Baby Bag

„აღზრდის ყველაზე ეფექტიანი ფორმაა, როდესაც ბავშვის მიმართ თანაბარი ზრუნვა და კონტროლია,“ - ფსიქოლოგი მაია ცირამუა

ფსიქოლოგი მაია ცირამუა ბავშვის აღზრდის პროცესში კონტროლისა და ზრუნვის მნიშვნელობაზე საუბრობს და აღნიშნავს, რომ კონტროლის სიჭარბე აღზრდის ავტორიტარულ სტილზე მიგვანიშნებს:

„რა ხდება მაშინ, როდესაც ბავშვის აღზრდის პროცესში კონტროლი აჭარბებს ზრუნვას? ამ დროს ბავშვს ენიჭება პასუხისმგებლობა. ბავშვთან ინტერაქცია ასეთია: „მე არ მაინტერესებს შენ რას ფიქრობ, რას განიცდი, გააკეთებ რასაც გეუბნები!“ რა თქმა უნდა, ეს უკვე ძალადობრივი დამოკიდებულებაა. ბავშვი ძალიან თავისუფალი და ლაღი არსებაა. ძალიან რთულია, რომ მას გააკეთებინო ის, რაც შენ გინდა. რა თქმა უნდა, ეს ხდება იძულების ხარჯზე. იმის ხარჯზე, რომ ან ფიზიკურად ძალადობენ ბავშვზე, ან ემუქრებიან, ან ემოციურად ძალადობენ მასზე. ემოციური ძალადობის საინტერესო შემთხვევაა, როდესაც დედა ეუბნება შვილს: „შენ თუ ამას არ შეჭამ, გული გამისკდება!“ ხშირ შემთხვევაში პატარა ნიუანსები, რომლებიც ზრუნვის მინიმიზირებას ახდენს და აქცენტირებულია კონტროლზე, ძალადობრივ დამოკიდებულებას წარმოქმნის. ეს არის ავტორიტარული აღზრდა.“

მაია ცირამუას თქმით, ზოგჯერ მშობლების მხრიდან ზრუნვა მნიშვნელოვნად ჭარბობს კონტროლს:

„რა ხდება მაშინ, როდესაც ზრუნვა ჭარბობს და ბავშვის პასუხისმგებლობა დაბალია? ეს ძალიან ჩვეულია ქართული კულტურისთვის. ასეთი ტიპის მშობლებს ჩვენ ჰელიკოპტერ მშობლებს ვეძახით, ვერტმფრენ მშობლებს, რომლებიც მუდამ თავს დასტრიალებენ თავიანთ შვილებს. ბავშვებს ყველაფერი აქვთ (სითბო, სიყვარული, შექება) გარდა საკუთარი ხელებისა. ყველგან არის მშობლის უხილავი ან ხილული ხელი. ასეთ აღზრდას ჩვენ ჰიპერმეურვეობით აღზრდას ვეძახით. ასეთი აღზრდის პირობებში ადამიანს არ აქვს საკუთარი მეს განცდა, სიცარიელეა თითქოს. მშობლის გარეშე მისი ცხოვრება ინგრევა, ის არაფერს წარმოადგენს. ასეთი ადამიანები ხშირად გარბიან დეპრესიაში, წამალდამოკიდებულებაში. ეს სერიოზულ პრობლემებს იწვევს.“

მაია ცირამუა აღნიშნავს, რომ ბავშვისთვის ყველაზე მტკივნეული უგულებელყოფაა:

„ყველაზე მტკივნეულია, როდესაც ბავშვი არის უგულებელყოფილი, ეს ფიზიკურ ტკივილსაც კი ჰგავს. ამ დროს არც პასუხისმგებლობის მინიჭება ხდება და არც ზრუნვა - ეს არის აღზრდის ყველაზე უფრო მტკივნეული ფორმა. ძალიან გავრცელებულია ემოციური უგულებელყოფის მაგალითებიც. შეიძლება ბავშვის ფიზიკური საჭიროებები დაკმაყოფილებული იყოს, მაგრამ ის ემოციურად უგულებელყოფილად გრძნობდეს თავს, არ იყოს მხარდაჭერილი, არ იყოს დანახული. ჩვენ ვმუშაობთ, ბავშვი მოდის, რაღაცას გვეკითხება, ან არ გვესმის, ან არ გვცალია, რომ ვუპასუხოთ. ის რაღაც გულისტკივილს გვიზიარებს, ჩვენ არ გვცალია, რომ მოვუსმინოთ. ესეც უგულებელყოფის და ძალადობის ერთ-ერთი ფორმაა. ბავშვი მოდის და გეუბნებათ, რომ კლასელი ჩაგრავს. თქვენ პასუხობთ: „შენ თვითონ მოაგვარე!“ ეს მისი საჭიროების უგულებელყოფაა. არამხარდამჭერი დამოკიდებულება ძალადობაა.“

„აღზრდის ყველაზე ეფექტიანი ფორმაა, როდესაც ბავშვის მიმართ თანაბარი ზრუნვა და კონტროლია. მე ბავშვს პასუხისმგებლობასაც ვანიჭებ, მას აქვს სტრუქტურა, ჩარჩო, რომელშიც მან უნდა იმოძრაოს. ამ სტრუქტურას ძალიან დიდი მნიშვნელობა აქვს. არასტრუქტურირებული დღე, როდესაც არ იცის ბავშვმა, როდის უნდა დაიძინოს, სერიოზულ შფოთვით პრობლემებს იწვევს. პასუხისმგებლობები, რომლებსაც ბავშვს ასაკის შესაბამისად ვანიჭებთ, მისი უსაფრთხოებისა და თვითეფექტურობისთვის ძალიან მნიშვნელოვანია. ამასთან მნიშვნელოვანია თანაბარი დოზით ზრუნვა, მოსმენა, ბავშვის აზრის გათვალისწინება და მხარდაჭერა,“ - აცხადებს მაია ცირამუა.

წყარო: ​არტარეა

არ დაგავიწყდეთ !!!

დაემატეთ ჯგუფში საბავშვო რეცეპტები

რა არის პოზიტიური ყურადღება და რატომ არის ის ბავშვისთვის მნიშვნელოვანი?
​მშობელი შვილისადმი პოზიტიურ დამოკიდებულას სხვადასხვა ფორმით გამოხატავს. ის შვილს უღიმის, ნაზად უყურებს თვალებში, ეფერება, მას სასიამოვნო, დადებითი სიტყვებით ამხნევებს, მისი იდეების, აქტივობებისა და...

შეიძლება დაინტერესდეთ

„ქართველი ბავშვები ინტელექტუალურად ყოველთვის მაღლა იდგნენ სხვა ბავშვებზე,“- შალვა ამონაშვილი

„ქართველი ბავშვები ინტელექტუალურად ყოველთვის მაღლა იდგნენ სხვა ბავშვებზე,“- შალვა ამონაშვილი

აკადემიკოსმა შალვა ამონაშვილმა თანამედროვე ბავშვების განსაკუთრებული ნიჭიერებისა და გამორჩეული თვისებების შესახებ ისაუბრა. მან მშობლებს ურჩია, რომ შვილებთან იმეგობრონ:

„ამ ბავშვებს პირდაპირი კავშირი აქვთ ცოდნებთან, ჩვენ შეგვიძლია გადავუკეტოთ. ხანდახან ეტყვი: „სისულელეს ნუ ლაპარაკობ.“ თუ ერთხელ და მეორედ ვეტყვი, მესამედ აღარ მეტყვის ამას. მეხუთედ უკვე ჩაიკეტება. დააკვირდით ბავშვებს რეებს ლაპარაკობენ, განსაკუთრებით 6 წლამდე. მერე არ ილაპარაკებენ ამას. კარგი დედა, კარგი მამა უთუოდ ჩაწერს ბავშვის ამ ლაპარაკებს. თოჯინას ეთამაშება და რას ეუბნება? მამას ელაპარაკება და რეებს ელაპარაკება? უნდა მოუსმინო, თავი უქიცინო, გაიკვირვო, დაინტერესდე, კიდევ მიამბეო სთხოვო. თუ ეტყვი: გეყოფა მეზღაპრეობა, მეორე-მესამე გამეორების შემდეგ შეწყვეტს ამას შენთან. ეს ბავშვები რაღაცებს ხედავენ. მას ჰგონია,რომ შენც ხედავ. ეს თვისებები აქვს ბევრ ბავშვს.“

​„ეს ბავშვები ძალიან თავმოყვარენი არიან. საკმარისია არ დაუჯერო, რომ ეწყინება მაშინვე. ჩემს თაობას არ ეწყინებოდა, ბევრს გვლანძღავდნენ, გვეჩხუბებოდნენ, შეჩეულები ვიყავით ამას. ეს ბავშვები უხეშობას, აკრძალვებს ვერ იტანენ. სხვა ბავშვია, გეუბნებით. მათ ასეთი დედა, მამა, ბებია-პაპა უნდათ, რომელიც მეგობრად გაუხდება. ამას არ უნდა მტკიცება, რომ ქართველი ბავშვები ინტელექტუალურად ყოველთვის მაღლა იდგნენ სხვა ბავშვებზე. ისეთ რამეს ლაპარაკობენ ან იტყვიან, რომ თითქოს სიბრძნე იმის მერე იკეტება. ამ ბავშვებთან ურთიერთობა ცოტა სხვანაირი უნდა იყოს,“- აღნიშნა შალვა ამონაშვილმა.

წყარო: ​„ამონაშვილის აკადემია“

წაიკითხეთ სრულად