Baby Bag

10 ოქროს წესი ბავშვის ჯანსაღი ძილისთვის - ევგენი კომაროვსკი

10 ოქროს წესი ბავშვის ჯანსაღი ძილისთვის - ევგენი კომაროვსკი

ცნობილმა პედიატრმა ევგენი კომაროვსკიმ სოციალურ ქსელში ბავშვის ჯანსაღი ძილისთვის აუცილებელი წესების ნუსხა გამოაქვეყნა. აღნიშნული წესების დახმარებით მშობლებს შვილების ძილის რეჟიმის მოწესრიგება მნიშვნელოვნად გაუადვილდებათ.

1. პრიორიტეტები სწორად განსაზღვრეთ

ოჯახი სრულფასოვანი, ბედნიერი და ძლიერია, როდესაც მშობლებს დღე-ღამეში 8 საათიანი ძილის შესაძლებლობა აქვთ. საკვებსა და სასმელზე, ​სუფთა ჰაერსა და ძილზე მეტად ბავშვს ჯანმრთელი, დასვენებული და ერთმანეთზე შეყვარებული მშობლები ესაჭიროება.

2. ზუსტად განსაზღვრეთ დაძინების დრო

დაბადების დღიდანვე ბავშვისა და ოჯახის ძილის რეჟიმი ერთმანეთს უნდა შეუთავსოთ. ღამის ძილისთვის მზადება ნაადრევად დაიწყეთ. ძილისთვის საკუთარი თავიც და ბავშვიც უნდა მოამზადოთ. განსაზღვრეთ დრო, როდესაც ბავშვმა უნდა დაიძინოს. ეს დრო თქვენთვისაც კომფორტული და მისაღები უნდა იყოს. დადგენილ რეჟიმს ბოლომდე უერთგულეთ.

3. გადაწყვიტეთ სად და ვისთან ერთად დაიძინებს ბავშვი

ამ შემთხვევაში სამი შესაძლებლობა განიხილება:

  • ბავშვის საწოლი მშობლების საძინებელშია - განსაკუთრებით გამოსადეგია წლამდე ასაკის ბავშვებთან და დასაშვებია სამ წლამდე ასაკის პატარებთან.
  • ბავშვის საწოლი მის საძინებელშია - იდეალურია ერთ წელზე მეტი ასაკის ბავშვებისთვის.
  • ბავშვს მშობლების საწოლში სძინავს - პედიატრების დიდი ნაწილი აღნიშნულ პრაქტიკას არ იზიარებს, რადგან ბავშვის ჯანსაღ ძილთან მას არაფერი აქვს საერთო.​

4. ბავშვის გამოღვიძება არ უნდა გაშინებდეთ

თუ გსურთ, რომ ბავშვმა ღამით კარგად დაიძინოს,​ დღისით ზედმეტი ძილის უფლებას ნუ მისცემთ. სამ თვემდე ასაკში ბავშვს დღის განმავლობაში საშუალოდ 16-20 საათი უნდა ეძინოს, ექვსი თვის ბავშვს - 14,5 საათი, 12 თვის პატარას - 13,5 საათი. 2 წლის ბავშვისთვის ნორმად ითვლება დღე-ღამეში 12 საათი ძილი, 4 წლის ასაკისთვის ნორმაა 11, 5 საათი. 6 წლის ბავშვს საშუალოდ 9,5 საათი უნდა ეძინოს, ხოლო 12 წლის ასაკიდან ნორმად ითვლება 8,5 საათიანი ძილი. როდესაც ვიცით, რომ ექვსი თვის ბავშვს დღეში 14, 5 საათი უნდა ეძინოს, ღამით 8 საათიანი მშვიდი ძილისთვის აუცილებელია, რომ მას დღეში 6,5 საათამდე ეძინოს. თუ ჩვილს საშუალებას მისცემთ დღისით 9 საათის განმავლობაში ეძინოს, ღამით ის 8 საათს ძილს აღარ დაუთმობს. სწორედ ამიტომ, ბავშვის გამოღვიძებას ნუ შეუშინდებით.

5. მოაწესრიგეთ კვების რეჟიმი

ჩვილი პირველი თვის განმავლობაში ღამით 1-2-ჯერ იკვებება, ​3-6- თვის ასაკის ბავშვს ღამით ერთჯერადად გამოკვებაც დააკმაყოფილებს. ექვსი თვის ასაკიდან ჩვილს ღამით კვება არ სჭირდება. ბავშვს ღამის განმავლობაში შესაძლოა ხელით ტარება, რწევა, სიმღერის მოსმენა და სხვა სახის გასართობი მოუნდეს. შესაძლებელია, მისი მოთხოვნები უფრო გახშირდეს და გაიზარდოს იმის მიხედვით, რამდენად კმაყოფილდება მისი მოთხოვნები. თუ თქვენ მიგაჩნიათ, რომ ღამის საათებში ბავშვის რწევა, ხელით ტარება და პარალელურ რეჟიმში სიმღერა ნორმალურია, როდესაც დილით სამსახურში უნდა წახვიდეთ, შეგიძლიათ ასე მოიქცეთ. ამასთან გახსოვდეთ, რომ თუ ასე მოიქცევით, ბავშვის ჯანსაღ ძილს უნდა დაემშვიდობოთ. გირჩევთ, გართობისა და თამაშის წესები ერთხელ და სამუდამოდ მკაცრად განსაზღვროთ. ბავშვი საღამოს მსუბუქად გამოკვებეთ. მომდევნო კვებაზე (იგულისხმება ძილის წინ კვება) ის კარგად დაანაყრეთ. როდესაც ბავშვი გამოიღვიძებს და ტირის, აუცილებელი არ არის, რომ მაშინვე საკვები შესთავაზოთ. ტირილს შიმშილის გარდა ბევრი სხვა მიზეზი აქვს. ჭარბი კვება ტკივილისა და ტირილის გამომწვევი ერთ-ერთი მთავარი მიზეზია.

6. დღე სასიამოვნოდ გაატარეთ

აქტიური ცხოვრებით იცხოვრეთ,​ ისეირნეთ, სუფთა ჰაერზე იძინეთ, ბავშვს აქტიური თამაშისა და სამყაროს შემეცნების შესაძლებლობა მიეცით. ფიზიკური დატვირთვა, რომელიც ექსტრემალური არ არის, ბავშვის ძილს ძალიან რგებს. საღამოს საათებში ბავშვი ემოციურად არ უნდა დაიტვირთოს. მშვიდი თამაშები, კეთილი ზღაპრების კითხვა, დედის სასიამოვნო სიმღერა - რა შეიძლება იყოს უფრო უკეთესი ღამის ძილისთვის მოსამზადებლად?!

7. საძინებელში ჰაერის ტემპერატურა დაარეგულირეთ

სუფთა, გრილი ჰაერი ძილისთვის აუცილებლობას წარმოადგენს. ოთახის განიავება, სველი წესით დალაგება, ჰაერის დამატენიანებლების გამოყენება, ტემპერატურის შემოწმება - ეს ყოველივე ბავშვის ჯანსაღი ძილის ხელშემწყობი ფაქტორებია. თუ ბავშვს იმავე ოთახში სძინავს, სადაც მთელ დღეს ატარებს, ტემპერატურა 18-20 გრადუსი უნდა იყოს. თუ პატარას ცალკე საძინებელი აქვს, ტემპერატურა 16-18 გრადუსამდე უნდა მერყეობდეს. ჰაერის ტენიანობა 50-70 %-ს უნდა უტოლდებოდეს.

8. ბანაობა ბავშვს კარგად ჩაძინებაში დაეხმარება

საღამოს საათებში ​ბანაობა პატარას ფიზიკურადაც დაღლის და მადასაც გაუძლიერებს. გემრიელად დანაყრების შემდეგ კი მას სასიამოვნოდ ჩაეძინება. ბანაობამდე გიმნასტიკა ან მასაჟი, ხოლო ბანაობის შემდეგ თბილი ტანსაცმელი ბანაობის ეფექტს კიდევ უფრო აძლიერებს.

9. საწოლი სათანადოდ მოამზადეთ

ორ წლამდე ასაკის ბავშვებთან ბალიში არ დაგჭირდებათ. ორი წლის შემდეგ ბალიშის გამოყენება მისაღებია. შეარჩიეთ ნატურალური ქსოვილის თეთრეული. თეთრეულის გარეცხვის დროს გამოიყენეთ სპეციალურად ბავშვისთვის განკუთვნილი სარეცხი საშუალებები.

10. გამოიყენეთ ხარისხიანი საბავშვო საფენები

ერთჯერადი საბავშვო საფენები ერთ-ერთი ყველაზე ეფექტიანი გამოგონებაა. მისი დახმარებით ბავშვისა და მისი გარშემომყოფების ძილის ხარისხი მნიშვნელოვნად უმჯობესდება. ხარისხიანი საბავშვო საფენის გამოყენება ​10 ოქროს წესს შორის ყველაზე მარტივად შესრულებადია. საბავშვო საფენი აუცილებლად მოსახერხებელი, საიმედო, ეფექტიანი და უსაფრთხო უნდა იყოს.

​წყარო

არ დაგავიწყდეთ !!!

დაემატეთ ჯგუფში საბავშვო რეცეპტები

ბავშვის მოვლის 5 კანონი ევგენი კომაროვსკისგან, რომელიც ბებიებს ნაკლებად მოსწონთ
​ბებიები და დედები ბავშვის აღზრდის საკითხებს განსხვავებულად უდგებიან. მათ პატარების მოვლის თავისებური მეთოდები აქვთ. ბებიები დედებს ხშირად აკრიტიკებენ, როდესაც ხედავენ, რომ ისინი თანამედროვე პედიატრებ...

შეიძლება დაინტერესდეთ

​რას იწვევს D ვიტამინის ნაკლებობა, ან პირიქით სიჭარბე? - ექიმის რჩევები მშობლებს, რომელთა შვილებსაც ეს პრობლემა აწუხებთ

​რას იწვევს D ვიტამინის ნაკლებობა, ან პირიქით სიჭარბე? - ექიმის რჩევები მშობლებს, რომელთა შვილებსაც ეს პრობლემა აწუხებთ

რას იწვევს D ვიტამინის ნაკლებობა, ან პირიქით სიჭარბე? - რჩევები მშობლებს, რომელთა შვილებსაც ეს პრობლემა აწუხებთ. ​MomsEdu.ge-ს ესაუბრა ექიმი-პედიატრი, რადიოლოგი ნანა საპანაძე.

- ქალბატონო ნანა, რას უზრუნველყოფს ბავშვის ორგანიზმში D ვიტამინი?

​- თავდაპირველად განვიხილოთ, რას წარმოადგენს D ვიტამინი. ვიტამინი D ერთდროულად წარმოადგენს ჰორმონს და ცხიმში ხსნად ვიტამინს. „მზის ვიტამინი“ 1963 წელს გამოყოფილ იქნა თევზის ქონიდან.

​არჩევენ ვიტამინ D-ს ორ აქტიურ ფორმას. ვიტამინ D2 მცენარეული წარმოშობის სინთეზური ვიტამინი, რომელიც წარმოიქმნება ზოგიერთ საფუარა სოკოზე ულტრაიისფერი სხივების ზემოქმედების შედეგად, მისი პროვიტამინია ერგოსტერონი. ვიტამინ D2-ით ამდიდრებენ საკვებს და ბიოლოგიურად აქტიურ დანამატებს. ვიტამინი D3 (მეორე სახელი „ნატურალური“) გვხვდება ცხოველური წარმოშობის საკვებში, ადამიანის ორგანიზმისთვის იგი უფრო ოპტიმალურად ითვლება. ეს ფორმები თირკმელებსა და ღვიძლში გარდაიქმნება ჰორმონ კალციტრიოლად, იგი ვიტამინ D-ს აქტიურ ფორმად, რომელიც მოქმედებს კუნთების, თირკმელების, ნაწლავების უჯრედებზე. ნაწლავებში იგი ხელს უწყობს კალციუმის გადამტანი ცილის წარმოქმნას, ხოლო კუნთებსა და თირკმელებში - თავისუფალი კალციუმის უკუშეწოვას.

​რაციონში D ვიტამინის ნაკლებობა, მზეზე ბავშვის არასაკმარისად ყოფნასთან ერთად, ჩვილ და ადრეული ასაკის ბავშვებში იწვევს კალციუმისა და ფოსფორის ცვლის მოშლას, რის შედეგადაც ირღვევა ძვლოვანი ქსოვილის წარმოქმნა და მინერალიზაცია. ამ დაავადებას ბავშვებში რაქიტი, მოზრდილებში კი ოსტეომალაცია (ძვლების დარბილება) ეწოდება.

​- როგორ ვლინდება რაქიტი, ანუ როგორ უნდა მიხვდეს მშობელი, რომ ბავშვს D ვიტამინის ნაკლებობა აქვს?

​- ძირითადად, რაქიტი ბავშვის სიცოცხლის პირველ და მეორე თვეზევე იჩენს თავს, ხოლო სრულად დაავადება 4–დან 6 თვემდე ასაკში ვლინდება. რაქიტის გამოვლენის პირველი ნიშნებია:

  • ​ჭირვეულობა, ხშირი ტირილი, ბავშვი შეიძლება იყოს, როგორც აგზნებული, ისე მივარდნილი;
  • უძილობა, ფრთხილი ძილი, კრთომები (ძილშიც და სიფხიზლეშიც);
  • ცუდი მადა;
  • ოფლიანობის მომატება, განსაკუთრებით კეფის არეში. ბალიშზე ოფლიანი კეფის ხშირი ხახუნის გამო, ამ არეში გამელოტება ვითარდება, ე.წ. კეფის სიქაჩლე.
  • ძვლების არასაკმარისი მინერალიზაციის გამო ყიფლიბანდის დროული დახურვა არ ხდება, ყიფლიბანდი დიდი ზომისაა, რბილდება დიდი ყიფლიბანდის კიდეები, ასევე კეფის ძვალი( ამას კრანიოტაბესი ეწოდება).

​თუ დეფიციტი გაგრძელდა, შემდგომში დაავადება კიდევ უფრო შეიძლება გაღრმავდეს და გამოვლინდეს.

  • თავის დეფორმაცია: კეფის გაბრტყელება, დიდი ყიფლიბანდის გვიანი დახურვა, გამოკვეთილი შუბლის ბორცვები, კვადრატული ფორმის თავი.
  • კბილების გვიანი ამოსვლა.
  • გულმკერდის დეფორმაცია: მკერდის ძვალთან ნეკნების ბოლოების შემსხვილება - „რაქიტული კრიალოსანი“, ლავიწების დეფორმაცია, მკერდის ძვლის დეფორმაცია - ჩაზნექილი ან გამოზნექილი მკერდი, „მეწაღის გულმკერდი“ ან „ქათმის გულმკერდი“.
  • კიდურების დეფორმაციები: ხელებზე სხივ-მაჯის სახსრის შემსხვილება - რაქიტული სამაჯურები. როდესაც ბავშვი სიარულს დაიწყებს, ფეხებზე გარეთ გაზნექილი O-ს მაგვარი, ან მუხლის არეში შიგნით შედრეკილი და ერთმანეთთან მიახლოებული X-ს მაგვარი ფეხები.
  • კუნთთა ტონუსის დაქვეითება: დიდი ბაყაყისებური მუცელი, ხოხვისა და სიარულის დაგვიანება, იხვისებური სიარული.
  •  ყაბზობა და ფაღარათი.

​რაქიტის დიაგნოზს პედიატრი სვამს გასინჯვისას, მაგრამ ზოგჯერ დამატებითი კვლევების ჩატარებაა საჭირო. ძალიან მნიშვნელოვანია, რომ დედებმა დაავადების ზემოთ ჩამოთვლილი პირველი ნიშნების გამოვლენისთანავე მიმართონ პედიატრს.

​- რა რჩევებს მისცემდით მშობლებს მანამ, სანამ ექიმს მიმართავდნენ და როდის უნდა მივმართოთ ექიმს?

​- ძალიან მნიშვნელოვანია რაქიტის პროფილაქტიკა, რადგან ასე თავიდან ავიცილებთ ყველა გართულებასა და ნარჩენ მოვლენას, რაც ამ დაავადებას სდევს თან. რაქიტის პროფილაქტიკა გულისხმობს ბავშვის მოვლისა და კვების რეჟიმის სწორ ორგანიზებას. უმჯობესია, ბავშვი იკვებებოდეს ძუძუთი, მაგრამ თუ ბავშვი გარკვეული მიზეზებით ხელოვნურ კვებაზეა, აუცილებლად უნდა იღებდეს ადაპტირებულ ნარევს, (ასაკის შესაბამის ფორმულას), დროულად უნდა მიეცეს დამატებითი საკვები, ყოველდღიურად უნდა ასეირნებდნენ სუფთა ჰაერზე, უტარებდნენ გამაკაჟებელ პროცედურებს, ვარჯიშებს ასაკის შესაბამისად. მნიშვნელოვანია, ბავშვმა მიიღოს საპროფილაქტიკოდ ვიტამინი D, ხოლო მედიკამენტის დოზა, მიღების წესი და ხანგრძლივობა უნდა განსაზღვროს პედიატრმა.

​რაქიტის ნიშნების შემჩნევისთანავე დედამ უნდა მიმართოს პედიატრს, არ შეიძლება რაქიტის მკურნალობა ექიმის კონსულტაციის გარეშე.

​ორიოდე სიტყვით შევჩერდები ისეთ გართულებაზე, როგორიცაა D ჰიპერვიტამინოზი.

​ზოგჯერ დედებს აქვთ ინფორმაცია D ვიტამინის ნაკლებობის შედეგად გამოწვეული რაქიტის შესახებ და ცდილობენ, პატარას მიაღებინონ აღნიშნული ვიტამინი, ხშირად ექიმის დანიშნულების გარეშეც. ასეთ შემთხვევაში დედამ ადვილი შესაძლებელია, ვერ განსაზღვროს ოპტიმალური დოზა მისი პატარასთვის, დაეყრდნოს მხოლოდ ანოტაციაში მითითებულ ინფორმაციას და ბავშვმა მიიღოს მედიკამენტის ჭარბი დოზა, განვითარდეს D ჰიპერვიტამინოზი. ამ ვიტამინის ზედმეტი დოზები აზიანებს ენდოკრინულ, კერძოდ ფარისებრ, ფარისებრახლო და მკერდუკანა ჯირკვლებს. კალციუმი ლაგდება ყველა ორგანოში და არღვევს მათ ფუნქციას. D ჰიპერვიტამინოზის შორეული შედეგებია თირკმელების ფუნქციის დარღვევა (კალციუმის ჩალაგების გამო) მკერდუკანა (თიმუსის) და პარათირეოიდული ჯირკვლების ფუნქციის დარღვევა, იმუნიტეტის დაქვეითება, შემდგომში მეორადი ბაქტერიული ინფექციების (პნევმონიის, პიელონეფრიტი) განვითარებით.

​თუ პატარას დედის მიერ ანოტაციით შერჩეული დოზით, ვიტამინ D-ს მიღების პროცესში გამოუვლინდება მადის დაქვეითება, შესაძლებელია, სრულ უმადობამდე, პირღებინება, წყურვილი, ძილიანობა, მოდუნება, დეფეკაციის დარღვევები - დიარეისა და ყაბზობის მონაცვლეობით, მშობელმა დაუყოვნებლივ უნდა მიმართოს პედიატრს შესაბამისი კვლევისა და საჭირო მკურნალობისთვის.

​ესაუბრა მარიამ ჩოქური
წაიკითხეთ სრულად