Baby Bag

უნდა გავაკონტროლოთ თუ არა თინეიჯერი შვილების სოციალური ქსელები?

უნდა გავაკონტროლოთ თუ არა თინეიჯერი შვილების სოციალური ქსელები?
თინეიჯერები სოციალურ ქსელებში საკუთარ ემოციებსა და განწყობებს ხშირად ღიად ​ამჟღავნებენ. მშობლებს შვილების სოციალური მედიის პლატფორმებზე დაკვირვება მათი ყოველდღიური ცხოვრების შესახებ უამრავი ინფორმაციის მიღებაში ეხმარება. მიუხედავად ამისა, ადამიანების ნაწილი თვლის, რომ შვილის სოციალური ქსელის რეგულარული გადამოწმება არაეთიკური ქცევაა და ბავშვის თავისუფლებას ზღუდავს.

თინეიჯერების მშობლების ნახევარზე მეტი საკუთარი შვილის სოციალურ ქსელს ჩუმად აკვირდება და ბავშვის თითოეულ აქტივობას ფარულად აკონტროლებს. ბევრი ცნობილი ადამიანი საჯაროდ აღიარებს, რომ შვილების სოციალურ ქსელებზე წვდომა აქვს და მათ შესახებ ინფორმაციის მოძიებას მალულად ახერხებს. რამდენად გამართლებულია მშობლების მხრიდან ბავშვების სოციალური ქსელების გაკონტროლება? ბავშები სოციალურ ქსელებში ნეგატიურ თუ პოზიტიურ განწყობებს ნაკლებად მალავენ. ისინი საკუთარი განცდების გადმოსაცემად სევდიან ან მხიარულ სტატუსებს წერენ (განწყობის შესაბამისად). 12-15 წლამდე მოზარდები, რომლებიც კომპიუტერის ეკრანთან დღეში 3 საათზე მეტ დროს ატარებენ, ხშირად დეპრესიული განწყობებითა და შფოთვითი აშლილობით იტანჯებიან. სოციალური ქსელების აქტიური მოხმარება ბავშვების ფსიქიკაზე დამთრგუნველად მოქმედებს.

სოციალური მედია პლატფორმები ბავშვის მომავალს მნიშვნელოვნად განსაზღვრავენ. მოზარდები, რომლებიც კომპიუტერთან ბევრ დროს ატარებენ, მომავალ პროფესიას ხშირად სოციალური ქსელების გავლენით ირჩევენ. იშვიათ შემთხვევაში ბავშვები სოციალური მედია პლატფორმების გამოყენებით ნარკოტიკული საშუალებების შეძენასაც ახერხებენ. თინეიჯერების 45 % ხმამაღლა აცხადებს, რომ მათ ინტერნეტზე 24 საათიანი წვდომა აქვთ. ბუნებრივია, ზემოთ დასახელებული საფრთხეების გათვალისწინებით, მშობლებს საკუთარი შვილების ქცევისა და აქტივობების გადამოწმების სურვილი ხშირად უჩნდებათ. მიუხედავად იმისა, რომ ბავშვზე ზრუნვა და მისთვის ნებისმიერი სახის საფრთხის არიდება აუცილებელია, მშობელმა ოქროს შუალედის დაცვა უნდა შეძლოს. როდესაც სოციალური ქსელში თქვენი შვილის აქტივობების გაკონტროლებას ცდილობთ, მის პირად სივრცეში არ უნდა შეიჭრათ. ბავშვის სოციალურ ქსელზე დაკვირვება მისი უფლებების შელახვაში არ უნდა გადაიზარდოს.

რამდენად გამართლებულია შვილის ინტერნეტ აქტივობების ფარულად გადამოწმება?

ჯაშუშობა ადამიანის ნეგატიურ ქმედებასთან ასოცირდება. როდესაც ბავშვის აქტივობებს ფარულად აკვირდებით, ამას მისი ნებართვის გარეშე აკეთებთ, რაც მისი პირადი სივრცის უგულებელყოფაა. თქვენი შვილისთვის სიკეთე თუ გსურთ, მისი ქცევა უნდა გააკონტროლოთ, მაგრამ ჯაშუშური ქმედებებისგან თავი უნდა შეიკავოთ.

კვირაში ერთხელ თქვენი შვილის სოციალური ქსელი აუცილებლად შეამოწმეთ. ბავშვის აქტივობების გასაკონტროლებლად ყალბი ანგარიშები არასდროს შექმნათ. თქვენი შვილი სოციალურ ქსელში დაიმეგობრეთ ან მისი ანგარიშის პაროლი ჰკითხეთ. ნებისმიერი ქმედება, რომელსაც მისი ქცევის გასაკონტროლებლად მიმართავთ, ბავშვთან წინასწარ უნდა შეათანხმოთ. აუცილებლად აუხსენით თქვენს შვილს, რომ მისი სოციალური ქსელის გადამოწმება მისივე ინტერესების დასაცავად გჭირდებათ. ბავშვი უნდა მიახვედროთ, რომ ყველაფერს მისი უსაფრთხოებისთვის აკეთებთ.

ბავშვის პირადი სივრცის უხეში დარღვევა აუცილებელი არ არის, რათა მის შესახებ ბევრი რამ იცოდეთ. თუ თქვენს თინეიჯერ შვილს შეყვარებული ჰყავს, მათ მიმოწერას ნუ წაიკითხავთ. სოციალურ ქსელზე დაკვირვებით მარტივად მიხვდებით, როგორ გრძნობს თავს მოზარდი. თუ შეყვარებულთან რაიმე უსიამოვნება აქვს, ეს მის პირად პროფილზე აუცილებლად აისახება. თუ სოციალურ ქსელში თქვენი შვილი პესიმისტურ სტატუსებს წერს და მისი ყოველდღიური ქცევა უკონტროლო ხდება, თუ გრძნობთ, რომ სუიციდის საფრთხე არსებობს ან ბავშვის სიცოცხლესა და ჯანმრთელობას სერიოზული საფრთხე ემუქრება, ბუნებრივია, საკუთარ თავს თავისუფლად მოქმედების უფლება უნდა მისცეთ. მსგავს შემთხვევაში აუცილებლად გაეცანით ბავშვის პირად მიმოწერას, რათა მისი პრობლემების რეალური მიზეზი დაადგინოთ.

ბავშვებს თანამედროვე ტექნოლოგიების პასუხისმგებლიანი და რაციონალური გამოყენება უნდა ასწავლოთ

ადამიანი მანქანის ტარების უფლების მიღებამდე სპეციალურ საფეხურებს გადის. ის მართვის თეორიულ და პრაქტიკულ გამოცდას აბარებს, მის ცოდნას ოფიციალურად აღიარებენ და მართვის მოწმობას მხოლოდ ამის შემდეგ აძლევენ. ბავშვებს სოციალური ქსელების რაციონალურ მოხმარებას არავინ ასწავლის. ისინი საკუთარ უსაფრთხოებაზე ზრუნვას ნაკლებად ახერხებენ, რადგან სათანადოდ ინფორმირებულები არ არიან.

ბავშვებს თანამედროვე ტექნოლოგიების და ინტერნეტის მოხმარების დადებითი ასპექტები ბაღის ასაკიდანვე უნდა გავაცნოთ. ზოგჯერ კარგად ინფორმირებული ბავშვებიც უშვებენ შეცდომებს. მშობელმა შვილის სოციალური ქსელი ნებისმიერ შემთხვევაში უნდა გადაამოწმოს, რათა ბავშვის შეცდომა არ გამოეპაროს. ყალბი ანგარიშების შექმნით შვილის ქცევის გაკონტროლება დაუშვებელია. თუ ბავშვს თქვენი ნდობა არ აქვს, შესაძლოა, მან თავად შექმნას ისეთი სოციალური ქსელი, რომელზეც თქვენ წვდომა არ გექნებათ. მთავარია, შვილებთან ახლო ურთიერთობა გქონდეთ, რათა მათ წარმატებულ ადამიანებად ჩამოყალიბებაში დაეხმაროთ. 

მომზადებულია parents.com-ის მიერ
თარგმნა ია ნაროუშვილმა 

შეიძლება დაინტერესდეთ

​რატომ არის მნიშვნელოვანი დამოუკიდებლად თამაში ბავშვის განვითარებისთვის?

რატომ არის მნიშვნელოვანი დამოუკიდებლად თამაში ბავშვის განვითარებისთვის? - ამ საკითხებზე MomsEdu.ge-ს ესაუბრა ნეიროფსიქოლოგი თათია მჭედლიშვილი.

- რატომ არის მნიშვნელოვანი თამაში ბავშვის განვითარებისთვის?

- თამაში ბავშვის განვითარების მნიშვნელოვანი ნაწილია. თამაშით ის საკუთარ თავს და გარე სამყაროს შეიმეცნებს. კერძოდ, თამაში ბავშვს ეხმარება ჩამოუყალიბდეს ნდობა ადამიანების და გარესამყაროს მიმართ, იგრძნოს თავი ბედნიერად, განუვითარდეს სოციალური უნარები, ენა და კომუნიკაცია, შემეცნებითი და მოტორული უნარები, ისწავლოს ემოციების რეგულაცია, ზრუნვა.

თამაშის კატეგორიზება ხდება ასაკის და თამაშის ფორმის მიხედვით. მაგალითად, გამოიყოფა 0-2 წლამდე ე.წ. მარტო თამაშის ეტაპი - ამ დროს ბავშვი ძალიან ბევრს ამოძრავებს ხელებს, ფეხებს და ამგვარად ცდილობს შეისწავლოს საკუთარი სხეულის შესაძლებლობები. იღებს ახალ სენსორული გამოცდილებას. 2 წლიდან იწყება ე.წ. პარალელური თამაშის ეტაპი, რა დროსაც ბავშვები თამაშობენ ერთნაირ თამაშს გვერდიგვერდ, მაგრამ ერთმანეთთან ინტერაქცია ნაკლებია. 4 წლიდან იწყება თანამშრომლობითი თამაში - ამ დროს ბავშვები ერთად მოქმედებენ, ინაწილებენ აქტივობებს, როლებს. თამაშის ფორმის მიხედვით გამოიყოფაარასტრუქტურირებული და სტრუქტურირებული თამაში, თამაში შიდა და გარე სივრცეში,მარტო და გუნდური თამაში. სტრუქტურირებული თამაში უფრო მეტად ორგანიზებულია და მას ხშირად ხელმძღვანელობს ზრდასრული. არასტრუქტურირებული ე.წ. თავისუფალი თამაშის დროს ძირითადად ბავშვი წარმართავს პროცესს.

- რატომ არის მნიშვნელოვანი დამოუკიდებლად თამაში ბავშვის განვითარებისთვის?

- ზოგადად, როგორც სტრუქტურირებული, ასევე არასტრუქტურირებული, ანუ დამოუკიდებელი თამაში მნიშვნელოვანია ბავშვის განვითარებისთვის, რადგან სხვადასხვა ტიპის თამაშის გამოცდილება განსხვავებული უნარების განვითარებას უწყობს ხელს. რომ ვისაუბროთ კონკრეტულად დამოუკიდებლად თამაშის მნიშვნელობაზე, ამ დროს, ბავშვებს შემოქმედებითი უნარი მეტად უვითარდებათ. ამ პროცესში ისინი კრეატიულ გადაწყვეტილებებს იღებენ, უჩნდებათ ინტერესი, ემატებათ მოტივაცია, ვითარდება ბავშვის მოთმინება და გამძლეობა, რაც ხელს უწყობს რომ უფრო კომფორტულად ითამაშონ მარტო და ამცირებს თანატოლების ზეგავლენას. ეს ეხმარება მათ იპოვონ საკუთარი გზა.

- როგორ შეუძლიათ მშობლებს წაახალისონ დამოუკიდებლად თამაში?

- პირველ რიგში, დარწმუნდით, რომ თქვენს შვილს აქვს უსაფრთხო ადგილი სათამაშოდ. დამოუკიდებლად თამაშისას ბავშვებს უნდა ჰქონდეთ შესაძლებლობა გამოიკვლიონ გარემო და ეს დიდწილად საკუთარი ძალებით გააკეთონ, რათა განივითარონ თავდაჯერებულობა და დამოუკიდებლობა. თუმცა, მნიშვნელოვანია რომ ბავშვს ჰქონდეს უსაფრთხო გარემო. ამიტომ, უნდა „გავასუფთავოთ“ სათამაშო ადგილები პოტენციური საფრთხისგან და მთელი თამაშის განმავლობაში ვაკონტროლეთ პროცესი, რათა დავრწმუნდეთ, რომ თქვენი პატარა უსაფრთხოდ თამაშობს. ეს განსაკუთრებით მნიშვნელოვანია ადრეულ ასაკში.

მნიშვნელოვანია გამოიკვლიოთ ბავშვის ინტერესები და მისცეთ შესაბამისი სათამაშოები. მაგალითად, თუ სახლის აწყობა უნდა ლეგოებით, დარწმუნდით რომ ოთახში ხელმისაწვდომია ლეგოები და სხვა საჭირო სათამაშოები. პერიოდულად შეგიძლიათ მისცეთ მითითებები, დაეხმაროთ თუ სირთულის წინაშე დადგება, შეაქოთ და მოტივაცია აუმაღლოთ. მიეცით ბავშვს საშუალება საკუთარი წესებით ითამაშოს და იყოს ლიდერი.

- რა გავაკეთოთ როდესაც ბავშვს არ უყვარს თამაში?

- არის შემთხვევები, როდესაც ბავშვები არ ერთვებიან მრავალფეროვან თამაშებში, ზოგჯერ ეს უბრალოდ ნაკლები მოტივაციითაა გამოწვეული, ზოგჯერ კი ეს შეიძლება განვითარების შეფერხების მაჩვენებელიც კი იყოს. განსაკუთრებით საყურდღებოა, როდესაც ბავშვი არ გადადის თამაშის ერთი ეტაპიდან მეორეზე ანუ, მაგალითად, როდესაც უკვე მოეთხოვება, როლური/ფუნქციური თამაში სხვა ბავშვებთან ერთად, მაგრამ ყოველთვის ირჩევს მარტო თამაშს, აქვს ძალიან შეზღუდული ინტერესები, არ იყენებს სათამაშოს ფუნქციას შესაბამისად. რა თქმა უნდა, მხოლოდ ამ ნიშნებით არ ხდება დარღვევის შეფასება, თუმცა საყურადღებოა და საჭიროა სპეციალისტთან კონსულტაცია. ამ ყველაფერში დიდი წვლილი მიუძღვის გაჯეტებს, ეკარენზე დამოკიდებულასაც. ასეთ დროს ეცადეთ დააკვირდეთ ბავშვს და განმავითარებელი თამაშები მის ინტერესებს მოარგოთ. დაიწყეთ თამაში მცირე დროით და ნელ-ნელა გაზარდეთ დრო, მიჰყევით ბავშვის ტემპს.

გახსოვდეთ, რომ თამაშმა არ უნდა დაკარგოს გართობის ფუნქცია და არ უნდა გახდეს ბავშვისთვის მომაბეზრებელი ან სტრესის მომტანი. ამისათვის კი მნიშვნელოვანია გავითვალისწინოთ ბავშვის ინტერესები და შესაძლებლობები. არასწორად შერჩეულ სათამაშოს ან თამაშს შესაძლოა თან ახლდეს იმედგაცრუება, გაღიზიანება ან თამაშის თავიდან არიდების მცდელობა. ასევე, ძალიან მნიშვნელოვანია, რომ შერჩეული თამაში იყოს ბავშვის ასაკის და განვითარების შესაბამისი.

ესაუბრა მარიამ ჩოქური

წაიკითხეთ სრულად