშვი ურტყამს ან არასასიამოვნო სიტყვებს ეუბნება? - ამ საკითხზე MomsEdu.ge-ს ესაუბრა პრაქტიკოსი ქცევითი თერაპევტი, სუპერვაიზერი, ფსიქოლოგიის მაგისტრი მაკო გაგნიძე.

- როდესაც ბავშვი გამუდმებით უხეშობს, რა შეიძლება იყოს მიზეზი?

ზოგადად ქცევა არის ინდივიდის მიზანმიმართულად განხორციელებული აქტივობა, რომელსაც გააჩნია მიზანი და ფუნქცია. როდესაც პრობლემურ ქცევასთან გვაქვს საქმე, ამ შემთხვევაში, ბავშვის გამუდმებულ უხეშობასთან და ხშირად მეორდება შემანარჩუნებელი შედეგი, ანუ განმტკიცება, გამორიცხულია ამ ქცევას არ ჰქონდეს წინაპირობა. ქცევათმეცნიერება (ბიჰევიორიზმი) ყველაზე ეფექტურად გვეხმარება ქცევის მართვაში, ხოლო ქცევის მომავალში გამოვლენას და დასწავლას განაპირობებს შედეგები, რომლებიც მოსდევს მას. ანუ შედეგი, რომელიც იწვევს ქცევის გამოვლენის ზრდას. თუკი ბავშვი უხეშობით, ფიზიკური აგრესიით, ყვირილით არასასურველი ქცევით აღწევს სასურველს მაგალითად:

  1. სასიამოვნო სტიმულის მიღება - მაღაზიაში უნდოდა კანფეტი, არ ყიდულობდნენ, მან იყვირა/იუხეშა/იბილწსიტყვავა: მიიღო სასურველი და უყიდეს;
  2. არასასიამოვნოს თავიდან არიდება - არ უნდა დაყრილი სათამაშოების ალაგება. იყვირა/იუხეშა/იბილწსიტყვავა: დავალება არ შეასრულა, ოღონდ დამშვიდებულიყო და ამ დავალების შესრულება აღარ მოსთხოვეს.

შესაძლოა და ხშირია ეს იყოს ყურადღების მიღებისთვის გამოვლენილი ქცევა ან სხვისი ყურადღების თავიდან აცილებისთვის. იმისათვის, რომ გავიგოთ ქცევის ფუნქცია და შედეგის მასზე ზემოქმედება, სპეციალისტები პრობლემური ქცევის დროს ვაგროვებთ და მშობელსაც ვთხოვთ ABC (Antecedent-Behavior-Consequence - წინაპირობა, ქცევა, შედეგი) მონაცემების შეგროვებას და შემდგომ ამ მონცემების ნიადაგზე გარკვეული სტრატეგიების დასახვას.

ქცევას თუ არ ექნება ის შედეგი, რისთვისაც ხორციელდება, ადრე თუ გვიან ჩაქრება და საბოლოოდ გაქრება. შესაძლოა, გარკვეული პერიოდი ქცევისაფეთქება გამოიწვიოს, მაგრამ საბოლოოდ, მაინც გაქრება. თუმცა, უნდა გავითვალისწინოთ ინდივიდუალიზმი, რომელიც ასევე გააჩნია ქცევას. ძველი და ჩვევაში გადასული ქცევის გაქრობა რთულია, ახლის გაცილებით მარტივი. შესაბამისად, მშობელი უნდა ეცადოს გაარკვიოს რა არის წინაპირობა აღნიშნული ქცევების და რა მოყვება, რა ინარჩუნებს მათ. თუკი თავად ვერ ახერხებს და უჭირს გამკლავება, მაშინ უნდა მიმართოს სპეციალისტს. მოდით, კიდევ ერთხელ ჩამოვთვალოთ რა შეიძლება იყოს აღნიშნული ქცევის განხორციელების მიზეზები: 

1. სასურველის მიღება;

2. იმპულსურობა;

3. ყურადღების მიპყრობა;

4. არახელსაყრელი გარემო;

5. იმიტირება (მიბაძვა) ოჯახის წევრის, მულტფილმის გმირის და ა.შ.;

6. თავდაცვა;

7. უნარების ნაკლებობა ( არ იცის როგორ მოითხოვოს რაიმე ან ლექსიკური მარაგი არ აქვს);

8. სტრესი (ოჯახის სირთულეები);

9. ემოციური ფონი (იმედგაცრუება, ყურადღების ნაკლებობა);

10. ფიზიოლოგიური მდგომარეობა, რუტინის დარღვევა, უძილობა, შიმშილი.

- რა რეაქცია უნდა ჰქონდეს მშობელს, როცა ბავშვი ურტყამს ან არასასიამოვნო სიტყვებს ეუბნება?

- იმ მომენტში არ ამახვილებთ ყურადღებას, არ ეჩხუბებით, არ ავლენთ საპასუხო აგრესიას, არ იცინით, არ ახალისებთ. როდესაც ქცევის გამოვლენა დასრულდება, ვასწავლით გამოხატვის სწორ ფორმას (სასურველის მოთხოვნის, არასასურველის თავიდან არიდების და ა.შ). ეს იმ შემთხვევაში თუკი ბავშვს მიმართული მეტყველება ესმის და თუ არა, მაშინ სხვა სტრატეგიების გამოყენება შეგვიძლია, მაგალითად, ალტერნატიული კომუნიკაცია, ჟესტით მოთხოვნა და ა.შ

- რამდენად ეფექტურია, რომ ასეთ დავაიგნოროთ?

რაც შეეხება იგნორს, აღნიშნული სტრატეგია ქცევის გამოყენებით ანალიზში ნამდვილად არსებობს და ჰქვია დაგეგმილი იგნორი, თუმცა, ეს ძალიან დიდი სიფრთხილით უნდა გამოვიყენოთ და მხოლოდ გარკვეულ სიტუაციებში, ისიც სპეციალისტთან შეთანხმებით. უნდა აღვნიშნოთ, რომ ამ დროს ვაიგნორებთ ინდივიდის ქცევას და არა თავად ინდივიდს.

როცა ბავშვი ხდება აგრესიული, ვიწყებთ ძიებას, გვიჩნდება კითხვას რატომ? მშობელმა ყველა გარემოში უნდა გააანალიზოს აღნიშნული ქცევა და თუ ვერ იგებს მიზეზს, მიმართოს სპეცილისტს. მნიშვნელოვანია ერთი აღზრდის სტილი ოჯახში, არასწორია, როდესაც ოჯახის ერთი ან რამოდენიმე წევრი რაღაცას უკრძალავს და სხვები ნებას რთავენ.

- მშობლის მხრიდან, რა სახის კომუნიკაციამ შეიძლება გაამწვავოს მდგომარეობა?

მშობლის მხრიდან აგრესიაზე აგრესიით პასუხმა ერთმნიშვნელოვნად შესაძლოა გაამწვავოს მდგომარეობა.

ესაუბრა მარიამ ჩოქური

წაიკითხეთ სრულად