Baby Bag

რა როლს ასრულებს ხელოვნება ბავშვის განვითარებაში

რა როლს ასრულებს ხელოვნება ბავშვის განვითარებაში
სასკოლო კურიკულუმებში, როგორც წესი, განსაკუთრებული ყურადღება ლიტერატურასა და მათემატიკას ეთმობა, ხელოვნება კი მსგავსი პრივილეგიებით არ ​სარგებლობს. ბავშვებში კრეატიულობის განვითარებას და მათთვის ვიზუალური სილამაზის აღქმის სწავლებას უდიდესი მნიშვნელობა აქვს, რადგან ყველაზე პრიმიტიული შემოქმედებითი აქტივობაც კი ბავშვის განვითარებაში მნიშვნელოვან როლს ასრულებს.

რა როლს ასრულებს ხელოვნება ბავშვის განვითარებაში?

მოტორული უნარები: შემოქმედებითი აქტივობების უდიდესი ნაწილი ბავშვისგან ისეთი მოძრაობების შესრულებას ითხოვს, რომლებიც მის მოტორულ განვითარებაზე ძალიან დადებითად ზემოქმედებს. ფუნჯის გამოყენებით ხატვა, ნახატების გაფერადება თუ პლასტილინით ძერწვა ბავშვის მოტორულ უნარებს მნიშვნელოვნად ხვეწს. 3 წლის ასაკის ბავშვს წრის შემოხაზვა უნდა შეეძლოს, გარდა ამისა ის მაკრატლის გამოყენებით ფურცლების უსაფრთხოდ დაჭრასაც უნდა ახერხებდეს. ოთხი წლის ასაკში ბავშვი კვადრატს თავისუფლად უნდა ხატავდეს, ხოლო მაკრატლის გამოყენებით ფურცელს სწორ ხაზზე ჭრიდეს. ნაადრევ ასაკში მაკრატლის გამოყენება ბავშვს წერისთვის საჭირო სიმარჯვესა და მოქნილობას უყალიბებს.

ენობრივ-კომუნიკაციური უნარები: მცირეწლოვან ბავშვებში შემოქმედებითი აქტივობა ან ხელოვნებაზე საუბარი მათი ენობრივ-კომუნიკაციური უნარების განვითარებას უწყობს ხელს. ბავშვები ფერების, ფორმებისა და გარკვეული მოქმედებების აღმნიშვნელ სიტყვებს სწავლობენ. უკვე ერთი წლის ასაკიდან მშობლებმა ბავშვის წარმოსახვის განვითარებაზე ზრუნვა უნდა დაიწყონ. მათ შეუძლიათ ფურცელი დაჭრან, შემდეგ მრგვალად შეფუთონ და ბავშვს უთხრან, რომ ეს ბურთია. სასკოლო ასაკის ბავშვს კი მარტივი სიტყვებით თავისი განცდებისა და ფიქრების გადმოცემა უნდა შეეძლოს. მან უნდა ისაუბროს თავის დამოკიდებულებაზე ამა თუ იმ ნახატის მიმართ, უნდა აღწეროს რას ხედავს ნახატზე და რა განცდებს იწვევს მასში ამა თუ იმ მხატვრის შემოქმედება.

გადაწყვეტილების მიღება: შემოქმედებითი აქტივობა ბავშვს კრიტიკული აზროვნებისა და პრობლემის გადაჭრის უნარებს უვითარებს. გამოცდილება, რომელსაც ბავშვი ხელოვნების გაკვეთილზე იღებს, მას ცხოვრებაშიც გამოადგება. თუ ბავშვები ხელოვნების რომელიმე დარგს გულმოდგინეს იკვლევენ, ატარებენ ახალ ექსპერიმენტებს და აქვთ თავიანთი იდეები, ე.ი. მათ შეუძლიათ ნებისმიერ სფეროში კრეატიული და შემოქმედებითი ადამიანები იყვნენ.
ვიზუალური შემეცნება: ხატვა, ძერწვა, კუბებით სახლების შენება და სხვა მსგავსი აქტივობები ბავშვს ვიზუალური შემეცნების უნარებს უვითარებს. ბავშვები სივრცის სწორად აღქმას სწავლობენ. კითხვის სწავლამდე ბავშვი სამყაროს შესახებ ინფორმაციას სწორედ ვიზუალური აღქმის დახმარებით იღებს. თანამედროვე ბავშვები გრაფიკული გამოსახულების წყალობით გაცილებით მეტ ცოდნას იღებენ, ვიდრე ეს რამდენიმე ათეული წლის წინ ხდებოდა.

გამომგონებლობა: როდესაც ბავშვებს საკუთარი თავის გამოხატვის შესაძლებლობა ეძლევათ და ისინი შემოქმედებითი აქტივობებით კავდებიან, როგორც წესი, მათ ინოვაციური იდეებზე ფიქრის სურვილი უჩნდებათ. საზოგადოების განვითარებისთვის გამომგონებელი და შემოქმედებითი ადამიანების არსებობა ფუნდამენტური მნიშვნელობისაა. სოციუმის წინსვლისთვის აუცილებელია ისეთი ადამიანების სიმრავლე, რომლებიც პროგრესულად აზროვნებენ, პრობლემის გადაჭრის ახალ გზებზე ფიქრობენ და ნებისმიერი საკითხის შესახებ თავიანთი განსახვავებული ხედვა აქვთ.

კულტურული მრავალფეროვნების შესახებ ცოდნის დაგროვება: თანამედროვე სამყაროში რასიზმისა და სექსიზმის გამოვლინებებს ძალიან ხშირად ვხვდებით. ბავშვი, რომელიც თოჯინით თამაშობს, შესაძლოა მის მიმართ აგრესიას ავლენდეს, რაც, შესაძლოა, თოჯინის თმის ან კანის ფერმა ან სხვა ფიზიკურმა მახასიათებელმა გამოიწვიოს. ბავშვს არჩევანის თავისუფლების შესახებ აუცილებლად უნდა ვასწავლოთ. ხელოვნების გაკვეთილი კი ამის საშუალებას იძლევა, რადგან ბავშვი ხედავს, რომ მხატვარი სამყაროს თავისებური ხედვის გადმოსაცემად სხვა და სხვა ფერს და ფორმას იყენებს, ასევე იქცევიან არქიტექტორები და დიზაინერებიც. ბავშვი უნდა მიხვდეს, რომ განსხვავებული ფერი ან წარმომავლობა არაფერს ცვლის, რადგან სამყარო ძალიან მრავალფეროვანია და მისი მშვენიერებაც სწორედ ამაშია.

აკადემიური მოსწრების ამაღლება: კვლევებით დასტურდება, რომ შემოქმედებითი წარმატება და სხვა სახის მიღწევები ერთმანეთთან დადებით კორელაციაშია. ბავშვები, რომლებიც ხელოვნების წრეებზე დადიან, როგორც წესი, სკოლაშიც მაღალი აკადემიური მოსწრებით გამოირჩევიან. ისინი მათემატიკასა და ლიტერატურაშიც ავლენენ საკუთარ ნიჭს, რადგან ხელოვნება მრავალფეროვანი ინტერესების ჩამოყალიბებას უწყობს ხელს.

ავტორი: ია ნაროუშვილი

შეიძლება დაინტერესდეთ

„მასწავლებელი, რომელსაც კომპეტენციის დასადასტურებელ გამოცდაზე მიღებული აქვს 1 ან 4 კრედიტი, სტატუსის ასამაღლებელი გამოცდის ჩაბარებას ვერ შეძლებს“

„მასწავლებელი, რომელსაც კომპეტენციის დასადასტურებელ გამოცდაზე მიღებული აქვს 1 ან 4 კრედიტი, სტატუსის ასამაღლებელი გამოცდის ჩაბარებას ვერ შეძლებს“

როგორ უნდა გახდეს პედაგოგი წამყვანი, მენტორი - რა პრაქტიკული საქმიანობები შეუფასდებათ მასწავლებლებს? - ​„ახ​ალი განათლების“ აღნიშნულ კითხვას მასწავლებელთა პროფესიული განვითარების ეროვნული ცენტრის დირექტორის მოადგილემ მანანა რატიანმა უპასუხა. 

მისი თქმით, მასწავლებელი, რომელსაც კომპეტენციის დასადასტურებელ გამოცდაზე მიღებული აქვს 1 ან 4 კრედიტი, სტატუსის ასამაღლებელი გამოცდის ჩაბარებას ვერ შეძლებს:

„საინტერესო დეტალი, რაც სქემაში ცვლილებების შედეგად აისახა - მასწავლებელი, რომელსაც კომპეტენციის დასადასტურებელ გამოცდაზე მიღებული აქვს 1 ან 4 კრედიტი, სტატუსის ასამაღლებელი გამოცდის ჩაბარებას ვერ შეძლებს. აქედან გამომდინარე, ის სტატუსს ვერ აიმაღლებს. ამიტომ, თუკი სტატუსის ამაღლების სურვილი ექნება, კიდევ ერთხელ მოუწევს გამოცდაზე გასვლა, ანუ გადაბარება და საგნობრივი კომპეტენციის დადასტურების შედეგის გაუმჯობესება. მასწავლებელს გამოცდაში 7 ან 10 კრედიტი უნდა ჰქონდეს მიღებული, რომ სტატუსის ასამაღლებელ გამოცდაზე დაიშვას,“ - აღნიშნა მანანა რატიანმა.

მან ასევე ისაუბრა სტატუსის ცვლილებისთვის აუცილებელ ორ პირობაზე - პრაქტიკულ და თეორიულ ნაწილზე:

„სქემის მიხედვით, სტატუსის ცვლილებისთვის აუცილებელი პირობაა, პრაქტიკული და თეორიული ნაწილი. თეორიულ ნაწილში იგულისხმება გამოცდა, რომელსაც გამოცდების ცენტრი მოამზადებს სტატუსის შესაბამისად. ეს იმას ნიშნავს, რომ აქამდე არსებული სტანდარტული გამოცდის ნაცვლად, მასწავლებლებს მოუწევთ წამყვანის ან მენტორის კომპეტენციების შესაბამისი გამოცდის ჩაბარება. თუმცა, მხოლოდ ეს არ არის საკმარისი, რადგან მას თავის პორტფოლიოში მასწავლებლის პროფესიულ სტანდარტში გაწერილი ფუნქცია-მოვალეობებისა და კომპეტენციების დამადასტურებელი საქმიანობის დოკუმენტაცია უნდა ჰქონდეს ატვირთული – პორტფოლიო შემოწმდება. გამოცდის ჩაბარების შემდეგ კი, მასწავლებელს თავად შეუძლია აარჩიოს, სამწლიან პერიოდში, რომელ სემესტრში სურს, რომ დააკვირდნენ, ნაცვლად 5 გაკვეთილისა, როგორც აქამდე ვაკვირდებოდით. ეს არ იქნება ერთჯერადი დაკვირვება, როგორც აქამდე ხდებოდა, ეს იქნება მისი პორტფოლიოს სრულფასოვანი შესწავლა – ადგილზე ინტერვიუ სასკოლო საზოგადოებასთან (სასკოლო საზოგადოებაში, რა თქმა უნდა, კოლეგებსაც ვგულისხმობთ და ადმინისტრაციასაც). ჩვენი წარმომადგენელი მივა სკოლაში და ინტერვიუებს ჩაატარებს, მანამ კი შეისწავლის მის პორტფოლიოს. მასწავლებელთან ჩაღრმავებული ინტერვიუ ჩატარდება – რა გააკეთა, როგორ გააკეთა, შემოწმდება დოკუმენტების ავთენტურობაც, ისიც – რამდენად სწორადაა მთელი ეს პროცედურა შერულებული. თუ ის პრაქტიკულ კომპონენტსაც წარმატებით გაივლის, მხოლოდ ამის შემდეგ შეიცვლის სტატუსს,“ - დასძინა მასწავლებლის სახლის დირექტორის მოადგილემ.

გამოცდასთან დაკავშირებით კი აღნიშნა, რომ ის აღარ იქნება სტანდარტული, არამედ – განსხვავებულ კომპეტენციებზე გათვლილი, ჩატარების დროდ კი მომდევნო ზაფხული დაასახელა:

„რაც შეეხება გამოცდას, მომდევნო ზაფხულს ჩატარდება და პრაქტიკული საქმიანობის შეფასებაც მხოლოდ გამოცდის გავლის შემდეგაა შესაძლებელი. მაგრამ ეს დრო, რომელიც გამოცდამდე რჩება, მასწავლებლებმა შეიძლება ძალიან გონივრულად გამოიყენონ იმ თვალსაზრისით, რომ იმ კომპეტენციების მიხედვით, რომელიც განსაზღვრულია პროფესიულ სტანდარტში, ნელ-ნელა აიღოს მასზე სწორება და სტატუსის ცვლილებისთვის მოემზადოს.

პროფესიული სტანდარტი შეიცვალა და ამიტომ, მასწავლებელმა უნდა იცოდეს ყველა კომპეტენცია, რაც ახალ სტანდარტში წერია და იმაზეც უნდა იფიქროს, ფლობს თუ არა ამ კომპეტენციებს. ამიტომაც გადაწყდა, რომ გამოცდა აღარ იქნება სტანდარტული, არამედ – განსხვავებულ კომპეტენციებზე გათვლილი. შესაბამისად, მათ დროს სჭირდებათ, რომ ამისთვის მოემზადონ. მას გამოცდის ქულები სამი წელი ენახება და ამ პერიოდში უნდა იმუშაოს სკოლაში და დაიგროვოს საქაღლდეში მენროტორობისთვის ან წამყვანობისთვის განკუთვნილი ქმედებები,“ - აღნიშნა რატიანმა. 

მასწავლებელთა პროფესიული განვითარების ეროვნული ცენტრის დირექტორის მოადგილემ სტატუსის ამაღლებასთან დაკავშირებულ კიდევ ერთ ცვლილებაზე ისაუბრა:

„აქამდე დოქტორის ხარისხის მქონე მასწავლებელი შეიძლება, გამოცდის გარეშე გამხდარიყო წამყვანი მასწავლებელი, მაგრამ ახლა ეს გამოირიცხა და ყველას მოუწევს ამ სტატუსის შესაბამისი გამოცდის ჩაბარება და პრაქტიკულ ნაწილზე დაკვირვება. თუმცა, ეს არ ეხება უფროსი მასწავლებლის სტატუსის მინიჭებას – დორექტორის ხარისხის მქონე, შესაძლებელია, გამოცდის გარეშე გახდეს უფროსი მასწავლებელი. ძალიან სასიამოვნოა, როცა ხარისხის მქონე კადრი შემოდის სისტემაში, მაგრამ შემდეგ საფეხურზე გადასასვლელად მას პრაქტიკული და თეორიული კომპონენტი ისევე მოეთხოვება, როგორც დანარჩენებს“, - აღნიშნა მანანა რატიანმა.

გაეცნით ინტერვიუს სრულად ამ ​ბმულზე

წაიკითხეთ სრულად