Baby Bag

ტოქსიკოზის გამომწვევ მიზეზებზე, მართვის რეკომენდაციებსა და ფორმებზე MomsEdu.ge-სთან მეან-გინეკოლოგმა, რეპროდუქტოლოგმა დიანა ჭანუყვაძემ ისაუბრა

ტოქსიკოზის გამომწვევ მიზეზებზე, მართვის რეკომენდაციებსა და ფორმებზე MomsEdu.ge-სთან მეან-გინეკოლოგმა, რეპროდუქტოლოგმა დიანა ჭანუყვაძემ ისაუბრა
ორსულთათვის დიდ პრობლემას წარმოადგენს ტოქსიკოზი. მის გამომწვევ მიზეზებზე, მართვის რეკომენდაციებსა და ფორმებზე ​MomsEdu.ge-სთან მეან-გინეკოლოგმა, რეპროდუქტოლოგმა დიანა ჭანუყვაძემ ისაუბრა. 

- ქალბატონო დიანა, რა არის ორსულთა ადრეული ტოქსიკოზი?

- ორსულთა ადრეული ტოქსიკოზი მრავალსიმპტომური პათოლოგიური მდგომარეობაა, რომლის სიმპტომებია: გულისრევა, ღებინება, ნერწყვდენა, ძილიანობა, მადის დაქვეითება, გუნება-განწყობის ცვლილება და ა.შ. არსებობს ორსულთა ტოქსიკოზის იშვიათი ფორმებიც, მაგალითად, ორსულთა დერმატოზები, რომელთა დროსაც კანზე გამონაყარი ჩნდება, ორსულთა ტეტანია და კრუნჩხვები. ძალიან იშვიათი ფორმებია: ოსტეომალაცია (ძვლის დარბილება), სიყვითლე და ბრონქული ასთმა. ყველაზე ხშირი სიმპტომებია: გულისრევა და ღებინება..

ორსულთა ადრეული ტოქსიკოზი სტატისტიკური მონაცემებით მათ 50-60%-ს აღენიშნება, თუმცა მხოლოდ 8-10%-ს თუ სჭირდება ექიმის ჩარევა. რაც უფრო ადრე იწყება ღებინება, მით უფრო მძიმედ მიმდინარეობს. ორსულობის პროგრესირებასთან ერთად სიმპტომების ინტენსივობა მცირდება. ორსულთა ნაწილს ტოქსიკოზისთვის დამახასითებელი სიმპტომები უმეორდება ორსულობის მესამე ტრიმესტრშიც. ათიდან ერთ ქალს კი გულისრევა და ღებინება უგრძელდება 20 კვირის ვადის გასვლის შემდეგაც, მთელი ორსულობის მანძილზე.

ტოქსიკოზის განვითარების რისკ-ფაქტორები:

  • პირველი ორსულობა;
  • ორსულთა ტოქსიკოზი წინა ორსულობის დროს;
  • გულისრევის და ღებინების ოჯახური ისტორია;
  • მოძრაობითი ავადმყოფობა ანამნეზში, მაგალითად, მანქანის ავადმყოფობა;
  • გულისრევა კონტრაცეპტივების გამოყენების პერიოდში;
  • სტრესი;
  • სხეულის მასის ინდექსი 30 და მეტი;
  • მრავალნაყოფიანი ორსულობა.
- რამ შეიძლება გამოიწვიოს ტოქსიკოზი?

- ტოქსიკოზის გამომწვევი ზუსტი მიზეზი ცნობილი არ არის. მისი განვითარების მრავალი თეორია არსებობს: ალერგიული, ტოქსიკური, იმუნოლოგიური, ნეირორეფლექტორული, ჰუმორული. ორსულთა ტოქსიკოზი მრავალსიმპტომური პათოლოგიური მდგომარეობაა, რომელიც ორსულის ორგანიზმში ადაპტაციური პროცესების დარღვევისას ვითარდება. ის უშუალოდ ორსულის ორგანიზმში მიმდინარე ჰორმონული, სისხლძარღვოვანი და იმუნოლოგიური ცვლილებებით არის გამოწვეული.

- რა კვლევები უნდა ჩაიტაროს ქალმა სანამ დაორსულდება, რომ ტოქსიკოზი თავიდან აირიდოს და შესაძლებელია თუ არა საერთოდ?
- კონკრეტული გამოკვლევები, რაც ორსულთა ნაადრევი ტოქსიკოზის განვითერებას აგვარიდებს, არ არსებობს. ყველა ქალმა ორსულობის დაგეგმვის პერიოდში უნდა მიიღოს ფოლიუმის მჟავა ან მისი შემცველი პრენატალური ვიტამინები. სასურველია, მოხდეს ქრონიკული დაავადებების გამოვლენა, მათ შორის, ფარისებრი ჯირკვლის ფუნქციის შეფასება, ინფექციების მკურნალობა, ჯანსაღი ცხოვრების წესის დაცვა (ჯანსაღი ბალანსირებული კვება, ზომიერი ფიზიკური აქტივობა, უძილობის პრევენცია).

- უშუალოდ ტოქსიკოზის დროს რა ზომებს უნდა მიმართოს, რომ ეს მდგომარეობა შეიმსუბუქოს?

ჯერ განვიხილოთ ტოქსიკოზის ფორმები. ესენია:

მსუბუქი, საშუალო სიმძიმის და მძიმე ტოქსიკოზი. 

მსუბუქი ტოქსიკოზის დროს ორსულს დღეში 2-3-ჯერ აქვს ღებინება, უმეტესად - დილით, წონის დაკარგვა 3 კილომდე. ეს მდგომარეობა, თუ პაციენტი სათანადოდ მოიქცევა, საშიში არ არის, ორსულობის მე-12 კვირის შემდეგ თავისთავად გაივლის და ექიმის ჩარევას არ მოითხოვს.


დაახლოებით 8-10-ჯერ ღებინება უკვე საშუალო სიმძიმის ტოქსიკოზზე მიანიშნებს. ორსულს ეცვლება გუნება-განწყობა, უქვეითდება შრომის უნარი, შესაძლოა, თავი იჩინოს ორგანიზმის გაუწყლოების ნიშნებმა, ვითარდება კანის სიმშრალე, შარდში ჩნდება ცილა. წონის დაკარგვა შესაძლებელია 10 კილომდე. ამ შემთხვევაში ორსულის სტაციონარში მოთავსებაა საჭირო. 


მძიმე ტოქსიკოზის დროს, ღებინება მეორდება დღეში 15-20-ჯერ და მეტჯერ, არა მარტო დღისით, არამედ ღამითაც. შეუჩერებელი ღებინება ორგანიზმის ძლიერ გაუწყლოებას იწვევს. ორსული კარგავს მარილებს, ვიტამინებს, ცილებს, ანუ ორგანიზმის „საშენ მასალას“. ვითარდება ცილოვანი შიმშილი, კანის სიმშრალე, იცვლება ნივთიერებათა ცვლა, სისხლში ქვეითდება გლუკოზის დონე, შარდში ჩნდება ცილა, ორსულს პირიდან აცეტონის სუნი ამოსდის, რაც მის ორგანიზმში მიმდინარე მძიმე პროცესების გამოვლინებაა, აღსანიშნავია ძლიერი ნერწყვდენაც. მძიმე ტოქსიკოზის დროს საქმე ზოგჯერ ტეტანურ კრუნჩხვებამდეც კი მიდის. ამ დროს ქალის ჰოსპიტალიზაცია და სამედიცინო პერსონალის მეთვალყურეობის ქვეშ ყოფნა სასიცოცხლოდ მნიშვნელოვანია.

- არსებობს თუ არა მედიკამენტები, რომლებიც დაეხმარება თავიდან აირიდოს?

- ტოქსიკოზის მსუბუქ ფორმას სპეციფიკური მკურნალობა არ სჭირდება. საკმარისია ზემოთ აღნიშნული რეკომენდაციების დაცვა, ასევე B ჯგუფის ვიტამინების მიღება, განსაკუთრებით B6, შესაძლებელია კოჭას შემცველი აბების მიღება.

საშუალო სიმძიმის და მძიმე ფორმის ტოქსიკოზი აუცილებლად საჭიროებს მკურნლობას კლინიკაში. შეუჩერებელი პირღებინება 3 დღის განმავლობაში, (მიუხედავად ჩატარებული მკურნალობის) ორსულის მდგომარეობის გაუარესება არის ორსულობის შეწყვეტის ჩვენება, რათა არ შეექმნას ქალის სიცოცხლეს საფრთხე.

- ზოგადად რა რჩევებს მისცემდით ქალბატონებს, ვისაც გადამეტებულად აწუხებთ ეს პრობლემა?

რაც შეეხება ტოქსიკოზის მართვის რეკომენდაციებს:

მიირთვით ხშირად მცირე ულუფებით, მინიმუმ 5-6-ჯერ დღეში.
 მიიღეთ მეტი ცილა-თევზი, საქონლისა და ფრინველის ხორცი, კვერცხი და ასევე ბოსტნეული. 

მიირთვით ცივი საკვები, რომელსაც გაცილებით სუსტი სუნი აქვს და ნაკლებად იწვევს გულისრევის პროვოცირებას.

თუ ღებინებას უზმოზე უჩივით, დილით ადგომამდე საწოლში წაიხემსეთ (ასეთი შემთხვევებისთვის ძალიან კარგია ბანანი, ორცხობილა, იოგურტი) და შემდეგ 20 წუთში ნელა ადექით.


აუცილებელად მიირთვით ხილი - ვაშლი, კივი, ფორთოხალი, ბანანი, ლიმონი.

ტოქსიკოზის დროს ძალიან კარგია კოჭა და პიტნა. მათ აქვთ დამამშვიდებელი ეფექტი და ღებინების ცენტრსაც რამდენადმე თრგუნავენ.


მიიღეთ რაც შეიძლება მეტი სითხე - წყალი, ნატურალური წვენები, გაზგასული მინერალური წყალი. სითხე უნდა მიიღოთ მცირე ულუფებით, მაგრამ ხშირად დღის განმავლობაში. ერთდროულად სითხის დიდი რაოდენობით მიღებისგან თავის არიდება საგრძნობლად შეამცირებს ღებინების სიხშირეს.

მიირთვით მარცვლეული, ბურღულეული.


ნუ მიირთმევთ დაკონსერვებულ, შებოლილ, ცხიმიან, ძნელად მოსანელებელ საკვებს. მოერიდეთ ტკბილ და ცხარე საკვებსაც.

ყოველდღიური ცხოვრების რიტმში მაქსიმალურად (შეძლებისდაგვარად) შეიტანეთ ცვლილებები, რათა შეამციროთ გამოვლენილი სიმპტომების ხასიათი და ინტენსივობა. იყავით მშვიდად, მოსვენებულ მდგომარეობაში. გახსოვდეთ, რომ დაღლილობამ შესაძლოა, გააუარესოს ორსულთა ტოქსიკოზის სიმპტომები. 

ესაუბრა მარიამ ჩოქური

არ დაგავიწყდეთ !!!

Momsedu.ge-მ თქვენთვის, ქალებისთვის შექმნა ახალი სივრცე, სადაც ყველაზე მცოდნე დედები იყრიან თავს. ჯგუფის დასახელებაც სწორედ ასეა - „მცოდნე დედების ჯგუფი“, რომლის საშუალებით დედები ერთმანეთს საკუთარ გამოცდილებას გაუზიარებენ. (ჯგუფში გასაწევრიანებლად ნახეთ ბმული - „მცოდნე დედების ჯგუფი“)

შეიძლება დაინტერესდეთ

ჯანსაღი ჩვევები, რომლებიც ბავშვს ადრეული ასაკიდანვე უნდა აათვისებინოთ

ჯანსაღი ჩვევები, რომლებიც ბავშვს ადრეული ასაკიდანვე უნდა აათვისებინოთ

ბავშვს ჯანსაღი ჩვევები ადრეული ასაკიდანვე უნდა აათვისებინოთ. ნაცვლად იმისა, რომ ბავშვს პირდაპირი დავალებები მისცეთ, გირჩევთ, მას კარგად აუხსნათ, თუ რისთვის არის აუცილებელი კონკრეტული ჩვევა. ჩვენს სტატიაში იმ უმთავრეს ჩვევებს გაგაცნობთ, რომლებსაც ბავშვი ადრეული ასაკიდანვე უნდა აზიაროთ.

1. ხელების დაბანა

ჯანმრთელობის შესანარჩუნებლად ბავშვს ყველაზე მეტად ჰიგიენის წესების დაცვა ესაჭიროება. ხელების დაბანა მას ბაქტერიებისა და საშიში ინფექციებისგან დაიცავს. ეს ყოველივე თქვენს შვილს მარტივი ენით უნდა აუხსნათ. უთხარით ბავშვს, რომ ხელების დაბანა მას ცუდად გახდომისგან დაიცავს. თქვენს შვილს აუხსენით, თუ როდის არის აუცილებელი ხელების დაბანა. შეახსენეთ ბავშვს, რომ ხელების დაბანა აუცილებელია, როდესაც ის თამაშის შემდეგ სახლში ბრუნდება, სადილობას აპირებს ან აბაზანიდან გამოდის. ბავშვს საკუთარი მაგალითით უჩვენეთ, თუ როგორ უნდა დაიბანოს ხელები სწორად. თქვენს შვილს აუხსენით, რომ ხელის ჰიგიენისთვის ძალიან კარგი საშუალებაა სპეციალური სადეზინფექციო სითხეც. ბავშვმა უნდა იცოდეს, რომ პირში ხელის ჩაყოფა არაჰიგიენურია და აღნიშნულ მავნე ჩვევას უნდა გადაეჩვიოს.

2. პირზე ხელის აფარება ხველების ან ცემინების დროს

ბავშვს აუხსენით, რომ დაცემინების ან დახველების დროს მან პირზე ცხვირსახოცი ან ხელი უნდა მიიფაროს, რათა სხვა ადამიანების ჯანმრთელობას გაუფრთხილდეს. შესაძლოა, ბავშვს დაავიწყდეს, რომ ხველების ან ცემინების დროს პირზე ხელი უნდა აიფაროს, მაგრამ თქვენ მას ეს ხშირად უნდა შეახსენოთ. ბავშვი ხშირად ავარჯიშეთ, რათა აღნიშნული ჩვევა კარგად გაითავისოს.

3. დასვრილი ან გამოუსადეგარი ნივთების ურნაში ჩაგდება

ბავშვს უნდა აუხსნათ, რომ გამოუსადეგარი ან დასვრილი ნივთები ოთახში არ გაფანტოს. პატარამ ჰიგიენის მნიშვნელობა კარგად უნდა გააცნობიეროს. ბავშვს აუხსენით, რომ ნახმარი ცხვირსახოცი მაგიდაზე არ უნდა დააგდოს. ბავშვი ადრეული ასაკიდანვე მიაჩვიეთ გამოუსადეგარი, დასვრილი ნივთების ურნაში დამოუკიდებლად ჩაგდებას. თქვენს შვილს აუხსენით, რომ ჰიგიენის წესების დაცვა აუცილებელია და ამას მის ნაცვლად არავინ გააკეთებს. ბავშვმა უნდა იცოდეს, რომ მშობელი მას ყველგან ვერ გაჰყვება, ხოლო სხვები მის ნაცვლად ჰიგიენის წესებს ვერ დაიცავენ.

4. კბილის ჰიგიენაზე ზრუნვა

რვა წლის ასაკამდე ბავშვს კბილების სრულფასოვნად გასაწმენდად თქვენი დახმარება სჭირდება. მიუხედავად ამისა, მას ადრეული ასაკიდანვე შეგიძლიათ ასწავლოთ დღეში ორჯერ კბილების გახეხვა. თუ ბავშვი თქვენგან დახმარებას არ იღებს და ცდილობს, რომ კბილები დამოუკიდებლად გაიხეხოს, თქვენი ჯაგრისი მიეცით და სთხოვეთ, კბილები მან გაგიხეხოთ. შემდეგ თქვით, რომ ახლა თქვენი ჯერია და ბავშვს კბილები გაუხეხეთ. ბავშვს კბილები სპეციალური ძაფითაც უნდა გაუწმინდოთ. აღნიშნული წესით კბილების გასუფთავება 2 წლის ასაკიდან უნდა დაიწყოთ. ბავშვს ძაფით კბილების გასუფთავება დამოუკიდებლად 10 წლამდე არ შეუძლია.

5. მზისგან დამცავი კრემის გამოყენება

ულტრაიისფერი სხივების ქვეშ ყოფნა კანის კიბოს განვითარების რისკს ზრდის, რის გამოც, ბავშვს გარეთ ყოფნისას მზისგან დამცავი კრემის გამოყენება უნდა ასწავლოთ. ბავშვს კანის ფერი თუ ეცვლება და უვარდისფრდება, ეს იმის ნიშანია, რომ ის მზის გულზე დიდ დროს ატარებს. როდესაც ბავშვს მზისგან დამცავ კრემს უსვამთ, არ დაგავიწყდეთ, რომ კრემით ყურები, ცხვირი და ფეხებიც უნდა დაუფაროთ. თუ ბავშვი კრემის წასმაზე უარს ამბობს, აუხსენით, რომ კრემი მას დამწვრობისგან დაიცავს. ბავშვმა უნდა იცოდეს, რომ დამწვრობა მტკივნეული და საზიანოა.

6. ავტომობილში ღვედის გამოყენება

ღვედის გამოყენება ყოველწლიურად ათასობით ადამიანს სიცოცხლეს უნარჩუნებს. ბავშვმა ადრეული ასაკიდანვე უნდა გააცნობიეროს, თუ როგორი მნიშვნელოვანია ღვედის ხმარება. როდესაც ბავშვი იმ ასაკშია, რომ სავარძელში დამოუკიდებლად ჯდება და ღვედსაც იკრავს, დააკვირდით, რომ მან ეს ყველაფერი სწორად გააკეთოს. შეაქეთ ბავშვი, თუ მან ღვედის გამოყენება ისწავლა. ბავშვს აუხსენით, რომ ღვედი მისი უსაფრთხოებისთვის აუცილებელია. თქვენმა შვილმა ისიც უნდა გააცნობიეროს, რომ მანქანაში საუბრისას მისკენ ვერ შემობრუნდებით, რადგან ეს სახიფათოა.

7. ფიზიკური აქტივობა

ბავშვმა ადრეული ასაკიდანვე უნდა იცოდეს, რომ ფიზიკური დატვირთვა მისთვის სასარგებლოა. აუხსენით, თქვენს შვილს, თუ როგორი მნიშვნელოვანია სირბილი, სიარული. არასდროს დააშინოთ ბავშვი, რომ ის წონაში მოიმატებს, რადგან არასწორად იკვებება. ამის ნაცვლად, მას ჯანმრთელი სხეულის მნიშვნელობაზე ესაუბრეთ და აუხსენით, რომ ჯანსაღი საკვები მას სრულფასოვან ზრდასა და განვითარებაში ეხმარება.

8. ტვინის ჯანმრთელობაზე ზრუნვა

ბავშვს აუხსენით, რომ მან ყოველთვის უნდა გამოიყენოს დამცავი ქუდი, როდესაც სკუტერით ან ველოსიპედით ერთობა. ბავშვმა უნდა იცოდეს, როგორი მნიშვნელოვანია ადამიანისთვის ტვინის ჯანმრთელობაზე ზრუნვა. აუხსენით თქვენს შვილს, რომ თავის დარტყმა ან ტრავმის მიღება, ტვინს უდიდეს საფრთხეს უქმნის, რის გამოც მან თავი ყოველთვის უნდა დაიცვას, როდესაც ექსტრემალური აქტივობით კავდება.

მშობელი ბავშვისთვის როლური მოდელი უნდა იყოს. თუ თქვენ ჯანსაღი ჩვევები გაქვთ და თქვენი შვილი ამას ხედავს, ის აუცილებლად მოგბაძავთ. ბავშვი უნდა აცნობიერებდეს, რატომ არის უსაფრთხოებასა და ჯანმრთელობაზე ზრუნვა მნიშვნელოვანი, ამ შემთხვევაში ის ჯანსაღი ჩვევების განვითარებაზე მეტად იზრუნებს.

მომზადებულია ​verywellfamily.com - ის მიხედვით

თარგმნა ია ნაროუშვილმა 

წაიკითხეთ სრულად