Baby Bag

„როდესაც მშობლები თვლიან, რომ ბავშვმა ყველაფერი უნდა ჭამოს, ეს მითი არ არის, ეს არის ახირება,” - პედიატრი ია გოგებაშვილი

​​პედიატრი ია გოგებაშვილი იმ ცნობილი მითების შესახებ საუბრობს, რომლებიც ბავშვის მოვლის შესახებ ფართოდ არის გავრცელებული. ია გოგებაშვილის თქმით, ჩვილი ბავშვის დაჯდომა 5-6 თვის ასაკიდან შესაძლებელია, თუმცა ინდივიდუალური თავისებურებები უნდა გავითვალისწინოთ:

„5-6 თვის ასაკიდან უკვე შეგვიძლია ბავშვის დასმა. ყველა ​ბავშვი ინდივიდუალურია. ბავშვის მოტორული განვითარება გიკარნახებთ, თუ როდის იქნება ის მზად დამოუკიდებლად მყარად დასაჯდომად დახმარების გარეშე. უფრო მნიშვნელოვანია მოტორული შეფერხების გამოვლენა და იმის ცოდნა, როდის უნდა ატეხოთ განგაში. თუ სამი თვის ასაკში ბავშვი თავს ვერ იჭერს, ეს საშიშროების ნიშანია. თუ ბავშვი 9 თვის ასაკში დამოუკიდებლად ვერ ჯდება, ეს უკვე საშიშროების ნიშანია. თუ ბავშვი ხუთი თვის ასაკში ზურგიდან მუცელზე ბრუნს არ აკეთებს, ეს საშიშროების ნიშანია. თუ ბავშვი, თუნდაც დახმარებით, ფეხზე მყარად არ დგას 11 თვის ასაკში, ესეც საფრთხის ნიშანია. თუ ბავშვმა 12 თვის ასაკში პირველი ნაბიჯები არ გადადგა, ამაში არაფერია საგანგაშო, 15-16 თვის ბავშვი კი უნდა დადიოდეს უკვე.“

ია გოგებაშვილი ​მშობლების მოსაზრებას იმის შესახებ, რომ ბავშვმა ყველაფერი უნდა ჭამოს, ახირებად მიიჩნევს:

„როდესაც მშობლები თვლიან, რომ ბავშვმა ყველაფერი უნდა ჭამოს, ეს მითი არ არის, ეს არის ახირება. ახალგაზრდა მშობელს რისი მიწოდება უხარია? მას უნდა ბავშვმა დააგემოვნოს შოკოლადი, მარწყვი. ასევე თავისი სურვილები აქვს უფროს თაობას. მე მინახავს შვიდი თვის ბავშვი კლინიკაში და ბედნიერი, ამაყი ბაბუა, რომელიც ამბობს, რომ ბავშვს მეგობრებთან ერთად ყოფნისას დააგემოვნებინა ხინკალი და ლუდი. როდესაც მას შენიშვნა მივეცით, ის მაინც ბედნიერი რჩებოდა, დედაც ბედნიერი იყო, შეიძლება ხათრით. მაშინ უკვე ავუხსენით, რომ ეს აღარ არის სასაცილო. სპირტიანი სასმელის მიწოდება ბავშვისთვის ნებისმიერ ასაკში, პუბერტატულ ასაკამდე არ არის რეკომენდებული. ჩვენი ეროვნული კერძები, რომლებიც სუნელებით არის გაჯერებული. ისეთი ცხიმოვანი შემადგენლობისაა, რომელიც ჩვილისთვის არანაირად არ არის რეკომენდებული. ​მსგავს კერძებს სამ წლამდე რეკომენდაციას ვერ მივცემდი. ღვინოს თავისი სიკეთე აქვს, მაგრამ არა ბავშვთა ასაკში. თავის ტვინზე, გონებრივ განვითარებაზე სპირტიანი სასმელები აბსოლუტურად ტოქსიკურ ზემოქმედებას ახდენს. მშობლები ხშირად აჭმევენ ბავშვებს ერთჯერად არომატულ წვნიანებს. მერე გახარებულები არიან, როდესაც ხედავენ, რომ უჭმელი ბავშვი ამ ერთჯერად პროდუქტს მიირთმევს. ამ ასაკში ბავშვის გემოვნება და კვების რეჟიმი ყალიბდება. ყველაზე საფრთხილოა მისი კვება. თუ მას მსგავს საკვებს მივაჩვევთ, ის მთელი ცხოვრება ასე განაგრძობს კვებას.“

ია გოგებაშვილი აღნიშნავს, რომ ბავშვის კუჭის მოქმედებასთან დაკავშირებით გავრცელებული მითია ყოველ 24 საათში დეფეკაციის აუცილებლობის შესახებ არსებული მოსაზრება:

„მითია, რომ ბავშვს კუჭის მოქმედება ყოველ 24 საათში ერთხელ უნდა ჰქონდეს. არაფერია საგანგაშო, თუ ასე არ ხდება. ძუძუთი კვებისას ექვს თვემდე ასაკში დასაშვებია, რომ ბავშვს ყოველი კვების შემდეგაც ჰქონდეს დეფეკაცია. თუ ბავშვი ხელოვნურ კვებაზეა, ექვს თვემდე კუჭის მოქმედება სასურველია იყოს 24 საათში 2-ჯერ ან 3-ჯერ. უფრო მოზრდილ ასაკში შეიძლება 24 საათში ერთი დეფეკაციის ეპიზოდიც არ იყოს და ეს არ არის საგანგაშო. თუ ბავშვს ნაწლავების გათავისუფლების პრობლემა უქმნის დისკომფორტს, ბავშვი წუხს, აქვს მეტეორიზმი, ჭირვეულობს, მუხლებს ხრის და მიაქვს მუცელთან, ეს მისთვისაც გაუსაძლისია, ერთჯერადად უნდა დავეხმაროთ. არავითარ შემთხვევაში არ უნდა გამოვიყენოთ ბამბის ჩხირი ან თერმომეტრი, რომ ხელოვნურად გამოვიწვიოთ დეფეკაცია. ​ამით ისევ და ისევ ვიწვევთ ყაბზობას და გაუვალობას.“

ია გოგებაშვილი აცხადებს, რომ ახალშობილი ყოველდღიურად უნდა დავბანოთ, თუმცა მხოლოდ წყლით:

„ახალშობილი ყოველდღე უნდა დავბანოთ. არავითარ შემთხვევაში არ იგულისხმება საპნებით დაბანა. უნდა გამოვიყენოთ შესაბამისი ტემპერატურის წყალი. ხუთი-ათი წუთი აბსოლუტურად საკმარისია. ზოგიერთ ბავშვს ეს მოსწონს. ზოგიერთი ვერ ეგუება. ამ შემთხვევაში 5 წუთი საკმარისია, რომ ათი წუთი არ ატიროთ ბავშვი. ბავშვისთვის ეს კომფორტი უნდა იყოს და არა დისკომფორტი. თუ ახალშობილს რაიმე კანის პრობლემა არ აქვს, წყალში რაიმე დანამატს ნუ გამოიყენებთ. საპნებით ბანაობას რაც შეეხება, კვირაში ერთხელ საკმარისია.“

„კრუნჩხვის დროს ენის დაჭერა ფრჩხილებით, კოვზით, იწვევს ბავშვის ტრავმატიზებას. მინახავს საშინლად დაჭრილი, სისხლიანი ენა, ყურის ნიჟარა გაჭრილი. როდესაც გოგონა დედობისთვის ემზადება, არსებობს უამრავი ლიტერატურა, რომელსაც შეიძლება გაეცნოს. ეს ყველა ქვეყანაში ასეა. დედობისთვის მზადებისას აუცილებლად უნდა ვიკითხოთ. ლიტერატურაში გაეცნობით პატივსაცემი პედიატრების რჩევებს. ​რას ვაკეთებთ კრუნჩხვის დროს? არავითარ შემთხვევაში არ ვისვრით ბავშვს პანიკაში და არ გავრბივართ მეზობლის დასაძახებლად. ვაწვენთ სწორ ზედაპირზე გვერდულად, ნიკაპი ზემოთ უნდა ავუწიოთ, რომ სასუნთქი გზები იყოს გამავალი და პირნაღები მასა არ მოხვდეს სასუნთქ გზებში. შევეცადოთ, დავაფიქსიროთ კრუნჩხვის დრო, თუ დედა ამდენ უნარს შეინარჩუნებს, რადგან ეს შემზარავი სანახავია,“ - აღნიშნავს ია გოგებაშვილი.

წყარო: ​შუადღე GDS

არ დაგავიწყდეთ !!!

დაემატეთ ჯგუფში საბავშვო რეცეპტები

შეიძლება დაინტერესდეთ

„მიღწევის მოტივაციის თვალსაზრისით, მშობლის, ამ შემთხვევაში კი მამის წვლილი, განსაკუთრებით მნიშვნელოვანია ბიჭის აღზრდაში“ - რა როლი აქვს მამას შვილების აღზრდის პროცესში?

„მიღწევის მოტივაციის თვალსაზრისით, მშობლის, ამ შემთხვევაში კი მამის წვლილი, განსაკუთრებით მნიშვნელოვანია ბიჭის აღზრდაში“ - რა როლი აქვს მამას შვილების აღზრდის პროცესში?
რა როლი აქვს მამას შვილის/შვილების აღზრდის პროცესში, არის თუ არა განსხვავება ბიჭების და გოგონების შემთხვევებში? - ამ და სხვა საინტერესო საკითხებზე ​MomsEdu.ge-ს ფსიქოლოგი ლელა ტყეშელაშვილი ესაუბრა. 

- ქალბატონო ლელა, ზოგადად, რომ ვისაუბროთ მამის როლზე შვილის აღზრდის პროცესში.

- ბოლო დროს სულ უფრო მეტს საუბრობენ მშობლების განსხვავებულ როლზე ოჯახში - ბავშვთა აღზრდის პროცესში. ამის ერთ-ერთი მთავარი მიზეზი ოჯახის დინამიკის შეცვლაა - ოჯახების სულ უფრო დიდი ნაწილია არასრული.

ბუნებრივია, იდეალურ შემთხვევაში ბავშვი უნდა იზრდებოდეს დედ-მამის გარემოცვაში, რადგან ტრადიციულად და ევოლუციურად ისინი ბავშვს განსხვავებული სახის სიყვარულს სჩუქნიან. არსებობს სიყვარულის გასხვავებული სახეობა - ე.წ. ​დედობრივი სიყვარული, რომელიც უპირობო სიყვარულის სახეობაა და უსიტყვოდ, უარგუმენტოდ, ყველაფრის მიუხედავად სიყვარულს გულისხმობს. დედას მაინც უყვარხარ, ყველა შემთხვევაში. განპირობებული, პირობადებული სიყვარული, რომელსაც დამსახურება და მოპოვება სჭირდება და რომელიც შესაძლოა, დაკარგო - ამ ტიპის სიყვარულს მამობრივს უწოდებენ. არა იმიტომ, რომ ასეთი სიყვარული მხოლოდ მამებს შეუძლიათ, უბრალოდ ის მამისათვის უფრო დამახასიათებელი და ტიპურია. მამობრივი სიყვარული ისეთივე ფასდაუდებელია, როგორც დედობრივი და მნიშვნელოვანი რესურსია ადამიანის ჰარმონიული პიროვნული განვითარების თვალსაზრისით.

ზოგადად, კვლევების თანახმად, სრულ ოჯახებში აღზრდილი ბავშვები (სხვა ფაქტორების მხრივ განსხვავებას თუ არ მივიღებთ მხედველობაში) ნაკლებად ამჟღავნებენ ქცევით და თვითმართვის პრობლემებს ზოგადადაც და საკლასო ოთახშიც, ხოლო 10-11 წლისთვის დამატებით თავს იჩენს გენდერული უფსკრულიც. კერძოდ, მარტოხელა დედების გაზრდილ გოგონებს, ზემოაღნიშნული თვალსაზრისით, თითქმის ორჯერ ნაკლები პრობლემები ჰქონდათ, ვიდრე ანალოგიურ სიტუაციაში აღზრდილ ვაჟებს. ასე რომ, მიღწევის მოტივაციის თვალსაზრისით მშობლის, ამ შემთხვევაში კი მამის წვლილი განსაკუთრებით მნიშვნელოვანია ბიჭის აღზრდაში.

ჩვენი ეს მტკიცება ეფუძნება კვლევებს და არავითარ შემთხვევაში არ ისახავს მიზნად მარტოხელა დედების სტიგმატიზებას. პირიქით, სწორი აღზრდის შემთხვევაში მარტოხელა დედას უწევს, გადავიდეს მამობრივი სიყვარულის და მომთხოვნელობის რეჟიმში, ამავე დროს, შეინარჩუნოს უპირობო სიყვარულიც, რათა არ დააზარალოს ბავშვის ემოციური სფერო და ამავე დროს დაეხმაროს ნებისყოფის გამომუშავებასა და თავდაჯერებულობის მოპოვებაში. კარგია, თუ დედა მოახერხებს, დაიხმაროს სანდო, გათვითცნობიერებული და კეთილგანწყობილი ადამიანი, ერთი ან მეორე ფუნქციის გადანაწილებაში. ამით ის ნაწილობრივ მოახერხებს პრობლემის დაბალანსებას, არაიშვიათად კი უკეთესად მოგვარებასაც, ვიდრე ეს არსებული, მაგრამ გულგრილი ან აგრესიული მამის არსებობის პირობებში იქნებოდა.

- რა ხდება ბავშვის ფსიქიკაში, თუ მამა დროის ძალიან მცირე ნაწილს უთმობს შვილთან ურთიერთობას და არის თუ არა სხვაობა ამ თვალსაზრისით ბიჭებისა და გოგონების აღზრდის შედეგებში?

- ბავშვობის დასასრულს თინეიჯერს გაცილებით უფრო ხშირად აქვს ეკრანი საძინებელში, ვიდრე ჰყავს მამა სახლში, ბოლო დროს კი ეს დედასაც შეეხება. მაშინაც კი, როცა მამა გვერდით არის, მასთან გატარებული ნახევარი საათის საპირწონედ ბავშვები ეკრანთან 44 საათს ატარებენ. ეს განსაკუთრებით ხშირად ბიჭებში შეინიშნება.

თანამედროვეობის ერთ-ერთი ავტორიტეტული ფსიქოლოგი ფილიპ ზიმბარდო აღნიშნავს, რომ ბიჭების უმრავლესობა (მათი დაახლოებით მესამედი) „ქალთა სამყაროში“ ცხოვრობს. მამა ან არ ცხოვრობს მათთან, ან იშვიათად და ცოტა დროით არის სახლში. ასეთი ოჯახების რაოდენობა, როგორც აღვნიშნეთ, სულ უფრო იმატებს.

დღეს, ბევრი იწერება ქალებისა და გოგონების მხარდაჭერაზე, გენდერული სტერეოტიპების მსხვრევისა და თანასწორობის პრინციპების დამკვიდრებაზე. ამ ფონზე და სხვა მიზეზებითაც შეიმჩნევა გოგონების მზარდი წინსვლა და განვითარება. ეს ამ სასიხარულო პროცესის მხოლოდ დასაწყისია და მთავარი შედეგები წინ გვაქვს, მაგრამ ტენდენცია აშკარად პოზიტიურია.

იმავეს ვერ ვიტყვით ბიჭებზე. ისინი სულ უფრო მეტად „გადიან“ კიბერსამყაროში. ალბათ ლოგიკურია, ვიკითხოთ, რას ეძებენ და რას იღებენ მისგან ისეთს, რომ არათუ უჭირთ თავის დანებება, მეტიც, სულ უფრო ეფლობიან მასში. რატომ არის ეს უფრო მეტად ბიჭების, ვიდრე გოგონების პრობლემა?

უმამობა და ფემინიზირებული სააღმზრდელო გარემო შინ და სკოლაში - აი რა განაპირობებს იმას, რომ ბიჭები ჩათრეულები არიან რეალობისგან მოწყვეტილ - პორნო და ვიდეოთამაშების ონლაინ სამყაროში. ამის უპირველესი მიზეზი არის ვირტუალურ უსაფრთხოებასა და მხარდაჭერასთან, ქცევის განმტკიცებასთან დაკავშირებული ემოციების ძიება, რადგან ამ ემოციებს ისინი სხვა გზით ვერსაიდან ვერ იღებენ. სკოლა და სასწავლო პროცესი ვერ იწვევს მათ სტიმულირებას, მასწავლებლების 90% ქალია, განსაკუთრებით დაწყებით საფეხურზე, როცა საფუძველი ეყრება ადამიანის პიროვნულ განვითარებას. ბიჭებს არ ჰყავთ საკუთარი სქესის/გენდერის შესაბამისი მიბაძვის მოდელი. დავალებები და მოსაწონ-მიუღებელი ქცევები სტერეოტიპულია. წახალისებულია ისეთი უნარები, რაც გოგონებისთვის მეტად მისაწვდომია, მაგალითად, წვრილ მოტორიკასთან დაკავშირებული - ლამაზად წერა, არ არის წახალისებული ფიზიკური აქტიურობა, რაც ბიჭებს მეტად უყვართ, ესსეების და პროექტების თემატიკაშიც ნაკლებად არის გათვალისწინებული ბიჭების ინტერესები.

ამას თუ დაემატება ის, რომ ბიჭებს ძალიან ხშირად არ ჰყავთ გვერდით მამა, რომელიც გაუძლიერებდა გარეგან მოტივაციას და თავდაჯერებულობას, არა აქვთ ჩვევები, რომლებიც შესძენდენ გამბედაობას რომანტიკულ ურთიერთობებში, მივხვდებით, რატომ ხდება, რომ ისინი ცდილობენ, აიცილონ თავიდან ზრდასრული ადამიანის ცხოვრება. შედეგად ისინი განმარტოვდებიან საძინებელში, სადაც ვირტუალურ სამყაროში საკუთარ თავს საწინააღმდეგოს უმტკიცებენ. ეს ბიჭების გაუცხოების, რეალური ცხოვრებიდან „ამორთვის“ ახალი სახეობაა.

ასე რომ, მაშინ, როდესაც ქალები სულ უფრო თავდადებით შრომობენ და წარმატებულები არიან სკოლებში და კარიერაში, მსოფლიოს მასშტაბით ჩატარებული კვლევების მონაცემების მიხედვით, ბიჭები სულ უფრო ხშირად ანებებენ თავს სწავლას.

ასე მომრავლდნენ ადამიანები, ბიჭები, რომლებიც არიან უფრო და უფრო ინფანტილურები, რაც გულისხმობს იმას, რომ მათ არა აქვთ ეკონომიკური მიზნები, აკლიათ ემოციური ინტელექტი, უგროვდებათ შეუსრულებელი მოვალეობები, ვერ ახერხებენ ეფექტიან კომუნიკაციას, რეალურ რომანტიკულ ურთიერთობებს.

რა ხდება გოგონებთან დაკავშირებით? - უმამოდ აღზრდის ზეგავლენა აქაც მნიშვნელოვანია, ზარალდება მათი ემოციური და ინტიმური სფერო, მაგრამ რაც შეეხება სწავლას და კარიერულ წინსვლას, გოგონები უფრო აგრესიულად მიზანდასახულები ხდებიან, აქვთ მისწრაფება, აჯობონ ბიჭებს და აღწევენ კიდეც ამას.

სასწავლო მოსწრების თვალსაზრისით ცვლილებების მიმართ გოგონები უფრო მდგრადები არიან, ვიდრე ბიჭები, არა იმიტომ, რომ ეს მათი სქესით არის განპირობებული, არამედ იმ უბრალო მიზეზის გამო, რომ გოგონები თავიანთი სქესის უფროსების გარემოცვაში იზრდებიან, შექებას ან რაიმე სხვა სახის განმტკიცებას მათგან იღებენ, თუმცა აკლიათ განსხვავებული გენდერის მხრიდან აღიარება, რამაც, სამომავლოდ, შესაძლებელია, იმოქმედოს მათ ინტიმურ ცხოვრებაზე - გახდეს ზედმეტად ფრთხილი, უნდობი ან იყოს პარტნიორის მუდმივ ძიებაში. ეს შესაძლებელია მოზარდულ პრომისკუიტეტში (პარტნიორის ხშირი ცვლაში) აისახოს, რაც დევიაციურ ქცევადაც კი შეგვიძლია განვიხილოთ.

ასე რომ, შეიძლება თუ არა განსაზღვრული დარწმუნებულობით ვთქვათ, რომ უმამობა ნაკლებად აზიანებს გოგონების, ვიდრე ბიჭების ფსიქიკას? - ამას ცალსახად მაინც ვერ დავადასტურებთ.

- რა შეიძლება იყოს პრობლემიდან სავარაუდო გამოსავალი?

- პრობლემის გადაწყვეტა რთულია, მისი აღმოცენების მიზეზებსა და გამოწვეულ შედეგებს ერთდროულად უნდა მივხედოთ. ოჯახებმა უნდა განავითარონ კომუნიკაციისა და კონფლიქტების მართვის უნარები, გააკონტროლონ ინტერნეტსა და სოციალურ ქსელებში ყოფნის დრო (ეს სულ მცირე, პრობლემის გაცნობიერების საშუალებას მოგვცემს) და არჩევანი რეალურ ურთიერთობებზე გააკეთონ.

უარყონ აღზრდის პასიური მოდელი ოჯახსა და სკოლაში, რომელიც მორჩილებასა და შემსრულებლობაზეა აგებული, წარმატებულობისათვის კონცენტრაციის განსაკუთრებულ უნარებს მოითხოვს.

მამებმა უნდა იცოდნენ, რომ მათ მიერ მარტო მიტოვებული შვილები (განსაკუთრებით ვაჟები) იმყოფებიან ვირტუალურ სამყაროში გადაჩეხვისა და ინტიმური ცხოვრების თვალსაზრისით თვითიზოლაციის რისკის წინაშე.

ციფრული ხელსაწყოების გამო ტვინი მუდმივი აგზნების, მუდმივად ახალი ინფორმაციის პერმანენტული აღქმის მდგომარეობაშია, შესაბამისად, კი ტრადიციულ საქმიანობებში (სწავლა, შრომა, რომანტიკული და საყოფაცხოვრებო ურთიერთობები) აღინიშნება დესინქრონიზაცია და უუნარობა.

საბოლოოდ, მამის გარეშე ზრდასრულობამდე მიღწევა ბევრ პრობლემას აგროვებს. ამიტომაც არის, რომ სულ უფრო ხშირად საუბრობენ სპეციალისტები მამების და ზოგადად, მამაკაცების ჩართვაზე ბავშვების აღზრდის პროცესში, რათა ბავშვებს, განსაკუთრებით კი ვაჟებს, ჰყავდეთ დამმოძღვრავი, მხარდამჭერი მამაკაცები. არის და სასურველია მეტი იყოს ისეთი პროგრამები, რომლებიც დაეხმარება ოჯახებს, რომ შენარჩუნებული და ჩართული იყოს მამა საოჯახო სიტუაციაში, რაც, თავის მხრივ შვილების რეალურ ცხოვრებაში დაბრუნებას და ჯანსაღ, ზრდასრულად ჩამოყალიბებას შეუწყობს ხელს.

ესაუბრა მარიამ ჩოქური


წაიკითხეთ სრულად