Baby Bag

როგორ მუშაობს ვაქცინა ახალი ვარიანტების წინააღმდეგ? - უახლესი კვლევის შედეგები

როგორ მუშაობს ვაქცინა ახალი ვარიანტების წინააღმდეგ? - უახლესი კვლევის შედეგები
სიახლეები

ნორვეგიის სამეფოს ჯანდაცვის სამინისტროს უფროსი მრჩეველი, ზაზა წერეთელი სოციალურ ქსელში ახალი შტამების წინააღმდეგ ვაქცინების ეფექტურობის შესახებ ინფორმაციას აქვეყნებს:

,,​სანამ საქართველოში მსჯელობენ, ერთი სპეციალისტის მიერ გაჟღერებული სტატუსის მერე, ხომ არ სჯობს რომ ყველა დაინფიცირდეს და ასე ჩამოიყალიბოს კოვიდის საწინააღმდეგო იმუნიტეტი..(ყველა სხვა სიკეთესთან ერთად წესების დაცვაც აღარ იქნება საჭირო).....

მსოფლიოში რატომღაც ჯერ კიდევ გრძელდება ვაქცინებზე და მათ მნიშვნელობაზე საუბარი და ჯერ კიდევ აინტერესებთ, როგორ მუშაობენ ვაქცინები ახალი შტამების მიმართ. კიდევ ერთი საინტერესო კვლევა ამ მიმართულებით, რომლის შედეგებიც 16 სექტემბერს გამოქვეყნდა.

SARS-CoV-2-ისევე როგორც ყველა რნმ-ვირუსი-მიდრეკილია მის გენეტიკურ კოდში შემთხვევითი შეცდომების წარმოქმნისა მათი გამრავლების დროს. ასეთი შეცდომებით იქმნება მუტაციები და 2021 წლის აგვისტოსათ, ჯანდაცვის მსოფლიო ორგანიზაციამ (WHO) დაასახელა ოთხი SARS-CoV-2 ვარიანტი, როგორც "შეშფოთების ვარიანტები" (VOC) და ხუთი როგორც ინტერესის ვარიანტი (VOI)

ახალი ვარიანტების საწინააღმდეგო ვაქცინის ეფექტურობის განხილვისას, გასათვალისწინებელია სულ მცირე სამი ელემენტი: (1) ახლანდელი ვაქცინებით გამოწვეულ ანტისხეულებს შეუძლიათ თუ არა ამ ახალი ვარიანტების ამოცნობა და განეიტრალება, (2) არსებობს თუ არა ჯვარედინი რეაქტიული უჯრედული იმუნური პასუხები ამ ვარიანტებზე, და (3), რაც მთავარია, ვარიანტების რეალური გავლენა ვაქცინებით უზრუნველყოფილ კლინიკურ დაცვაზე. ეს კვლევაც სწორედ განიხილავდა ამ სამ ელემენტს

როგორც ცნობილია SARS-CoV-2 შეიცავს ოთხ ძირითად სტრუქტურულ პროტეინს: spike (S), გარსი (M), კონვერტი (E) და ნუკლეოკაფსიდის ცილებს. S ცილები პასუხისმგებელნი არიან მასპინძელი უჯრედული რეცეპტორის ამოცნობაზე ვირუსის შეყვანის დასაწყებად და ამიტომაც არიან პირველადი სამიზნე COVID-19 ვაქცინებისთვის (გამონაკლისი არის ინაქტივირებული და ცოცხლად დასუსტებული ვირუსული ვაქცინები, რომლებიც იყენებენ მთელ ვირუსს). როგორც ცნობილია სხვადასხვა სამკურნალო საშუალებებისადმი ადამიანს შეიძლება ჩამოუყალიბდეს რეზოსტენტობა, მაგალითად ანტიბიოტიკების მიმართ. ვაქცინების შემთხვევაში, ვაქცინებზე იმუნური გაქცევის ვარიანტების გაჩენა განსხვავებულია და ხდება უფრო ნელა. ეს იმიტომ, რომ ვაქცინები ხელს უშლიან ინფექციას, ხოლო (უმეტესობა) წამლები გამოიყენება ჩამოყალიბებული ინფექციების სამკურნალოდ. გარდა ამისა, ზოგიერთი ვაქცინაც კი, რომელიც მხოლოდ S ცილებს აკოდირებს, მაინც აწარმოებს ანტისხეულების და T უჯრედების პასუხებს, რომლებიც ცნობს ცილის სხვადასხვა ნაწილს, რაც ნაკლებად სავარაუდოდ ხდის ფაქტს რომ ერთმა მუტაციურმა ცვლილებამ არსებითად შეამციროს დაცვა. ეს ნიშნავს, რომ ვაქცინებისადმი მდგრადი ვარიანტების გაჩენის შესაძლებლობა ბევრად უფრო მცირეა ვიდრე წამლებისადმი მდგრადი ვარიანტების. მიუხედავად ამისა, S ცილაში მუტაციების დაგროვებამ, რომლებიც ვითარდება სხვადასხვა მექანიზმების საშუალებით, მათ შორის გაძლიერებული გადაცემის მიზნით, შეიძლება გავლენა იქონიოს ვაქცინის ეფექტურობაზე.

ახალი მტკიცებულება მხარს უჭერს ანტისხეულების ნეიტრალიზაციის მნიშვნელობას ინფექციის თავიდან ასაცილებლად, რაც აჩვენებს ასოციაციას ანტისხეულების დონის განეიტრალებასა და გარღვევის ინფექციებს შორის (Khoury et al., 2021). თუმცა, ნეიტრალიზების ანტისხეულები, ალბათ, არ არის დაცვის ერთადერთი მექანიზმი, ხოლო T უჯრედები და არამანეიტრალიზებელი ანტისხეულები ასევე მნიშვნელოვან როლს ასრულებენ, განსაკუთრებით სიმპტომური ინფექციისა და მძიმე დაავადებისგან დაცვის მხრივ. მაგალითად, T უჯრედები, როგორც ჩანს, SARS-CoV-2 ინფექციის კონტროლის მთავარი კონტრიბუტორია (Tan et al., 2021). ვაქცინებს ასევე შეუძლიათ გამოიწვიონ B და T უჯრედების ჯვარედინი დამცავი რეაქციები, რაც აღმოჩენილია Pfizer-BioNTech და Moderna mRNA ვაქცინებისთვის (რეინოლდსი და სხვები, 2021; Stamatatos et al., 2021). მნიშვნელოვანია, რომ B და T უჯრედებს შეუძლიათ აღიარონ სხვადასხვა SARS-CoV-2 ვარიანტი და მინიმალური გავლენა იქონიონ S მუტაციებზე (Tarke et al., 2021). ამრიგად, მიუხედავად ზოგიერთი ამ ვარიანტის მიმართ ანტისხეულების ტიტრების შემცირებისა, ვაქცინით გამოწვეული იმუნიტეტი, იცავს ადამიანს ამჟამად მოცირკულირე ვარიანტებისგან.

დაცვის ეფექტურობა იხილეთ​​ ცხრილებში​

კვლევაში ასევე განხილულია ვაქცინების ეფექტუროაბ ყველა არსებული შტამის მიმარტ. აქ მხოლოდ დელტა ვარიანტს მოვიყვან, რამეთუ ის არის ახალ დომინანტური საქართველოში

ინგლისის ანალიზმა აჩვენა დელტასთან ჰოსპიტალიზაციისგან მდგრადი დაცვა ალფასთან შედარებით, 96% და 92% BNT162b2 და ChAdOx1 მეორე დოზების შემდეგ. ნიუ იორკში, mRNA ვაქცინების მაღალი ეფექტურობა ჰოსპიტალიზაციის წინააღმდეგ ნაჩვენები იყო, როდესაც დელტა მიმოქცევაში იყო (91,9%–95,3%). ინგლისისა და კანადას ანალიზის თანახმად, სიმპტომური დაავადებისგან დაცვა მნიშვნელოვნად დაბალი იყო დელტაზე ვაქცინის ერთი დოზის შემდეგ, ალფასთან შედარებით. მიუხედავად ამისა, ეფექტურობა აღდგა მეორე დოზის შემდეგ, 85% –90% და 61% –72% ეფექტურობით BNT162b2 და ChAdOx1.

მიუხედავად იმისა, რომ ისრაელში ჯანდაცვის სამინისტროს მიერ გამოქვეყნებულმა პირველადმა მონაცემებმა გამოიწვია შეშფოთება, რაც მიუთითებდა სიმპტომური დელტა ინფექციის ეფექტურობის მნიშვნელოვან ვარდნაზე, შემდგომ გამოქვეყნებულ პრეპრინტზე ეს მაჩვენებლები აღარ გამოქვეყნებულა. ინფექციის წინააღმდეგ ვაქცინის ეფექტურობა გაცილებით ძნელია გავზომოთ, რადგან ამ შეფასებებზე გავლენას ახდენს სხვადასხვა ფაქტორები, როგორიცაა ტესტირების კრიტერიუმები, მოსახლეობის ქცევა, ზემოქმედების რისკი, მოსახლეობის იმუნიტეტის მდგომარეობა. ადრეულმა კვლევებმა აჩვენა 55% –80% ეფექტურობა ინფექციის წინააღმდეგ დელტას გამოჩენამდე, ხოლო დელტას გამოჩენის შემდეგ ინფექციით პრევენციის უმნიშვნელო შემცირება შეინიშნება. შოტლანდიაში ვაქცინის ეფექტურობა RT-PCR დადასტურებული SARS-CoV-2 დელტა ინფექციის თავიდან აცილებაში იყო 79% BNT162b2 და 60% AstraZeneca– ს ორი დოზის მიღების შემდეგ. ინგლისში სისტემატურ ტესტირებაზე დაფუძნებულმა ბოლოდროინდელმა ანალიზმა აჩვენა, რომ Pfizer-BioNTech და AstraZeneca ვაქცინები უაღრესად დამცავია ნებისმიერი ინფექციისგან, მსგავსი ალფა, მათ შორის მაღალი ვირუსული დატვირთვით (Ct <30).

ასე რომ, თქვენი გადასაწყვეტია რულეტკას ითამაშებთ და დაინფიცირებაზე ჩამოხვალთ ფსონს (აცრის მაგივრად) აზარტული თამაშის მოყვარული ბევრია საქართველოში, მაგრამ კოვიდ ვირუსთან თამაშით არა მგონია ისე მყისიერად გამდიდრდეთ, როგორც ეს აზარტული თამაშების რეკლამებშია დახატული'' - აღნიშნავს ზაზა წერეთელი. 


სიახლეები #კორონავირუსი

შეიძლება დაინტერესდეთ

სიახლეები

„ჯგუფური იმუნიტეტის მიღწევა კორონავირუსის შემთხვევაში აცრით აბსოლუტურად შეუძლებელია“ - ექიმი იაგო ფრანგიშვილი

„ჯგუფური იმუნიტეტის მიღწევა კორონავირუსის შემთხვევაში აცრით აბსოლუტურად შეუძლებელია“ - ექიმი იაგო ფრანგიშვილი

„ჯგუფური იმუნიტეტის მიღწევა კორონავირუსის შემთხვევაში აცრით აბსოლუტურად შეუძლებელია“, - ამის შესახებ გერმანიაში მომუშავე ქართველი ექიმი იაგო ფრანგიშვილი სოციალურ ქსელში წერს. ​MomsEdu.ge გთავაზობთ მის პოსტს სიტყვა-სიტყვით:

,,2000-იანი წლებიდან მოყოლებული გერმანულენოვან ქვეყნებში დიდი აჟიოტაჟი იყო ატეხილი „ტკიპათი“ გამოწვეული ენცეფალიტის, ე.წ. „ადრეზაფხულის ენცეფალიტის“ ელიმინაციაზე, აღმოფხვრაზე.

​ისევე როგორც ჩუტყვავილა, წითელა, აი, ასე უნდოდათ ამ ენცეფალიტის ამოძირკვა, რომელიც განსაკუთრებით 40 წლის გარშემო ასაკის და ბუნების მოყვარულ, ბუნებაში მოსეირნე ადამიანებს უჩნდებათ ამ „ტკიპას“ კბენის შემდეგ.

​2015 წელს გამოქვეყნდა ავსტრიის დიდი კვლევა ამ გამომწვევზე.
​
მანამ კი, ავსტრიამ სამაგალითოდ აცრა თითქმის ყველა ასაცრელი და აცრის მაჩვენებელი იყო 85%.

ინფექციით დაავადებულთა რაოდენობა თითქმის 30-ჯერ შემცირდა, თუმცა, ვერც წითელასა და ჩუტყვავილას ქვოტებს ვერ მიაღწია.

​ეს კვლევა მაშინ ამ სახელით გამოქვეყნდა - „Frühsommer-Meningo-Enzephalitis (FSME) und FSME-Schutzimpfung in Österreich: Update 2014“.

​აი ესაა სუმარული, დასკვნითი აზრი და მესიჯი ამ კვლევისა:

​ციტატა:

​„ავსტრიის წარმატებული ვაქცინაციის კამპანიის შედეგად შესაძლებელი გახდა ენცეფალიტის გაკონტროლება. უკვე რამდენიმე წელია ყოველწლიური ავადმყოფობის რაოდენობა 50-დან 100-მდეა.

​ვაქცინაციის პროცენტი მოსახლეობაში 85-ია.

​ენცეფალიტისათვის, ისევე როგორც ტეტანუსისათვის, მოქმედებს დაავადების კონტროლის, დაავადების ელიმინირების პრინციპი. გამომწვევის ელიმინირება, მისი მოსპობა შეუძლებელია. აცრას გააჩნია მხოლოდ ინდივიდუალური დაცვა, მაგრამ არა ჯოგური, კოლექტიური იმუნიტეტი.
​
„Durch die erfolgreiche österreichische Impfstrategie konnte die FSME weitgehend unter Kontrolle gebracht werden. Seit vielen Jahren gibt es 50 bis 100 Erkrankungsfälle pro Jahr.
​
Die Durchimpfungsrate der Bevölkerung liegt derzeit bei 85%.
​
Für die FSME gilt, wie bei Tetanus, das Prinzip der Krankheitskontrolle bzw. Krankheitseliminierung: Der Erreger kann nicht ausgerottet werden und die Impfung bewirkt einen Individualschutz, aber keine Herdenimmunität.
​
„TBE is a public health problem well under control in Austria because of a mass vaccination programme. There have been 50–100 registered cases per year for many years, the vaccination rate of the population is currently 85%.
​
For TBE applies the same as for Tetanus, namely the principle of disease control or disease elimination: The virus cannot be eliminated and vaccination provides individual protection.“
​
არის დაავადებები და გამომწვევები, როცა აცრას საკმაოდ კარგი ჯგუფური, კოლექტიური იმუნიტეტი აქვს. ამგვარი აცრებია ე.წ. დასუსტებული ვირუსით ან მკვდარი ვირუსით აცრები. ამგვარი აცრების დროს ორგანიზმი ინფიცირდება ძალიან სუსტად და ხდება ამ გზით, ანუ ინფექციის მსუბუქი ფორმით გადატანის გზით, იმუნიზირება. ეს კი ადამიანს ახალი ინფექციისაგან იცავს და ამით პროფიტაბელური, მომგებიანია მისი თანამოქალაქისათვისაც, რამეთუ ინფექციის გადაცემისა და გავრცელების ჯაჭვი წყდება.
​
ეს პროცესი ხდება კორონას თუ ადრეზაფხულის ენცეფალიტის დროს მხოლოდ და მხოლოდ იმ ადამიანებში, რომლებმაც ეს დაავადება გადაიტანეს.
​
ეს ენცეფალიტის ვაქცინაც ითვლება „მკვდარ ვაქცინად“ ოღონდაც, არ მოქმედებს ისე, როგორც სხვა მკვდარი ვაქცინები. ეს რეალობაა და სანამ რაიმე უფრო ეფექტური არ იქნება, გვიწევს თანაცხოვრება.
​
ჯგუფური იმუნიტეტის მიღწევა კორონავირუსის შემთხვევაში აცრით აბსოლუტურად შეუძლებელია.
​
ჯერ ერთი და კი ითვლება ბაიონტექ ფაიზერის აცრა და მოდერნა „მკვდარ აცრად“, მაგრამ, ყველამ იცის, რომ ეს არაა მკვდარი ვირუსიდან დამზადებული აცრა, არამედ მოდელირებულია და დიზაინირებულია, რნმ ვაქცინაა.
​
ვექტორული ვაქცინებიც არ აკმაყოფილებენ ამ კრიტერიუმს.
​
ამიტომაც, კორონას შემთხვევაში აცრა რჩება ინდივიდუალურ დაცვად, მძიმე ავადმყოფობისაგან დაცვად და არა ინფექციის გამომწვევის მიღებისაგან დაცვად.
​
ერთადერთი ჯგუფი, ვინც ამ ინფექციის მიღებისაგან დაცულია და ჯერჯერობით, ამ განვლილი 18 თვის მანძილზე დაცულად რჩება 99,84%-ის ალბათობით, ესაა ვირუსგადატანილი და არამძიმედ სხვა დაავადებებით დაავადებული ადამიანი.
​
აი, ესაა ჯგუფური იმუნიტეტისათვის მნიშვნელოვანი რგოლი და ასეთი ყველა ქვეყანაში თითქმის, სადღაც 5%-დან 8%-მდეა.
​
ამიტომაც, როცა ვამბობთ, რომ „კორონას დროს კოლექტიური იმუნიტეტი არ მოქმედებსო“ უნდა დავამატოთ, არ მოქმედებს იმიტომ, რომ აცრა არ გიცავს ინფექციის მიღებისაგან და ამიტომაც არ გააჩნია რაიმე ეფექტი კოლექტიურ იმუნიტეტზე. აცრა გიცავს ინდივიდუალურად და პიროვნულად.
​
აცრილი არის დაახლოებით 80%-დან 90%-მდე უფრო დაცული მძიმე დაავადებისაგან, ვიდრე აუცრელი. აცრილი აუცრელს ბევრად ვერაფრით არგებს და აუცრელი აცრილს ვერაფერს ვერ ავნებს.
​
აუცრელი ვნებს ჯანდაცვის სისტემას, ასუსტებს მის ინტაქტურობას და ბოჭავს სამედიცინო პერსონალს, თუკი მძიმე ფორმით დაავადდა.
​
ამიტომაა აუცილებელი მსუბუქი ფორმით ინფიცირებულთა სწორი მართვა და არა აქციონიზმი, არა იზოლატორებში ჯგუფად შერეკვა სადღაც სასტუმროებში, არამედ მოძრაობა, სუფთა ჰაერი, სუფთა გარემო.
​
აცრილი ნაკლებადაა ავად, ხანმოკლედაა ავად და ამით რგებს საკუთარ თავსაც და ჯანდაცვის სისტემასაც. აი, ესაა ფქტები.
​
მე მესმის, რომ ისეთმა ქვეყნებმა, როგორებიცაა:
​
ისრაელი
ავსტრალია
ტაივანი
ახალი ზელანდია
და ალბათ ჩინეთიც, თუმცა ჯერ არ გაუმხელია ასე აშკარად, გადაწყვიტეს ვირუსის მოსპობა, ელიმინირება, გაქრობა. ახლო მომავალში ეს შეუძლებლად მიმაჩნია, ამაზე მზერის გაყინვა და ამ თემის გაფეტიშება, ამ თემის ყველაფრის საზომად აღზევება მიმაჩნია ადამიანის წინაშე დანაშაულად.
​
ისრაელს რომ ქვეყანა იმუნიზირებული ეგონა და ახალი ინფექციები როცა დადგინდა, იქ 40%-ზე მეტი უკვე ორჯერ აცრილი ადამიანი იყო ავადმყოფთა შორის. მათ მოახერხეს ასე დაბალი სიკვდილიანობის მიღწევა ოპტიმალურად ავადმყოფის მოვლით.
​
ამ 18 თვის პანდემიის მერე, როგორმე ხომ უნდა შეიგნონ განსაკუთრებით იმ ქვეყნებმა, რომელთა სიკვდილიანობის მაჩვენებლის 50%-დან 60%-ს კორონათი გარდაცვლილი შეადგენს, რომ უმთავრესია დაავადებისა და მძიმე შემთხვევების მართვა.
​
არაა გამოსავალი, რომ „ავიყვანე მართვით სუნთქვაზე და მეტი რა ვქნაო“. არასწორია ასე საქმის გამარტივება. ამ პრობლემას არა გამარტივება, არამედ მარტივ მამრავლებად დაშლა და თითოეულ კომპონენტზე რეაგირება უნდა. არ არსებობს ერთი იდეალური და უნივერსალური მიდგომა თუ გამოსავალი, აი, ეს უნდა შევიგნოთ ყველამ ერთად. ექიმმაც და უბრალო მოქალაქემაც და ხელისუფალმაც.
​
უნდა დადგინდეს კლინიკებში ჰიგიენის და პაციენტის მართვის სტანდარტები და ეს სტანდარტები უნდა შემოწმდეს.
​
უნდა დადგინდეს დიაგნოსტიკის სტანდარტები და არა ისე, გააკეთე ტესტი, დადებითია, კორონაა, მიუწერე ფილტვს რაღაცა ქულები და მერე მიაწვები სტეროიდებს და ჟანგბადის მიცემას ისე, რომ სხვა კვლევას არ ატარებ, არ ფიქრობ სხვაზე.
​
არ შეიძლება ადამიანი აიყვანო ინტუბაციაზე და არ იფიქრო მისი იმ სიტუაციიდან გამოყვანის გზაზე. ინტუბაცია მარტივი გზაა, დააძინე, ჩართე აპარატი, ასუნთქე და მიეცი რემდესევირი და კორტიზონი. არაა ასე მარტივი და კლავს ასეთი გამარტივება,“ - წერს იაგო ფრანგიშვილი.

​

წაიკითხეთ სრულად
გასათიშად დააჭირეთ ESC.