Baby Bag

10 მნიშვნელოვანი რამ, რაც ბავშვს ათ წლამდე უნდა ასწავლოთ

10 მნიშვნელოვანი რამ, რაც ბავშვს ათ წლამდე უნდა ასწავლოთ

მშობლებს შვილის მომავალზე უდიდესი პასუხისმგებლობა ეკისრებათ. ბავშვის ზრდილობიან, წარმატებულ და სამართლიან ადამიანად აღზრდა თუ გსურთ, მისთვის ბევრი მნიშვნელოვანი რამის სწავლება მოგიწევთ. ვიდრე ბავშვი ათი წლის გახდება, მან აუცილებლად უნდა იცოდეს, თუ როგორ უნდა მოიქცეს კონკრეტულ ვითარებაში და ​რა შეცდომების დაშვებას უნდა აარიდოს თავი. ჩვენს სტატიაში 10 უმნიშვნელოვანეს საკითხს გაგაცნობთ, რომელთა შესახებ ბავშვმა ადრეული ასაკიდანვე უნდა იცოდეს.

1. „ერთნაირად დააფასე გოგონები და ბიჭები“

პირველ რიგში, ბავშვს ადამიანების პატივისცემა უნდა ასწავლოთ. მას თანატოლებთან ურთიერთობისას დადებითი დამოკიდებულება და განწყობა უნდა ჰქონდეს, როგორც გოგონების, ასევე ბიჭების მიმართ. ბავშვმა უნდა იცოდეს, რომ ნებისმიერი სქესის წარმომადგენელს პატივი უნდა სცეს.

2. „შეცდომის დაშვების არ შეგეშინდეს“

სხვების შეცდომებზე სწავლა ადამიანებს ძალიან უჭირთ. ბავშვმა ​გამოცდილება საკუთარ შეცდომებზე სწავლით უნდა მიიღოს. მას წარუმატებლობა არ უნდა აშინებდეს და მარცხში შესაძლებლობის დანახვა უნდა შეეძლოს.

3. „ცოდნა უფრო მნიშვნელოვანია, ვიდრე ნიშნები“

მშობლები ხშირად ბრაზდებიან, როდესაც მათი შვილები კარგ ნიშნებს არ იღებენ. კარგი ნიშანი საგნის კარგად ცოდნის ინდიკატორი არ არის. თქვენს შვილს აუხსენით, რომ ცოდნა გაცილებით მნიშვნელოვანია, ვიდრე სკოლაში მიღებული ნიშანი.

4. „მშობელი შენი მტერი არ არის, მას დახმარებისთვის უნდა მიმართო“

ბავშვთან დამეგობრება მშობლისთვის საკმაოდ რთულ ამოცანას წარმოადგენს. ​არ მოახდინოთ შვილებზე ზედმეტი ზეწოლა, არ უყვიროთ მათ და არ წაუკითხოთ ხანგრძლივი ლექციები, რათა ბავშვმა სირთულეების შემთხვევაში თქვენთან მოსვლა შეძლოს.

5. „საკუთარი თავის დაცვა უნდა შეგეძლოს“

მშობლების ნაწილი მასწავლებლების ან სხვა ადამიანების მიმართ ბევრად მეტ პატივისცემას ავლენს, ვიდრე საკუთარი შვილებისადმი. ეს ყოველივე ბავშვს თავს დაუცველად აგრძნობინებს და მას სუსტ ადამიანად აყალიბებს. ბავშვს აუხსენით, რომ ადამიანის პატივისცემა უმთავრესია, თუმცა მან საჭიროების შემთხვევაში თავის დაცვაც უნდა შეძლოს. დარწმუნდით, რომ ​ბავშვს ყველაფერს სწორად უხსნით და სხვების ღირსების შელახვის გარეშე საკუთარი პოზიციის დაცვას ასწავლით.

6. „არასდროს გააკეთო აღიარების გამო ის, რისი გაკეთებაც არ გსურს“

ბავშვები გამუდმებით ცდილობენ თანატოლებში პოპულარობის მოპოვებას, რის გამოც ბევრ მსხვერპლზე მიდიან. ბავშვს პირადი მაგალითით აჩვენეთ, რომ ღირსების შენარჩუნება და საკუთარი შეხედულებების ერთგულება გაცილებით მნიშვნელოვანია, ვიდრე აღიარების გამო ჩადენილი ნაკლებად მოსაწონი ქცევა.

7. „თუ რაღაცას ვერ იგებ, აუცილებლად დასვი კითხვა“

კითხვის დასმა აბსოლუტურად ნორმალური მოვლენაა. უმჯობესია, ბავშვმა კითხვა დასვას, ვიდრე თავი მოიტყუოს, რომ ყველაფერი ესმის. ბავშვობა საუკეთესო ეტაპია ამის გასაცნობიერებლად. აუხსენით თქვენს შვილს, რომ კითხვების დასმით ის გაცილებით ხარისხიან ცოდნას შეიძენს.

8. „თუ თავს ცუდად გრძნობ, მასწავლებელს ამის შესახებ უნდა უთხრა“

ბავშვს საკუთარი ჯანმრთელობის მდგომარეობაზე საუბარი არ უნდა ერიდებოდეს. ​ჯანმრთელობა სკოლაში მიღებულ ნიშნებზე უფრო მნიშვნელოვანია. ბავშვს ეს ადრეული ასაკიდანვე აუხსენით.

9. „ბუნებას პატივისცემით მოეპყარი“

ჩვენ ძალიან ხშირად ვსაუბრობთ მოუწესრიგებელი ქუჩებისა და ტროტუარზე დაყრილი ნარჩენების შესახებ. ბუნების პატივისცემა სახლიდან იწყება. პირველ რიგში, მშობელი უნდა გამოხატავდეს ბუნებისადმი პატივისცემას, რათა შვილმა მას მიბაძოს.

10. „აუცილებლად ისწავლე „არას“ თქმა“

ბავშვს ზრდასრულების, თანატოლებისა და მასწავლებლებისთვის გარკვეულ შემთხვევაში „არას“ თქმა აუცილებლად უნდა ასწავლოთ. შვილი ძლიერ და დამოუკიდებელ პიროვნებად უნდა აღზარდოთ, რომელიც სხვების ნებისმიერ სურვილს არ დამორჩილდება. ეს თვისება მას მომავალში ძალიან გამოადგება.

მომზადებულია:​ brightside.me -ს მიხედვით

თარგმნა ია ნაროუშვილმა

არ დაგავიწყდეთ !!!

დაემატეთ ჯგუფში საბავშვო რეცეპტები

3 რამ, რაც ბავშვებს მშობლებისგან სჭირდებათ, მაგრამ ვერ იღებენ - სტენფორდის უნივერსიტეტის ფ...
ტექნოლოგიურმა პროგრესმა ბავშვების ცხოვრება მნიშვნელოვნად შეცვალა. კომპიუტერის ეკრანთან მიჯაჭვულობამ პატარებს წარმატებისკენ სვლის სტიმული წაართვა. ბავშვების ყოველდღიურ ყოფაზე ტექნოლოგიების მავნე ზეგავლ...

შეიძლება დაინტერესდეთ

რაქიტსა და მის გამომწვევ მიზეზებზე MomsEdu.ge-ს პედიატრი თამთა ხუჯაძე ესაუბრა

რაქიტსა და მის გამომწვევ მიზეზებზე MomsEdu.ge-ს პედიატრი თამთა ხუჯაძე ესაუბრა

რა არის რაქიტის ყველაზე გავრცელებული მიზეზი ბავშვებში? - ამ და რექიტის შესახებ სხვა საინტერესო საკითხებზე MomsEdu.ge-ს ესაუბრა პედიატრი, ნეფროლოგი თამთა ხუჯაძე.

- რა არის რაქიტი?

- რაქიტი ჩვილი და ადრეული ასაკის ბავშვთა დაავადებაა, რომელიც ვითარდება როგორც D-ვიტამინის, ასევე, კალციუმისა და ფოსფორის ნაკლებობის ფონზე, რამაც შეიძლება გამოიწვიოს ძვლის და კუნთების ტკივილი, მოტეხილობები, ძვლის დეფორმაციები, ზრდის შეფერხება, კუნთების სისუსტე. რაქიტი 100 000 ბავშვიდან დაახლოებით 7-8 ბავშვს აღენიშნება. დაავადების სიხშირე თანაბარია მამაკაცებსა და ქალებში. რაქიტი შედარებით ხშირად გვხვდება ახლო აღმოსავლეთში, აფრიკასა და აზიაში. შედარებით იშვიათია შეერთებულ შტატებსა და ევროპაში, გარდა გარკვეული უმცირესობებისა.

- ძირითადად, რა იწვევს რაქიტს?

რაქიტის ყველაზე გავრცელებული მიზეზი არის D ვიტამინის დეფიციტი, არასწორი კვება, D ვიტამინით, კალციუმითა და ფოსფორით ღარიბი პროდუქტების მიღება და მზის ულტრაიისფერი სხივების არასაკმარისი ექსპოზიცია. რაქიტის განვითარების სხვა მიზიეზებში უნდა განვიხილოთ: D ვიტამინის მეტაბოლიზმის დარღვევით მიდინარე მდგომარეობები, ზოგიერთი სამკურნალო პრეპარატის (გლუკოკორტიკოიდები, ანტიკონვულსანტები, დიურეტიკები, ანტაციდები, ფიტინი) მიღების ფონზე. კანის დაავადებები, რომლის დროს დაქვეითებულია ქოლეკალციფეროლის სინთეზი. გასტროინტესტინური ტრაქტის დაზიანება, რის გამოც ვერ ხერხდება საკვებით მიღებული D ვიტამინის ათვისება (მალაბსორბციის სინდრომი, პანკრეასის უკმარისობა და სხვ.) ღვიძლისა და თირკმელების ის დაავადებები, რომელთა დროსაც ირღვევა D ვიტამინის აქტიური მეტაბოლიტების წარმოქმნა.

არსებობს მემკვიდრეობითი გენეტიკური ფორმებიც. კვებითი პრობლემების ფონზე განვითარებული რაქიტი ჩვეულებრივ გამოწვეულია D ვიტამინის ნაკლებობით, ამ დეფიციტის მიზეზია: მზის სხივების არასაკმარისი ზემოქმედება (რაც სხეულს ეხმარება საკუთარი D ვიტამინის გამომუშავებაში). D ვიტამინის ნაკლებობა ბავშვის კვებაში ვეგეტარიანული/ვეგანური დიეტების, ასევე, რიგი დაავადებების დროს, რომლებიც ზღუდავს D ვიტამინის ათვისებას (როგორიცაა კრონის დაავადება, ცელიაკია, კისტოზური ფიბროზი ან წყლულოვანი კოლიტი). რამდენიმე გენეტიკური დაავადება ხელს უშლის ბავშვის ორგანიზმისმიერ D ვიტამინის შეწოვას. თანდაყოლილი რაქიტი შეიძლება გამოწვეული იყოს დედის დაავადებებით, მათ შორის მძიმე ოსტეომალაცია, არანამკურნალევი ცელიაკია, მალაბსორბცია, პრეეკლამფსია და ნაადრევი მშობიარობა.

- რა სიმპტომები შეიძლება მიგვითითებდეს რაქიტზე?

- სიმპტომატიკა ვლინდება 3-დან 18 თვის ასაკამდე. რაქიტის ნიშნები და სიმპტომები მოიცავს ძვლის მტკივნეულობას, ძვლის მოტეხილობისადმი მიდრეკილებას. რაქიტის პირველ ნიშნად შესაძლებელია მივიჩნიოთ ჩვილებში დიდი ყიფლიბანდის დაგვიანებული დახურვა. მცირეწლოვან ბავშვებს შეიძლება ჰქონდეთ დეფორმული ფეხები, სქელი ტერფები და მაჯები, მენჯის ძვლები და გულმკერდის დეფორმაცია. სისხლში კალციუმის დაბალმა დონემ შეიძლება გამოიწვიოს ტეტანია - კუნთების უკონტროლო სპაზმი. ასევე, შეიძლება წარმოიშვას სტომატოლოგიური პრობლემები. რაქიტი იწვევს ცვლილებებს ნერვულ, ძვალსახსროვან და კუნთოვან სისტემებში. სიმპტომების გამოვლენის ხარისხი დაავადების სიმძიმეზეა დამოკიდებული. ანამნეზური მონაცემებიდან ყურადღება უნდა გამახვილდეს კვების ხასიათზე, დღის რეჟიმზე, მოვლის პრინციპებზე.

ვიტამინი D3 (ქოლეკალციფეროლი) კანში წარმოიქმნება ქოლესტერინის წარმოებულიდან ულტრაიისფერი B შუქის სტიმულის ქვეშ, ულტრაიისფერი შუქი ან ვირთევზას ღვიძლის ზეთი იყო D ვიტამინის ერთადერთი მნიშვნელოვანი წყარო მე-20 საუკუნის დასაწყისამდე, სანამ ერგოსტეროლი (ვიტამინი D-2) სინთეზირებული იყო დასხივებული მცენარეული სტეროიდებისგან. ადამიანის რძეში D ვიტამინის შემცველობა დაბალია 20-40 სე/ლ-ზე ამიტომ, ჩვილები, რომლებიც იმყოფებიან ექსკლუზიურ ძუძუთი კვებაზე (ასევე, ვინც არ ღებულობს პერორალურ დანამატს და მათ, ვისაც აქვს მუქი პიგმენტური კანი, რომელიც ბლოკავს ულტრაიისფერი შუქის შეღწევას) იმყოფებიან რაქიტის განვითარების რისკის ქვეშ.

- როგორ ხდება დიაგნოზის დასმა?

- დიაგნოზი ძირითადად ემყარება კლინიკურ ნიშნებსა და ანამნეზურ მონაცემებს. დიაგნოზის დასადასტურებლად შესაძლებელია ჩატარდეს ლაბორატორიული კვლევები - სისხლის ანალიზი, რომელიც აღმოაჩენს დაბალი კალციუმის, D ვიტამინის, ფოსფორის და მაღალი ტუტე ფოსფატაზას და პარათჰორმონის მაჩვენებელს რენტგენოლოგიურ მონაცემებთან ერთად. უმეტესად ყურადღება ექვცევა მუხლის სახსრისა და მაჯის ძვლების რენდგენოგრამას; ძვლის ბიოფსია (ძალიან იშვიათად კეთდება); გენეტიკური ტესტირება (მემკვიდრეობითი რაქიტისთვის).

- მკურნალობის მეთოდებზეც რომ ვისაუბროთ.

- მკურნალობა დამოკიდებულია გამომწვევ მიზეზზე, თუმცა რიგ შემთხვევებში შესაძლებელია ქირურგიული ჩარევის აუცილებლობაც. დაავადების გენეტიკური ფორმები კი საჭიროებს სპეციალიზებულ მკურნალობას. რაქიტის პრევენცია შესაძლებელია, რისთვისაც ორსულებმა უნდა მიიღონ მინიმუმ 600 სე ვიტამინი D დღეში. თუმცა ლაბორატორიული მონაცემების გათვალისწინებით შესაძლებელია დოზირების ცვლილება კალციუმის პრეპარატთან კომბინაციაში. ძუძუთი კვებაზე მყოფმაყველა ჩვილმა უნდა მიიღოს 400 სე ვიტამინი D დღეში. ზოგადი რეკომენდაციები მოიცავს პერიოდულად მზის სხივების ზემოქმედებას, D ვიტამინით მდიდარი საკვების მიღებას. რაქიტის სამკურნალოდ იყენებენ D ვიტამინის ორივე ფორმას – D2-სა და D3-ს. მკურნალობის ხანგრძლივობა დაავადების სიმძიმეზეა დამოკიდებული და ჩვეულებრივ, 1-3 თვეს უდრის. რაქიტის მსუბუქი ფორმის დროს მკურნალობა საშუალოდ 1 თვეს გრძელდება. შემდეგ D ვიტამინის დოზა მცირდება – რჩება მხოლოდ საპროფილაქტიკო.მედიკამენტის დოზირება და მკურნალობის ხანგრძლივობა უნდა გაკონტროლდეს ლაბორატორიული და რენტგენოლოგიური მონაცემების კონტროლის პარალელურად მხოლოდ ექიმის მეთვალყუეობის ქვეშ. თუ ბავშვს კუჭ-ნაწლავის ტრაქტის პრობლემები აქვს (შეწოვისა და მონელების დარღვევა), შეგვიძლია მივცეთ D ვიტამინის წყალხსნარი. რაქიტის დროს აუცილებელია კალციუმით მდიდარი საკვების (რძისა და მისი ნაწარმის, ლობიოს, თევზეულის, კვერცხის და სხვ.) მიღება.

რაქიტის პროფილაქტიკა: D ვიტამინით პროფილაქტია უნდა გაგრძელდეს სიცოცხლის პირველი 2 წელი. ასევე, ბალანსირებული კვება, დამატებითი საკვების დროული დაწყება, მზის სხივების ზემოქმედების ადეკვატური ხანგრძლივობა. 6 თვემდე ასაკის ბავშვებისთვის მზის პირდაპირი სხივების მოხვედრა არ არის რეკომენდებული, ხოლო 6 თვიდან ნებადართულია დღეში მხოლოდ 17 წუთის (კვირაში 2 საათის) განმავლობაში. რაქიტის დროული დიაგნოსტირება და შესაბამისად, ადეკვატური მკურნალობა კეთილსაიმედო პროგნოზის მანიშნებელია, მაგრამ თუ მკურნალობამ დაიგვიანა, შესაძლოა, დარჩეს ძვალსახსროვანი სისტემის დეფორმაციები. იშვიათად თანმხლები ინფექციები რაქიტის ფონზე სიკვდილსაც კი იწვევს.

ესაუბრა მარიამ ჩოქური

წაიკითხეთ სრულად