როგორ უნდა მივხვდეთ, რომ ბავშვს მოშარდვასთან დაკავშირებული პრობლემები აქვს, რა იწვევს და როგორ ხდება მკურნალობა? - ამ და სხვა საკითხებზე MomsEdu.ge-ს ესაუბრა პედიატრი, ბავშვთა ნეფროლოგი, ქეთევან ქვათაძე.
- ქალბატონო ქეთევან, რა არის საშარდე გზების ინფექცია და როგორ უნდა მივხვდეთ, როდესაც შვილს ეს პრობლემა აქვს?
- ბავშვებში, საშარდე გზების ინფექცია ერთ-ერთი ყველაზე გავრცელებული ბაქტერიული ინფექციაა.
ჩვეულებრივ, შარდი სტერილურია და მასში ბაქტერიები არ არის, ისინი კანის ზედაპირზე ცხოვრობენ. მათი უდიდესი ნაწილი სწორი ნაწლავის არეში და განავალშია მოთავსებული. ზოგჯერ შეიძლება, ბაქტერია შარდსადენიდან შარდის ბუშტში ავიდეს. თუ არ მოხდა ორგანიზმის მიერ მოშორება, ბატერია გამრავლდება და გამოიწვევს ინფექციას.
არსებობს ორი ტიპის საშარდე გზების ინფექცია: შარდის ბუშტის და თირკმლის. როდესაც ინფექცია შარდის ბუშტშია (ცისტიტი) შეიძლება გამოიწვიოს ტკივილი. თუ ბაქტერიები შარდის ბუშტიდან შარდსაწვეთის გავლით აღწევენ თირკმელში, ინფიცირდება და იწვევს თირკმლის ანთებას (პიელონეფრიტი). პიელონეფრიტმა თირკმლის პარენქიმის დაზიანება, ჰიპერტენზია და თირკმლის ქრონიკული უკმარისობა შეიძლება გამოიწვიოს. განსაკუთრებით 2 წლამდე ასაკის ბავშვებში, კლინიკური მიმდინარეობის თვალსაზრისით, პიელონეფრიტის და ცისტიტის დიფერენცირება რთულია.
სიმპტომები დამოკიდებულია ბავშვის ასაკზე და მეტყველების უნარზე.
2 წლამდე ასაკის ბავშვებს და ბავშვებს, რომლებიც არ ლაპარაკობენ შეიძლება ჰქონდეთ: ცხელება, გაღიზიანებადობა და კვებასთან დაკავშირებული პრობლემები. დაავადება ზოგჯერ მხოლოდ ცხელებით მიმდინარეობს.
2 წელზე მეტი ასაკის ბავშვებს შეიძლება ჰქონდეთ: დიზურია (მტკივნეული შარდვა), მოშარდვასთან დაკავშირებული პრობლემები, როგორიც არის ხშირი შარდვა, შარდის შეუკავებლობა, მოშარდვის იმპერატიული სურვილი, ტკივილი მუცლის ქვედა ნაწილის არეში ან უკანა მხარეს, ცხელება.
- რა იწვევს მოშარდვასთან დაკავშირებულ პრობლემებს ბავშვებში და როგორ მოვახდინოთ პრევენცია?
- მოშარდვასთან დაკავშირებული პრობლემების უხშირესი მიზეზი არის საშარდე გზების ინფექცია, შარდის ბუშტის დისფუნქცია, შარდ-კენჭოვანი დაავადება ან სხვა ანატომიური თანდაყოლილი დარღვევები.
მოშარდვასთან დაკავშირებული პრობლემა, ასევე გოგონებში, შესაძლოა დაკავშირებული იყოს ლაბიების ადჰეზიასთან (მცირე სასირცხო ბაგეების შეხორცებასთან), ვაჟებში - ფიმოზთან.
ჩამოთვლილი სიმპტომების გამოვლენისთანავე მშობელმა უნდა მიმართოს ექიმს.
პრაქტიკულად ჯანმრთელ ბავშვებში, რომელთაც არ აქვთ საშარდე გზების რომელიმე ანატომიური პათოლოგია, საშარდე გზების ინფექციის განვითარების სხვა მაპროვოცირებელი ფაქტორებიც არსებობს:
ყველაზე ხშირი მიზეზია ნაწლავ-ბუშტის დისფუნქცია. თუ ბავშვს აქვს ყაბზობა (მკვირვი კონსისტენციის განავალი), მას შესაძლოა ხშირად განუვითარდეს საშარდე გზების ინფექცია.
საშარდე გზების ინფექციის ერთ-ერთი ხელშემწყობი ფაქტორია პარაზიტული ინფექცია- ჰელმინთები.
პრევენცია გულისხმობს ჰიგიენური პირობების დაცვას. გოგონების დაბანვის ან გასუფთავების დროს ხელის მიმართულება უნდა იყოს წინიდან უკან. დასაბანი საპონი-რბილი და ნაკლებად აქაფებადი.
კველევებით დადგენილია, რომ ბიჭებს რომელთაც აქვთ გაკეთებული წინადაცვეთა საშარდე გზების ინფექციის განვითარების ნაკლები რისკი აქვთ.
- როგორ მკურნალობენ საშარდე გზების ინფექციას?
- საშარდე გზების ინფექციის დიაგნოსტირება ხდება ექიმის რეკომენდაციით გაცემულ ლაბორატორიულ კვლევებზე დაყრდნობით, შარდის საერთო ანალიზით (ჩხირ ტესტი, მიკროსკოპია) და შარდის ბაქტერიოლოგიური გამოკვლევით. შარდის ბაქტერიოლოგიური გამოკვლევა არის ოქროს სტანდარტი დიაგნოზის დასადასტურებლად.
ამასთან ერთად ინდივიდუალურად ტარდება სხვა დამატებითი კვლევებიც.
აუცილებელია გამოვლინდეს გამომწვევი ბაქტერია და ინფექციის გამომწვევი, მაპროვოცირებელი მიზეზი. მკურნალობა ტარდება ანტიბიოტიკით. პირველი რიგის მედიკამენტი, მესამე გენერაციის ცეფალოსპორინია მოწოდებული. მკურნალობის შემდეგ რეკომენდებულია სპეციალური რენტგენოლოგიური კვლევის ჩატარება - მიქციური ცისტოგრაფია. კვლევით დგინდება პაციენტს აქვს თუ არა შარდის ბუშტ-შარდსაწვეთის რეფლუქსი (შარდის უკუდინება ქვემო საშარდე სისტემიდან ზემო საშარდე სისტემაში), რაც თავის მხრივ სპეციალურ მკურნალობას და მეთვალყურეობას საჭიროებს.
- რამდენად საფრთხის შემცველია ზღვა, აუზი, ფეხშიშველი სიარული ან სხვა გარემო ფაქტორი ამ მხრივ?
- ზღვა და აუზი ან სხვა ტიპის საცურაო დაწესებულებები ინფექციის განვითარების პროვოცირებას არ ახდენს.
ასევე, ცივი წყალი ან ცივ გარემოში ყოფნა, ფეხშიშველი სიარული საშარდე გზების ინფექციას არ იწვევს. ასეთ დროს, შესაძლოა გამოვლინდეს სიმპტომი, როგორიც არის ხშირი შარდვა, რაც რამდენიმე წუთში ან საათში მკურნალობის გარეშე გაივლის.
ესაუბრა მარიამ ჩოქური
გააზიარეთ პოსტი
არ დაგავიწყდეთ !!!
Momsedu.ge-მ თქვენთვის, ქალებისთვის შექმნა ახალი სივრცე, სადაც ყველაზე მცოდნე დედები იყრიან თავს. ჯგუფის დასახელებაც სწორედ ასეა - „მცოდნე დედების ჯგუფი“, რომლის საშუალებით დედები ერთმანეთს საკუთარ გამოცდილებას გაუზიარებენ. (ჯგუფში გასაწევრიანებლად ნახეთ ბმული - „მცოდნე დედების ჯგუფი“)
„საიდან მოდის რთული ქცევა? როდესაც მარწუხებშია ბავშვი, მან სადღაც უნდა გამოუშვას თავისი ენერგია,“ - ფსიქოლოგი ნინო ბუაძე
ფსიქოლოგი ნინო ბუაძე ბავშვის რთული ქცევის გამომწვევ მიზეზებზე საუბრობს და აღნიშნავს, რომ რთულ ქცევას რამდენიმე სხვადასხვა მიზეზი აქვს:
„მინდა შევეხო რთულ ქცევას, რაზეც ხშირად ვსაუბრობთ. ბავშვის ქცევა, რა თქმა უნდა, პირდაპირ კავშირშია აღზრდასთან. როდესაც მარწუხებშია ბავშვი, მან სადღაც უნდა გამოუშვას თავისი ენერგია. განსაკუთრებით კარგად ჩანს ეს, როდესაც ბავშვს ოთხი წელი მკაცრი პედაგოგი ჰყავს, შემდეგ გადადის მეხუთე კლასში და იქ სხვადასხვა მასწავლებელი შემოდის, ზოგი მკაცრია, ზოგი ნაკლებად, აქ უკვე ბავშვი გამოუშვებს იმ დაგროვილ ენერგიას, რომელიც კარგად ეჭირა პედაგოგს. რის ფასად და როგორ ეჭირა, ეს უკვე სხვა საკითხია. ხშირ შემთხვევაში ეს დაგროვილი ენერგია არის დესტრუქციული, აგრესიული, ამას ასაკობრივი კრიზისებიც მოჰყვება. საიდან მოდის ე.წ. რთული ქცევა? ერთი მიზეზი არის დაგროვილი ენერგია, რომელსაც არ მიეცა შესაძლებლობა სადღაც რეალიზებულიყო, მეორე - დასწავლა, ვიღაც იქცევა ასე და მეც ასე უნდა მოვიქცე. რთული ქცევა, შესაძლოა, ოჯახშიც იყოს დასწავლილი, მაგ. ბილწსიტყვაობა. ამით ბავშვი იქცევს ყურადღებას. ყურადღება ძალიან მნიშვნელოვანია. ადამიანის იგნორი იმდენად მტკივნეულია, რომ ადამიანი ყველაფერს აკეთებს იმისთვის, რომ ყურადღება დაიბრუნოს.“
ნინო ბუაძის თქმით, ქცევა კონტექსტის მიხედვით, შესაძლოა რთულიც იყოს და ტიპიურიც:
„რთული ქცევა, შეიძლება, იყოს აბსოლუტურად ტიპიური ქცევა, უბრალოდ არ იყოს შესაბამის გარემოში. მაგ. ბავშვმა რომ გაკვეთილზე ტელეფონი ამოიღოს და მულტფილმს უყუროს, ესეც რთული ქცევაა. სხვა გარემოში ეს არ იქნებოდა რთული ქცევა. ყველა ქცევას, რომელსაც ბავშვი გვთავაზობს, გარკვეული წინაპირობა აქვს. ქცევა ეს არის შედეგი, რომელიც მივიღეთ. ამ შედეგს აქვს წინა ეტაპები. შესაძლოა, ქცევას ჰყავდეს მაპროვოცირებელი. ბავშვი რთულ ქცევას ავლენდეს იმ მაყურებელთან, რომელიც მისთვის მნიშვნელოვანია. შესაძლოა, ის არ იქცეოდეს რთულად დედასთან, მაგრამ ამას აკეთებდეს ბებიასთან. რთულ ქცევას აქვს სხვადასხვა მიზანი, შესაძლოა, ეს იყოს ყურადღება, სათამაშოს დაბრუნება და ა.შ. შესაძლოა, მიზეზი იყოს ისიც, რომ ბავშვმა არ იცის სხვა ალტერნატივა, თუ როგორ მოიქცეს. ის ამბობს ცუდ სიტყვებს და იბრუნებს სასურველ ნივთს, მაგრამ არ იცის ალტერნატივა, თუ როგორ დაიბრუნოს ნივთი სხვანაირად.“
ნინო ბუაძე ბავშვის ფიზიკური დასჯის ნეგატიურ ასპექტებს გამოყოფს და აცხადებს,რომ დასჯით ბავშვი ვერაფერს სწავლობს:
„როგორც წესი, რთულ ქცევას მოჰყვება ხოლმე დასჯა. რატომ არ უნდა დავსაჯოთ ბავშვი? რატომ არ ვცემთ ან წამოვარტყამთ ხოლმე ბავშვს? რატომ უნდა წამოვარტყა ბავშვს, როდესაც ცუდი სიტყვა მითხრა, ან თქვა სადღაც ისეთ გარემოში, სადაც მე შემრცხვა? შეიგინა, წამოვარტყი და ის იგივენაირად აღარ მოიქცევა, მაგრამ რატომ არ ვაკეთებ ამას? ის დაისწავლის ამ ქცევას და მის მიმართ ცუდ ქცევაზე მსგავსი პასუხი ექნება. როდესაც ბავშვს ვსჯი, წამოვარტყამ, მას ვაგრძნობინებ ჩემს უპირატესობას, ვამცირებ, მასში აგრესიას ვბადებ და მას სურვილი აქვს, როდესღაც სამაგიერო გადამიხადოს. ის ქცევაზე კი არ ფიქრობს, თუ რა დააშავა, იმ აგრესიაზეა ორიენტირებული, რომელიც მასში დაგროვდა.“
„ავტორიტარული სტილის მშობლები ხშირ შემთხვევაში ფიქრობენ, რომ ცემა გამართლებულია. ისინი ხშირად ამბობენ: „მართალი იყო დედა, რომ მცემდა და ისე მატარებდა მუსიკაზე, სხვანაირად მე ვერ ვისწავლიდი მუსიკას, ამიტომ მეც ასე უნდა მოვიქცე.“ ბავშვს ამ დროს ძალიან ბევრი აგრესია უგროვდება და მისგან გათავისუფლებას ცდილობს. აგრესიის ცნობილი ფოტო არსებობს, ხელმძღვანელი რომ ქვეშემრდომს ეჩხუბება, მეუღლე ბავშვს, ბავშვი ძაღლს. აგრესია არსად იკარგება, ის ერთი ადამიანიდან მეორეზე გადადის. ბავშვი ვერ იგებს, რა უნდა გააკეთოს. მან არ იცის, თუ არ შეიგინა, რა უნდა ქნას ამ დროს. ცემა და გამოხატული აგრესია იმ მომენტში მყისიერად შეწყვეტილი რთული ქცევაა და არა ის, რომ ბავშვმა ისწავლოს ალტერნატივა. ბავშვმა რომ მიუღებელი ქცევა განახორციელა, მშობელმა თუ არ იმსჯელა მასთან ერთად ამაზე, თუ მან ბავშვს არ მიაწოდა ქმედების სწორი ფორმა, ის ვერაფერს ისწავლის, გარდა იმისა, რომ მიიღებს შიშს. ერთადერთი რასაც ბავშვი სწავლობს არის ის, რომ როდესაც მას ვინმე ცუდად მოექცევა, მანაც უნდა დაარტყას,“ - აღნიშნავს ნინო ბუაძე.