Baby Bag

სწავლის უნარის შეზღუდვა, ქცევითი პრობლემები, ასთმის შეტევები, ხშირი ინფექციები... - რა გავლენას ახდენს სიგარეტის მოწევა ორსულობის დროს?

სწავლის უნარის შეზღუდვა, ქცევითი პრობლემები, ასთმის შეტევები, ხშირი ინფექციები...  - რა გავლენას ახდენს სიგარეტის მოწევა ორსულობის დროს?

მედიაპორტალი MomsEdu.ge ახალ რუბრიკას წარმოგიდგენთ - მეან-გინეკოლოგის რეკომენდაციები. ყოველ ხუთშაბათს გაეცანით მეან-გინეკოლოგისა და ქირურგის, ეკა ბუკიას რჩევებს, მოგვწერეთ თემები, რომლებიც ყველაზე მეტად გაინტერესებთ.

ექიმი პირველ თემად წარმოგიდგენთ მეტად აქტუალურ თემას - ორსულობა და თამბაქოს მოხმარება.

ორსულობაში თამბაქოს მოხმარებაზე უარის თქმა ყველაზე ჯანსაღი მიდგომაა თქვენი ბავშვის ჯანმრთელობისთვის. ორსულობის ნებისმიერ ვადაზე სიგერიტის მოწევა ახდენს ზეგავლენას თქვენი ბავშვის ჯანმრთელობაზე.

​რატომ არის მავნე მწეველობა განსაკუთრებით ორსულობის დროს? 
მწეველობა ზრდის შემდეგი პროცესების განვითარების რისკებს:

  • მცირე წონის მქონე ახალშობილის დაბადება
  • ნაადრევი მშობიარობა (37 კვირის ვადამდე)
  • თვითნებითი აბორტი
  • ინტრანატალური სიკვდილიანობა
  • ნაყოფის განვითარების სხვადასხვა ანომალია
  • რესპირატორული დაავადებების რისკები


​ასევე თამბაქოს მოხმარება ახდენს ზეგავლენას ჩვილობისა და ბავშვობის პერიოდზე. შეიძლება გამოიწვიოს:

  • ახალშობილთა უეცარი სიკვდილის სინდრომი
  • სწავლის უნარის შეზღუდვა
  • ქცევითი პრობლემები
  • ასთმის შეტევები
  • ხშირი ინფექციები

​აქვს თუ არა აზრი მეორე და მესამე ტრიმესტრში თამბაქოს მოხმარების შეწყვეტას?

​ზოგიერთ მწეველ ქალს, რომელიც დაორსულდა, ჰგონია, რომ აზრი არ აქვს მეორე და მესამე ტრიმესტრში მოწევისთვის თავის დანებებას, ვინაიდან უკვე მიაყენა ნაყოფს ზიანი (პირველ ტრიმესტრში სანამ გაიგებდა რომ ორსულად არის). ეს ასე არ არის, ვინაიდან ორსულობის ნებისმიერ ვადაზე თამბაქოს მოხმარების შეწყვეტა ამცირებს ნაყოფის ფილტვების განვითარების შეფერხების რისკს.

​რამდენად რთულია მოწევისთვის თავის დანებება?

​მოწევაზე უარის თქმის სირთულე დამოკიდებულია მრავალ ფაქტორზე. რაც უფრო ნაკლები რაოდენობის სიგარეტს ეწევით, მით უფრო მარტივი იქნება ამ პროცესისთვის თავის დანებება.

​ქალებს, რომლების დღეში ერთზე მეტ კოლოფ სიგარეტს მოიხმარენ და ქალებს, რომლებიც იღებენ დიდი რაოდენობით კოფეინს, მეტად გაუჭირდებათ მოწევისთვის თავის დანებება. ასევე იმ ქალებს, რომელთაც აქვთ დეპრესიული მდგომარეობა.

​უსაფრთხოა თუ არა ნიკოტინის შემცვლელის გამოყენება ორსულობაში?

​ზოგიერთი ადამიანი, ვინც აპირებს მოწევისთვის თავის დანებებას, იყენებს ნიკოტინის შემცველ საშუალებებს, როგორებიცაა: ნიკოტინის შემცველი პლასტირი, ნიკოტინის შემცველი საღეჭი რეზინი, ინჰალატორი ან ელექტრო სიგარეტი. მართალია, ამ საშუალებებით მიღებული ნიკოტინი გაცილებით ნაკლებია, ვიდრე სიგარეტის მოხმარების დროს, მაგრამ ნიკოტინი ამცირებს სისხლის ნაკადის მიწოდებას საშვილოსნომდე და საფრთხეს უქმნის ნაყოფის განვითარებასა და პლაცენტის ფუნქციონირებას.

​უსაფრთხოა თუ არა ბუპროპიონის გამოყენება ორსულებში თამბაქოს მოხმარების შეწყვეტისთვის?

​ბუპროპიონი კარგად მოქმედებს (ის მოქმედებს როგორც ანტიდეპრესანტი) იმ პაციენტებში, ვინც ანებებს თავს მოწევას, რომლებსაც აღენიშნებათ ნიკოტინის მიღების შეწყვეტის გამო დეპრესიული განწყობა, ძილის დარღვევა, შფოთვითი მდგომარეობა. სამწუხაროდ, არ არის დადასტურებული ორსულობის დროს ბუპროპიონის უსაფრთხოების შესახებ. თუმცა არსებობს მაღალი რისკი პრეპარატის დედის რძით გადასვლაზე.

​რამდენად ეფექტურია ორსულობის დროს თამბაქოს მოხმარების შეწყვეტა?

​ისევ და ისევ გავიმეორებ, ყველაფერი არის ინდივიდუალური. ქალების 50% მშობიარობის შემდეგ 6 თვეში კვლავ იწყებს თამბაქოს მოხმარებას. ზოგიერთი ქალი სრულად ვერ ამბობს უარს მოწევაზე ორსულობის პერიოდში, ამიტომ ამცირებს ნიკოტინის დოზებს და მაინც მოიხმარს პერიოდულად ორსულობის განმავლობაში.
ასევე ქალების 50% ორსულობის შემდეგ არ იწყებს კვლავ ნიკოტინის მოხმარებას.

​შეიძლება თუ არა ძუძუთი კვების დროს თამბაქოს მოხმარება?

​კვლევებმა  აჩვენა, რომ თუ მშობიარობის შემდეგ ქალი დღეში 10 ღერ სიგარეტს მოიხმარს, ქალის რძის რაოდენობა მცირდება, ასევე იცვლება რძის შემადგენლობა. ამიტომ მწეველი ქალები ფიქრობენ, რომ აქვთ არასაკმარისი რაოდენობის რძე და მათი მოტივაცია ძუძუთი კვებაზე მცირდება.

არ დაგავიწყდეთ !!!

Momsedu.ge-მ თქვენთვის, ქალებისთვის შექმნა ახალი სივრცე, სადაც ყველაზე მცოდნე დედები იყრიან თავს. ჯგუფის დასახელებაც სწორედ ასეა - „მცოდნე დედების ჯგუფი“, რომლის საშუალებით დედები ერთმანეთს საკუთარ გამოცდილებას გაუზიარებენ. (ჯგუფში გასაწევრიანებლად ნახეთ ბმული - „მცოდნე დედებ​ის ჯგუფი“)

შეიძლება დაინტერესდეთ

​რას იწვევს D ვიტამინის ნაკლებობა, ან პირიქით სიჭარბე? - ექიმის რჩევები მშობლებს, რომელთა შვილებსაც ეს პრობლემა აწუხებთ

​რას იწვევს D ვიტამინის ნაკლებობა, ან პირიქით სიჭარბე? - ექიმის რჩევები მშობლებს, რომელთა შვილებსაც ეს პრობლემა აწუხებთ

რას იწვევს D ვიტამინის ნაკლებობა, ან პირიქით სიჭარბე? - რჩევები მშობლებს, რომელთა შვილებსაც ეს პრობლემა აწუხებთ. ​MomsEdu.ge-ს ესაუბრა ექიმი-პედიატრი, რადიოლოგი ნანა საპანაძე.

- ქალბატონო ნანა, რას უზრუნველყოფს ბავშვის ორგანიზმში D ვიტამინი?

​- თავდაპირველად განვიხილოთ, რას წარმოადგენს D ვიტამინი. ვიტამინი D ერთდროულად წარმოადგენს ჰორმონს და ცხიმში ხსნად ვიტამინს. „მზის ვიტამინი“ 1963 წელს გამოყოფილ იქნა თევზის ქონიდან.

​არჩევენ ვიტამინ D-ს ორ აქტიურ ფორმას. ვიტამინ D2 მცენარეული წარმოშობის სინთეზური ვიტამინი, რომელიც წარმოიქმნება ზოგიერთ საფუარა სოკოზე ულტრაიისფერი სხივების ზემოქმედების შედეგად, მისი პროვიტამინია ერგოსტერონი. ვიტამინ D2-ით ამდიდრებენ საკვებს და ბიოლოგიურად აქტიურ დანამატებს. ვიტამინი D3 (მეორე სახელი „ნატურალური“) გვხვდება ცხოველური წარმოშობის საკვებში, ადამიანის ორგანიზმისთვის იგი უფრო ოპტიმალურად ითვლება. ეს ფორმები თირკმელებსა და ღვიძლში გარდაიქმნება ჰორმონ კალციტრიოლად, იგი ვიტამინ D-ს აქტიურ ფორმად, რომელიც მოქმედებს კუნთების, თირკმელების, ნაწლავების უჯრედებზე. ნაწლავებში იგი ხელს უწყობს კალციუმის გადამტანი ცილის წარმოქმნას, ხოლო კუნთებსა და თირკმელებში - თავისუფალი კალციუმის უკუშეწოვას.

​რაციონში D ვიტამინის ნაკლებობა, მზეზე ბავშვის არასაკმარისად ყოფნასთან ერთად, ჩვილ და ადრეული ასაკის ბავშვებში იწვევს კალციუმისა და ფოსფორის ცვლის მოშლას, რის შედეგადაც ირღვევა ძვლოვანი ქსოვილის წარმოქმნა და მინერალიზაცია. ამ დაავადებას ბავშვებში რაქიტი, მოზრდილებში კი ოსტეომალაცია (ძვლების დარბილება) ეწოდება.

​- როგორ ვლინდება რაქიტი, ანუ როგორ უნდა მიხვდეს მშობელი, რომ ბავშვს D ვიტამინის ნაკლებობა აქვს?

​- ძირითადად, რაქიტი ბავშვის სიცოცხლის პირველ და მეორე თვეზევე იჩენს თავს, ხოლო სრულად დაავადება 4–დან 6 თვემდე ასაკში ვლინდება. რაქიტის გამოვლენის პირველი ნიშნებია:

  • ​ჭირვეულობა, ხშირი ტირილი, ბავშვი შეიძლება იყოს, როგორც აგზნებული, ისე მივარდნილი;
  • უძილობა, ფრთხილი ძილი, კრთომები (ძილშიც და სიფხიზლეშიც);
  • ცუდი მადა;
  • ოფლიანობის მომატება, განსაკუთრებით კეფის არეში. ბალიშზე ოფლიანი კეფის ხშირი ხახუნის გამო, ამ არეში გამელოტება ვითარდება, ე.წ. კეფის სიქაჩლე.
  • ძვლების არასაკმარისი მინერალიზაციის გამო ყიფლიბანდის დროული დახურვა არ ხდება, ყიფლიბანდი დიდი ზომისაა, რბილდება დიდი ყიფლიბანდის კიდეები, ასევე კეფის ძვალი( ამას კრანიოტაბესი ეწოდება).

​თუ დეფიციტი გაგრძელდა, შემდგომში დაავადება კიდევ უფრო შეიძლება გაღრმავდეს და გამოვლინდეს.

  • თავის დეფორმაცია: კეფის გაბრტყელება, დიდი ყიფლიბანდის გვიანი დახურვა, გამოკვეთილი შუბლის ბორცვები, კვადრატული ფორმის თავი.
  • კბილების გვიანი ამოსვლა.
  • გულმკერდის დეფორმაცია: მკერდის ძვალთან ნეკნების ბოლოების შემსხვილება - „რაქიტული კრიალოსანი“, ლავიწების დეფორმაცია, მკერდის ძვლის დეფორმაცია - ჩაზნექილი ან გამოზნექილი მკერდი, „მეწაღის გულმკერდი“ ან „ქათმის გულმკერდი“.
  • კიდურების დეფორმაციები: ხელებზე სხივ-მაჯის სახსრის შემსხვილება - რაქიტული სამაჯურები. როდესაც ბავშვი სიარულს დაიწყებს, ფეხებზე გარეთ გაზნექილი O-ს მაგვარი, ან მუხლის არეში შიგნით შედრეკილი და ერთმანეთთან მიახლოებული X-ს მაგვარი ფეხები.
  • კუნთთა ტონუსის დაქვეითება: დიდი ბაყაყისებური მუცელი, ხოხვისა და სიარულის დაგვიანება, იხვისებური სიარული.
  •  ყაბზობა და ფაღარათი.

​რაქიტის დიაგნოზს პედიატრი სვამს გასინჯვისას, მაგრამ ზოგჯერ დამატებითი კვლევების ჩატარებაა საჭირო. ძალიან მნიშვნელოვანია, რომ დედებმა დაავადების ზემოთ ჩამოთვლილი პირველი ნიშნების გამოვლენისთანავე მიმართონ პედიატრს.

​- რა რჩევებს მისცემდით მშობლებს მანამ, სანამ ექიმს მიმართავდნენ და როდის უნდა მივმართოთ ექიმს?

​- ძალიან მნიშვნელოვანია რაქიტის პროფილაქტიკა, რადგან ასე თავიდან ავიცილებთ ყველა გართულებასა და ნარჩენ მოვლენას, რაც ამ დაავადებას სდევს თან. რაქიტის პროფილაქტიკა გულისხმობს ბავშვის მოვლისა და კვების რეჟიმის სწორ ორგანიზებას. უმჯობესია, ბავშვი იკვებებოდეს ძუძუთი, მაგრამ თუ ბავშვი გარკვეული მიზეზებით ხელოვნურ კვებაზეა, აუცილებლად უნდა იღებდეს ადაპტირებულ ნარევს, (ასაკის შესაბამის ფორმულას), დროულად უნდა მიეცეს დამატებითი საკვები, ყოველდღიურად უნდა ასეირნებდნენ სუფთა ჰაერზე, უტარებდნენ გამაკაჟებელ პროცედურებს, ვარჯიშებს ასაკის შესაბამისად. მნიშვნელოვანია, ბავშვმა მიიღოს საპროფილაქტიკოდ ვიტამინი D, ხოლო მედიკამენტის დოზა, მიღების წესი და ხანგრძლივობა უნდა განსაზღვროს პედიატრმა.

​რაქიტის ნიშნების შემჩნევისთანავე დედამ უნდა მიმართოს პედიატრს, არ შეიძლება რაქიტის მკურნალობა ექიმის კონსულტაციის გარეშე.

​ორიოდე სიტყვით შევჩერდები ისეთ გართულებაზე, როგორიცაა D ჰიპერვიტამინოზი.

​ზოგჯერ დედებს აქვთ ინფორმაცია D ვიტამინის ნაკლებობის შედეგად გამოწვეული რაქიტის შესახებ და ცდილობენ, პატარას მიაღებინონ აღნიშნული ვიტამინი, ხშირად ექიმის დანიშნულების გარეშეც. ასეთ შემთხვევაში დედამ ადვილი შესაძლებელია, ვერ განსაზღვროს ოპტიმალური დოზა მისი პატარასთვის, დაეყრდნოს მხოლოდ ანოტაციაში მითითებულ ინფორმაციას და ბავშვმა მიიღოს მედიკამენტის ჭარბი დოზა, განვითარდეს D ჰიპერვიტამინოზი. ამ ვიტამინის ზედმეტი დოზები აზიანებს ენდოკრინულ, კერძოდ ფარისებრ, ფარისებრახლო და მკერდუკანა ჯირკვლებს. კალციუმი ლაგდება ყველა ორგანოში და არღვევს მათ ფუნქციას. D ჰიპერვიტამინოზის შორეული შედეგებია თირკმელების ფუნქციის დარღვევა (კალციუმის ჩალაგების გამო) მკერდუკანა (თიმუსის) და პარათირეოიდული ჯირკვლების ფუნქციის დარღვევა, იმუნიტეტის დაქვეითება, შემდგომში მეორადი ბაქტერიული ინფექციების (პნევმონიის, პიელონეფრიტი) განვითარებით.

​თუ პატარას დედის მიერ ანოტაციით შერჩეული დოზით, ვიტამინ D-ს მიღების პროცესში გამოუვლინდება მადის დაქვეითება, შესაძლებელია, სრულ უმადობამდე, პირღებინება, წყურვილი, ძილიანობა, მოდუნება, დეფეკაციის დარღვევები - დიარეისა და ყაბზობის მონაცვლეობით, მშობელმა დაუყოვნებლივ უნდა მიმართოს პედიატრს შესაბამისი კვლევისა და საჭირო მკურნალობისთვის.

​ესაუბრა მარიამ ჩოქური
წაიკითხეთ სრულად