Baby Bag

„სადღაც სამ კვირაში მე დავინახე ძალიან დიდი შედეგი,“ - ნუკი კოშკელიშვილის რჩევები მეტყველების შეფერხების მქონე ბავშვების მშობლებს

„სადღაც სამ კვირაში მე დავინახე ძალიან დიდი შედეგი,“ - ნუკი კოშკელიშვილის რჩევები მეტყველების შეფერხების მქონე ბავშვების მშობლებს

​​ნუკი კოშკელიშვილმა მშობლებს ის მიდგომები, მეთოდები და თამაშები გააცნო, რომელთაც შვილის მეტყველების განვითარებისთვის აქტიურად და წარმატებით იყენებს:

„თამაში არის ყველაზე მნიშვნელოვანი ბავშვებში. მათ უნდა განავითარონ ფანტაზია. არიან ბავშვები, ვინც არ იცის თამაში. მე თავიდან ბოლომდე ვარ ამაში ჩართული. მე ვთვლი, რომ საგანგაშო არასდროს არაფერი არ არის. სამეცადინო ყოველთვის არის. ბავშვი შეიძლება არ გაჩვენებდეს იმას, რომ რაღაც ისწავლა, მაგრამ რაღაც მომენტში აუცილებლად დაინახავთ, რომ ძალიან ბევრი ისწავლა. ძალიან მნიშვნელოვანია, რომ პირველ რიგში, ყურადღება ვასწავლოთ, რომ დაგიჯდეს. ვთქვათ, 2-3 წლის ბავშვი 15 წუთით რომ დაგიჯდეს და იჯდეს შენთან ერთად, ეს უკვე კარგია. მეორე, რაც ძალიან მნიშვნელოვანია, არის ერთი საქმიანობიდან მეორეზე გადასვლა. ბავშვს არ ამოაწურინოთ ერთი საქმიანობა, თორემ მერე ინტერესი ეკარგება.“

ნუკი კოშკელიშვილის თქმით, მნიშვნელოვანია, რომ ბავშვს ხშირად გაუმეოროთ კონკრეტული სიტყვები:

​აუცილებლად უნდა უთხრათ ბავშვს სიტყვები. ვთქვათ, უნდა, რომ გითხრათ წყალი. თქვენ აუცილებლად უთხარით: წყალი? წყალი, წყალი! ეს იმიტომ, რომ ხედავდეს შენი პირი როგორ მოძრაობს. არ დააბნიოთ ბავშვი. როდესაც ფერებს ასწავლით, ორი ერთნაირი ნივთი უნდა იყოს, მწვანე და ყვითელი, რომ ბავშვი მიხვდეს, განსხვავებული არის ფერი და არა ნივთი. არ არის საჭირო, რომ გქონდეთ ბევრი ფული, რომელსაც მაღაზიაში დახარჯავთ. ამ ყველაფრის გაკეთება თავადაც შეგიძლიათ. შეგიძლიათ იპოვოთ ჩვეულებრივი ფურცლები, გააფერადოთ ყვითლად, ერთნაირ ზომაზე დაჭრათ.“

ნუკი კოშკელიშვილმა აღნიშნა, რომ აუცილებელია ბავშვმა თამაშით განავითაროს მოტორიკა:

„მოტორიკაა აუცილებლად გასავითარებელი. ეს ყველაფერი თამაშ-თამაშში უნდა ხდებოდეს. ჩვენ მთავარია ჩავუყაროთ ბავშვს საფუძველი სკოლაში წასასვლელად. როდესაც მეცადინეობთ ბავშვთან ეს არის წესი: 80 % მარტივი, 20 % რთული, რომ არ გადააჭარბოთ. ბავშვმა უნდა იცოდეს სხეულის ნაწილები: ენა, ტუჩები. ბავშვებმა უნდა ააწყონ რაღაცები. ეს არის ძალიან მნიშვნელოვანი, რომ არამხოლოდ მოტორიკა განუვითარდეს, არამედ ისწავლოს, სად არის თვალი, ცხვირი. თუ გაქვთ რაიმე სათამაშო, მოაძრეთ ცხვირი, აბა სად არის ცხვირი? არ დაგავიწყდეთ, რომ როდესაც ბავშვი რაღაცას სწორად აკეთებს, ის აუცილებლად უნდა დასაჩუქრდეს. ბავშვი უნდა დასაჩუქრდეს ემოციით და არა სათამაშოთი.“

„სადღაც სამ კვირაში მე დავინახე ძალიან დიდი შედეგი. ჩემი შვილი უბრალოდ კიოდა, იმიტომ, რომ ვერ მაგებინებდა. ჩვენ გვქონდა ამობეჭდილი ფოტოები, სადაც იყო აბაზანის ფოტო, პარკის ფოტო, წყლის ფოტო. მე ვეკითხებოდი: რა გინდა? ის იღებდა ფოტოს და მაჩვენებდა. ჩვენ ვიმეცადინეთ. ვაჩვენებდი ფოტოებს: ეს არის მამა, საჭმელი, პიცა. მერე ეს ფოტოები წავართვი. მ​ან უკვე იცის სიტყვის მნიშვნელობა და უწევს, რომ დაგელაპარაკოს,“ - აღნიშნულ საკითხებზე ნუკი კოშკელიშვილმა ტელეკომპანია „იმედის“ გადაცემაში „იმედის დღე“ ისაუბრა.

წყარო: ​„იმედის დღე“

არ დაგავიწყდეთ !!!

Momsedu.ge-მ თქვენთვის, ქალებისთვის შექმნა ახალი სივრცე, სადაც ყველაზე მცოდნე დედები იყრიან თავს. ჯგუფის დასახელებაც სწორედ ასეა - „მცოდნე დედების ჯგუფი“, რომლის საშუალებით დედები ერთმანეთს საკუთარ გამოცდილებას გაუზიარებენ. (ჯგუფში გასაწევრიანებლად ნახეთ ბმული - „მცოდნე დედების ჯგუფი“)

თუ ბავშვი ლაპარაკს გვიან იწყებს...
მეტყველების შეფერხება ბავშვებში - რა ხდება როცა ბავშვი ლაპარაკს გვიან იწყებს. მოისმინეთ სპეციალისტების რეკომენდაციები 

შეიძლება დაინტერესდეთ

​რა იწვევს სმენის დარღვევას ბავშვებში და რას უნდა მივაქციოთ ყურადღება? - თემაზე ოტორინოლარინგოლოგი შორენა წიკლაური საუბრობს

​რა იწვევს სმენის დარღვევას ბავშვებში და რას უნდა მივაქციოთ ყურადღება? - თემაზე ოტორინოლარინგოლოგი შორენა წიკლაური საუბრობს

რა იწვევს სმენის დარღვევას ბავშვებში და რას უნდა მივაქციოთ ყურადღება? - ამ და სხვა საკითხებზე ​MomsEdu.ge-ს ესაუბრა ოტორინოლარინგოლოგი შორენა წიკლაური.

- რა იწვევს სმენის დარღვევას ბავშვებში? (მიზეზებსა და რისკფაქტორებზე რომ ვისაუბროთ)

- ბავშვთა ასაკში სმენის დაქვეითება შესაძლებელია იყოს თანდაყოლილი ან შეძენილი. თანდაყოლილი ძირითადად ვითარდება მაშინ, როდესაც დედა ორსულობის დროს იღებს რაიმე მედიკამენტს, გადაიტანს ინფექციურ დაავადებას ან უშუალოდ მუცლადყოფნის პერიოდში მოხდება ნაყოფის დაინფიცირება, რაც იწვევს ნაყოფის სმენის ანალიზატორის განვითარების დარღვევას. ასეთ დროს, შესაძლოა ბავშვი დაიბადოს თანდაყოლილი სმენის დაქვეითებით ან სრული სიყრუით.

შეძენილი სმენის დაქვეითების შემთხვევაში, სმენის დაკარგვა ხდება დაბადების შემდეგ. სმენის დაქვეითება სრულ დაკარგვამდე შესაძლებელია იყოს მწვავე და ქრონიკული. ასევე შექცევადი ან შეუქცევადი. სმენის მწვავე, შექცევადი დაქვეითების დროს ძირითადი მიზეზებია - ყურში უცხო სხეული, გოგირდის საცობი, ცხვირ-ხახაში მიმდინარე ანთებითი პროცესი. სმენის ქორნიკული დაქვეითების ხშირი მიზეზია - ცხვირხახის ადენოიდების ჰიპერპლაზია ან მაღალი ალერგიული ფონი (ცხვირ-ხახაში შეშუპება), რის შედეგად შესაძლოა განვითარდეს სითხის დაგროვება შუა ყურში და გამოიწვიოს ქრონიკული ექსუდაციური ოტიტი. ზემოთ ჩამოთვლილი მიზეზებით სმენის დაქვეითება როგორც წელი ექვემდებარება მკურნალობას და შესაძლებელია სრული განკურნება.

გარდა ზემოთხსენებული მიზეზებისა, სმენის დაქვეითება შესაძლებელია იყოს გამოწვეული ყურის ან თავის ტრავმით, მორეციდივე შუაყურის ანთებებით, ინფექციური დაავადებებით. სმენის დაქვეითებისას შეფერხებულია ანბგერის გატარება სმენის ნერვამდე (ამ დროს მკურნალობა მეტნაკლებად ეფექტურია) ან ხდება ნერვის მიერ ბგერის აღქმის დარღვევა (სამწუხაროდ სმენის ნერვის დაზიანება პრაქტიკულად არ ინკურნება), არსებობს ასევევ შერეული შემთხვევებიც, როდესაც ორივე კომპონენტია ერთდროულად.

- რას უნდა მივაქციოთ ყურადღება, რათა არ გამოგვეპაროს პრობლემა?

- სმენა ერთერთი უმნიშვნელოვანესი ფაქტორია ბავშვის ნორმალური განვითარებისთვის. დაახლოებით 4 თვიდან ბავშვი უნდა რეაგირებდეს მშობლის ხმაზე, ხმაურზე, იხედებოდეს იმ მიმართულებით, საიდანაც მოდის ხმა. 1.5 წლიდან ბავშვი უკვე უნდა ცდილობდეს მარტივი სიტყვების წარმოთქმას. თუ აღნიშნული რეაგირებები და მეტყველების დაწყების შეფერხება გახანგრძლივებულია, მშობელმა ყურადღება უნდა მიაქციოს და შესაძლოა, იეჭვოს სმენის დაქვეითებაზე.

- როგორ შეიძლება ავიცილოთ თავიდან ეს პრობლემა?

- საქართველოში არსებობს ძალიან კარგი პროგრამა, რომლის ფარგლებშიც ხდება ყველა ახალშობილის შემოწმება სმენაზე. თუ ბავშვს აქვს თანდაყოლილი სმენის პრობლემა, ხდება დროული გამოვლენა და შესაბამისად, ჩარევაც დროულად მიმდინარეობს, აღნიშნული ეხმარება სმენადაქვეითებულ ბავშვს მაქსიმალურად ადაპტირდეს სოციუმთან.

პრობლემის თავიდან ასაცილებლად, ორსულობის პერიოდში, დედა უნდა ეცადოს რომ თავი დაიცვას სხვადასხვა ინფექციური დაავადებებისგან, თვითნებურად არ მიიღოს პრეპარატები, დროულად მოხდეს ახალშობილის სკრინინგი და ასევე, ძალიან მნიშვნელოვანია ბავშვის გეგმიური ვაქცინაცია. შუა ყურის მორეციდივე ინფექციების დროს დროულად უნდა მიმართოს ექიმს.

მშობლებს ვურჩევდი, რომ მოერიდონ ბავშვის თვითნებურად მკურნალობას. არსებობს ყურის დაავადებები, რომლის დროსაც გარკვეული პრეპარატების, მათ შორის ყურის წვეთების გამოყენება არ შეიძლება. შესაძლებელია, თვითნებური მკურნალობის დროს გამოიწვიოთ სმენის ნერვის დაზიანება. ხშირად, ყურის ტკივილის დროს ბავშვს ადებენ ცხელ მარილს, რაც დაუშვებელია. ასეთ დროს დიდია ალბათობა, რომ დაფის აპკი გასკდეს და შემდგომში გამოიწვიოს შუა ყურის ქრონიკული ანთება.

- რა შემთხვევებში უნდა მივმართოთ სპეციალისტს?

- მშობელს თუკი რაიმე ეჭვი გაუჩნდა ბავშვის სმენის დაქვეითებასთან დაკავშირებით, სასურველია, დროულად მიმართოს სპეციალისტს, რათა შესაბამისი მკურნალობით მივიღოთ მაქსიმალური შედეგი. სმენის დაქვეითება შესაძლოა მოხდეს, მანამ სანამ ბავშვი მეტყველებას დაიწყებს (თანდაყოლილი) ან როდესაც მეტყველება დაწყებული აქვს და შემდეგ გარკვეული მიზეზით ხდება დაქვეითება ან სრული დაკარგვა. როგორც უკვე აღვნიშნე, 4 თვიდან ბავშვი უნდა რეაგირებდეს ხმაზე, იყურებოდეს იმ მიმართულებით, საიდანაც ხმაური ესმის. თუკი ბავშვი უკვე ლაპარაკობს და მშობელმა შეამჩნია რომ საუბრისას ბავშვი სთხოვს რომ ნათქვამი გაუმეოროს, ან ახლოს მიდის ადამიანებთან საუბრის დროს, ან ტელევიზორს უსმენს ხმამაღლა... თუ ასეთი ქცევები ხშირად მეორდება, აუცილებლად მიმართეთ სპეციალისტს.

ყურადღება მიაქციეთ ცხვირით სუნთქვას, რადგან ყურის პრობლემები ხშირად მოდის ცხვირით სუნთქვის გაძნელებიდან. თუ ბავშვს გაუჭირდა ცხვირით სუნთქვა და ეს დიდხანს გრძელდება, დროულად გაიარეთ კონსულტაცია ექიმთან.

ცალკე უნდა გამოვყოთ მოზარდებში ყურსასმენების გადამეტებული მოხმარება. ხანგრძლივად ხმამაღლა მუსიკის მოსმენა, მითუმეტეს თუ ყურსასმენი მხოლოდ ერთ ყურზეა ან/და ღამით იძინებს ყურსასმენებით, დამაზიანებლად მოქმედებს სმენის ნერვზე და იწვევს სმენის შეუქცევად დაქვეითებას.

ესაურა მარიამ ჩოქური 

წაიკითხეთ სრულად