Baby Bag

„​ბავშვები, რომლებსაც დასცინიან, ხშირად იტანჯებიან დეპრესიით, ხდებიან გარიყულები, იზოლირებულები და მარტოსულები“

„​ბავშვები, რომლებსაც დასცინიან, ხშირად იტანჯებიან დეპრესიით, ხდებიან გარიყულები, იზოლირებულები და მარტოსულები“

როგორ აისახება ბავშვის ფსიქიკასა და თვითშეფასებაზე დაცინვა, დაშინება, შევიწროვება?-  ამ და სხვა საკითხებზე ​MomsEdu.ge-ს ესაუბრა ფსიქოლოგი, ბავშვთა ადრეული განვითარების სპეციალისტი მარი ჯოხარიძე.

- როგორ აიახება ბავშვის ფსიქიკაზე დაცინვა და რა ზიანი შეიძლება მიაყენოს სამომავლოდ ამ გამოცდილებამ?

- დაცინვამ, დაშინებამ, შევიწროვებამ, რასაც ყველა უკვე ბულინგს ვეძახით, შესაძლოა ძალიან სერიოზულად იმოქმედოს ბავშვის ფსიქიკურ ჯანმრთელობაზე, ადამიანის კეთილდღეობაზე.

ჩვენ ყურადღება უნდა გამოვიჩინოთ არა მხოლოდ იმ ბავშვების მიმართ, რომლებსაც დასცინიან, ავიწროვებენ, აშინებენ, არამედ მჩაგვრელების მიმართაც, ვინაიდან დიდი რისკია იმისა, რომ მათი ანტისოციალური ქცევა, დროსთან ერთად, უფრო ინტენსიური გახდება, მოიმატებს აგრესიაც. ისინი, ჩაგრული ბავშვების მსგავსად, ხშირად იტანჯებიან დეპრესიით და შფოთვით. ასევე აღსანიშნავია, ბავშვები, რომლებიც დამკვირვებლების როლში არიან. არ აქვს მნიშვნელობა რომელ მხარეს იჭერენ, შფოთვის მიზეზი შესაძლოა შიში იყოს, მათაც არ დასცინონ, ან განცდა იმისა, რომ თანატოლის დახმარება უნდოდათ და ვერ მოახერხეს.

ბავშვები, რომლებსაც დასცინიან, ხშირად იტანჯებიან დეპრესიით, ხდებიან გარიყულები, იზოლირებულები და მარტოსულები. ეს ყველაფერი შეიძლება აისახოს არა მარტო დაბალ აკადემიურ მოსწრებაზე, არამედ მომავალში მეგობრებთან, პარტნიორებთან, სანდო და ჯანსაღი ურთიერთობის დამყარებაზე.

- როგორ აისახება თვითშეფასებაზე?

- თვითშეფასება დიდ გავლენას ახდენს ადამიანის კეთილდღეობაზე, ჯანსაღი ურთიერთობების ჩამოყალიბებაზე, ხოლო თვითშეფასების ჩამოყალიბებაზე უამრავი რამ ახდენს ზეგავლენას, მათ შორის ცხოვრების ისტორია, გამოცდილება, სოციალური გარემოებები და სხვების რეაქციები ჩვენზე. შესაბამისად, დაცინვა, დაშინება ცუდად აისახება მათ თვითშეფასებაზე. ბავშვს შეიძლება ეგონოს, რომ რადგან დასცინიან, რაღაც პრობლემა აქვს, ე.ი. არ არის საკმარისად კარგი.
მახსოვს, სკოლაში რამდენიმე ბავშვმა კომენტარი გამიკეთა სიმაღლესთან დაკავშირებით. ვერ ვიტყვი, რომ ინტენსიურად დამცინოდნენ ან მავიწროვებდნენ, ეს იყო რამდენიმე უწყინარი ხუმრობა ჩემს სიმაღლეზე, თუმცა აღარ მინდოდა სკოლაში სიარული, მეგობრების ნახვა, ვიგონებდი მიზეზებს, ოღონდ სახლიდან არ გავსულიყავი. როდესაც გარეთ მიწევდა გასვლა, მეწყებოდა შფოთვა, იმის გამო, რომ ვინმე კიდევ დამცინებდა. ბავშვები ძალიან მგრძნობიარეები არიან, ერთმა სიტყვამაც შეიძლება იმოქმედოს მათ თვითშეფასებაზე და ქცევაზე.
- რა რეკომენდაციას მისცემდით მშობლებს?
- როდესაც მშობელი, მასწავლებელი ან უბრალოდ მზრუნველი პირი შენიშნავს, რომ ბავშვი დაძაბული, შეშინებული, გაღიზიანებულია, თავს არიდებს გარეთ გასვლას ან ისეთ აქტივობებში ჩართვას, რაც ადრე სიამოვნებდა, იწყებს სხვების დაცინვას ან შეშინებას, უნდა დავიწყოთ მიზეზების გარკვევა.
არ უნდა მივცეთ პირდაპირი მითითებები და რჩევები. საუბრის დროს ბავშვს უნდა შევუქმნათ მშვიდი და უსაფრთხო გარემო, უნდა გავგრძნობინოთ, რომ მას არ განვსჯით. ბავშვებს ხშირად უჭირთ მათთვის მტკივნეულ თემაზე საუბარი, ამიტომ მოთმინება გვმართებს! როდესაც ის დაიწყებს ისტორიის მოყოლას, არასდროს არ შევაწყვეტინოთ, მოუსმინეთ ბოლომდე და ეცადე ყველაფერი გაიგოთ სიტუაციაზე. მიზეზების გარკვევის შემდეგ უნდა განისაზღვროს დამცავი სტრატეგიები, რაც მომავალში დაეხმაარება ბავშვს.
საჭიროა მშობლების და მასწავლებლების ჩართულობა. კონფლიქტის მოგვარების სტრატეგიები არის აუცილებელი უნარ-ჩვევები, რომლებიც ადრეული ასაკიდანვე უნდა ისწავლებოდეს, როგორც ოჯახში, ასევე სკოლაში. ბავშვებმა უნდა ისწავლონ ნებისმიერი საკითხის ჯანსაღად გადაწყვეტა, უნდა იცოდნენ საკუთარი უფლებები, ჰქონდეთ სხვის მიმართ თანაგრძნობის გამოხატვის უნარი. როგორც ყოველთვის, ახლაც ვიტყვი, რომ საუკეთესო სწავლების მეთოდი მაგალითის მიცემაა და ამ შემთხვევაში, მშობელმა ბავშვს უნდა მისცეს პოზიტიური მაგალითი.
მშობლებს, ბაღს, სკოლას ძალიან დიდი როლი აქვს. ერთობლივი და დროული ჩართულობით, ფსიქოლოგის რეკომენდაციების გათვალისწინებით, შეგვიძლია ბავშვებს შევუქმნათ ჯანსაღი გარემო, რათა მჩაგვრელი არ დარჩეს მჩაგვრელად და მსხვერპლი მსხვერპლად ცხოვრების ბოლომდე.
ესაუბრა მარიამ ჩოქური

არ დაგავიწყდეთ !!!

Momsedu.ge-მ თქვენთვის, ქალებისთვის შექმნა ახალი სივრცე, სადაც ყველაზე მცოდნე დედები იყრიან თავს. ჯგუფის დასახელებაც სწორედ ასეა - „მცოდნე დედების ჯგუფი“, რომლის საშუალებით დედები ერთმანეთს საკუთარ გამოცდილებას გაუზიარებენ. (ჯგუფში გასაწევრიანებლად ნახეთ ბმული - „მცოდნე დედ​ების ჯგუფი“)

შეიძლება დაინტერესდეთ

„დღევანდელი ცოდნა არის ძალიან ზედაპირული, ბევრი ინფორმაციით გაჯერებული, რომლის გადამუშავებასაც ბავშვები ვერ ახერხებენ,“- თამარ გაგოშიძე

„დღევანდელი ცოდნა არის ძალიან ზედაპირული, ბევრი ინფორმაციით გაჯერებული, რომლის გადამუშავებასაც ბავშვები ვერ ახერხებენ,“- თამარ გაგოშიძე

ნეიროფსიქოლოგმა თამარ გაგოშიძემ თანამედროვე განათლების სისტემის პრობლემების შესახებ ისაუბრა და აღნიშნა, რომ დღევანდელი ცოდნა ზედაპირულია:

„როგორ იქნება ტკბილი და სასიამოვნო, როდესაც ამდენ დავალებას მაძლევს მასწავლებელი?! მე არ მახსოვს საბჭოთა სკოლაში დავალებებს როგორ ვაკეთებდი. კი იყო საბჭოთა სკოლა, მაგრამ არ მახსოვს როგორ ვმეცადინეობდი. ახლა რასაც ვუყურებ მე, პირველ-მეორე კლასის მოსწავლეებს იმდენი გამოსაწერი აქვთ, იმდენი სამეცადინო აქვთ და ვერაფრით ვერ ვიგებ, რატომ. რა უნდა გააკეთოს მშობელმა? ერთადერთი არის, რომ თავის შვილს უთხრას: „აქედან აქამდე გავაკეთოთ.“ პრიორიტეტები გამოვყოთ. მე ასე გავაკეთებდი, ამ ასაკის შვილი რომ მყავდეს. ვეტყოდი: „ამდენს ვერ მოვასწრებთ, გააკეთე აქედან აქამდე.“ არის კატეგორია პედაგოგების, რომლებიც თვლიან, რომ ბავშვის კარგი მომზადება ნიშნავს ბევრი დავალების მიცემას. ამის არგუმენტები მოსმენილი არ მაქვს, რატომ შეიძლება იყოს კარგი ცოდნის მიცემა კორელაციაში ბევრი დავალების მიცემასთან. ფსიქოლოგიურად ეს არ არის გამართლებული.

ჩვენ ძალიან ზომიერები უნდა ვიყოთ. რა გვინდა ჩვენ? ბავშვი არ არის ინფორმაციის დატევის წყარო. ზოგადად კონცეფციაა შესაცვლელი. მშობლების მომხრეები არიან ხოლმე, რომ ბავშვმა ბევრი ინფორმაცია იცოდეს. ინფორმაციის გაფილტვრას ვინმე გვასწავლის ჩვენ? ბავშვს ასწავლის ამას ვინმე? მე რომ ახალგაზრდა ვიყავი, არსებობდა ასეთი ტერმინი: „ინფორმაციული ნევროზი.“ შენ ვერ ახერხებ პრიორიტეტების გამოყოფას და ინფორმაციის ანალიზს. ეს უნდა ვასწავლოთ ბავშვებს ჩვენ. XXI საუკუნეა, ხალხო! ეს საზღვარგარეთაც პრობლემაა, თქვენ არ ინერვიულოთ. იქაც მე-19 საუკუნის სკოლაში ვართ. რეალობას ხომ უნდა გავუსწოროთ თვალი?! ჩემ დროს არ იყო საინფორმაციო ტექნოლოგიები და ჩვენი ცოდნა ზურგით უნდა გვეტარებინა. ბავშვმა დღეს სხვა რამე უნდა ისწავლოს. იმას არ ვასწავლით ჩვენ. დღევანდელი ცოდნა არის ძალიან ზედაპირული, ბევრი ინფორმაციით გაჯერებული, რომლის გადამუშავებასაც ბავშვები ვერ ახერხებენ და არის ზედაპირული კლიშე ფრაზებით ცოდნის გამოხატვა. არ შეგიმჩნევიათ ეს?!“- აღნიშნა თამარ გაგოშიძემ.

წყარო:​ „მშობლები განათლებისთვის“

წაიკითხეთ სრულად