„როდესაც ბავშვს ვეკითხებით: „დღეს ჭამე რამე? რა ჭამე?“ ურთიერთობები ხდება ჭამაზე ორიენტირებული,“ - ფსიქოლოგი მარინა კაჭარავა

​ფსიქოლოგი ნინო ბუაძე გადაცემაში „რა დროს ძილია“ მიჯაჭვულობის თეორიის შესახებ საუბრობს და აღნიშნავს, რომ მშობლის შვილისადმი დამოკიდებულება ბავშვის თვითშეფასებას მნიშვნელოვნად განსაზღვრავს:

„არსებობს მიჯაჭვულობის თეორია, რომელიც გულისხმობს, როგორ მექცევიან მე დაბადებიდან. მე მაქვს გარკვეული დაძაბულობები, ეს დაძაბულობები მოდის ჩემი მოთხოვნილებებიდან: კვების მოთხოვნილება, კონტაქტის მოთხოვნილება, რომ ვიყო ჩახუტებული თბილად და ფიზიოლოგიუირი მოთხოვნილება. ეს დაძაბულობა რამდენად სწრაფად მეხსნება და რამდენად დროულად შემოდის ჩემთან სიმშვიდე, სიამოვნების განცდა, ამაზეა დამოკიდებული, მე ვენდობი თუ არ ვენდობი სამყაროს. დიდი ზომის ინსტიტუციებში, სადაც ორი აღმზრდელი იყო და თხუთმეტი ბავშვი, თავისთავად, ბავშვებს მოთხოვნილებები დროულად არ დაუკმაყოფილდებოდათ. თუ მე რიგით მეთვრამეტე ვარ, როდესაც ყველას გვშია, თავისთავად დროულად არ მიკმაყოფილდება ჩემი მოთხოვნილება. თუ მოთხოვნილება ყოველთვის დროულად მიკმაყოფილდება და არა ხანდახან ან ზოგჯერ, ამას მოაქვს განცდა, რომ მე ვარ სასურველი, მე ვარ მისაღები, რომ მე მელოდებოდნენ.“

ნინო ბუაძის თქმით, ძალიან დიდი მნიშვნელობა აქვს ბავშვთან თვალებით კონტაქტს, ღიმილს და მისდამი სითბოს გამოხატვას:

„ასევე მნიშვნელოვანია კონტაქტის მოთხოვნილება. ხშირად მშობლები ამბობენ, რომ არ აქვს მნიშვნელობა, ვინ დაიჭერს რძის ბოთლს ხელში, მაგრამ არის კიდევ უმნიშვნელოვანესი თვალით კონტაქტი, ღიმილი, რითიც ბავშვს გადავცემ, რომ ის არის სასურველი, მიხარია, ბედნიერი ვარ, ველოდებოდი. ამიტომაც არის საუბარი იმაზე, რომ მშობელი ეს არის კარი სამყაროსი. ის გეუბნება, რომ ეს სამყარო სასურველია, გელოდება და ღიაა შენთვის. ან გეუბნება, რომ შენ არ ხარ სასურველი, ხან ხარ სასურველი, ხან არა. ძალიან ბევრი უნდა იშრომო იმისთვის, რომ ვიღაცამ გაღიაროს. აქედან იწყება ყველაფერი. ამას ეძახიან მიჯაჭვულობის თეორიას. ამას სხვაგვარად ეძახიან უსაფრთხო მიჯაჭვულობას. მე ვენდობი, აქტიური გავდივარ, შემოქმედებითი გავდივარ ამ სამყაროში, ან არ ვენდობი, მეშინია, კრიტიკის მოლოდინი მაქვს.“

ნინო ბუაძე აღნიშნავს, რომ ბავშვს უნდა ავუხსნათ ყველაფერი, რასაც ის ვერ იგებს, რადგან გაურკვევლობა ბავშვებში სერიოზულ ტრავმებსა და ტკივილს იწვევს:

„როდესაც ბავშვი ვერ იგებს რამეს და მას არ უხსნიან, ეს წარმოქმნის უფრო მძაფრ ემოციებს. კონფლიქტის შემთხვევაში, სჯობს ბავშვმა უყუროს, ვიდრე ტიპიურად ვუთხრათ: „გადი შენს ოთახში!“ რატომ? იმიტომ, რომ იქ ის ყველაფერს უფრო მძაფრად წარმოიდგენს. როდესაც მას ინფორმაციას არ ვაწვდით, ამან შეიძლება იმხელა შიშები გააჩინოს, იმხელა ტრავმები. შესაძლოა, გაჩნდეს თვითბრალდების განცდა. როდესაც ბავშვს არ ვუხსნით რაღაცას, ის ფიქრობს, რომ იყო არასასურველი, რაღაც გააკეთა არასწორად. შეიძლება ბავშვმა თავი დაიდანაშაულოს. იფიქროს, რომ არ ისწავლა, არ ჭამა და იწყებს თვითბრალდებას. რაც ბევრად მტკივნეული და მატრავმირებელია, ვიდრე სიმართლის თქმა.“

„როდესაც ბავშვი ინიციატივას გამოხატავს, „მე თვითონ“ როდესაც იწყება, ხშირად ხდება, რომ ის არ არის ისეთი სრულყოფილი, როგორი მოთხოვნილებაც მშობელს აქვს. ვთქვათ ბავშვმა დახატა რვაფეხა და მას რვა ფეხი არ აქვს, მშობელი ერევა, რომ არ აქვს რვაფეხას ყველა ფეხი. ამით ის ბავშვს ეუბნება, რომ მისგან სრულყოფილ პროდუქტს ვერ იღებს. ამით ბავშვს ვეუბნებით: „არ ხარ საკმარისი, მე გაგაკეთებინებ, მე დაგაწერინებ.“ თუნდაც ბავშვმა მოკიდა რაღაცას ხელი და გადააადგილა, მას უხარია, მაგრამ არ ხდება ამის აღიარება. რა უნარები ვითარდება ბავშვებში? ის უნარები, რასაც მშობელი აღიარებს,“ - აცხადებს ნინო ბუაძე.

წყარო: ​რა დროს ძილია