Baby Bag

5 ყველაზე გავრცელებული მითი მაიმუნის ყვავილის შესახებ - არჩილ მარშანია

5 ყველაზე გავრცელებული მითი მაიმუნის ყვავილის შესახებ - არჩილ მარშანია

ანესთეზიოლოგ-რეანიმატოლოგმა არჩილ მარშანიამ სოციალურ ქსელში პოსტი გამოაქვეყნა, რომელშიც მაიმუნის ყვავილის შესახებ გავრცელებულ მითებზე ისაუბრა:

მითები მაიმუნის ყვავილის შესახებ:

მითი: მაიმუნის ყვავილის საწინააღმდეგო მედიკამენტი არ არსებობს''; რეალობა: არსებობს, მაგალითად ტეკოვირიმატი, რომელიც ლიცენზირებულია მაიმუნის ყვავილის სამკურნალოდ.

მითი: „მაიმუნის ყვავილის საწინააღმდეგოდ ეფექტურია ჩუტყვავილას ვაქცინა''; რეალობა: მაიმუნის ყვავილი და ჩუტყვავილა სხვადასხვა დაავადება და ჩუტყვავილას ვაქცინა არ არის ეფექტური მის წინააღმდეგ. მის წინააღმდეგ ეფექტურია ყვავილის ვაქცინა. დაბნეულობა გამოიწვია არასამედიცინო განათლების მქონე ადამიანებში ტერმინების არევამ: მაიმუნის ყვავილი - Monkeypox; ჩუტყვავილა - Chickenpox; ყვავილი - Smallpox.

მითი: „მაიმუნის ყვავილი სექსუალური უმცირესობების და ფერადკანიანი ადამიანების დაავადებაა''; რეალობა: არა, ის უბრალოდ ენდემურია აფრიკაში და ზოგადად კი პათოგენი არ ანსხვავებს მასპინძელს სექსუალური ორიენტაციით, მისი გადაგების გზა არის ახლო/პირდაპირი კონტაქტი და შესაძლოა გადაედოს ყველას, სექსუალური ორიენტაციის, კანის ფერის, მუსიკალური მონაცემებისა თუ პოლიტიკური იდეოლოგიის მიუხედავად.

მითი: „მნიშვნელობა ენიჭება სექსუალური ორიენტაციის დადგენას''; რეალობა: არანაირი მნიშვნელობა სექსუალური ორიენტაციის კვლევას და დადგენას არ ენიჭება. ჯერ მხოლოდ საუბარია რამდენიმე ათეულ შემთხვევაზე მთლიანად. მიუხედავად იმისა, რომ მწვავე შემთხვევებში სიკვდილიანობა მაღალია, ზოგადად დაავადება როგორც წესი თვითგანკურნებადია შესაბამისად ის, რომ უმეტესობა (და არა ყველა) შემთხვევების ჯერჯერობით* დაფიქსირებულია გეი ან ბისექსუალებში, ეს შეიძლება განპირობებული იყოს იმით, რომ მაგალითად სექსუალური უმცირესობები უფრო მეტად იჩენენ ყურადღებას ჯანმრთელობის სკრინინგის და/ან ექიმთან ვიზიტის მიმართ და არ ნიშნავს, რომ ორიენტაციის დადგენაა მნიშვნელოვანი მაიმუნის ყვავილის სამკურნალოდ ან პროფილაქტიკისთვის და არც იმას, რომ ის (კლასიკურად)სქესობრივად გადამდები დაავადებაა. ეს არის რისკების კომუნიკაციის წესების დარღვევა და ოფიციალური დოკუმენტების არასწორი თარგმანი, ჯანმოს ოფიციალურ დოკუმენტში სადაც სტატისტიკაა მოცემული, იქვე ხაზგასმით არის ნათქვამი რომ ეს „უმეტესობა'' არ ნიშნავს „ექსკლუზივობას'' და ინფორმაციის გავრცელების მანერა უნდა იყოს ზუსტი და რისკების კომუნიკაციის დაცვით, რათა თავიდან ავირიდოთ ნებისმიერი ფორმის სტიგმატიზაცია და დეზინფრომაცია.

მითი: „ეს ახალი პანდემიაა და ისევ ჩაგვკეტავენ, მეორე კოვიდი იწყება''. რეალობა: ამის ალბათობა უკიდურესად მინიმალურია, რადგან მაიმუნის ყვავილის საწინააღმდეგოდ არსებობს ვაქცინაც, მკურნალობაც, ის არც ისე სწრაფად ვრცელდება როგორც კოვიდი და არ ისე სწრაფად განიცდის მუტაციას. ის დნმ ვირუსია, რაც გამოირჩევა სტაბილურობით. ცხადია ეს არ ნიშნავს იმას, რომ ზოგადად მაიმუნის ყვავილი არ არის საყურადღებო. თუმცა ნამდვილად ნიშნავს იმას რომ Do not panic. ჯანმრთელობას გისურვებთ!

შეიძლება დაინტერესდეთ

„თუ გინდათ, რომ ბავშვს რამე უხაროდეს, უყვარდეს და სიამოვნებას ანიჭებდეს, თქვენ უნდა გიხაროდეთ ამ რიტუალის გაკეთება,“ - თამარ ედიბერიძე

„თუ გინდათ, რომ ბავშვს რამე უხაროდეს, უყვარდეს და სიამოვნებას ანიჭებდეს, თქვენ უნდა გიხაროდეთ ამ რიტუალის გაკეთება,“ - თამარ ედიბერიძე

​​ბავშვთა ნევროლოგმა თამარ ედიბერიძემ დღესასწაულების დროს ოჯახური რიტუალების მნიშვნელობაზე ისაუბრა. მისი თქმით, მარტივ რიტუალებში ბავშვების ჩართვა აუცილებელია, რადგან ეს მათ ჯანსაღი ფსიქიკის ჩამოყალიბებაში უწყობს ხელს:

„ჯანსაღ ფსიქიკას აყალიბებს მოლოდინების გამართლება. ადეკვატური მოლოდინი საჭიროა იმისთვის, რომ ჩვენ ის გაგვიმართლდეს და იმედები არ გაგვიცრუვდეს. კრიტიკულად მნიშვნელოვანია, რომ ​ყველაზე პატარა ბავშვის ჩართულობა რიტუალსა და ტრადიციაში იყოს გათვალისწინებული. რაც უფრო მარტივად შესასრულებელია ეს რიტუალი, მით უფრო ადვილია, რომ მასში პატარა ასაკის ბავშვებიც თამამად ჩავრთოთ. როდესაც დღესასწაული ერთხელ გავიარეთ, შემდეგ ისევ, ეს აყალიბებს განცდას, რომ „აი, კიდევ ერთხელ, კიდევ ერთხელ,“ ეს არის უკვე განცდა იმისა, რომ გავიზარდე. რაც მთავარია, წლიდან წლამდე ბავშვი იზრდება და მისი შესაძლებლობებიც იზრდება. რიტუალებსა და ტრადიციაში მისი წვლილიც შეიძლება ნელ-ნელა გავზარდოთ.“

თამარ ედიბერიძის თქმით, მარტივი კომპონენტებისგან შემდგარი კერძების მომზადებაში ბავშვების ჩართვა მათთვის ძალიან სასარგებლოა:

„ძალიან მიყვარს საშობაო ტრადიცია, გურული ღვეზელები, ნაძვის ხის აწყობა. ყველა ოჯახს შეიძლება ჰქონდეს ​კერძი, რომელიც მარტივი კომპონენტებისგან მზადდება. გურულ ღვეზელსაც თუ ჩავუღრმავდებით, იქ არაფერი განსაკუთრებული არ ხდება. მარტივი კომპონენტებისგან აწყობილ, მაგრამ თავისებურად აწყობილ კერძს, რომელიც ერთ კონკრეტულ დღეს უკავშირდება, მაგ. ლობიანები ბარბარობას, ბავშვთან ერთად თუ მოვამზადებთ, კარგია. ცომის მოხვევაში, გულსართის ჩადებაში ან მსგავს რაღაცებში მონაწილეობისას მას ექნება თანაზიარობის, ჩართულობის განცდა. ის სწორედ ამ ეშხით დაელოდება ახალ ღონისძიებას.“

​თამარ ედიბერიძემ მშობლებს მოუწოდა თავადაც სიხარულით ჩაერთონ რიტუალებში, რომლებსაც ბავშვებთან ერთად ასრულებენ:

„თუ გინდათ, რომ ბავშვს რამე უხაროდეს, უყვარდეს და სიამოვნებას ანიჭებდეს, თქვენ უნდა გიხაროდეთ ამ რიტუალის გაკეთება. თუ თქვენ იძულებით აკეთებთ რამეს, ასხივებთ, რომ ახლა არ გაქვთ ამის ნერვები, ეს ბავშვის დამოკიდებულებასაც ასუსტებს. ​თუ ბავშვი ხედავს, რომ დედა წვალობს ამ ყველაფრის გაკეთებაზე, მას არ მოეწონება ეს რიტუალი და ცუდად დაამახსოვრდება. ამას სჯობს რაღაც შევცვალოთ ან იმ ეტაპზე უარი ვთქვათ. მშობლებს ეს პირიქით ეხმარებათ ხოლმე. როდესაც ხვდებიან, რომ ეს ბავშვისთვის კარგია, უფრო ნახულობენ თავის თავში ძალას, რომ თუნდაც იმ ერთი დღით სიხარული, ბედნიერება და ბავშვისადმი მხარდაჭერა გამოხატონ.“

„ბავშვის ტრადიციაში ჩართულობა და რეგულარულად განმეორებადობა მას ძალიან დადებით მოლოდინს შეუქმნის. მისთვის ეს იქნება დადასტურება იმისა, რომ მართლა გაიზარდა, რადგან კიდევ ერთი დღესასწაული მოვიდა. მე ბავშვობიდან მახსოვს ნაძვის ხის აწყობისას წლიდან წლამდე როგორ ნაკლებად და ნაკლებად მაღალი იყო ის ჩემთან შედარებით. ნაძვის ხე წლიდან წლამდე მიდასტურებდა, რომ „შენ უფრო დიდი გოგო ხარ, ვიდრე იყავი!“ ეს მე ძალიან კარგად მახსოვს. ასეთი მარტივი ფენომენები უკეთესად ქმნის კარგ ფსიქიკას და მომავალს, ვიდრე ​ძალიან ძვირადღირებული სათამაშო. მეტისმეტად ძვირადღირებული რიტუალები მოლოდინს ქმნის და ჩვენ ვერ შევინარჩუნებთ ამას წლიდან წლამდე. ეს ბავშვს არარაციონალურ მოლოდინებს უჩენს. თანატოლებში არარაციონალური შეჯიბრი ყალიბდება. დიდი შანსია, რომ ბავშვს შემდეგ წელს იმედი გავუცრუოთ. მარტივი შინაარსის რიტუალი ყოველთვის შესრულებადი იქნება, ნებისმიერ პირობებში,“ - აღნიშნულ საკითხზე თამარ ედიბერიძემ საქართველოს პირველი არხის გადაცემაში „პირადი ექიმი - მარი მალაზონია“ ისაუბრა.

წყარო: ​„პირადი ექიმი - მარი მალაზონია“ 

წაიკითხეთ სრულად