Baby Bag

„არ უნდა ვუთხრათ ბავშვს: „50 შეკითხვას ნუ მისვამ, დავიღალე!“ მესმის, რომ დავიღალეთ, მაგრამ შეგვიძლია ზრდილობიანად დავასრულოთ საუბარი,“ - ცირა ბარქაია

„არ უნდა ვუთხრათ ბავშვს: „50 შეკითხვას ნუ მისვამ, დავიღალე!“  მესმის, რომ დავიღალეთ, მაგრამ შეგვიძლია ზრდილობიანად დავასრულოთ საუბარი,“ - ცირა ბარქაია

ფსიქოლოგმა ცირა ბარქაიამ 3-5 წლის ასაკის ბავშვებისთვის დამახასიათებელ ძირითად თვისებებსა და თავისებურებებზე ისაუბრა. მისი თქმით, ამ ასაკის ბავშვებს უნდა მივცეთ ნორმალურად ცხოვრების შესაძლებლობა და ხელი შევუწყოთ მათი უნარების განვითარებას:

„3-5 წლის ასაკი არის ბავშვისთვის ყველაზე მნიშვნელოვანი პერიოდი. ​მნიშვნელოვანია, რომ ამ ასაკში მივცეთ ადამიანს შესაძლებლობა, რომ იცხოვროს და არა ის, რომ მოემზადოს ცხოვრებისთვის. ნებისმიერ ასაკში არის რაღაც უნარები, რომელსაც ჩვენ ამ ასაკში ხელი უნდა შევუწყოთ. რვა წლის ჩათვლით ასაკი არის ის პერიოდი, როდესაც თამაში არის ყველაზე მნიშვნელოვანი სწავლისა და განვითარების სტრატეგია. ეს არის ყველაზე წამყვანი ქცევა, რომლითაც ბავშვი სწავლობს. ამ ასაკში ბავშვი ინიციატივიანია, სიჯიუტე დავარქვით ამას, ბავშვი ჯიუტობსო. სინამდვილეში ამ ასაკში ბავშვისთვის მნიშვნელოვანი ხდება იყოს ინიციატივიანი, დასვას შეკითხვები, გამოთქვას თავისი აზრები.“

ცირა ბარქაიას თქმით, ბავშვს ყოველდღიურად უნდა მივცეთ გარკვეული არჩევანის გაკეთების შესაძლებლობა და მას ისე მოვექცეთ, როგორც პიროვნებას:

„ყოველდღე ასე რომ ვურთიერთობთ ბავშვთან და პატარ-პატარა არჩევანის შესაძლებლობას ვაძლევთ, ჩვენ ვუწყობთ ხელს იმ უნარების გამომუშავებას, რომელიც აუცილებელია, რომ ამ ასაკში გამომუშავდეს. ​ზღვარი გადის იმაზე, რომ პატივისცემით ვეურთიერთებით ადამიანს. ცხადია, ბავშვის უფლებების რეალიზება ან ბავშვის განვითარების ხელშეწყობა, არ გულისხმობს იმას, რომ ბავშვმა უპირობოდ, ყოველგვარი წესების დაცვის გარეშე რაც მოესურვება ის აკეთოს. 3-5 წლის ასაკი ის ასაკია, როდესაც ბავშვს სოციალური თვალსაზრისით შეუძლია გაიგოს ის წესები, რასაც ჩვენ მას შევთავაზებთ. რაც მთავარია, ზრდასრულებიც ამ წესების დაცვაში უნდა ვიყოთ თანმიმდევრულები. თუ ჩვენ 3-5 წლის ასაკის ბავშვს ვეუბნებით: „რომ გაივლი, მეზობელს უნდა მიესალმო,“ ცხადია, უფრო იმით ისწავლის, რომ ჩვენ ვესალმებით მეზობლებს.“

„აღზრდა არის კარგი დანიავება. როგორ დავუნიავებ ბავშვს, იმის მიხედვით ყალიბდება მისი პიროვნება. პიროვნება ყალიბდება მთელი ცხოვრების განმავლობაში. ამ ასაკში ყალიბდება იდენტობა, ყალიბდება ის, რომ ჩემგან განსხვავებულ ადამიანებს შეიძლება ჰქონდეთ ჩემგან განსხვავებული სურვილები და ინტერესები. ეგოცენტრული არსება აღარ ვარ. ამ ასაკში ორი გზა არის, საით წავა ბავშვი. არ უნდა ვუთხრათ ბავშვს: „50 შეკითხვას ნუ მისვამ, დავიღალე!“ მესმის, რომ დავიღალეთ, მაგრამ შეგვიძლია ზრდილობიანად დავასრულოთ საუბარი ამ კონკრეტულ ვითარებაში. ​თუ ძალიან ჩავახშობთ ბავშვს, ჩახშული და დაშინებულია ბავშვი. ამის გამო შესაბამის შედეგებს ვპოულობთ ზრდასრულობაში,“ - აღნიშნულ საკითხებზე ცირა ბარქაიამ ტელეკომპანია „იმედის“ გადაცემაში „იმედის დღე“ ისაუბრა.

წყარო: ​„იმედის დღე“


არ დაგავიწყდეთ !!!

Momsedu.ge-მ თქვენთვის, ქალებისთვის შექმნა ახალი სივრცე, „ფასდაკლებები დედებისთვის“ (ჯგუფში გასაწევრიანებლად ნახეთ ბმული - „ფასდაკლებები დედებისთვის“)

„ეს აგრესია ჰაერიდან არ მოდის, ბავშვი აკეთებს იმიტირებას ყველაფერი იმის, რაც ხდება სახლის...
​ბავშვთა ნევროლოგმა მედეა ზირაქაშვილმა ბავშვის ქცევაზე ტემპერამენტის უდიდესი გავლენის შესახებ ისაუბრა. მისი თქმით, ხშირად ოჯახში რამდენიმე ბავშვია, მაგრამ ისინი ერთმანეთისგან განსხვავდებიან, რადგან გა...

შეიძლება დაინტერესდეთ

„საიდან მოდის რთული ქცევა? როდესაც მარწუხებშია ბავშვი, მან სადღაც უნდა გამოუშვას თავისი ენერგია,“ - ფსიქოლოგი ნინო ბუაძე

ფსიქოლოგი ნინო ბუაძე ბავშვის რთული ქცევის გამომწვევ მიზეზებზე საუბრობს და აღნიშნავს, რომ რთულ ქცევას რამდენიმე სხვადასხვა მიზეზი აქვს:

„მინდა შევეხო რთულ ქცევას, რაზეც ხშირად ვსაუბრობთ. ბავშვის ქცევა, რა თქმა უნდა, პირდაპირ კავშირშია აღზრდასთან. როდესაც მარწუხებშია ბავშვი, მან სადღაც უნდა გამოუშვას თავისი ენერგია. განსაკუთრებით კარგად ჩანს ეს, როდესაც ბავშვს ოთხი წელი მკაცრი პედაგოგი ჰყავს, შემდეგ გადადის მეხუთე კლასში და იქ სხვადასხვა მასწავლებელი შემოდის, ზოგი მკაცრია, ზოგი ნაკლებად, აქ უკვე ბავშვი გამოუშვებს იმ დაგროვილ ენერგიას, რომელიც კარგად ეჭირა პედაგოგს. რის ფასად და როგორ ეჭირა, ეს უკვე სხვა საკითხია. ხშირ შემთხვევაში ეს დაგროვილი ენერგია არის დესტრუქციული, აგრესიული, ამას ასაკობრივი კრიზისებიც მოჰყვება. საიდან მოდის ე.წ. რთული ქცევა? ერთი მიზეზი არის დაგროვილი ენერგია, რომელსაც არ მიეცა შესაძლებლობა სადღაც რეალიზებულიყო, მეორე - დასწავლა, ვიღაც იქცევა ასე და მეც ასე უნდა მოვიქცე. რთული ქცევა, შესაძლოა, ოჯახშიც იყოს დასწავლილი, მაგ. ბილწსიტყვაობა. ამით ბავშვი იქცევს ყურადღებას. ყურადღება ძალიან მნიშვნელოვანია. ადამიანის იგნორი იმდენად მტკივნეულია, რომ ადამიანი ყველაფერს აკეთებს იმისთვის, რომ ყურადღება დაიბრუნოს.“

ნინო ბუაძის თქმით, ქცევა კონტექსტის მიხედვით, შესაძლოა რთულიც იყოს და ტიპიურიც:

„რთული ქცევა, შეიძლება, იყოს აბსოლუტურად ტიპიური ქცევა, უბრალოდ არ იყოს შესაბამის გარემოში. მაგ. ბავშვმა რომ გაკვეთილზე ტელეფონი ამოიღოს და მულტფილმს უყუროს, ესეც რთული ქცევაა. სხვა გარემოში ეს არ იქნებოდა რთული ქცევა. ყველა ქცევას, რომელსაც ბავშვი გვთავაზობს, გარკვეული წინაპირობა აქვს. ქცევა ეს არის შედეგი, რომელიც მივიღეთ. ამ შედეგს აქვს წინა ეტაპები. შესაძლოა, ქცევას ჰყავდეს მაპროვოცირებელი. ბავშვი რთულ ქცევას ავლენდეს იმ მაყურებელთან, რომელიც მისთვის მნიშვნელოვანია. შესაძლოა, ის არ იქცეოდეს რთულად დედასთან, მაგრამ ამას აკეთებდეს ბებიასთან. რთულ ქცევას აქვს სხვადასხვა მიზანი, შესაძლოა, ეს იყოს ყურადღება, სათამაშოს დაბრუნება და ა.შ. შესაძლოა, მიზეზი იყოს ისიც, რომ ბავშვმა არ იცის სხვა ალტერნატივა, თუ როგორ მოიქცეს. ის ამბობს ცუდ სიტყვებს და იბრუნებს სასურველ ნივთს, მაგრამ არ იცის ალტერნატივა, თუ როგორ დაიბრუნოს ნივთი სხვანაირად.“

ნინო ბუაძე ბავშვის ფიზიკური დასჯის ნეგატიურ ასპექტებს გამოყოფს და აცხადებს,რომ დასჯით ბავშვი ვერაფერს სწავლობს:

„როგორც წესი, რთულ ქცევას მოჰყვება ხოლმე დასჯა. რატომ არ უნდა დავსაჯოთ ბავშვი? რატომ არ ვცემთ ან წამოვარტყამთ ხოლმე ბავშვს? რატომ უნდა წამოვარტყა ბავშვს, როდესაც ცუდი სიტყვა მითხრა, ან თქვა სადღაც ისეთ გარემოში, სადაც მე შემრცხვა? შეიგინა, წამოვარტყი და ის იგივენაირად აღარ მოიქცევა, მაგრამ რატომ არ ვაკეთებ ამას? ის დაისწავლის ამ ქცევას და მის მიმართ ცუდ ქცევაზე მსგავსი პასუხი ექნება. როდესაც ბავშვს ვსჯი, წამოვარტყამ, მას ვაგრძნობინებ ჩემს უპირატესობას, ვამცირებ, მასში აგრესიას ვბადებ და მას სურვილი აქვს, როდესღაც სამაგიერო გადამიხადოს. ის ქცევაზე კი არ ფიქრობს, თუ რა დააშავა, იმ აგრესიაზეა ორიენტირებული, რომელიც მასში დაგროვდა.“

„ავტორიტარული სტილის მშობლები ხშირ შემთხვევაში ფიქრობენ, რომ ცემა გამართლებულია. ისინი ხშირად ამბობენ: „მართალი იყო დედა, რომ მცემდა და ისე მატარებდა მუსიკაზე, სხვანაირად მე ვერ ვისწავლიდი მუსიკას, ამიტომ მეც ასე უნდა მოვიქცე.“ ბავშვს ამ დროს ძალიან ბევრი აგრესია უგროვდება და მისგან გათავისუფლებას ცდილობს. აგრესიის ცნობილი ფოტო არსებობს, ხელმძღვანელი რომ ქვეშემრდომს ეჩხუბება, მეუღლე ბავშვს, ბავშვი ძაღლს. აგრესია არსად იკარგება, ის ერთი ადამიანიდან მეორეზე გადადის. ბავშვი ვერ იგებს, რა უნდა გააკეთოს. მან არ იცის, თუ არ შეიგინა, რა უნდა ქნას ამ დროს. ცემა და გამოხატული აგრესია იმ მომენტში მყისიერად შეწყვეტილი რთული ქცევაა და არა ის, რომ ბავშვმა ისწავლოს ალტერნატივა. ბავშვმა რომ მიუღებელი ქცევა განახორციელა, მშობელმა თუ არ იმსჯელა მასთან ერთად ამაზე, თუ მან ბავშვს არ მიაწოდა ქმედების სწორი ფორმა, ის ვერაფერს ისწავლის, გარდა იმისა, რომ მიიღებს შიშს. ერთადერთი რასაც ბავშვი სწავლობს არის ის, რომ როდესაც მას ვინმე ცუდად მოექცევა, მანაც უნდა დაარტყას,“ - აღნიშნავს ნინო ბუაძე.

წყარო: ​აზროვნების აკადემია 

წაიკითხეთ სრულად