Baby Bag

„ბავშვი რომ ორი წლის გახდება და იტყვის: „მე მინდა“ ან „მე არ მინდა,“ ის უკვე პიროვნებაა და მას პატივი უნდა ვცეთ,“ - ყარამან ფაღავა

„ბავშვი რომ ორი წლის გახდება და იტყვის: „მე მინდა“ ან „მე არ მინდა,“ ის უკვე პიროვნებაა და მას პატივი უნდა ვცეთ,“ - ყარამან ფაღავა

​​პედიატრი ყარამან ფაღავა მშობლისა და ბავშვის ურთიერთობაზე საუბრობს. მისი თქმით, მშობელი ბავშვის მიმართ ალერსიანი უნდა იყოს და მას ყოველთვის თანადგომას უცხადებდეს:

„ბავშვი რომ ორი წლის გახდება ან სამი წლის და იტყვის: „მე მინდა“ ან „მე არ მინდა,“ ის უკვე პიროვნებაა და მას პატივი უნდა ვცეთ. ამ ასაკში საოცრად კეთილი, მშვიდი, წყნარი ბავშვი ბანდიტად გადაიქცევა, რას არ გატეხავს, რას არ დაანგრევს. რაც მთავარია, მან შეიძლება საკუთარ თავსაც ავნოს. ამ შემთხვევაში ძალიან მნიშვნელოვანია ე.წ. მშობლური ჩვევები. მშობელს უნდა ჰქონდეს გარკვეული ჩვევები. ქალებში ეს უფრო ავტომატურად ხდება. ვაჟებში უფრო გვიან ვითარდება ხოლმე. მშობელმა, პირველ რიგში, უნდა იცოდეს ალერსი. ​ალერსს და სიყვარულის გამოხატვას ზედა საზღვარი არ უნდა ჰქონდეს. მან უნდა დაიცვას ბავშვი. ბავშვმა უნდა იცოდეს, რომ რაც უნდა გააკეთოს, მშობელი ყოველთვის მის გვერდით იქნება და მას დაიცავს.“

​ყარამან ფაღავას თქმით, მნიშვნელოვანია, რომ სკოლაში ბავშვი ჯანსაღი ცხოვრების წესს ეჩვეოდეს:

„სკოლა ძალიან მნიშვნელოვანია, მაგრამ ის ზოგჯერ დაავადების მიზეზიც შეიძლება იყოს. არსებობს მთელი ციკლი პედიატრიისა, რომელსაც ჰქვია „სასკოლო მედიცინა.“ ვცდილობთ საქართველოში დავნერგოთ ჯანსაღი სკოლების პროგრამა. სკოლა ჰიგიენური თვალსაზრისით უნდა იყოს კარგი, არ უნდა იყოს ბულინგი, ​არ უნდა იყოს მასწავლებლის მხრიდან შეურაცხყოფა. აუცილებელია სკოლაში ცხოვრების ჯანსაღი წესის სწავლება. ეს არამხოლოდ მოზარდებისთვისაა კარგი. მოზარდი როდესაც გაიგებს, რომ თამბაქო ცუდია, ის მამას აჩერებს. ეუბნება: „მამა, რატომ ეწევი? გინდა ავად იყო და ჩვენ მარტო დაგვტოვო?“ ნებისმიერმა მამაკაცმა, რომელიც გაიგებს შვილისგან ამ სიტყვებს, უარი უნდა თქვას თამბაქოს მოწევაზე. მნიშვნელოვანია განვითარების ხელშეწყობა. დღეში ხუთი წუთი მაინც ბავშვთან ერთად მშობელმა წიგნი უნდა გადაშალოს, მოუსმინოს, მოუყვეს, მამამაც და დედამაც, მთავარია, ვინ როგორ არის დაკავებული.“

​ყარამან ფაღავა ბავშვთა ასაკისთვის დამახასიათებელ დაავადებებზე საუბრობს:

„რაც შეეხება დაავადებებს, ზოგიერთი დაავადება ბავშვთა ასაკისთვის სპეციფიკურია. ნულიდან სამ წლამდე არის ახალშობილთა პათოლოგიები, თანდაყოლილი ანომალიები, მშობიარობასთან დაკავშირებული დაავადებები. ეს შეიძლება იყოს ინფექციები, მძიმე მშობიარობის შემდგომ ასფიქსიის შედეგები, ე.წ. ცერებრული დამბლა, უეცარი სიკვდილის სინდრომი. მე აღარ ვლაპარაკობ იმ ხშირ დაავადებებზე, როგორებიც არის მწვავე რესპირატორული სინდრომი და ბრონქიტი და ა.შ. ახლა ზამთარია და სავსეა მსგავსი დაავადებები. ესენია ბავშვთა ასაკის ძირითადი დაავადებები.“

„დაავადებების პრევენციის ერთ-ერთი საუკეთესო საშუალება გახლავთ ბუნებრივი კვება. ​ბუნებრივი კვება დიდებული რამ არის. თუ ბავშვი ბუნებრივ კვებაზეა, ის 6 თვე დაცულია ინექციებისგან. ამ პერიოდის დაავადებებში მნიშვნელოვანია ნაყოფის ალკოჰოლური ინტოქსიკაციის შედეგები. მეძუძურმა დედამ არ უნდა დალიოს. ჩასახვის პერიოდშიც არც დედამ, არც მამამ ალკოჰოლი არ უნდა მიიღოს. ამან შეიძლება იმოქმედოს ნაყოფზე და ხომ წარმოგიდგენიათ, ეს როგორი უბედურებაა,“ - აღნიშნავს ყარამან ფაღავა.

​წყარო

„ბავშვი რომ ხშირად ავადმყოფობს, ძალიან ხშირად დედაა დამნაშავე“ - ყარამან ფაღავა
,„ნამეტან სტერილურ გარემოს ვუქმნით ჩვენ ჩვენს შვილებს - არა გაკაჟება, არა ზედმეტი სიბინძურე, არა ცხოველი, ეს სტერილური გარემო იწვევს ალერგოზების, ავტოიმუნური დაავადებების განვითარებას...“ - აღნიშნულის...

შეიძლება დაინტერესდეთ

ძროხის რძე მკერდის კიბოს განვითარების რისკს ზრდის - უახლესი კვლევების შედეგები

ძროხის რძე მკერდის კიბოს განვითარების რისკს ზრდის - უახლესი კვლევების შედეგები

მკერდის კიბო მსოფლიოში ერთ-ერთი ყველაზე ხშირად დიაგნოზირებადი სიმსივნეა. ბევრ ქვეყანაში ის სიმსივნეასთან დაკავშირებული ქალთა გარდაცვალების ერთ-ერთი წამყვანი მიზეზია.

მართალია მკერდის კიბოს ჩამოყალიბების რისკს გენეტიკური ფაქტორები ყველაზე მეტად ზრდის, თუმცა ქალის ცხოვრების წესი, ალკოჰოლის მოხმარება და ჭარბწონიანობა მის ჩამოყალიბებაზე მნიშვნელოვან გავლენას ახდენს. 2020 წელს ორმა განსხვავებულმა კვლევამ აჩვენა, რომ ძროხის რძე მკერდის სიმსივნის განვითარების რისკ-ფაქტორია.

პირველმა კვლევამ, რომელიც 33 780 შვედ ქალს 1997 წლიდან აკვირდებოდა, აღმოაჩინა, რომ დღის განმავლობაში 300 მილილიტრი ძროხის რძის მიღება სამჯერ ზრდიდა ძუძუს კიბოს განვითარების რისკებს იმ ქალბატონებთან შედარებით, რომლებიც ძროხის რძეს საერთოდ არ სვამდნენ.

მეორე კვლევამ, რომელიც აშშ-ში ჩატარდა და რომელშიც 52 795 ქალი რვა წლის მანძილზე დაკვირვების ქვეშ იმყოფებოდა, დაადგინა, რომ ქალებს, რომლებიც დღეში 300 მილილიტრ ძროხის რძეს იღებდნენ, მკერდის სიმსივნის განვითარების 50%-ით მაღალი რისკი ჰქონდათ იმ ქალებთან შედარებით, რომლებიც ძალიან ცოტა ძროხის რძეს მიირთმევდნენ.

​ორივე კვლევამ აჩვენა, რომ რძის მიღება გავლენას ახდენდა მხოლოდ პოსტმენოპაუზურ პერიოდში ესტროგენით სტიმულირებული ძუძუს კიბოს ჩამოყალიბებაზე.

კვლევების დიზაინის გამო, მკვლევარებმა დაასკვნეს, რომ რძის მიღებასა და ძუძუს კიბოს ჩამოყალიბებას შორის კავშირი არსებობს, თუმცა არ დაუდასტურებიათ, რომ ძროხის რძის მიღება მკერდის სიმსივნის გამომწვევი უშუალო მიზეზია.

ძროხის რძე ბუნებრივად შეიცავს უჯრედების ზრდისა და გაყოფის სტიმუალტორებს. აღნიშნული სტიმულატორები ორგანიზმში ზრდის ფაქტორი IGF1-ის დონის მატებას უწყობს ხელს. კვლევებით დასტურდება, რომ იმ ადამიანებში, ვისაც ზრდის ფაქტორი IGF1-ის მაღალი დონე აქვთ, მკერდის სიმსივნის განვითარების რისკი მაღალია, სწორედ ამიტომ, ძროხის რძის ჭარბი რაოდენობითი მიღება, შესაძლოა, მკერდის კიბოს განვითარების რისკს ზრდიდეს.

წყარო:​ theconversation.com

წაიკითხეთ სრულად