„სინამდვილეში, კოვიდინფიცირებულებს მკურნალობა ან არ სჭირდებათ, ან თუ სჭირდებათ, რეანიმატოლოგების კვალიფიკაციაზე და სიყოჩაღეზე ვართ დამოკიდებულები“ - ინფექციონისტი მაია ბუწაშვილი
ინფექციონისტი მაია ბუწაშვილი სოციალურ ქსელში საყურადღებო პოსტს აქვეყნებს. გთავაზობთ მის სტატუსს სიტყვა-სიტყვით:
„სულ მიკვირს, რატომ უყვართ ჩვენთან ასე ძალიან წამლები, მათ შორის „გადასხმები“. წლებია ჭიდაობა მაქვს პაციენტებთან, რომ უმრავლეს შემთხვევაში გადასხმა არ ჭირდებათ და ხშირად მაინც არ მიჯერებენ და ისხამენ და ისხამენ ვენაში წყალს (ფაქტიურად), იმის მაგივრად, რომ ონკანი მოუშვან და დალიონ.
ყოველ დღე გადიან ჩემი ოთახიდან უკმაყოფილო პაციენტები, რომ წამალი არ დავუნიშნე. ზოგი ამას პიდაპირ მეკითხება გაოცებული, ზოგსაც გამოხედვაზე ვატყობ უკმაყოფილებას, წამლის გარეშე რომ ვუშვებ. კიდევ უფრო მეტად არ მოწონთ ხოლმე, როცა ვკადნიერდები და სხვების დანიშნულ წამლებს ვუხსნი (არადა, სამწუხაროდ, ძალიან ხშირად სრულიად არასაჭირო წამლებია დანიშნული).
ეს ახლა იმიტომ გამახსენდა, რომ იგივე ხდება კოვიდის მქონე პაციენტებთან. ძალიან ბევრი ადამიანი, ვინც ახლა სახლშია ამ დიაგნოზით, მირეკავს და რჩევეებს მეკითხება. ჰოდა, ახლაც უკმაყოფილოები მრჩებიან იმით, რომ წამლებს არ ვუნიშნავ ან იშვიათად ვუნიშნავ. ბევრი თავისით იწყებს მკურნალობას, მაგალითად, დექსამეტაზონით და ანტიბიოტიკებით. ასე არ შეიძლება, მათ გამოყენებას თავისი დრო და ჩვენება აქვს და შეიძლება საქმე გაკეთების ნაცვლად გავაფუჭოთ.
თუმცა ამ პაციენტებმაც რა ქნან, პანდემიის დაწყებიდან დღემდე სულ ესმოდათ, რომ კორონას დადასტურების შემდეგ სულერთი იყო, რამე აწუხებდა ადამიანს თუ არა, მაინც საავადმყოფოში აწვენდნენ და თავს იწონებდნენ სხვადასხვა პრეპარატის გამოყენებით. რა წამალი აღარ გაჟღერდა - პლაქვენილი, კალეტრა, რიბავირინი... ახლა რეკონვალესცენტ პლაზმა, მონოკლონური ანტისხეულები, რემდესივირი. კი ბატონო, უამრავი წამლის გამოცდა მიმდინარეობს და იმედია ზოგიერთი მათგანი გაამართლებს, მაგრამ არ შეიძლება ამდენი კეკლუცობა იმ წამლებით, რომლებიც ჯერ მხოლოდ ექსპერიმენტულ ფაზაშია. თავის დროზე პლაქვენილზე რამე კითხვას თუ დავსვამდით, თუნდაც მორიდებულად, სამშობლოს მოღალატეებად გვაცხადებდნენ. ახლა იგივეა რემდესივირთან დაკავშირებით. ამიტომ რა ქნან ამ პაციენტებმაც, მიეჩვივნენ, რომ რაღაც მქუხარე დასახელების წამლები უნდა გაგიკეთდეს, თუ კოვიდი გაქვს. ახლა კი ვეუბნებით, მხოლოდ წყალი და სიცხის დამწევები მიიღეო. დაიბნენ ადამიანები.
ამ ხმაურიან პრეპარატებზე დროის დაკარგვის მაგივრად ეს დრო რომ სხვა უფრო სასარგებლო, მოსამზადებელ სამუშაოებზე დაგვეხარჯა, ასევე ბინაზე მოვლის რეჟიმზე ნელ-ნელა და მშვიდად გადავსულიყავით, როცა ერთეული შემთხვევები იყო, ახლა ფორს-მაჟორში არ მოგვიწევდა ამის გაკეთება და ადამიანებიც მიჩვეულები იქნებოდნენ იმ ფაქტს, რომ კოვიდის დიაგნოზით სახლშიც შეგიძლია დარჩე და საავადმყოფო და წამლები უმრავლეს შემთხვევაში საერთოდ არ გჭირდება.
სინამდვილეში, კოვიდინფიცირებულებს მკურნალობა ან არ სჭირდებათ, ან თუ სჭირდებათ, რეანიმატოლოგების კვალიფიკაციაზე და სიყოჩაღეზე ვართ დამოკიდებულები. ასეთი რეალობის წინაშე ვართ ამ ეტაპზე. თუმცა ბინაზე მკურნალობის შემთხვევაში ჯადოსნური გამოსავალია სითხეების მიღება (დასალევად და არა ვენაში) და მოძრაობა. სიცხის დამწევებიც საჭიროების შემთხვევაში.
ახლა ვიცი, ბევრი გაღიზიანდება და ფიქრობს, აბა რა ვქნათ, ექიმს თუ ვერ ვუკავშირდებითო. ყველას გვაქვს გაცნობიერებული, რომ უამრავი საორგანიზაციო პრობლემებია, მაგრამ აქედან გამოსავალი თვითნებური მკურნალობა არ არის. გავაგრძელოთ მცდელობა ოჯახის ექიმებთან კონტაქტის დამყარების და დავუჯეროთ.
და რაც მთავარია, საუკეთესო წამალია სიმშვიდე!!! შფოთვას და პანიკას სიკეთე არ მოაქვს,“ - წერს მაია ბუწაშვილი.
„კოვიდის შემთხვევაში დიდ როლს თამაშობს არა ძლიერი ან სუსტი იმუნიტეტი, არამედ სწორი იმუნიტეტი,“ - გიორგი ღოღობერიძე
ონკოლოგმა გიორგი ღოღობერიძემ კოვიდ-19-ის წინააღმდეგ ბრძოლაში იმუნიტეტის მნიშვნელოვან როლზე ისაუბრა. მისი თქმით, მთავარია, რამდენად ადეკვატურია იმუნური სისტემის პასუხი ვირუსის შემოჭრაზე:
„კოვიდის შემთხვევაში დიდ როლს თამაშობს არა ძლიერი ან სუსტი იმუნიტეტი, არამედ სწორი იმუნიტეტი. ზოგიერთ პაციენტში, როდესაც ვირუსი შემოიჭრება, იმუნური სისტემა გიჟივით რეაგირებს. ეს იწვევს მძიმე და კრიტიკულ ფორმებს. პაციენტების ნაწილში იმუნური სისტემა საერთოდ არ რეაგირებს და ვირუსს ეძლევა საშუალება, რომ გამრავლდეს. ამიტომ ჩვენ არ გვჭირდება არც ზედმეტად აგრესიული და არც ზედმეტად დუნე იმუნური სისტემა. ჩვენ გვჭირდება ადეკვატური სისტემა, რომელსაც ექნება ნორმალური რეაქცია ვირუსზე.“
გიორგი ღოღობერიძის თქმით, იმუნური სისტემის ადეკვატურობა ჩვენზე არ არის პირდაპირ დამოკიდებული:
„წარმოიდგინეთ, რომ ოთახში შემოიჭრას ვინმე და ჩვენ გვჭირდება მისი აყვანა. მის ასაყვანად სჯობს, რამდენიმე კაცი გავუშვათ და შეიპყრონ, ბომბს ხომ არ ვესვრით?! ბომბს თუ ვესვრით, ყველაფერი დაიშლება. ასეა ჩვენი სხეულიც. იმუნური სისტემა უნდა იყოს ადეკვატური და არა აგრესიული. იმუნური სისტემის ადეკვატურობა საკმაოდ რთული ცნებაა. ის ჩვენზე პირდაპირ დამოკიდებული არ არის.“
გიორგი ღოღობერიძემ აღნიშნა, რომ იმუნიტეტის გაძლიერების საუკეთესო გზა ჯანსაღი კვებაა:
„რამ შეიძლება ხელი შეუწყოს იმუნური სისტემის გაძლიერებას და არა დასუსტებას? პირველ რიგში ეს არის ჯანსაღი კვება: ხილი, თევზი, კვერცხის გული. ყველა ის საკვები, რომელიც შეიცავს იმ ნუტრიენტებს, რომლებიც შეიძლება დასჭირდეს ჩემს იმუნურ სისტემას საჭირო დროს საჭირო ადგილას. მნიშვნელოვანია D ვიტამინის წყაროები, როგორებიცაა: რძე, თევზი, კვერცხი. D ვიტამინის ალტერნატივა შეიძლება იყოს მზეზე გასვლა დღეში 15-20 წუთის განმავლობაში.“
„ჩვენ შეგვიძლია მივიღოთ სხვა ელემენტებიც საკვების დახმარებით. მსგავსი საკვები შეიძლება იყოს: კიტრი, ვაშლი. ვაშლი ძალიან მნიშვნელოვანი ხილია. მასში არის ძალიან ბევრი აცეტილსალიცილის მჟავა. ეს ის ნივთიერებაა, რომელიც ხელს უშლის დათრომბვას. მართალია, ვაშლი ვერ შეგვისრულებს ასპირინის როლს, მაგრამ მისი დახმარებით შეგვიძლია ორგანიზმს მივცეთ შანსი, რომ ცოტათი შეიმციროს თრომბოზების რისკი. ხილი სახლში რაც გვაქვს, ყველაფერი უნდა მივიღოთ. ბანანიც ძალიან კარგია. მასში ბევრი კალიუმია. კალიუმი არის ერთ-ერთი საშუალება წნევის შემცირებისთვის. ბანანი სეროტონინის წყაროა, განწყობას ამაღლებს და ორგანიზმს ეხმარება, რომ წნევა აკონტროლოს უფრო უკეთ,“ - აღნიშნულ საკითხებზე გიორგი ღოღობერიძემ რადიო იმედის გადაცემაში „დღის არხი“ ისაუბრა.