Baby Bag

რა შეიძლება იყოს ბავშვის ჩაკეტილობის მიზეზი და რა პრობლემები შეიძლება გამოიწვიოს ამ მდგომარეობამ?

რა შეიძლება იყოს ბავშვის ჩაკეტილობის მიზეზი და რა პრობლემები შეიძლება გამოიწვიოს ამ მდგომარეობამ?

რა შეიძლება იყოს ბავშვის ჩაკეტილობის მიზეზი და რა პრობლემები შეიძლება გამოიწვიოს ამ მდგომარეობამ? - ამ საკითხებზე MomsEdu.ge-ს ესაუბრა კლინიკური ფსიქოლოგი, ფსიქოთერაპევტი ნანა ფაცაცია.

- როდესაც ბავშვი ჩაკეტილია და არ აზიარებს ემოციებს, რა შეიძლება იყოს ამის მიზეზი?

- მიზეზი თუ რატომ არის ბავშვი ან მოზარდი ჩაკეტილი, შესაძლოა გამოწვეული იყოს სხვადასხვა ფაქტორებით, მათ შორის: გადატანილი ტრავმა, ძლიერი შიში, ძალადობა, სტრესი, ასაკობრივი თავისებურებები, გარდატეხის-ბუპერტატის პერიოდი, ფსიქიკურ ჯანმრთელობასთან დაკავშირებული სირთლეები და.ა.შ. ძალიან მნიშვნელოვანია მშობლების დროული ყურადღება ამ ფაქტორებზე და ფსიქიკური ჯანმრთელობის სპეციალისტთან კონსულტაციის გავლა

- სად გადის ზღვარი მორცხვობასა და ჩაკეტილობას შორის? როგორ უნდა მივხვდეთ რომ ბავშვი ჩაკეტილია?

- სიმორცხვე საკმაოდ გავრცელებული მოვლენაა, როგორც ბავშვებში, ასევე ზრდასრულებში. ის განპირობებულია სოციალური ფაქტორით, ვინაიდან თავს იჩენს იქ, სადაც ორი ან მეტი ადამიანი იწყებს ურთიერთობას. ასეთ დროს, სირთულე ექმნება ინტერპერსონალურ ურთიერთობებს.

სიმორცხვე არის ადამიანის შინაგანი მდგომარეობა, დიდი ყურადღება ეთმობა იმას, თუ რას ფიქრობენ გარშემომყოფები მასზე, ადამიანი ხდება ზედმეტად მგრძნობიარე იმის მიმართ თუ როგორ და რა შეფასებით მიიღებენ მას გარშემომყოფები.

სიმორცხვის დამახასიათებელი ნიშნებია: არაადეკვატურად დაბალი თვითშეფასება, შებოჭილობა, დაბალი ხმის ტემბრით საუბარი, ჩაკეტილობა, საუბრის დაწყების შიში, მოუხერხებლობა, თვალით კონტაქტის დამყარების სიმრთულე და .ა.შ. თამაშის დროს ბავშვები ირჩევენ მეორეხარისხოვან როლს, რათა ნაკლებად შესამჩნევები იყვნენ, არ გამოირჩევიან ინიციატივით, არ უყვართ აუდიტორიის წინაშე გამოსვლა. სიმორცხვის დროს, ადამიანები მწვავედ აღიქვამენ საკუთარ ნაკლს და ყურადღების მიღმა რჩებათ თავიანთი დადებით თვისებები და ძლიერი მხარეები. ასევე, სიმორცხვეს ახასიათებს სომატური გამოვლინებები, სახეზე სიწითლე, ხმის კანკალი, სუნთქვის აჩქარება, რის გამოც უფრო მეტად განიცდიან საკუთარ ვიზუალურ მდგომარეობას.

ბავშვები ადრეულ ასაკში ხშირად განიცდიან სიმორცხვეს, 13 წლის ასაკში კი ეს მდგომარეობა პიკს აღწევს. როგორც წესი, დროთა განმავლობაში ასაკის მატებასთან ერთად და უფროსების სწორი დამოკიდებულების შემთხვევაში, ბავშვი ახერხებს სიმორცხვის დაძლევას. მნიშვნელოვანია მშობლების და სააღმზრდელო დაწესებულებების თანამშრომლების მიერ აქცენტის გაკეთება მათ ძლიერ მხარეებზე, მნიშვნელოვანია, რომ არ უნდა მოხდეს ბავშვისთვის „მორცხვის“ იარლიყის მიკერება, აუცილებელია ზრუნვა მოზარდის თვითშეფასების ამაღლებაზე, რათა განუმტკიცდეს საკუთარი ძალების რწმენა - „შენ შეძლებ და გამოგივა“, „აქ არაფერია საშიში“, „ კარგად ხარ მომზადებული,“ და.ა.შ.

თუ ბავშვის ან მოზარდის ქცევა უეცრად იცვლება და ის ხდება ჩაკეტილი, არ აქვს სურვილი თანატოლებთან ურთიერთობის, საკუთარი ემოციის გაზიარების, არის ოთახში ჩაკეტილი და არ კონტაქტობს ისე, როგორ ადრე, მნიშვნელოვანია მშობლების მხრიდან ყურადღება, ვინაიდან არ მოხდეს უგულებელყოფა ძალადობის ან ბულინგის ფაქტების, ასევე, ასაკობრივი თავისებურებებით გამოწვეული ცვლილებების, მნიშვნელოვანია დროული რეაგირება და ფსიქიკური ჯანმრთელობის სპეციალისტის ჩართულობა, რათა დროულად მოხდეს პრობლემის იდენტიფიცირება და შესაბამისი ინტერვენციის განხორციელება.

- რა პრობლემები შეიძლება გამოიწვიოს ამ მდგომარეობამ?

- სიმორცხვემ შესაძლოა გამოიწვიოს ფსიქიკურ ჯანმრთელობასთან დაკავშირებული სხვადასხვა პრობლემა, სირთულეები ინტერპერსონალურ ურთიერთობებში, სოციალური შფოთა, დეპრესია, რაც შემდგომში აისახება წარმატების და თვითრეალიზების სიძნელეებთან, ჩაკეტილობა და ა.შ.

- როგორ უნდა მოიქცეს მშობელი და რა დროს არის საჭირო ფსიქოლოგის დახმარება?

- ნებისმიერ დროს, როცა ბავშვის ან მოზარდის ქცევა უეცრად იცვლება, ხდება უცნაური ან შეუსაბამო, აუცილებელია მშობელმა გაიაროს კონსულტაცია სპეციალისტთან პრობლემის დროული იდენტიფიკაციისთვის და სირთლეების თავიდან არიდებისთვის.

ესაუბრა მარიამ ჩოქური

შეიძლება დაინტერესდეთ

სეზონური კვების გავლენა ბავშვის ჯანმრთელობაზე - პედიატრი თემურ მიქელაძე

სეზონური კვების გავლენა ბავშვის ჯანმრთელობაზე - პედიატრი თემურ მიქელაძე

პედიატრმა თემურ მიქელაძემ ბავშვის ჯანსაღი განვითარებისთვის სეზონური კვების მნიშვნელობაზე ისაუბრა. მან აღნიშნა, რომ სეზონური ხილი და ბოსტნეული ამ მხრივ უდიდეს როლს ასრულებს:

„ექიმები მაქსიმალურად ვცდილობთ, რომ სეზონური ხილი, სეზონური ბოსტნეული გამოვიყენოთ სწორედ იმ ეტაპზე, რაც აუცილებელია ბავშვის ჯანმრთელობის სწორად განვითარებისთვის. ეს ხილი, ბოსტნეული სწორედ იმ მიკრო და მაკრონუტრიენტებს, ვიტამინებს შეიცავს დიდი რაოდენობით, რაც იმ სეზონზეა აუცილებელი ბავშვისთვის. კვება შეიძლება დავყოთ გარკვეულ ეტაპებად: წლამდე კვება, ერთი წლიდან სამ წლამდე ასაკის ბავშვის კვება, უმცროსი სასკოლო ასაკის ბავშვის კვება, სკოლამდელი კვება და ა.შ.“

თემურ მიქელაძის თქმით, სეზონური კვება მნიშვნელოვანია მეძუძური დედებისთვისაც:

„ძუძუთი კვების დროს დედას ვურჩევთ სეზონურად მიირთვას ხილი, ბოსტნეული. სწორედ იმ სეზონზე შეიცავს მაქსიმალურ მიკრონუტრიენტებს, წყალში ხსნად და ცხიმში ხსნად ვიტამინებს, ნახშიწყლებს, ცილებს ეს ხილი და ბოსტნეული. ცხიმებს შეიცავს იმ შემთხვევაში, თუ ვიყენებთ ცხოველურ საკვებს. თევზი შეიძლება პაციენტებს სეზონურადაც შევთავაზოთ. გავითვალისწინოთ ის გარემოებები, რომლებიც მოქმედებს ამ ცხოველურ საკვებზე. დედის რძესაც ახასიათებს სეზონური ცვლილებები. შესაბამისად ის სეზონურად გადასცემს ბავშვს მიკრონუტრიენტებს, რაც აუცილებელი და დროულია ბავშვის ნერვული სისტემის სწორი მომწიფებისთვის. ბოსტნეულის პიურე ადრეული ასაკის ბავშვებისთვის აუცილებელია, რომ სეზონურად დაინიშნოს. გაზაფხულის პერიოდში ჩვენთან დიდი რაოდენობით არის სალათები, მწვანილი, ყაბაყი, კარტოფილი, ჭარხალი, სტაფილო. ხილფაფებშიც სეზონურ ხილს ვიყენებთ.“

თემურ მიქელაძის თქმით, ხილი და ბოსტნეული პერისტალტიკას აუმჯობესებს და ყაბზობის პროფილაქტიკასაც ახდენს:

„ხილი და ბოსტნეული დიდი რაოდენობით შეიცავს უჯრედისს, რაც პერისტალტიკას აუმჯობესებს და ყაბზობის პროფილაქტიკაც არის. ხილი და ბოსტნეული დიდი რაოდენობით შეიცავს ისეთ წყალში ხსნად ვიტამინებს, როგორებიცაა: B ჯგუფის ვიტამინები, C ჯგუფის ვიტამინები, კაროტინოიდები. არის დაავადებები, როდესაც გვაქვს ფრუქტოზის აუტანლობა. აქ შეიძლება შევზღუდოთ კიდეც ხილი ან მოდიფიცირება მოვახდინოთ ნახშირწყლის. კონკრეტული შემთხვევა აუცილებლად უნდა იქნეს ექიმის მიერ შესწავლილი. 12 წელი არის პუბერტული ასაკი. აქ აუცილებელია სწორი, ბალანსირებული კვების გათვალისწინება.“

„შეიძლება ბავშვმა იმდენად მაღალი კონცენტრაციით მიიღოს სხვადასხვა ნივთიერება, რომ კუჭის ლორწოვანი გაღიზიანდეს. ამიტომ ეს უნდა იყოს სწორად, რაციონალურად გამოყენებული, რათა ჯანმრთელობის სხვა პრობლემა აღარ წამოგვივიდეს. მე ხშირად მომმართავენ პაციენტები, როდესაც ბავშვები არ ჭამენ ხორცს, არ ჭამენ ბოსტნეულს. მე ყოველთვის ვურჩევ მშობელს, რომ ბოსტნეული იქნება თუ ხორცის თერმულად დამუშავება, ბავშვთან ერთად მოამზადონ. ბავშვი უფრო კარგად შეჭამს,“ - აღნიშნულ საკითხებზე თემურ მიქელაძემ საქართველოს პირველი არხის გადაცემაში „პირადი ექიმი - მარი მალაზონია“ ისაუბრა.

წყარო: „პირადი ექიმი - მარი მალაზონია“

წაიკითხეთ სრულად