Baby Bag

„როდესაც მშობლები თვლიან, რომ ბავშვმა ყველაფერი უნდა ჭამოს, ეს მითი არ არის, ეს არის ახირება,” - პედიატრი ია გოგებაშვილი

​​პედიატრი ია გოგებაშვილი იმ ცნობილი მითების შესახებ საუბრობს, რომლებიც ბავშვის მოვლის შესახებ ფართოდ არის გავრცელებული. ია გოგებაშვილის თქმით, ჩვილი ბავშვის დაჯდომა 5-6 თვის ასაკიდან შესაძლებელია, თუმცა ინდივიდუალური თავისებურებები უნდა გავითვალისწინოთ:

„5-6 თვის ასაკიდან უკვე შეგვიძლია ბავშვის დასმა. ყველა ​ბავშვი ინდივიდუალურია. ბავშვის მოტორული განვითარება გიკარნახებთ, თუ როდის იქნება ის მზად დამოუკიდებლად მყარად დასაჯდომად დახმარების გარეშე. უფრო მნიშვნელოვანია მოტორული შეფერხების გამოვლენა და იმის ცოდნა, როდის უნდა ატეხოთ განგაში. თუ სამი თვის ასაკში ბავშვი თავს ვერ იჭერს, ეს საშიშროების ნიშანია. თუ ბავშვი 9 თვის ასაკში დამოუკიდებლად ვერ ჯდება, ეს უკვე საშიშროების ნიშანია. თუ ბავშვი ხუთი თვის ასაკში ზურგიდან მუცელზე ბრუნს არ აკეთებს, ეს საშიშროების ნიშანია. თუ ბავშვი, თუნდაც დახმარებით, ფეხზე მყარად არ დგას 11 თვის ასაკში, ესეც საფრთხის ნიშანია. თუ ბავშვმა 12 თვის ასაკში პირველი ნაბიჯები არ გადადგა, ამაში არაფერია საგანგაშო, 15-16 თვის ბავშვი კი უნდა დადიოდეს უკვე.“

ია გოგებაშვილი ​მშობლების მოსაზრებას იმის შესახებ, რომ ბავშვმა ყველაფერი უნდა ჭამოს, ახირებად მიიჩნევს:

„როდესაც მშობლები თვლიან, რომ ბავშვმა ყველაფერი უნდა ჭამოს, ეს მითი არ არის, ეს არის ახირება. ახალგაზრდა მშობელს რისი მიწოდება უხარია? მას უნდა ბავშვმა დააგემოვნოს შოკოლადი, მარწყვი. ასევე თავისი სურვილები აქვს უფროს თაობას. მე მინახავს შვიდი თვის ბავშვი კლინიკაში და ბედნიერი, ამაყი ბაბუა, რომელიც ამბობს, რომ ბავშვს მეგობრებთან ერთად ყოფნისას დააგემოვნებინა ხინკალი და ლუდი. როდესაც მას შენიშვნა მივეცით, ის მაინც ბედნიერი რჩებოდა, დედაც ბედნიერი იყო, შეიძლება ხათრით. მაშინ უკვე ავუხსენით, რომ ეს აღარ არის სასაცილო. სპირტიანი სასმელის მიწოდება ბავშვისთვის ნებისმიერ ასაკში, პუბერტატულ ასაკამდე არ არის რეკომენდებული. ჩვენი ეროვნული კერძები, რომლებიც სუნელებით არის გაჯერებული. ისეთი ცხიმოვანი შემადგენლობისაა, რომელიც ჩვილისთვის არანაირად არ არის რეკომენდებული. ​მსგავს კერძებს სამ წლამდე რეკომენდაციას ვერ მივცემდი. ღვინოს თავისი სიკეთე აქვს, მაგრამ არა ბავშვთა ასაკში. თავის ტვინზე, გონებრივ განვითარებაზე სპირტიანი სასმელები აბსოლუტურად ტოქსიკურ ზემოქმედებას ახდენს. მშობლები ხშირად აჭმევენ ბავშვებს ერთჯერად არომატულ წვნიანებს. მერე გახარებულები არიან, როდესაც ხედავენ, რომ უჭმელი ბავშვი ამ ერთჯერად პროდუქტს მიირთმევს. ამ ასაკში ბავშვის გემოვნება და კვების რეჟიმი ყალიბდება. ყველაზე საფრთხილოა მისი კვება. თუ მას მსგავს საკვებს მივაჩვევთ, ის მთელი ცხოვრება ასე განაგრძობს კვებას.“

ია გოგებაშვილი აღნიშნავს, რომ ბავშვის კუჭის მოქმედებასთან დაკავშირებით გავრცელებული მითია ყოველ 24 საათში დეფეკაციის აუცილებლობის შესახებ არსებული მოსაზრება:

„მითია, რომ ბავშვს კუჭის მოქმედება ყოველ 24 საათში ერთხელ უნდა ჰქონდეს. არაფერია საგანგაშო, თუ ასე არ ხდება. ძუძუთი კვებისას ექვს თვემდე ასაკში დასაშვებია, რომ ბავშვს ყოველი კვების შემდეგაც ჰქონდეს დეფეკაცია. თუ ბავშვი ხელოვნურ კვებაზეა, ექვს თვემდე კუჭის მოქმედება სასურველია იყოს 24 საათში 2-ჯერ ან 3-ჯერ. უფრო მოზრდილ ასაკში შეიძლება 24 საათში ერთი დეფეკაციის ეპიზოდიც არ იყოს და ეს არ არის საგანგაშო. თუ ბავშვს ნაწლავების გათავისუფლების პრობლემა უქმნის დისკომფორტს, ბავშვი წუხს, აქვს მეტეორიზმი, ჭირვეულობს, მუხლებს ხრის და მიაქვს მუცელთან, ეს მისთვისაც გაუსაძლისია, ერთჯერადად უნდა დავეხმაროთ. არავითარ შემთხვევაში არ უნდა გამოვიყენოთ ბამბის ჩხირი ან თერმომეტრი, რომ ხელოვნურად გამოვიწვიოთ დეფეკაცია. ​ამით ისევ და ისევ ვიწვევთ ყაბზობას და გაუვალობას.“

ია გოგებაშვილი აცხადებს, რომ ახალშობილი ყოველდღიურად უნდა დავბანოთ, თუმცა მხოლოდ წყლით:

„ახალშობილი ყოველდღე უნდა დავბანოთ. არავითარ შემთხვევაში არ იგულისხმება საპნებით დაბანა. უნდა გამოვიყენოთ შესაბამისი ტემპერატურის წყალი. ხუთი-ათი წუთი აბსოლუტურად საკმარისია. ზოგიერთ ბავშვს ეს მოსწონს. ზოგიერთი ვერ ეგუება. ამ შემთხვევაში 5 წუთი საკმარისია, რომ ათი წუთი არ ატიროთ ბავშვი. ბავშვისთვის ეს კომფორტი უნდა იყოს და არა დისკომფორტი. თუ ახალშობილს რაიმე კანის პრობლემა არ აქვს, წყალში რაიმე დანამატს ნუ გამოიყენებთ. საპნებით ბანაობას რაც შეეხება, კვირაში ერთხელ საკმარისია.“

„კრუნჩხვის დროს ენის დაჭერა ფრჩხილებით, კოვზით, იწვევს ბავშვის ტრავმატიზებას. მინახავს საშინლად დაჭრილი, სისხლიანი ენა, ყურის ნიჟარა გაჭრილი. როდესაც გოგონა დედობისთვის ემზადება, არსებობს უამრავი ლიტერატურა, რომელსაც შეიძლება გაეცნოს. ეს ყველა ქვეყანაში ასეა. დედობისთვის მზადებისას აუცილებლად უნდა ვიკითხოთ. ლიტერატურაში გაეცნობით პატივსაცემი პედიატრების რჩევებს. ​რას ვაკეთებთ კრუნჩხვის დროს? არავითარ შემთხვევაში არ ვისვრით ბავშვს პანიკაში და არ გავრბივართ მეზობლის დასაძახებლად. ვაწვენთ სწორ ზედაპირზე გვერდულად, ნიკაპი ზემოთ უნდა ავუწიოთ, რომ სასუნთქი გზები იყოს გამავალი და პირნაღები მასა არ მოხვდეს სასუნთქ გზებში. შევეცადოთ, დავაფიქსიროთ კრუნჩხვის დრო, თუ დედა ამდენ უნარს შეინარჩუნებს, რადგან ეს შემზარავი სანახავია,“ - აღნიშნავს ია გოგებაშვილი.

წყარო: ​შუადღე GDS

არ დაგავიწყდეთ !!!

დაემატეთ ჯგუფში საბავშვო რეცეპტები

შეიძლება დაინტერესდეთ

რას გულისხმობს ბავშვის განვითარების შეფერხება, რას უნდა მიაქციოს მშობელმა ყურადღება და ძირითადად რა ნიშნები აფიქრებინებს, რომ პატარას პრობლემა აქვს?

რას გულისხმობს ბავშვის განვითარების შეფერხება, რას უნდა მიაქციოს მშობელმა ყურადღება და ძირითადად რა ნიშნები აფიქრებინებს, რომ პატარას პრობლემა აქვს?
რას გულისხმობს ბავშვის განვითარების შეფერხება, რას უნდა მიაქციოს მშობელმა ყურადღება და ძირითადად რა ნიშნები აფიქრებინებს, რომ პატარას პრობლემა აქვს? ამ საკითხებზე ​MomsEdu.ge-ს ესაუბრა ნეიროფსიქოლოგი თათია მჭედლიშვილი.

​- ქალბატონო თათია, რას გულისხმობს ბავშვის ადრეული განვითარება და რა ეტაპებს მოიცავს?
- ადამიანის განვითარება კომპლექსური პროცესია და რამდენიმე ეტაპისგან შედგება. ადრეული განვითარება ერთ-ერთი ყველაზე აქტიური და მნიშვნელოვანი პერიოდია ადამიანის ცხოვრებაში. ბავშვის ადრეული განვითარება მოიცავს რამდენიმე სფეროს. ეს სფეროებია - მოტორული, კოგნიტური, ენა და მეტყველება, სოციალურ-ემოციური სფერო და ადაპტური ფუნქციონირება.
მოტორული (ფიზიკური) განვითარება გულისხმობს ძვლების და კუნთების ეტაპობრივ განვითარებას, სხეულის გარემოში მობილობის და მანიპულირების უნარს. მოტორულ განვითარებაში გამოიყოფა მსხვილი და ნატიფი მოტორული უნარები. მსხვილი მოტორული უნარები, ძირითადად დაკავშირებულია სხეულის დიდი კუნთების და კიდურების მოძრაობასთან, როგორებიცაა: ფეხები, ხელები, ტორსი და ჩართულია შემდეგი უნარების განვითარებაში: თავის დაჭერა, ჯდომა, ხოხვა, სიარული, სირბილი, კიბეზე ასვლა-ჩამოსვლა. ნატიფი მოტორული უნარები ძირითადად დაკავშირებულია ხელის და მაჯის კუნთების მოძრაობებთან, მაგალითად, ტაშის დაკვრა, თითების თითებზე შეხება, ღილების შეკვრა/გახსნა, კუბიკების და ფაზლების აწყობა, მაკრატელის გამოყენება, გაფერადება, ხატვა და წერა.
ენის და მეტყველების განვითარება აერთიანებს მეტყველების გაგებას, საკუთარი აზრების და მოთხოვნილებების სიტყვიერად გამოხატვას, ასევე კომუნიკაციას. სოციალურ-ემოციური სფერო მოიცავს ისეთ უნარებს, რომლებიც ბავშვს ეხმარება დაამყაროს ურთიერთობები, გამოხატოს და მართოს საკუთარი ემოციები, გაიგოს სხვისი ემოციები, გამოხატოს თანაგრძნობა, ხოლო ადაპტური უნარები ადრეულ ასაკში გულისხმობს, თვითმომსახურების უნარებს, რაც ყოველდღიურ ცხოვრებაში ფუნქციონირებისას გვჭირდება.
თითოეული ამ სფეროსთვის არსებობს განვითარების ასაკობრივი ნორმები, ანუ განსაზღვრულია უნარების განვითარების ასაკობრივი პერიოდი. ეს სფეროები ერთმანეთისგან განსხვავდება, თუმცა იზოლირებულად არ ფუნქციონირებენ და განვითარების პროცესში მნიშვნელოვან გავლენას ახდენენ ერთმანეთზე.
- რას გულისხმობს ბავშვის განვითარების შეფერხება?
- ასაკობრივი განვითარების ნორმების ცოდნა გვეხმარება, განვსაზღვროთ მიჰყვება თუ არა ბავშვი განვითარების ნორმას ასაკის შესაბამისად. განვითარებაში ხანმოკლე ჩამორჩენა, როგორც წესი, არ არის საგანგაშო, თუმცა დროში გახანგრძლივებული შეფერხება, შესაძლოა, იყოს განვითარების ეტაპების დაყოვნების ან განვითარების დარღვევის ნიშანი.
განვითარების შეფერხება გულისხმობს ერთ ან მეტ სფეროში ასაკობრივი განვითარების ნორმებში მნიშვნელოვან ჩამორჩენას. ეს შეიძლება იყოს დროებითი ან ხანგრძლივი, როგორც რომელიმე ნეიროგანვითარების დარღვევის ადრეული გამოვლინება. ასეთ დროს განვითარების შეფერხების დიაგნოზი არის პირველადი დიაგნოზი მანამ, სანამ სპეციალისტები მოახდენენ მდგომარეობის ზუსტ იდენტიფიცირებას.
ზოგიერთ შემთხვევაში შესაძლოა, ადგილი ჰქონდეს უკვე განვითარებული უნარის რეგრესს, მაგალითად, ბავშვმა დაიწყოს მეტყველება და შემდეგ შეწყვიტოს. ეს განსაკუთრებით საყურადღებოა და მნიშვნელოვანია დროულად მოხდეს სპეციალისტთან მიმართვა.
- შესაძლებელია თუ არა მშობელს გამოეპაროს განვითარებასთან დაკავშირებული სირთულეები?
- მშობელი ყველაზე უკეთ იცნობს თავის შვილს და თვალს ადევნებს ბავშვის განვითარებას, თუმცა შესაძლოა, არ ჰქონდეს საკმარისი ინფორმაცია სხვადასხვა უნარის განვითარების ასაკობრივ ნორმებზე, შესაბამისად, არ გაუჩნდეს ეჭვი და დროულად არ მიმართოს სპეციალისტს. განვითარების ადრეულ ეტაპზე მნიშვნელოვანია რეგულარული ვიზიტები პედიატრთან და მეთვალყურეობა ბავშვის განვითარებაზე, რომ საჭიროების შემთხვევაში დროულად მოხდეს იდენტიფიცირება და შესაბამის სპეციალისტთან გადამისამართება. შეიძლება თვითონ მშობელსაც გაუჩნდეს კითხვები ბავშვის განვითარებასთან დაკავშირებით, ეს განსაკუთრებით მაშინ ხდება, როდესაც მშობელს უკვე ჰყავს სხვა ბავშვი და აქვს გამოცდილება ბავშვის განვითარებასთან დაკავშირებით. ასეთ დროს, როგორც წესი, თავად მიმართავენ შესაბამის სპეციალისტს კონსულტაციისთვის.
- რას უნდა მიაქციოს მშობელმა ყურადღება ასაკის მიხედვით და რა ნიშნები აფიქრებინებს მას, რომ მდგომარეობა საყურადღებოა?
- ბავშვის განვითარება იმდენად კომპლექსური პროცესია, ასე ცალსახად თქმა რთულია. აქ რამდენიმე ფაქტორია გასათვალისწინებელი. თითოეული უნარი განვითარების პროცესში სხვადასხვა ეტაპს გადის, შესაბამისად, განვითარების შეფერხების შემთხვევები განსხვავებულია. გასათვალისწინებელია, როდის გამოვლინდა პირველად უნარი და განვითარების რა ეტაპზე გაჩერდა. ასევე, უნარის აღმოცენების დრო სხვა უნარებთან მიმართებაში, უნარის ჩამოყალიბების ტემპი და ასე შემდეგ.
მაგალითად, შეიძლება ბავშვი ცდილობდეს სიარულის დაწყებას, მაგრამ ასაკის მიუხედავად დამოუკიდებლად ვერ დადიოდეს ან საერთოდ არ ცდილობდეს და არ იჩენდეს სიარულის ინიციატივას. სავარაუდო შეფერხების მაჩვენებელი შეიძლება იყოს, როდესაც ბავშვს 9 თვის ასაკში აქვს დამოუკიდებლად ჯდომის სირთულე, 18 თვისას აქვს დამოუკიდებლად სიარულის სირთულე, არ რეაგირებს სახელზე. საყურადღებოა, როდესაც 5 თვის ბავშვი არ ღუღუნებს, 1-1,5 წლის ასაკში არ ცდილობს წარმოთქვას სიტყვები, მიამსგავსოს ბგერები მარტივ სიტყვებს. 2 წლის ასაკში სპონტანურად არ ამბობს ცალკეულ სიტყვებს ან არ იყენებს მარტივ 2-სიტყვიან ფრაზებს, აქვს უჩვეული ინტონაცია. არ მიჰყვება მარტივ სიტყვიერ ინსტრუქციებს. ასევე, მიიჩნევა, რომ 2 წლის ასაკში მშობლისთვის და ძირითადი აღმზრდელისთვის, ბავშვის მეტყველების 50% გასაგები უნდა იყოს. არ იყენებს სათამაშოს ფუნქციურად და ძირითადად იყენებს მხოლოდ ცალკეულ ნაწილებს. 3 წლის ასაკში არ იჩენს ინიციატივას ბავშვებთან ურთიერთობაში, არ თამაშობს მათთან.
თუმცა ასევე უნდა აღინიშნოს, რომ ცალკეული ნიშნების არსებობა არ გულისხმობს აუცილებლად განვითარების შეფერხებას, საჭიროა ინდივიდუალური შემთხვევის ანალიზი და ამ პროცესში სხვადასხვა ფაქტორის გათვალისწინება.
- რას ეტყოდით მშობლებს, ვინც ვარაუდობს, რომ ბავშვს შეიძლება ჰქონდეს განვითარების შეფერხება?
- აუცილებლად გაიარონ კონსულტაცია სპეციალისტთან და ნაკლებად მიაქციონ ყურადღება ისეთ ფრაზებს, როგორებიცაა: „მალე თავისით გაივლის“ ან „ჩემი ახლობელიც ასე იყო და თავისით დაიწყო ლაპარაკი“. კონკრეტულ შემთხვევაში შესაძლოა, უნარის განვითარების გადავადება მართლაც იყოს ტიპური განვითარების ნაწილი, თუმცა ასევე შეიძლება იყოს ადრეული ნიშანი განვითარების შეფერხების ან/და რომელიმე ნეიროგანვითარების დარღვევის, ასეთ დროს დროული იდენტიფიცირება და ადრეული ინტერვენცია მნიშვნელოვანია.
განვითარების შეფერხების პროგნოზი ინდივიდულურია. ეს შეიძლება იყოს გამოწვეული გარემო ან სხვა ფაქტორებით და დროული, სწორი ინტერვენციის შედეგად, მალევე მოხდეს ასაკობრივ ნორმებზე დაწევა. ხოლო იმ შემთხვევაში, როდესაც განვითარების შეფერხება ვლინდება, როგორც ადრეული ნიშანი რომელიმე ნეიროგანვითარების დარღვევის, შედეგი შეიძლება შედარებით დროში გახანგრძლივდეს. თუმცა, ნებისმიერ შემთხვევაში, დროულ იდენტიფიცირებას და ინტერვენციას აქვს პოზიტიური ეფექტი ბავშვის განვითარებაზე.

წაიკითხეთ სრულად