Baby Bag

„ქართველებს გვახასიათებდა უფროსების პატივისცემა. ხელიდან არ გაუშვათ ეს ტრადიცია“ - შალვა ამონაშვილი

„ქართველებს გვახასიათებდა უფროსების პატივისცემა. ხელიდან არ გაუშვათ ეს ტრადიცია“ - შალვა ამონაშვილი

აკადემიკოსმა შალვა ამონაშვილმა ოჯახური ურთიერთობების მნიშვნელობისა და ოჯახში არსებული პრობლემების მოგვარების ეფექტიანი გზების შესახებ ისაუბრა. მისი თქმით, ბავშვის გაჩენისას ცოლ-ქმარს შორის გართულებული ურთიერთობის გაუმჯობესება მოთმინებით უნდა მოხდეს:

„როდესაც ბავშვი ჩნდება სახლში, დედა, რა თქმა უნდა, მთლიანად ბავშვზეა გადაგებული. ამას ძალიან დიდი დრო მიაქვს. ამას ვლაპარაკობ მამებისთვის. ქალს ამ დროს იმის ქალობა არ შეუძლია გასწიოს, რაც ჩვეულებრივ მდგომარეობაში. უნდა აცალოთ, ერთი ცხრა თვე კიდევ უნდა აცალოთ, რომ ბავშვი წამოჩიტდეს, ქალიც გამოვიდეს მდგომარეობიდან. აცადეთ, ​მოეფერეთ თქვენს საყვარელ ცოლს, იმან ბავშვი გაგიჩინათ. თუ ასე მოხდება, მაშინ ქმარსა და ცოლს შორის გაუგებრობა არ უნდა აღმოცენდეს. ბავშვი გაგიჩნდათ, ანგელოზი მოგივიდათ, ორივემ მთელი ყურადღება მიმართეთ ამ ბავშვზე. თუ უფროსი შვილი გყავთ, ისიც ჩართეთ ამ საქმეში. გაიაროს ერთმა წელმა, ყველაფერი ჩვეულებრივ კალაპოტში ჩადგება.“

შალვა ამონაშვილმა ტრადიციული ქართული ოჯახების შესახებ ისაუბრა, სადაც ოჯახში სამი თაობა ერთად ცხოვრობს. მისი თქმით, ამ ტრადიციას უნდა გავუფრთხილდეთ და ურთიერთპატივისცემა შევინარჩუნოთ:

„როდესაც ოჯახში სამი თაობაა, საქართველოში ხშირად არის ასე. ჩვენ ეს უნდა გვიხაროდეს, ასეთი ცხოვრება უნდა შევინარჩუნოთ. რა ხდება ამ ტრადიციულ ცხოვრებაში? უნდა ვისწავლოთ ერთმანეთის პატივისცემა. დედამ პატივი სცეს შვილს, ბებიამ შვილსა და შვილიშვილს, შვილიშვილმა დედას და ბებიას. ჩვენს ​შვილებს უნდა დავანახვოთ უფრო და უფრო მეტი ნიმუში იმისა, როგორ ვცეთ პატივი უფროსებს. ქართველებს გვახასიათებდა უფროსების პატივისცემა. ხელიდან არ გაუშვათ ეს იშვიათი ტრადიცია. უფროსი რომ შემოდის და ფეხზე აუდგები, ეს ძალიან დიდი თვისებაა. თუ ასეთი ოჯახი გყავთ, შეინარჩუნეთ და გაუფრთხილდით.“

შალვა ამონაშვილმა აღნიშნა, რომ ოჯახის შესანარჩუნებლად აუცილებელია, რომ მის წევრებს ერთმანეთი უყვარდეთ:

„ოჯახი რომ შენარჩუნებული იყოს​, დედამთილმა რძალი შეიყვაროს, რძალმა დედამთილი შეიყვაროს, სიძემ სიდედრი შეიყვაროს. დედებად უნდა გავიხადოთ ეს ადამიანები, იმან ყველაზე ძვირფასი მოგცათ თქვენ. დედამთილმა რა მოგცათ თქვენ? შვილი მოგცათ, ხომ?! ამას გაუფრთხილდით. აღზრდის თვალსაზრისით, ბებიას შეიძლება სხვა აზრი ჰქონდეს, დედას და მამას კი სხვა. თუ თქვენ ჰუმანური პედაგოგიკა შეგიყვარდათ, ბებიას კი არ მოსწონს ეს პედაგოგიკა, არ დააძალოთ მას. მე კი მინდა, რომ ისიც ასე ექცეოდეს ბავშვს, მაგრამ არ დააძალოთ.“

შალვა ამონაშვილის თქმით, როდესაც ბებიები ბავშვის აღზრდის საკითხებს განსხვავებულად უყურებენ, მშობლები ამას გაგებით უნდა მოეკიდონ:

„თუ ბებია ზედმეტს მოითხოვს, თქვენ ბავშვებს ზედმეტად ათამამებთო, ასეთ რამეს გაიძახის, ბავშვს უთხარით: „ბებიას ისეთი კეთილი გული აქვს, რომ მთელ ჩვენ ოჯახს ჩაიტევს შიგნით, თუ ბებია გაგიბრაზდეს, ​თვალებში შეხედე და უთხარი: ბებია, შენ ხომ კეთილი გული გაქვს?! შენ ბრაზობ, მე კი მიყვარხარ.“ შეიძლება პირიქითაც იყოს. პაპას და ბებიას აზრი უფრო დახვეწილი ხდება, არ უნდათ ის შეცდომა დაუშვან, რაც თავიანთი შვილების გაზრდაში დაუშვეს. ამიტომ თავიანთი გადასახედიდან თქვენც გასწავლიან, როგორ მოექცეთ შვილებს. მოუსმინეთ ამ მოხუც ადამიანებს, ამ კეთილ ადამიანებს, იქნებ რას ამბობენ. კი ახალი თაობა ხართ, მაგრამ განა ძველი თაობა ჩამოეწერა და აღარ ვარგა?!“

„არის ქართული მშვენიერი სიტყვა: „სიამტკბილობით ცხოვრება.“ სიამტკბილობით ცხოვრება თავისით არ დამკვიდრდება ოჯახში, არამედ მაშინ, როდესაც ჩვენ შეგვიძლია​ ერთმანეთს დავუთმოთ რაღაცები. არ გავნაწყენდეთ ბებიაზე, ბებია პატარებზე, შვილები მშობლებზე, არ გავნაწყენდეთ. დათმობა ვისწავლოთ, ჩემო ძვირფასებო. როგორ გვიჭირს ეს პატარა რაღაც. დაუთმე, უთხარი: „იყოს, ბებო, შენებურად იყოს.“ გგონიათ ბავშვი დაგეღუპებათ ბებიასთან?! ავტორიტარული პედაგოგიკა ცუდია, მაგრამ განა ავტორიტარ ადამიანს ბავშვები ეჯავრება. უყვარს, მაგრამ სწამს, რომ ასეა უკეთესი. თქვენ თქვენი გააკეთეთ. გაუფრთხილდით ამ ძალიან ტკბილ ქართულ სიტყვას „სიამტკბილობა ოჯახში."  ბედნიერება გინდათ? თასზე მოგართვით ბედნიერება ამ სიტყვით. სიამტკბილობა გქონდეთ და ყველაფერი კარგად გექნებათ,“ - აღნიშნულ საკითხზე შალვა ამონაშვილმა ამონაშვილის აკადემიის პირდაპირ ეთერში ისაუბრა.

წყარო:​ ამონაშვილის აკადემია

არ დაგავიწყდეთ !!!

Momsedu.ge-მ თქვენთვის, ქალებისთვის შექმნა ახალი სივრცე, „ფასდაკლებები დედებისთვის“ (ჯგუფში გასაწევრიანებლად ნახეთ ბმული - „ფასდაკლებები დედებისთვის“)

„გააცანით თქვენი თავი შვილებს, გაიცნონ თქვენი სიღრმე, თქვენი წარსული,“ - შალვა ამონაშვილი
​აკადემიკოსმა შალვა ამონაშვილმა სახლში დარჩენილ ბავშვებთან ერთად დროის საინტერესოდ გატარებისთვის მშობლებს მეტი გულახდილობისკენ მოუწოდა. მისი თქმით, უფროსებმა შვილებს საკუთარი თავი უკეთ უნდა გააცნონ: „...

შეიძლება დაინტერესდეთ

რამდენად მიზანშეწონილია მშობლის უხეში ჩარევა ბავშვის გარემოცვის შერჩევისას?

რამდენად მიზანშეწონილია მშობლის უხეში ჩარევა ბავშვის გარემოცვის შერჩევისას?

ხშირად მშობლებს ბავშვების გარემოცვა არ მოსწონთ, ჰგონიათ რომ ცუდ ზეგავლენას ახდენენ მათ შვილებზე. რამდენად მიზანშეწონილია მშობლის უხეში ჩარევა ამ კუთხით? - ამ საკითხებზე MomsEdu.ge-ს ბავშვთა და მოზარდთა ფსიქოლოგი მარიამ შოვნაძე ესაუბრა.

- ხშირად მშობლებს ბავშვების გარემოცვა არ მოსწონთ, ჰგონიათ რომ ცუდ ზეგავლენას ახდენენ მათ შვილებზე. რამდენად მიზანშეწონილია მშობლის უხეში ჩარევა ამ კუთხით?

- მეგობრობა ბავშვების ცხოვრების ერთ-ერთი მნიშვნელოვანი ნაწილია, რომელიც აქტუალური 3 წლიდან და ხშირ შემთხვევაში, უფრო ადრეც ხდება. ბავშვის ურთიერთობა თანატოლებთან პირდაპირ გავლენას ახდენს მის კეთილდღეობაზე, ფსიქო-ემოციურ მდგომარეობაზე და რა თქმა უნდა, შესაძლებლობას აძლევს მიიღოს სოციალური გამოცდილება, ისწავლოს, განავითაროს და გამოიყენოს სოციალური უნარები, რის შედეგადაც შესაძლოა, ჩამოაყალიბოს სხვებთან გრძელვადიანი და ჯანსაღი ურთიერთობები. 

ძალიან მნიშვნელოვანია, მშობლები აცნობიერებდნენ ბავშვების ცხოვრებაში მეგობრობის მნიშვნელობას და ხელს უწყობდნენ შვილებს დაამყარონ თანატოლებთან ურთიერთობა, მიიღონ სოციალური გამოცდილებები. თუმცა არის შემთხვევები, როდესაც მშობელი ღელავს, რომ მეგობარი მის შვილზე ნეგატიურ გავლენას ახდენს და უკრძალავს ურთიერთობას. როგორც წესი, ასეთ შემთხვევებში აკრძალვის შედეგად ბავშვი მაინც აგრძელებს მეგობრობას თანატოლთან, მაგრამ უკვე მშობლისგან დამალულად. მოვლენების ასეთი განვითარება, რა თქმა უნდა, აისახება, როგორც ბავშვის და მშობლის ურთიერთობაზე, ამავდროულად ბავშვის და მისი მეგობრის ურთიერთობაზე. თუნდაც მომავალში, სირთულე რომ აღმოაჩინოს მეგობრულ ურთიერთობაში, მას გაუჭირდება მშობელს მიმართოს და მასთან გააზიაროს საკუთარი გამოცდილება.ასე რომ, კითხვაზე რამდენად მიზანშეწონილია მშობლის მხრიდან უხეში ჩარევა ასევე კითხვით მინდა გიპასუხოთ, რამდენად ვუწყობთ აკრძალვით ხელს ბავშვმა მიიღოს საკუთარი, პირადი სოციალური გამოცდილება?! ყოფილა შემთხვევები, როდესაც მასწავლებელი უკრძალავს ორ კლასელს მეგობრობას, ეს დაუშვებელია განსაკუთრებით სკოლაში, რადგან ეს არ არის პრობლემის მოგვარების კონსტრუქციული გზა და ამავდროულად ბავშვებისთვის შესაძლოა ჩაგვრის მაპროვოცირებელი გახდეს.

- არის თუ არა ეს ბავშვის პირადი სივრცის დარღვევა?

- რა არის პირადი სივრცე და პირადი საზღვრები. პირადი საზღვრები ეს არის როგორც საკუთარი საჭიროებების გაგება და პატივისცემა, ამავდროულად გარშემომყოფი ადამიანების საჭიროებების გაგება და პატივისცემა. პირადი საზღვრები გულისხმობს იმ წესებსა და საზღვრებს, რომელთა მიხედვითაც განისაზღვრება, თუ როგორ ვიქცევით სხვა ადამიანებთან და როგორ იქცევიან ისინი ჩვენთან. ჯანსაღი პირადი საზღვრები საშუალებას აძლევს ბავშვს ისწავლოს თუ როგორ აიღოს პასუხისმგებლობა საკუთარ ქმედებებზე, ამავდროულად ეხმარება თავი აარიდოს ისეთ სიტუაციებს, სადაც უსამართლოდ ან არასათანადოდ აიძულებენ, უბიძგებენ პასუხისმგებლობის აღებას სხვა ადამიანების ემოციებსა და ქმედებებზე. კარგად განვითარებული საზღვრების არსებობა ხელს უწყობს ჯანსაღი ურთიერთობების ჩამოყალიბებას და ამავდროულად ეხმარება ბავშვს დროულად ამოიცნოს და თავი აარიდოს მანიპულირებას, გარეშემომყოფი ადამიანების მხრიდან არასათანადო მოპყრობას. თუ მივცემთ ბავშვს პირადი გამოცდილების მიღებისა და პასუხისმგებლობის აღების შესაძლებლობას, ეს ხელს შეუწყობს სოციალური უნარების განვითარებას და მომავალში ჯანსაღი ურთიერთობების ჩამოყალიბებას.

- თუ მშობელი დარწმუნებულია, რომ ესა თუ ის გარემოცვა მის შვილს ზიანს აყენებს, როგორ უნდა მიაწოდოს სწორად ინფორმაცია?

- დიახ, არის შემთხვევები, განსაკუთრებით მოზარდობის პერიოდში, როდესაც მოზარდი არის იმ გარემოცვაში, სადაც რისკისშემცველ ქცევას ავლენენ. პირველ რიგში, მნიშვნელოვანია დავაკვირდეთ და გავიგოთ რა არის ამის წინაპირობა, იქნებ მას ურთიერთობების ფორმირება ან შენარჩუნება უჭირს?! მნიშვნელოვანია, მშობელს და შვილს შორის შედგეს დიალოგი და არა მონოლოგი. პირველ რიგში, უნდა წავახალისოთ მშობელს და შვილს შორის ღიაობა, სანდოობა. დიალოგის პროცესში ხელი უნდა შევუწყოთ დააკვირდეს საკუთარ ურთიერთობებს, შეაფასოს როგორ გრძნობს თავს, ყოფილა თუ არა შემთხვევა, როდესაც საფრთხე შეექმნა მას ან მის თანატოლს, რა არის ამ ურთიერთობების ძლიერი და სუსტი მხარეები, როგორ წარმოუდგენია მომავალში ეს ურთიერთობები და ა.შ. ასევე მშობელს, შეუძლია გაუზიაროს საკუთარი გამოცდილებები, როგორც ჯანსაღი, ასევე არაჯანსაღი ურთიერობების მაგალითები და რაც მთავარია, თუ მოზარდმა საუბარი დაიწყო, აუცილებლად მოუსმინეთ და არ შეაწყვეტინოთ.

- რა სახით ჩარევა ახდენს ბავშვზე უარყოფით ზეგავლენას? შესაძლოა თუ არამშობლისა და შვილის ურთიერთობაზე ნეგატიურად იმოქმედოს?

- არასასურველია მშობლის მხრიდან მონოლოგი, ლექციის წაკითხვა, აკრძალვა, სხვა თანატოლის დაკნინება, გაუფასურება. როგორც აღვნიშნე, აკრძალვა ბავშვს, მოზარდს უბიძგებს მალულად გააგრძელოს ურთიერთობა. ეს ნიშნავს, რომ მთელი ყურადღების ფოკუსს მიმართავს ურთიერთობის დამალავაზე და არა პრობლემაზე, რომელიც შესაძლოა მეგობართან ურთიერთობაში მართლაც არსებობდეს. გარდა ამისა, ამ გზით იკარგება კონტაქტი მშობელს და შვილს შორის, ღიაობა და სანდოობა. უმჯობესია, ყოველთვის წავახალისოთ დიალოგი,მოვუსმინოთ ბოლომდე, არ შევაწყვეტინოთ შეფასებებით, განვიცადოთ ბავშვის ემოციები და ბოლოს მივცეთ საშუალება იმსჯელოს, შეაფასოს საკუთარი ქცევა თუ გამოცდილება.

ესაუბრა მარიამ ჩოქური 

წაიკითხეთ სრულად