Baby Bag

„აღზრდის ყველაზე ეფექტიანი ფორმაა, როდესაც ბავშვის მიმართ თანაბარი ზრუნვა და კონტროლია,“ - ფსიქოლოგი მაია ცირამუა

ფსიქოლოგი მაია ცირამუა ბავშვის აღზრდის პროცესში კონტროლისა და ზრუნვის მნიშვნელობაზე საუბრობს და აღნიშნავს, რომ კონტროლის სიჭარბე აღზრდის ავტორიტარულ სტილზე მიგვანიშნებს:

„რა ხდება მაშინ, როდესაც ბავშვის აღზრდის პროცესში კონტროლი აჭარბებს ზრუნვას? ამ დროს ბავშვს ენიჭება პასუხისმგებლობა. ბავშვთან ინტერაქცია ასეთია: „მე არ მაინტერესებს შენ რას ფიქრობ, რას განიცდი, გააკეთებ რასაც გეუბნები!“ რა თქმა უნდა, ეს უკვე ძალადობრივი დამოკიდებულებაა. ბავშვი ძალიან თავისუფალი და ლაღი არსებაა. ძალიან რთულია, რომ მას გააკეთებინო ის, რაც შენ გინდა. რა თქმა უნდა, ეს ხდება იძულების ხარჯზე. იმის ხარჯზე, რომ ან ფიზიკურად ძალადობენ ბავშვზე, ან ემუქრებიან, ან ემოციურად ძალადობენ მასზე. ემოციური ძალადობის საინტერესო შემთხვევაა, როდესაც დედა ეუბნება შვილს: „შენ თუ ამას არ შეჭამ, გული გამისკდება!“ ხშირ შემთხვევაში პატარა ნიუანსები, რომლებიც ზრუნვის მინიმიზირებას ახდენს და აქცენტირებულია კონტროლზე, ძალადობრივ დამოკიდებულებას წარმოქმნის. ეს არის ავტორიტარული აღზრდა.“

მაია ცირამუას თქმით, ზოგჯერ მშობლების მხრიდან ზრუნვა მნიშვნელოვნად ჭარბობს კონტროლს:

„რა ხდება მაშინ, როდესაც ზრუნვა ჭარბობს და ბავშვის პასუხისმგებლობა დაბალია? ეს ძალიან ჩვეულია ქართული კულტურისთვის. ასეთი ტიპის მშობლებს ჩვენ ჰელიკოპტერ მშობლებს ვეძახით, ვერტმფრენ მშობლებს, რომლებიც მუდამ თავს დასტრიალებენ თავიანთ შვილებს. ბავშვებს ყველაფერი აქვთ (სითბო, სიყვარული, შექება) გარდა საკუთარი ხელებისა. ყველგან არის მშობლის უხილავი ან ხილული ხელი. ასეთ აღზრდას ჩვენ ჰიპერმეურვეობით აღზრდას ვეძახით. ასეთი აღზრდის პირობებში ადამიანს არ აქვს საკუთარი მეს განცდა, სიცარიელეა თითქოს. მშობლის გარეშე მისი ცხოვრება ინგრევა, ის არაფერს წარმოადგენს. ასეთი ადამიანები ხშირად გარბიან დეპრესიაში, წამალდამოკიდებულებაში. ეს სერიოზულ პრობლემებს იწვევს.“

მაია ცირამუა აღნიშნავს, რომ ბავშვისთვის ყველაზე მტკივნეული უგულებელყოფაა:

„ყველაზე მტკივნეულია, როდესაც ბავშვი არის უგულებელყოფილი, ეს ფიზიკურ ტკივილსაც კი ჰგავს. ამ დროს არც პასუხისმგებლობის მინიჭება ხდება და არც ზრუნვა - ეს არის აღზრდის ყველაზე უფრო მტკივნეული ფორმა. ძალიან გავრცელებულია ემოციური უგულებელყოფის მაგალითებიც. შეიძლება ბავშვის ფიზიკური საჭიროებები დაკმაყოფილებული იყოს, მაგრამ ის ემოციურად უგულებელყოფილად გრძნობდეს თავს, არ იყოს მხარდაჭერილი, არ იყოს დანახული. ჩვენ ვმუშაობთ, ბავშვი მოდის, რაღაცას გვეკითხება, ან არ გვესმის, ან არ გვცალია, რომ ვუპასუხოთ. ის რაღაც გულისტკივილს გვიზიარებს, ჩვენ არ გვცალია, რომ მოვუსმინოთ. ესეც უგულებელყოფის და ძალადობის ერთ-ერთი ფორმაა. ბავშვი მოდის და გეუბნებათ, რომ კლასელი ჩაგრავს. თქვენ პასუხობთ: „შენ თვითონ მოაგვარე!“ ეს მისი საჭიროების უგულებელყოფაა. არამხარდამჭერი დამოკიდებულება ძალადობაა.“

„აღზრდის ყველაზე ეფექტიანი ფორმაა, როდესაც ბავშვის მიმართ თანაბარი ზრუნვა და კონტროლია. მე ბავშვს პასუხისმგებლობასაც ვანიჭებ, მას აქვს სტრუქტურა, ჩარჩო, რომელშიც მან უნდა იმოძრაოს. ამ სტრუქტურას ძალიან დიდი მნიშვნელობა აქვს. არასტრუქტურირებული დღე, როდესაც არ იცის ბავშვმა, როდის უნდა დაიძინოს, სერიოზულ შფოთვით პრობლემებს იწვევს. პასუხისმგებლობები, რომლებსაც ბავშვს ასაკის შესაბამისად ვანიჭებთ, მისი უსაფრთხოებისა და თვითეფექტურობისთვის ძალიან მნიშვნელოვანია. ამასთან მნიშვნელოვანია თანაბარი დოზით ზრუნვა, მოსმენა, ბავშვის აზრის გათვალისწინება და მხარდაჭერა,“ - აცხადებს მაია ცირამუა.

წყარო: ​არტარეა

არ დაგავიწყდეთ !!!

დაემატეთ ჯგუფში საბავშვო რეცეპტები

რა არის პოზიტიური ყურადღება და რატომ არის ის ბავშვისთვის მნიშვნელოვანი?
​მშობელი შვილისადმი პოზიტიურ დამოკიდებულას სხვადასხვა ფორმით გამოხატავს. ის შვილს უღიმის, ნაზად უყურებს თვალებში, ეფერება, მას სასიამოვნო, დადებითი სიტყვებით ამხნევებს, მისი იდეების, აქტივობებისა და...

შეიძლება დაინტერესდეთ

„ბავშვს მამა აუგად არ უხსენო, ნუ დაუწყებ მამას ლანძღვას,“- შალვა ამონაშვილი

„ბავშვს მამა აუგად არ უხსენო, ნუ დაუწყებ მამას ლანძღვას,“- შალვა ამონაშვილი

აკადემიკოსმა შალვა ამონაშვილმა მშობლებს ურჩია ბავშვის თანდასწრებით ერთმანეთზე აუგი არ თქვან:

„ნუ დაუწყებთ მამას ლანძღვას. ბავშვს მამა აუგად არ უხსენო. როგორც არ უნდა დაცილებულიყავით, დაცილდით დაცილდით, რა ვქნათ, არ უნდა მომხდარიყო ასე და მოხდა, ხომ?! მტრები რატომ უნდა გახდეთ, როდესაც შვილი საერთო გყავთ?! რაღაც წლები ერთად გაატარეთ, ეს ცხოვრება უნდა ჩავწიხლოთ? არ შეიძლება ასე. იმაში რაღაც კარგი ხომ იყო?! ის დავაფასოთ მეტად. ბავშვს მამაზე აუგი არ უთხრა, რომ მამა ლოთი იყო, ფულს არ გვაძლევდა. ასეთი რაღაცები თუ უთხარით ბავშვს, იმ ტოტს ჭრით, რომელზეც აღზრდაა ჩამოკიდებულებული.“

შალვა ამონაშვილის თქმით, ოჯახის დანგრევის შემთხვევაში, ბავშვი მშობლების პრობლემებით არ უნდა დამძიმდეს:

„ბავშვი მამის სანახავად თუ წავა, მის ახალ ოჯახს ნახავს, მეორე ძმებსა და დებს ნახავს, როგორ, გინებით უნდა გაუშვა, რომ იქ არ შეიყვანოს, არ გააცნოს?! პირიქით, ბავშვს უთხარით: ისინი შენი ძმები და დები არიან, ერთი მამის შვილები ხართ, უნდა გიყვარდეს. ის ქალიც უნდა გიყვარდეს, წაუღე ნამცხვარი. თუ ბავშვის აღზრდა გინდა, ასეა. თუ შენი პირადი განცდებისგან განმუხტვა გინდა, მაშინ იყვირე და იწივლე, არც სახლში შემოუშვა, სიძულვილი ჩაუნერგე ბავშვს მამის მიმართ და რასაც მიიღებ დაინახავ 10 წელიწადში.“

„ძვირფასო მამა, წახვედი? ღმერთმა ბედნიერად გატაროს ცხოვრების გზებზე, ოღონდ აღარ გააუბედურო მეორე ოჯახიც, მესამესკენ არ გაიქცე. იციან ასე წანწალი ზოგიერთმა მამებმა და აუბედურებენ ქალებს. სადღაც უნდა დაუდო გული, რომ კაცად იქცე. თუ ბავშვს წაიყვან სახლში შენთან, არ გააკეთო ბავშვისთვის იმაზე მეტი, რაც შენს ყოფილ მეუღლეს შეუძლია გაუკეთოს. არ გააკეთო ისეთი რამ, რომ, აი, როგორი კარგი ვარ მე და დედა როგორი გყავს, აი, რატომ გამოვიქეცი მე სახლიდან. ამით ბავშვს ცუდ გზაზე დააყენებ. ის გაღიზიანებული მოდის სახლში, რომ მამამ ასეთი რამ უყიდა, დედა კი უკრძალავს ბევრ რამეს. დედა ზრდის შვილს, არ შეუშალო დედას ხელი! ბავშვს რომ დააბრუნებ უკან, თაიგული მიართვი შენს ყოფილ მეუღლეს. შვილი გაგიჩინა, არ ღირს შენს პატივისცემად?! ბავშვს უთხარი, რომ გიყვარს დედა ძალიან, მაგრამ ასე მოხდა. თუ ასე ერთმანეთს დააფასებთ, ბავშვი გაგეზრდებათ ორივეს,“- აღნიშნა შალვა ამონაშვილმა.

წყარო:​ „ამონაშვილის აკადემია“

წაიკითხეთ სრულად