„მოსახლეობის 60-70 პროცენტის აუცრელობის გადამწყვეტი მიზეზი გაუნათლებლობა ვერ იქნება, მოგახსენებთ რატომაც...“ - ექიმი დავით მრელაშვილი

„ნიუ-ჰოსპიტალსში“ კოლორექტული კიბოს მკურნალობა ლაპაროსკოპიული ქირურგიითა შესაძლებელი. მკურნალობის აღნიშნულ მეთოდს ბევრი დადებითი მხარე აქვს, მათ შორის, შემცირებული ჰოსპიტალიზაციის პერიოდი, შემცირებული ტკივილი პოსტოპერაციულ პერიოდში, პაციენტის ნაადრევი გააქტიურება, უკეთესი კოსმეტიკური ეფექტი, ქსოვილების უკეთესი ვიზუალიზაცია ოპერაციის მსვლელობისას და ა.შ.

თემაზე უფრო დეტალურად MomsEdu.ge-სთან „ნიუ ჰოსპიტალსის“ ონკო-ქირურგმა, ზოგადმა ქირურგმა და ლაპაროსკოპისტმა ნოდარ ჩხიკვაძემ ისაუბრა.

- რა არის კოლორექტული კიბო და როგორია დაავადების გავრცელების სტატისტიკა?

ნოდარ ჩხიკვაძე: „კოლორექტული კიბო წარმოადგენს ავთვისებიან სიმსივნეს, რომელიც ვითარდება მსხვილი ან სწორი ნაწლავის ლორწოვანი გარსიდან. სწორი და მსხვილი ნაწლავის ავთვისებიანი სიმსივნეები ბიოლოგიურად განსხვავდებიან ერთმანეთისგან, მათი მკურნალობაც გარკვეულწილად განსხვავებულია.

ჯანდაცვის მსოფლიო ორგანიზაციის სტატისტიკით, კოლორექტული კიბო სიხშირით მესამე, ხოლო სიკვდილიანობით მეორე ადგილზეა. ყოველ წელს 2 მილიონამდე ადამიანი ავადდება კოლორექტული კიბოთი, საიდანაც 950 ათას ადამიანამდე კვდება ამ დაავადებით. სამწუხაროდ, ყოველწლიურად იზრდება კოლორექტული კიბოთი დაავადებულ ადამიანთა რიცხვი (ჯანდაცვის მსოფლიო ორგანიზაციის პროგნოზით, 2040 წელს კოლორექტული კიბოთი ავადობა 2 მილიონიდან - 3,5 მილიონამდე გაიზრდება).

კოლორექტული კიბოთი მამაკაცები 30 პროცენტით უფრო ხშირად ავადდებიან. კონკრეტულად ჩვენს ქვეყანას რაც შეეხება, საქართველოში ყოველწლიურად გვაქვს 700-მდე პირველადი შემთხვევა. აღნიშნულ დაავადებას კაცებში უკავია მეოთხე (ფილტვის, პროსტატის და შარდის ბუშტის სიმსივნეების შემდეგ), ხოლო ქალებში მესამე ადგილი (ძუძუს და ფარისებრი ჯირკვლის სიმსივნეების შემდეგ).“

- ვინ შედის რისკ-ჯგუფში?

ნოდარ ჩხიკვაძე: „მსხვილი ნაწლავის კიბოთი ყველაზე ხშირად ავადდებიან ადამიანები 50 წლის ზევით, თუმცა ბოლო 15 წლის განმავლობაში, 20-დან 49 წლამდე ასაკის ადამიანებში მსხვილი ნაწლავის კიბოთი დაავადებულთა რიცხვი ყოველწლიურად 1,5%-ით იზრდება.

რისკები, რომლებიც შეგვიძლია ავირიდოთ:

• თამბაქოს მოხმარება: თამბაქოს პროდუქტების, მათ შორის, საღეჭი თამბაქოს და ელექტრონული სიგარეტის გამოყენება ზრდის მსხვილი ნაწლავის კიბოს განვითარების რისკს;
• ალკოჰოლის მოხმარება: აუცილებელია, რომ მოხდეს ალკოჰოლური სასმელების მიღების სიხშირის შემცირება. ალკოჰოლის იშვიათმა გამოყენებამაც კი შეიძლება გაზარდოს კიბოს განვითარების რისკი;
• უმოძრაობა: ნებისმიერი სახის ფიზიკურმა აქტივობამ შეიძლება შეამციროს მსხვილი ნაწლავის კიბოს განვითარების რისკი;
• ჭარბი წონა: ცხიმიანი, მაღალკალორიული საკვების მიღებამ შეიძლება გავლენა მოახდინოს სხეულის წონაზე და გაზარდოს მსხვილი ნაწლავის კიბოს რისკი;
• კვება, რომელშიც შედის უამრავი წითელი და დამუშავებულ ხორცი: ბეკონი, სოსისი, ძეხვი და ა.შ. ჯანდაცვის სპეციალისტები გვირჩევენ, რომ წითელი და დამუშავებული ხორცის მიღება კვირაში ორ პორციამდე შევზღუდოთ.

რისკები, რომლებსაც ვერ ავირიდებთ თავიდან:

• გენეტიკური წინასწარგანწყობა. ასევე, გარკვეული გენეტიკური სინდრომები, რომლებიც მიბმულია მსხვილი ნაწლავის კიბოსთან, როგორებიცაა: ლინჩის სინდრომი და მემკვიდრული ადენომატოზური პოლიპოზი;
• მსხვილი ნაწლავის ანთებითი დაავადებები, როგორებიცაა: წყლულოვანი კოლიტი და კრონის დაავადება;
• პოლიპების ოჯახური ანამნეზი: თუ მშობელს, და-ძმას ან შვილს გამოუვლინდა გვიანი სტადიის პოლიპი, თქვენ შესაძლოა იმყოფებოდეთ მსხვილი ნაწლავის კიბოს მომატებული რისკის ქვეშ.“

- რა სიმპტომები მიგვანიშნებს კოლორექტულ კიბოზე?

ნოდარ ჩხიკვაძე: „კოლორექტულ კიბოს ადრეულ ეტაპზე მკვეთრად გამოხატული სიმპტომები არ ახასიათებს. სიმპტომები ჩნდება მაშინ, როდესაც სიმსივნე იწყებს ზრდას და გავრცელებას.

სიმპტომებია: დისკომფორტის და ტკივილის შეგრძნება მუცლის მიდამოში, მუცლის შებერილობა, წონაში კლება უმიზეზოდ, დაღლილობის შეგრძნება და ქოშინი, ფაღარათის და შეკრულობის მონაცვლეობა, სისხლიანი დეფეკაცია, ცრუ დეფეკაციის მოთხოვნა - „ტენეზმები“, ანემია”.

- როგორ ხდება კოლორექტული კიბოს დიაგნოსტირება და მკურნალობის რა მეთოდები არსებობს ,,ნიუ-ჰოსპიტალსში’’?

ნოდარ ჩხიკვაძე: „კოლორექტული კიბოს დიაგნოსტირება კომპლექსურია და იგი მოიცავს რადიოლოგიურ, ინსტრუმენტულ და ლაბოლატორიულ კვლევებს.

აღვნიშნავ, რომ ჩვენს ჰოსპიტალში ყველა საჭირო კვლევა დანერგილია და მუშაობს აბსოლუტურად გამართულად.

„ნიუ ჰოსპიტალსში“ კოლორექტული კიბოს მკურნალობის თითქმის სრული სპექტრია. მკურნალობა კომპლექსურია და მოიცავს ქირურგიულ მკურნალობას, სწორი ნაწლავის კიბოს დროს კი სხივურ თერაპიას. ადგილობრივ მკურნალობას, როგორებიცაა: ტრანსარტერიული ქემოემბოლიზაცია, რადიოსიხშირული და რადიოტალღური აბლაცია. ასევე, სისტემური მკურნალობის მეთოდები, მაგალითად, ქიმიოთერაპია, იმუნოთერაპია და ა.შ.“

- რას გულისხმობს ლაპაროსკოპიული ქირურგია?

ნოდარ ჩხიკვაძე: „ჩვენს კლინიკაში ონკოლოგიური ოპერაციები ხორციელდება, როგორც ღია ტრადიციული წესით, ასევე ლაპაროსკოპიული მეთოდით ანუ მცირე ინვაზიური მეთოდით. ლაპაროსკოპიული ოპერაციის დროს მუცლის ღრუს ამა თუ იმ ორგანოზე ხდება ქირურგიული ჩარევა მუცელკვეთის გარეშე. ლაპაროსკოპიულ ოპერაციას თავის მხრივ ბევრი დადებითი მხარე აქვს, თუმცა, აღსანიშნავია, რომ ყველა პაციენტი ინდივიდუალურია და ყველა პაციენტთან ოპერაციის ტიპის შერჩევა ხდება ინდივიდუალურად.“

- როგორ მიმდინარეობს პროცედურა, რეაბილიტაციის პროცესზეც რომ ვისაუბროთ

ნოდარ ჩხიკვაძე: „როგორც წესი, ლაპაროსკოპიული კოლორექტული ქირურგიის შემდეგ, ეს იქნება ოპერაცია მსხვილ თუ სწორ ნაწლავზე, პაციენტის გააქტიურება ხდება ოპერაციიდან პირველივე დღეს და კლინიკაში პაციენტის ჰოსპიტალიზაცია შეადგენს 4-5 დღეს. კლინიკიდან გაწერის შემდეგ პაციენტებს არ აქვთ არანაირი მძიმე რეჟიმი და განსაკუთრებული სირთულეები, მხოლოდ მცირე დიეტა და მძიმე ფიზიკური აქტივობის შეზღუდვა“.

- და ბოლოს, არის თუ არა შესაძლებელი ნაწლავის სიმსივნის პრევენცია?

ნოდარ ჩხიკვაძე: „სრულად პრევენცია არის შეუძლებელი. თუმცა, შესაძლებელია სკრინინგით დაავადების ადრეულ სტადიაზე ან პოლიპების აღმოჩენა და მათი მოშორებით შემდგომში კიბოდ გადაგვარების არიდება. ასევე, როგორც ზემოთ აღვნიშნე, შესაძლებელია დაავადების განვითარების რისკის შემცირება შემდეგი რისკ-ფაქტორების მართვით:

1. მოერიდეთ თამბაქოს გამოყენებას;
2. ალკოჰოლური სასმელების დალევისას დაიცავით ზომიერება;
3. შეინარჩუნეთ სხეულის ჯანსაღი წონა: მიირთვით ჯანსაღი საკვები, შეიტანეთ მეტი ხილი და ბოსტნეული თქვენს რაციონში და შეამცირეთ დამუშავებული ხორც-პროდუქტები, ცხიმიანი, მაღალკალორიული საკვები“.

​​R.