Baby Bag

„აღზრდის ყველაზე ეფექტიანი ფორმაა, როდესაც ბავშვის მიმართ თანაბარი ზრუნვა და კონტროლია,“ - ფსიქოლოგი მაია ცირამუა

ფსიქოლოგი მაია ცირამუა ბავშვის აღზრდის პროცესში კონტროლისა და ზრუნვის მნიშვნელობაზე საუბრობს და აღნიშნავს, რომ კონტროლის სიჭარბე აღზრდის ავტორიტარულ სტილზე მიგვანიშნებს:

„რა ხდება მაშინ, როდესაც ბავშვის აღზრდის პროცესში კონტროლი აჭარბებს ზრუნვას? ამ დროს ბავშვს ენიჭება პასუხისმგებლობა. ბავშვთან ინტერაქცია ასეთია: „მე არ მაინტერესებს შენ რას ფიქრობ, რას განიცდი, გააკეთებ რასაც გეუბნები!“ რა თქმა უნდა, ეს უკვე ძალადობრივი დამოკიდებულებაა. ბავშვი ძალიან თავისუფალი და ლაღი არსებაა. ძალიან რთულია, რომ მას გააკეთებინო ის, რაც შენ გინდა. რა თქმა უნდა, ეს ხდება იძულების ხარჯზე. იმის ხარჯზე, რომ ან ფიზიკურად ძალადობენ ბავშვზე, ან ემუქრებიან, ან ემოციურად ძალადობენ მასზე. ემოციური ძალადობის საინტერესო შემთხვევაა, როდესაც დედა ეუბნება შვილს: „შენ თუ ამას არ შეჭამ, გული გამისკდება!“ ხშირ შემთხვევაში პატარა ნიუანსები, რომლებიც ზრუნვის მინიმიზირებას ახდენს და აქცენტირებულია კონტროლზე, ძალადობრივ დამოკიდებულებას წარმოქმნის. ეს არის ავტორიტარული აღზრდა.“

მაია ცირამუას თქმით, ზოგჯერ მშობლების მხრიდან ზრუნვა მნიშვნელოვნად ჭარბობს კონტროლს:

„რა ხდება მაშინ, როდესაც ზრუნვა ჭარბობს და ბავშვის პასუხისმგებლობა დაბალია? ეს ძალიან ჩვეულია ქართული კულტურისთვის. ასეთი ტიპის მშობლებს ჩვენ ჰელიკოპტერ მშობლებს ვეძახით, ვერტმფრენ მშობლებს, რომლებიც მუდამ თავს დასტრიალებენ თავიანთ შვილებს. ბავშვებს ყველაფერი აქვთ (სითბო, სიყვარული, შექება) გარდა საკუთარი ხელებისა. ყველგან არის მშობლის უხილავი ან ხილული ხელი. ასეთ აღზრდას ჩვენ ჰიპერმეურვეობით აღზრდას ვეძახით. ასეთი აღზრდის პირობებში ადამიანს არ აქვს საკუთარი მეს განცდა, სიცარიელეა თითქოს. მშობლის გარეშე მისი ცხოვრება ინგრევა, ის არაფერს წარმოადგენს. ასეთი ადამიანები ხშირად გარბიან დეპრესიაში, წამალდამოკიდებულებაში. ეს სერიოზულ პრობლემებს იწვევს.“

მაია ცირამუა აღნიშნავს, რომ ბავშვისთვის ყველაზე მტკივნეული უგულებელყოფაა:

„ყველაზე მტკივნეულია, როდესაც ბავშვი არის უგულებელყოფილი, ეს ფიზიკურ ტკივილსაც კი ჰგავს. ამ დროს არც პასუხისმგებლობის მინიჭება ხდება და არც ზრუნვა - ეს არის აღზრდის ყველაზე უფრო მტკივნეული ფორმა. ძალიან გავრცელებულია ემოციური უგულებელყოფის მაგალითებიც. შეიძლება ბავშვის ფიზიკური საჭიროებები დაკმაყოფილებული იყოს, მაგრამ ის ემოციურად უგულებელყოფილად გრძნობდეს თავს, არ იყოს მხარდაჭერილი, არ იყოს დანახული. ჩვენ ვმუშაობთ, ბავშვი მოდის, რაღაცას გვეკითხება, ან არ გვესმის, ან არ გვცალია, რომ ვუპასუხოთ. ის რაღაც გულისტკივილს გვიზიარებს, ჩვენ არ გვცალია, რომ მოვუსმინოთ. ესეც უგულებელყოფის და ძალადობის ერთ-ერთი ფორმაა. ბავშვი მოდის და გეუბნებათ, რომ კლასელი ჩაგრავს. თქვენ პასუხობთ: „შენ თვითონ მოაგვარე!“ ეს მისი საჭიროების უგულებელყოფაა. არამხარდამჭერი დამოკიდებულება ძალადობაა.“

„აღზრდის ყველაზე ეფექტიანი ფორმაა, როდესაც ბავშვის მიმართ თანაბარი ზრუნვა და კონტროლია. მე ბავშვს პასუხისმგებლობასაც ვანიჭებ, მას აქვს სტრუქტურა, ჩარჩო, რომელშიც მან უნდა იმოძრაოს. ამ სტრუქტურას ძალიან დიდი მნიშვნელობა აქვს. არასტრუქტურირებული დღე, როდესაც არ იცის ბავშვმა, როდის უნდა დაიძინოს, სერიოზულ შფოთვით პრობლემებს იწვევს. პასუხისმგებლობები, რომლებსაც ბავშვს ასაკის შესაბამისად ვანიჭებთ, მისი უსაფრთხოებისა და თვითეფექტურობისთვის ძალიან მნიშვნელოვანია. ამასთან მნიშვნელოვანია თანაბარი დოზით ზრუნვა, მოსმენა, ბავშვის აზრის გათვალისწინება და მხარდაჭერა,“ - აცხადებს მაია ცირამუა.

წყარო: ​არტარეა

არ დაგავიწყდეთ !!!

დაემატეთ ჯგუფში საბავშვო რეცეპტები

რა არის პოზიტიური ყურადღება და რატომ არის ის ბავშვისთვის მნიშვნელოვანი?
​მშობელი შვილისადმი პოზიტიურ დამოკიდებულას სხვადასხვა ფორმით გამოხატავს. ის შვილს უღიმის, ნაზად უყურებს თვალებში, ეფერება, მას სასიამოვნო, დადებითი სიტყვებით ამხნევებს, მისი იდეების, აქტივობებისა და...

შეიძლება დაინტერესდეთ

„მთელი ცხოვრება რასაც არ უნდა მიაღწიო, დაუფიქრებლად გავცვლიდი 70-იანი წლების ქუთაისის რომელიმე თოვლიან ახალ წელზე,“- თეა გვასალია

„მთელი ცხოვრება რასაც არ უნდა მიაღწიო, დაუფიქრებლად გავცვლიდი 70-იანი წლების ქუთაისის რომელიმე თოვლიან ახალ წელზე,“- თეა გვასალია

ყოფილმა ტელეწამყვანმა თეა გვასალიამ სოციალურ ქსელში პოსტი გამოაქვეყნა, რომელშიც ბავშვობაში ქუთაისში გატარებულ საახალწლო არდადეგებს და იქ გატარებულ საოცარ დღეებს იხსენებს:

„არ მახსოვს, რამდენ ხანს გრძელდებოდა ჩვენს დროს საახალწლო არდადეგები, ალბათ ათი დღე ან ორი კვირა, მაგარამ ის კი მახსოვს, 1 სექტემბრიდან რომ ველოდებოდით და დღეებს ვითვლიდით. მაშინ, ახლანდელისგან განსხვავებით, დრო ძლივს მიიზლაზნებოდა და როდის-როდის დგებოდა ის ბედნიერი დღე, მშობელთა კრებიდან დაბრუნებული დედაჩვენის აღმზრდელობით ხასიათის „სპიჩის“ შემდეგ, ქუთაისში გასამგზავრებელ მზადებას რომ ვიწყებდით. რაღა დროსია, მაგრამ ახლა ვბრაზობ, რატომ გვევალებოდა საუკეთესო ნიშნებზე სწავლა და რატომ ითვლებოდა ყოველი ოთხიანი სამშობლოსა და ოჯახის ღალატად. ხომ შეიძლებოდა ეთქვათ, კარგი შვილო, გასაგებია რომ არ გესმის და არც გაინტერესებს ეს ტექნიკური საგნები, მაშინ ჰუმანიტარულები გავაძლიეროთ და მოდი ერთის ნაცვლად სამი ენა ვისწავლოთო. მაგრამ არა, თან მე, როგორც უფროსს, რატომღაც მეტს მთხოვდნენ და ორივეს მაგივრად მე ვიტუქსებოდი.

აი, სადაც არავინ კითხულობდა ჩვენს აკადემიურ მოსწრებას, ყოფაქცევას და მუსიკის გამოცდების შედეგებს, ბებია-ბაბუის სახლი იყო საფიჩხიაზე. იქ ჩვენ ვიყავით სამყაროს ცენტრი და ჩვენს ირგვლივ ბრუნავდა დედამიწა. გაფიქრებული არ გვქონდა სურვილი, რომ უკვე შესრულებული იყო. ნანატრ თოვლს ბაბუ ვერ მოიყვანდა, მაგრამ ათასში ერთხელ ხდებოდა სასწაული და ქუთაისიც თეთრად გადაპენტილი ეგებებოდა ახალ წელს. მაშინ ორმაგად გვიხაროდა, რადგან რიკოთი იკეტებოდა ხოლმე და მატარებლით გვიწევდა მგზავრობა. ეს იყო ენითაუწერელი სიხარული და რაღაც უჩვეულოს მოლოდინი. ვაგონის ფანჯრებზე ცხვირმიჭყლეტილები კარგი ფილმივით მივჩერებოდით სახურავდათოვლილ სახლებს, მათ სარკმელებში მოციმციმე შუქებს, ნაადრევად დაღამებულზე დაცარიელებულ ქუჩებს და ლიმონისფრად განათებულ სადგურებზე მატარებლის მომლოდინე ხალხს. ქუთაისის თოვლი კი თბილისისაზე სველი და წყალწყალა იყო, თოვლჭყაპი უფრო ეთქმოდა. მაგრამ ვინ დაეძებდა. თეთრი ხომ იყო და ცივი, გუნდები ხომ კეთდებოდა და ცხვირის ადგილზე სტაფილოგარჭობილ თოვლის ბაბუასაც შეაკოწიწებდი მონდომებული ბავშვი ეზოში.

ავირბენდით სახლში ხელ-ფეხგაყინულები და ბედნიერები და იქ ბებიაჩვენის საოცარი ხელიდან გამოსული კულინარიული შედევრები გვხვდებოდა, გოზინაყთან, ჩურჩხელებთან და ფელამუშთან ერთად.

და ის „გრილიაჟი“ და „დათუნია“, მაშინ რომ ძლივს შოულობდნენ და ახლა ყოველ ნაბიჯზე ყრია, ჩემთვის დღესაც ახალი წლის სიმბოლოებიდან ერთ-ერთი პირველთაგანია და 31-ში სხვა კანფეტებს არც ვყიდულობ.

საღამოს თუ ისევ წამოთოვდა, არც ტელევიზორი გვახსოვდა, არც წიგნები. სანამ ძილის დრო არ დაგვიდგებოდა, ვისხედით ფანჯარასთან და სათითაოდ ვითვლიდით ერევნის ქუჩის ლამპიონების გაცრეცილ შუქზე როგორ მშვიდად ტრიალებდნენ სხვადასხვა ზომის ფიფქები ჰაერში და აუჩქარებლად ეშვებოდნენ ქვაფენილზე, რომლის პრიალა ქვებს ჯერ ტალღისებურად ედებოდა თოვლის საფარველი, შემდეგ ჩაღრმავებულ ადგილებსაც თოვლი ავსებდა და ყველა ხმას ახშობდა.

აი, ეს იყო სიჩუმე, ყველა სხვა ხმისგან რომ ისვენებს სული და ხორცი და ეს იყო სიმშვიდე, რომელსაც მაშინ ვერ აფასებ, რომელიც იქ, ბავშვობაში რჩება და მთელი მომდევნო ცხოვრება რასაც არ უნდა მიაღწიო, რომელი შვეიცარიის ალპებშიც არ უნდა ეძიო რელაქსი, რა მონბლანის ხედითაც არ უნდა დატკბე ღია ცის ქვეშ ცხელ ჯაკუზში მოლივლივე, სხვისი არ ვიცი და მე დაუფიქრებლად გავცვლიდი 70-იანი წლების ქუთაისის რომელიმე, თოვლიან ახალ წელზე, ჩემს მაგივრად რომ სხვები ფიქრობდნენ, ადამიანები, ვისაც ყველაზე მეტად ვუყვარდი ცოცხლები იყვნენ და ერთადერთი რაც მევალებოდა იმ ბედნიერი ბავშვობით დატკბობა იყო,“ - წერს თეა გვასალია.

წაიკითხეთ სრულად