Baby Bag

„ბავშვთან ურთიერთობის მთავარი პრინციპი არის თავისუფალი არჩევანი კონკრეტულ პირობებში,“ - ნეიროფსიქოლოგი თამარ გაგოშიძე

„ბავშვთან ურთიერთობის მთავარი პრინციპი არის თავისუფალი არჩევანი კონკრეტულ პირობებში,“ - ნეიროფსიქოლოგი თამარ გაგოშიძე

ნეიროფსიქოლოგმა თამარ გაგოშიძემ საქართველოს პირველი არხის გადაცემაში „პირადი ექიმი - მარი მალაზონია“ ბავშვთან ურთიერთობის მთავარი პრინციპის შესახებ ისაუბრა და თავისუფალი არჩევანის მნიშვნელობას გაუსვა ხაზი:

„შეიძლება ჩვენ ვერ შევაფასოთ, ​რა არის ცუდი და კარგი, ამიტომ ცუდიც კარგი გვეგონოს და ჩვენი ბავშვები ასეთ ქცევაში წავახალისოთ. მეორეა, როგორ მოვახერხოთ მიუღებელი ქცევის ელიმინირება. მე პირადად ძალადობის წინააღმდეგი ვარ. ჩვენგან იგებს ბავშვი ამას. ჩვენგან ხედავს როგორ შეიძლება მანიპულირება, ფსიქოლოგიური ძალადობა, ​არ არის სავალდებულო, რომ დაარტყა ადამიანს. ბავშვთან ურთიერთობის მთავარი პრინციპი არის თავისუფალი არჩევანი კონკრეტულ პირობებში. კონკრეტული პირობები არასდროს არის უსაზღვრო. მას აქვს ჩარჩო. ეს ჩარჩო ისედაც არსებობს, მაგრამ მშობელი ამატებს პირობას. აკრძალვა არ ხდება. უნდა შევუთანხმდეთ ბავშვს, რამდენი ხანი დასჭირდება სამეცადინოდ, რამდენი კიდევ რაღაც საქმის გასაკეთებლად და ამდენი ხანი გაატაროს კომპიუტერთან. ეს უნდა შეთანხმდეს შვილსა და მშობელს შორის. ეს შეთანხმება უნდა იყოს დაცული.“

თამარ გაგოშიძის თქმით, ბავშვის წახალისება ძალიან სასარგებლოა და ის კარგი ქცევის განმტკიცებას უწყობს ხელს:

„ცხადია, ჩვენ შეგვიძლია წავახალისოთ მცირეწლოვანი ბავშვები, მათ შორის, ცხრა წლის ასაკისაც. ჯილდო არ არის ცუდი რამ ჩვენი ტვინისთვის. ის შესაბამისი ქცევის ალბათობას ზრდის. გარკვეული პერიოდის შემდეგ წახალისება ბავშვს აღარ დასჭირდება. ​ჩვენი ქცევით ბავშვს ვაჩვევთ იმას, რომ მან არაძალადობრივი გზით მოახერხოს თავისი იმპულსის შეკავება, დაგეგმვა და თავისი ქცევის მართვა.“

თამარ გაგოშიძემ ადამიანის ტვინის განვითარების და კონკრეტული უნარების ჩამოყალიბების პროცესებზეც ისაუბრა. მისი თქმით, აღმასრულებელი ფუნქციების შეძენას განსაკუთრებული მნიშვნელობა ენიჭება:

„მე ვარ ნეიროფსიქოლოგი და ჩემთვის ძალიან დიდი მნიშვნელობა აქვს,​ როდესაც აღზრდაზე ვსაუბრობთ, რა ემართება ჩვენს ტვინს. ჩვენი ტვინი ძალიან სწრაფად განვითარებადია, თუმცა ზოგიერთი უნარი და თვისებები ძალიან გვიან ვითარდება. მოტორიკა ძალიან სწრაფად ვითარდება. შვიდი წლის ასაკში ბავშვს იგივე მოტორული უნარები აქვს, რაც შემდეგ 30 წლის ასაკში ექნება. არსებობს ერთი ადამიანური უნარი, რომელიც ჩვენ ადამიანობას გვანიჭებს - ეს არის ე.წ. აღმასრულებელი ფუნქციები. რა არის აღმასრულებელი ფუნქცია? იმისთვის, რომ მე ქცევა შევასრულო, ჩემ გარშემო არსებული ყველა გამღიზიანებელი უნდა შევაკავო და მიზნის შესაბამისად ვიმოქმედო. ჩემი ქცევა უნდა დავგეგმო, რაღაცები გადავავადო, თუ საჭიროა ეს მიზნის მისაღწევად.“

„აღმასრულებელი ფუნქცია არის მიზნის მიღწევა, მიზნის დასახვა, იმპულსის შეკავება, გადავადება, გადაწყვეტილების მიღება.​ ახლა შევხედოთ ჩვენს საზოგადოებას, ვიკავებთ იმპულსს, გადაწყვეტილებას ადეკვატურად ვიღებთ? ძალიან საინტერესოა მიკერძოებული აზროვნება, რომელიც ყველას გვახასიათებს. გვაქვს მენტალური მოდელი, რომელშიც ყველაფერს ჩასვამ, მაგრამ ადამიანი იმიტომ ხარ, რომ შენი მენტალური მოდელის კრიტიკული ანალიზი მოახდინო. შენ შეგიძლია ყველაფერი მოაქციო შენს მენტალურ მოდელში, მაგრამ ეს არ იქნება რეალობა და არც სამართლიანი იქნება,“ - აღნიშნა თამარ გაგოშიძემ.

წყარო:​ პირადი ექიმი - მარი მალაზონია

არ დაგავიწყდეთ !!!

დაემატეთ ჯგუფში საბავშვო რეცეპტები

3 შეცდომა, რომელსაც მშობლები ბავშვის რთული ქცევის მართვისას უშვებენ - ნეიროფსიქოლოგი თამარ...
​​ნეიროფსიქოლოგმა თამარ გაგოშიძემ მშობლების მიერ ბავშვის რთული ქცევის მართვის დროს დაშვებულ სამ უმნიშვნელოვანეს შეცდომაზე ისაუბრა. მისი თქმით, უფროსები მეტისმეტად არიან ფოკუსირებულები ნეგატიური ქ...

შეიძლება დაინტერესდეთ

მეცნიერების მტკიცებით, კრეატიული ადამიანები მოუწესრიგებელ სახლებში ცხოვრობენ

მეცნიერების მტკიცებით, კრეატიული ადამიანები მოუწესრიგებელ სახლებში ცხოვრობენ

მცირეწლოვანი ბავშვების მშობლებს სტუმრების მიღება ნაკლებად სიამოვნებთ, რადგან სახლში არსებული უწესრიგობის გამო თავს უხერხულად და დარცხვენილად ​გრძნობენ. გასარეცხი ტანსაცმლით სავსე კალათა, ჟურნალის მაგიდაზე მოფენილი ფურცლები და სათამაშოები, იატაკზე მიმოფანტული ასაწყობი კუბები და წიგნები, რომლებსაც წიგნების თაროს გარდა სახლის ნებისმიერ კუთხეში გადააწყდებით - აღნიშნული სურათი ნებისმიერი მცირეწლოვანი ბავშვის მშობლისთვის ნაცნობია. არ აქვს მნიშვნელობა, სახლის დალაგებას დიდ დროს უთმობთ თუ ცოტას, თუ მცირეწლოვანი შვილები და შინაური ცხოველები გყავთ, უწესრიგობას ვერსად გაექცევით.

დედები, რომლებიც ამჩნევენ, რომ მათ სახლში სრული ქაოსი სუფევს, ხშირად ისტრესებიან, ისინი წესრიგის დამყარებას ცდილობენ, ბავშვებს უბრაზდებიან და მათგან საკუთარი სათამაშო სივრცის მილაგებას მოითხოვენ. დღის ბოლოს მშობლებს მოთმინების ძაფი უწყდებათ და საკუთარ ემოციებს ვეღარ აკონტროლებენ.

სახლში გამეფებული უწესრიგობა ზოგიერთ მშობელს იმდენად სტრესავს, რომ მათ საკუთარი შვილების არსებობაც კი ავიწყდებათ. ისინი ვეღარ აცნობიერებენ, რომ ბავშვი მათ ცხოვრებაში უმთავრესი ბედნიერებაა და აღარც ის ახსენდებათ, რომ შვილებს მშობლების მხარდაჭერა ძალიან სჭირდებათ. ამ ყოველივეს გაცნობიერება მშობლების სასოწარკვეთილების მიზეზი ხდება. ბავშვებზე უმიზეზოდ გაბრაზების შემდეგ ისინი მათ წინაშე თავს დამნაშავედ გრძნობენ.

დედებმა მოუწესრიგებელი სახლის გამო მღელვარება დროულად უნდა შეწყვიტონ. თუ მცირეწლოვანი ბავშვების მშობლებს სახლში ესტუმრებით, მათი გაგება უნდა შეძლოთ. თუ ისინი სახლში არსებული უწესრიგობის გამო მოგიბოდიშებენ, აუცილებლად დაამშვიდეთ და უთხარით, რომ საგანგაშო არაფერია.

დედებო, თქვენ საბოდიშო ნამდვილად არაფერი გაქვთ! მომდევნო ჯერზე, როდესაც მოუწესრიგებელ სახლში სტუმრის მიღება მოგიწევთ, არაფერზე ინერვიულოთ. სახლში არსებული ქაოსი ნეგატიური მოვლენა სულაც არ არის.

რაზე მიგვანიშნებს სახლში არსებული უწესრიგობა?

• მოუწესრიგებელ სახლში ბედნიერი ბავშვები ცხოვრობენ - ისინი საკუთარი სათამაშოებით ერთობიან, წარმოსახვას ივითარებენ და თავისუფალი აქტივობებით არიან დაკავებულები. ამ გზით პატარები სამყაროს შეიმეცნებენ, ახალ აღმოჩენებს აკეთებენ, აზროვნების უნარს ივითარებენ და რაც მთავარია, ამ ყველაფერს უდიდესი სიამოვნებით აკეთებენ.

• მოუწესრიგებელ სახლში ადამიანები ცხოვრობენ და თავს ძალიან კარგად გრძნობენ - გასარეცხი ტაფებითა და ქვაბებით სავსე სამზარეულო იმაზე მიგვანიშნებს, რომ სახლში სადილები მზადდება და სახლის ბინადრები ტკბილად მიირთმევენ, ოთახში მიმოფანტული ტანსაცმელი კი იმაზე მეტყველებს, რომ დღეს ეს ტანისამოსი ვიღაცას ეცვა. სახლში გამეფებული უწესრიგობა იმაზე მიგვანიშნებს, რომ ამ სახლში ნამდვილი ოჯახი ცხოვრობს.

• მოუწესრიგებელ სახლში ოჯახის წევრებს ერთმანეთთან მეგობრობა აკავშირებთ - ისინი თავს თავისუფლად გრძნობენ და საკუთარი პიროვნული თავისებურებების გამოხატვის არ ეშინიათ. მათ შეუძლიათ ყოველდღიურად იმ საკითხებზე იზრუნონ, რომლებიც მათთვის პრიორიტეტული და მნიშვნელოვანია, რის გამოც მათ არავინ გაკიცხავს.

• მოუწესრიგებელ სახლში დროს მნიშვნელოვან საქმეებს უთმობენ - იმის ნაცვლად, რომ მთელი დღე დალაგებასა და სახლის მოწესრიგებას დაუთმონ, ოჯახის წევრები დროის ერთად და სასიამოვნოდ გატარებას ცდილობენ. ისინი სამსახურის საქმეებსაც აგვარებენ და სერიოზული საუბრებისთვისაც იცლიან.

უახლესი კვლევებით დგინდება, რომ კრეატიული და ინტელექტუალი ადამიანები მოუწესრიგებელ სახლებში ცხოვრობენ. ბრწყინვალე გონება თქვენ ირგვლივ არსებული ფიზიკური გარემოს მოწესრიგებაში, შესაძლოა, ხელს გიშლიდეთ. ზოგიერთი თეორიის მიხედვით, ადამიანები, რომლებსაც საკუთარი ღირსების განცდა აქვთ და ინტელექტუალური უნარებითაც გამოირჩევიან, სხვების შეხედულებებს ნაკლებად აქცევენ ყურადღებას. ისინი არ ღელავენ იმაზე, თუ რას ფიქრობენ სხვები მათზე. ინტელექტუალი ადამიანები არც იმაზე დარდობენ, როგორ შეაფასებენ სტუმრები მათ სახლში არსებულ ქაოსს და უწესრიგობას. ადამიანები, რომლებსაც განსაკუთრებული გონებრივი შესაძლებლობები აქვთ, სიღრმისეულად აზროვნებენ. ისინი იდეალისტები არიან და ყოველდღიურ აქტივობებზე ფიქრთით თავს ნაკლებად იწუხებენ.

ალბერტ აინშტაინმა ფარდობითობის თეორიის ჩამოყალიბება სწორედ იმიტომ შეძლო, რომ გამუდმებით სახლის დალაგებასა და თეფშების რეცხვაზე არ ფიქრობდა. თუ სახლში ქაოსი გაქვთ, ამაში საგანგაშო არაფერია. შესაძლოა, ეს ყოველივე თქვენს ბრწყინვალე გონებრივ შესაძლებლობაზე მიგანიშნებდეთ, რომელსაც გაფრთხილება და განვითარება სჭირდება. ეცადეთ, ოჯახის წევრებთან ერთად ხშირად გაერთოთ და თქვენი შვილების მომავალი სასიამოვნო მოგონებებით გაამდიდროთ. სახლის მოწესრიგებაზე მეტისმეტი მზრუნველობა კი აუცილებელი არ არის. 

მომზადებულია cafemom.com
თარგმნა ია ნაროუშვილმა 
წაიკითხეთ სრულად