Baby Bag

„თუ გინდათ, რომ ბავშვს რამე უხაროდეს, უყვარდეს და სიამოვნებას ანიჭებდეს, თქვენ უნდა გიხაროდეთ ამ რიტუალის გაკეთება,“ - თამარ ედიბერიძე

„თუ გინდათ, რომ ბავშვს რამე უხაროდეს, უყვარდეს და სიამოვნებას ანიჭებდეს, თქვენ უნდა გიხაროდეთ ამ რიტუალის გაკეთება,“ - თამარ ედიბერიძე

​​ბავშვთა ნევროლოგმა თამარ ედიბერიძემ დღესასწაულების დროს ოჯახური რიტუალების მნიშვნელობაზე ისაუბრა. მისი თქმით, მარტივ რიტუალებში ბავშვების ჩართვა აუცილებელია, რადგან ეს მათ ჯანსაღი ფსიქიკის ჩამოყალიბებაში უწყობს ხელს:

„ჯანსაღ ფსიქიკას აყალიბებს მოლოდინების გამართლება. ადეკვატური მოლოდინი საჭიროა იმისთვის, რომ ჩვენ ის გაგვიმართლდეს და იმედები არ გაგვიცრუვდეს. კრიტიკულად მნიშვნელოვანია, რომ ​ყველაზე პატარა ბავშვის ჩართულობა რიტუალსა და ტრადიციაში იყოს გათვალისწინებული. რაც უფრო მარტივად შესასრულებელია ეს რიტუალი, მით უფრო ადვილია, რომ მასში პატარა ასაკის ბავშვებიც თამამად ჩავრთოთ. როდესაც დღესასწაული ერთხელ გავიარეთ, შემდეგ ისევ, ეს აყალიბებს განცდას, რომ „აი, კიდევ ერთხელ, კიდევ ერთხელ,“ ეს არის უკვე განცდა იმისა, რომ გავიზარდე. რაც მთავარია, წლიდან წლამდე ბავშვი იზრდება და მისი შესაძლებლობებიც იზრდება. რიტუალებსა და ტრადიციაში მისი წვლილიც შეიძლება ნელ-ნელა გავზარდოთ.“

თამარ ედიბერიძის თქმით, მარტივი კომპონენტებისგან შემდგარი კერძების მომზადებაში ბავშვების ჩართვა მათთვის ძალიან სასარგებლოა:

„ძალიან მიყვარს საშობაო ტრადიცია, გურული ღვეზელები, ნაძვის ხის აწყობა. ყველა ოჯახს შეიძლება ჰქონდეს ​კერძი, რომელიც მარტივი კომპონენტებისგან მზადდება. გურულ ღვეზელსაც თუ ჩავუღრმავდებით, იქ არაფერი განსაკუთრებული არ ხდება. მარტივი კომპონენტებისგან აწყობილ, მაგრამ თავისებურად აწყობილ კერძს, რომელიც ერთ კონკრეტულ დღეს უკავშირდება, მაგ. ლობიანები ბარბარობას, ბავშვთან ერთად თუ მოვამზადებთ, კარგია. ცომის მოხვევაში, გულსართის ჩადებაში ან მსგავს რაღაცებში მონაწილეობისას მას ექნება თანაზიარობის, ჩართულობის განცდა. ის სწორედ ამ ეშხით დაელოდება ახალ ღონისძიებას.“

​თამარ ედიბერიძემ მშობლებს მოუწოდა თავადაც სიხარულით ჩაერთონ რიტუალებში, რომლებსაც ბავშვებთან ერთად ასრულებენ:

„თუ გინდათ, რომ ბავშვს რამე უხაროდეს, უყვარდეს და სიამოვნებას ანიჭებდეს, თქვენ უნდა გიხაროდეთ ამ რიტუალის გაკეთება. თუ თქვენ იძულებით აკეთებთ რამეს, ასხივებთ, რომ ახლა არ გაქვთ ამის ნერვები, ეს ბავშვის დამოკიდებულებასაც ასუსტებს. ​თუ ბავშვი ხედავს, რომ დედა წვალობს ამ ყველაფრის გაკეთებაზე, მას არ მოეწონება ეს რიტუალი და ცუდად დაამახსოვრდება. ამას სჯობს რაღაც შევცვალოთ ან იმ ეტაპზე უარი ვთქვათ. მშობლებს ეს პირიქით ეხმარებათ ხოლმე. როდესაც ხვდებიან, რომ ეს ბავშვისთვის კარგია, უფრო ნახულობენ თავის თავში ძალას, რომ თუნდაც იმ ერთი დღით სიხარული, ბედნიერება და ბავშვისადმი მხარდაჭერა გამოხატონ.“

„ბავშვის ტრადიციაში ჩართულობა და რეგულარულად განმეორებადობა მას ძალიან დადებით მოლოდინს შეუქმნის. მისთვის ეს იქნება დადასტურება იმისა, რომ მართლა გაიზარდა, რადგან კიდევ ერთი დღესასწაული მოვიდა. მე ბავშვობიდან მახსოვს ნაძვის ხის აწყობისას წლიდან წლამდე როგორ ნაკლებად და ნაკლებად მაღალი იყო ის ჩემთან შედარებით. ნაძვის ხე წლიდან წლამდე მიდასტურებდა, რომ „შენ უფრო დიდი გოგო ხარ, ვიდრე იყავი!“ ეს მე ძალიან კარგად მახსოვს. ასეთი მარტივი ფენომენები უკეთესად ქმნის კარგ ფსიქიკას და მომავალს, ვიდრე ​ძალიან ძვირადღირებული სათამაშო. მეტისმეტად ძვირადღირებული რიტუალები მოლოდინს ქმნის და ჩვენ ვერ შევინარჩუნებთ ამას წლიდან წლამდე. ეს ბავშვს არარაციონალურ მოლოდინებს უჩენს. თანატოლებში არარაციონალური შეჯიბრი ყალიბდება. დიდი შანსია, რომ ბავშვს შემდეგ წელს იმედი გავუცრუოთ. მარტივი შინაარსის რიტუალი ყოველთვის შესრულებადი იქნება, ნებისმიერ პირობებში,“ - აღნიშნულ საკითხზე თამარ ედიბერიძემ საქართველოს პირველი არხის გადაცემაში „პირადი ექიმი - მარი მალაზონია“ ისაუბრა.

წყარო: ​„პირადი ექიმი - მარი მალაზონია“ 

არ დაგავიწყდეთ !!!

დაემატეთ ჯგუფში საბავშვო რეცეპტები

„მნიშვნელოვანია, რომ პირველი ორი წლის განმავლობაში ბავშვი იყოს დედის და ოჯახის წევრების გა...
​​ბავშვთა ნევროლოგი თამარ ედიბერიძე საქართველოს პირველი არხის გადაცემაში „პირადი ექიმი - მარი მალაზონია“ადრეულ წლებში ბავშვის დედასთან სიახლოვის მნიშვნელობის შესახებ საუბრობს. მისი თქმით, ბავშვი...

შეიძლება დაინტერესდეთ

​რა იწვევს სმენის დარღვევას ბავშვებში და რას უნდა მივაქციოთ ყურადღება? - თემაზე ოტორინოლარინგოლოგი შორენა წიკლაური საუბრობს

​რა იწვევს სმენის დარღვევას ბავშვებში და რას უნდა მივაქციოთ ყურადღება? - თემაზე ოტორინოლარინგოლოგი შორენა წიკლაური საუბრობს

რა იწვევს სმენის დარღვევას ბავშვებში და რას უნდა მივაქციოთ ყურადღება? - ამ და სხვა საკითხებზე ​MomsEdu.ge-ს ესაუბრა ოტორინოლარინგოლოგი შორენა წიკლაური.

- რა იწვევს სმენის დარღვევას ბავშვებში? (მიზეზებსა და რისკფაქტორებზე რომ ვისაუბროთ)

- ბავშვთა ასაკში სმენის დაქვეითება შესაძლებელია იყოს თანდაყოლილი ან შეძენილი. თანდაყოლილი ძირითადად ვითარდება მაშინ, როდესაც დედა ორსულობის დროს იღებს რაიმე მედიკამენტს, გადაიტანს ინფექციურ დაავადებას ან უშუალოდ მუცლადყოფნის პერიოდში მოხდება ნაყოფის დაინფიცირება, რაც იწვევს ნაყოფის სმენის ანალიზატორის განვითარების დარღვევას. ასეთ დროს, შესაძლოა ბავშვი დაიბადოს თანდაყოლილი სმენის დაქვეითებით ან სრული სიყრუით.

შეძენილი სმენის დაქვეითების შემთხვევაში, სმენის დაკარგვა ხდება დაბადების შემდეგ. სმენის დაქვეითება სრულ დაკარგვამდე შესაძლებელია იყოს მწვავე და ქრონიკული. ასევე შექცევადი ან შეუქცევადი. სმენის მწვავე, შექცევადი დაქვეითების დროს ძირითადი მიზეზებია - ყურში უცხო სხეული, გოგირდის საცობი, ცხვირ-ხახაში მიმდინარე ანთებითი პროცესი. სმენის ქორნიკული დაქვეითების ხშირი მიზეზია - ცხვირხახის ადენოიდების ჰიპერპლაზია ან მაღალი ალერგიული ფონი (ცხვირ-ხახაში შეშუპება), რის შედეგად შესაძლოა განვითარდეს სითხის დაგროვება შუა ყურში და გამოიწვიოს ქრონიკული ექსუდაციური ოტიტი. ზემოთ ჩამოთვლილი მიზეზებით სმენის დაქვეითება როგორც წელი ექვემდებარება მკურნალობას და შესაძლებელია სრული განკურნება.

გარდა ზემოთხსენებული მიზეზებისა, სმენის დაქვეითება შესაძლებელია იყოს გამოწვეული ყურის ან თავის ტრავმით, მორეციდივე შუაყურის ანთებებით, ინფექციური დაავადებებით. სმენის დაქვეითებისას შეფერხებულია ანბგერის გატარება სმენის ნერვამდე (ამ დროს მკურნალობა მეტნაკლებად ეფექტურია) ან ხდება ნერვის მიერ ბგერის აღქმის დარღვევა (სამწუხაროდ სმენის ნერვის დაზიანება პრაქტიკულად არ ინკურნება), არსებობს ასევევ შერეული შემთხვევებიც, როდესაც ორივე კომპონენტია ერთდროულად.

- რას უნდა მივაქციოთ ყურადღება, რათა არ გამოგვეპაროს პრობლემა?

- სმენა ერთერთი უმნიშვნელოვანესი ფაქტორია ბავშვის ნორმალური განვითარებისთვის. დაახლოებით 4 თვიდან ბავშვი უნდა რეაგირებდეს მშობლის ხმაზე, ხმაურზე, იხედებოდეს იმ მიმართულებით, საიდანაც მოდის ხმა. 1.5 წლიდან ბავშვი უკვე უნდა ცდილობდეს მარტივი სიტყვების წარმოთქმას. თუ აღნიშნული რეაგირებები და მეტყველების დაწყების შეფერხება გახანგრძლივებულია, მშობელმა ყურადღება უნდა მიაქციოს და შესაძლოა, იეჭვოს სმენის დაქვეითებაზე.

- როგორ შეიძლება ავიცილოთ თავიდან ეს პრობლემა?

- საქართველოში არსებობს ძალიან კარგი პროგრამა, რომლის ფარგლებშიც ხდება ყველა ახალშობილის შემოწმება სმენაზე. თუ ბავშვს აქვს თანდაყოლილი სმენის პრობლემა, ხდება დროული გამოვლენა და შესაბამისად, ჩარევაც დროულად მიმდინარეობს, აღნიშნული ეხმარება სმენადაქვეითებულ ბავშვს მაქსიმალურად ადაპტირდეს სოციუმთან.

პრობლემის თავიდან ასაცილებლად, ორსულობის პერიოდში, დედა უნდა ეცადოს რომ თავი დაიცვას სხვადასხვა ინფექციური დაავადებებისგან, თვითნებურად არ მიიღოს პრეპარატები, დროულად მოხდეს ახალშობილის სკრინინგი და ასევე, ძალიან მნიშვნელოვანია ბავშვის გეგმიური ვაქცინაცია. შუა ყურის მორეციდივე ინფექციების დროს დროულად უნდა მიმართოს ექიმს.

მშობლებს ვურჩევდი, რომ მოერიდონ ბავშვის თვითნებურად მკურნალობას. არსებობს ყურის დაავადებები, რომლის დროსაც გარკვეული პრეპარატების, მათ შორის ყურის წვეთების გამოყენება არ შეიძლება. შესაძლებელია, თვითნებური მკურნალობის დროს გამოიწვიოთ სმენის ნერვის დაზიანება. ხშირად, ყურის ტკივილის დროს ბავშვს ადებენ ცხელ მარილს, რაც დაუშვებელია. ასეთ დროს დიდია ალბათობა, რომ დაფის აპკი გასკდეს და შემდგომში გამოიწვიოს შუა ყურის ქრონიკული ანთება.

- რა შემთხვევებში უნდა მივმართოთ სპეციალისტს?

- მშობელს თუკი რაიმე ეჭვი გაუჩნდა ბავშვის სმენის დაქვეითებასთან დაკავშირებით, სასურველია, დროულად მიმართოს სპეციალისტს, რათა შესაბამისი მკურნალობით მივიღოთ მაქსიმალური შედეგი. სმენის დაქვეითება შესაძლოა მოხდეს, მანამ სანამ ბავშვი მეტყველებას დაიწყებს (თანდაყოლილი) ან როდესაც მეტყველება დაწყებული აქვს და შემდეგ გარკვეული მიზეზით ხდება დაქვეითება ან სრული დაკარგვა. როგორც უკვე აღვნიშნე, 4 თვიდან ბავშვი უნდა რეაგირებდეს ხმაზე, იყურებოდეს იმ მიმართულებით, საიდანაც ხმაური ესმის. თუკი ბავშვი უკვე ლაპარაკობს და მშობელმა შეამჩნია რომ საუბრისას ბავშვი სთხოვს რომ ნათქვამი გაუმეოროს, ან ახლოს მიდის ადამიანებთან საუბრის დროს, ან ტელევიზორს უსმენს ხმამაღლა... თუ ასეთი ქცევები ხშირად მეორდება, აუცილებლად მიმართეთ სპეციალისტს.

ყურადღება მიაქციეთ ცხვირით სუნთქვას, რადგან ყურის პრობლემები ხშირად მოდის ცხვირით სუნთქვის გაძნელებიდან. თუ ბავშვს გაუჭირდა ცხვირით სუნთქვა და ეს დიდხანს გრძელდება, დროულად გაიარეთ კონსულტაცია ექიმთან.

ცალკე უნდა გამოვყოთ მოზარდებში ყურსასმენების გადამეტებული მოხმარება. ხანგრძლივად ხმამაღლა მუსიკის მოსმენა, მითუმეტეს თუ ყურსასმენი მხოლოდ ერთ ყურზეა ან/და ღამით იძინებს ყურსასმენებით, დამაზიანებლად მოქმედებს სმენის ნერვზე და იწვევს სმენის შეუქცევად დაქვეითებას.

ესაურა მარიამ ჩოქური 

წაიკითხეთ სრულად