Baby Bag

„2021 წელი იყო საქართველოსთვის ჩერნობილის შემდგომ ყველაზე მაღალი რადიაციული შკალა,“- ენდოკრინოლოგი ლაშა უჩავა

„2021 წელი იყო საქართველოსთვის ჩერნობილის შემდგომ ყველაზე მაღალი რადიაციული შკალა,“- ენდოკრინოლოგი ლაშა უჩავა

ენდოკრინოლოგმა ლაშა უჩავამ ფარისებრი ჯირკვლის იმ პრობლემების შესახებ ისაუბრა, რომელიც საქართველოში ყველაზე მეტად არის გავრცელებული:

„შესაძლებელია იყოს ფარისებრი ჯირკვლის გარკვეული სტრუქტურული ცვლილებები. სისხლში მისი ჰორმონები იყოს აბსოლუტურად ნორმალური, ან იყოს პირიქით. შეიძლება ფარისებრი ჯირკვალი სტრუქტურულად იყოს უცვლელი, მაგრამ ჰორმონალურად გვქონდეს დარღვევა. არსებობს კვანძოვანი ჩიყვი. ნებისმიერი წარმონაქმნი, რომელიც არ არის ჩვენთვის ფიზიოლოგიური, სამედიცინო ტერმინით არის სიმსივნე. ის შეიძლება იყოს კეთილთვისებიანი ან ავთვისებიანი. რაც შეეხება ჰორმონალურ ცვლილებას, თუ არის დიფუზური ჩიყვი, ის შეიძლება გამოწვეული იყოს ორი პათოლოგიის გამო: ენდემური ან დიფუზურ-ტოქსიური ჩიყვით. ეს ხდება, როდესაც ფარისებრი ჯირკვალი გამოიმუშავებს იმაზე მეტ ჰორმონს, ვიდრე ეს ჩვენი ორგანიზმისთვის არის საჭირო.“

ლაშა უჩავას თქმით, პოპულაციაში ხშირია ჰიპოთირეოზის, ანუ ფარისებრი ჯირკვლის ფუნქციის დაქვეითების შემთხვევები:

„ჰიპოთირეოზი არის ფუნქციის დაქვეითება, რომელიც ხშირია პოპულაციაში. ამ დროს ცხიმოვანი ქსოვილი ბევრად მეტად წარმოიქმნება და შეიძლება ამან პროვოცირება გაუკეთოს წონაში მატებას. ჰიპოთირეოზის სიმპტომებია: ბრადიკარდია, ნერვული სისტემის აღგზნებადობა, ძილიანობა, სუნთქვითი უკმარისობა. ჰიპოთირეოზის დროს ნერვული სისტემა უფრო ლაბილურია. შესაძლოა, ძალიან სევდიან ამბავზეც არანაირი რეაქცია არ ჰქონდეს ადამიანს. ჰიპერთირეოზის დროს, როდესაც დიდი რაოდენობით ჰორმონები გამომუშავდება, ამ დროს ადამიანი უმიზეზოდ კარგავს წონას, ვითარდება ტრემორი, ხელების კანკალი, ბევრად უფრო აღგზნებულები არიან, ემოციების მართვა რთულია. ფრჩხილების მტვრევა, თმის ცვენა ორივე ფორმისთვის არის დამახასიათებელი.“

„ენდემური ჩიყვი არის იოდის დეფიციტი, რომელიც უპირატესად ვლინდება ბავშვთა ასაკში. ეს შესაძლებელია იყოს პირველადი, ორსულობის დროს დედასთან განვითარებული იოდდეფიციტით გამოწვეული. უპირატესად შეინიშნება ორი-სამი წლის ასაკიდან. ამ დროს ზრდა-განვითარება და გონებრივი განვითარება ცოტათი ჩამორჩება ფიზიოლოგიას. რადგან საქართველო ენდემური ზონაა, პედიატრები ყოველთვის ურჩევენ მშობლებს, რომ იოდი საკვები დანამატის სახით იყოს გამოყენებული 3 წლის ასაკიდან. ეს საპრევენციო ზომაა. მწვანე პროდუქტებში ბევრი იოდია. ბოლო პერიოდის განმავლობაში და განსაკუთრებით ჩერნობილის შემდგომ დასავლეთ საქართველოში ბევრად უფრო მაღალია კვანძოვანი ჩიყვის შემთხვევები. გარემოში უფრო მეტი რადიაცია იყო. გასულ წელს გერმანელი ექსპერტების დასკვნა დაიდო, რომ 2021 წელი იყო საქართველოსთვის ჩერნობილის შემდგომ ყველაზე მაღალი რადიაციული შკალა. მხოლოდ 2021 წლიდან დაიწყო მისი ნელ-ნელა დაქვეითება და კლება. ზღვისპირა ქვეყნებში უფრო მაღალია ფარისებრი ჯირკვლის პათოლოგიები. ესეც ჩერნობილის გამო. რადიაცია მზის სხივების ფონზე ბევრად უფრო აქტიურია. გარკვეული ფარისებრი ჯირკვლის პათოლოგიების დროს მზის სხივები კატეგორიულად აკრძალულია, ისევე როგორც სოლარიუმი,“- აღნიშნულ საკითხზე ლაშა უჩავამ ტელეკომპანია „რუსთავი 2“-ის გადაცემაში „ექიმები“ ისაუბრა.

წყარო:​ „ექიმები“

შეიძლება დაინტერესდეთ

თუ ბავშვს ცხვირით სუნთქვა უჭირს და პირღია სძინავს... - თემაზე ოტორინოლარინგოლოგი შორენა წიკლაური საუბრობს

თუ ბავშვს ცხვირით სუნთქვა უჭირს და პირღია სძინავს... - თემაზე ოტორინოლარინგოლოგი შორენა წიკლაური საუბრობს

ხშირად ბავშვებს ძილის დროს ცხვირით სუნთქვა უჭირთ და პირღია სძინავთ. რა შეიძლება იყოს ამის მიზეზი? - თემაზე ​MomsEdu.ge-ს ოტორინოლარინგოლოგი შორენა წიკლაური ესაუბრა.

- ხშირად ბავშვებს ძილის დროს ცხვირით სუნთქვა უჭირთ და პირღია სძინავთ. რა შეიძლება იყოს ამის მიზეზი?

ცხვირით სუნთქვა არის ძალიან მნიშვნელოვანი, როგორც ბავშვთა ასაკში, ასევე დიდებში. ბავშვთა ასაკში განსაკუთრებით მნიშვნელოვანია, რომ მოხდეს სახის სწორად ჩამოყალიბება. თუ ცხვირით სუნთქვა არის გაძნელებული, აუცილებლად უნდა მივაცქიოთ ყურადღება და შესაბამისად პრობლემაც უნდა აღმოვფხვრათ. 

პირღია ძილის ძირითადი მიზეზი მომდინარეობს იქიდან, რომ ბავშვს ცხვირით სუნთქვა უჭირს. რა თქმა უნდა, შესაძლებელია საქმე გვქონდეს საფეთქელ-ქვედა ყბის სახსრის განვითარების თავისებურებასთან ან თანდაყოლილი სახსრის პრობლემასთან, თუმცა უმეტესად ეს მომდინარეობს ცხვირით სუნთქვის გართულებიდან.

რაც შეეხება ცხვირით სუნთქვის გაძნელების შესაძლო მიზეზებს. ყველაზე ხშირად ეს გამომდინარეობის ადენოიდების ჰიპერტროფიიდან. ადენოიდები ეს არის ცხვირ-ხახის ტოლზილა, რომელიც გარკვეული მიზეზების გამო შეიძლება ზომაში გაიზარდოს და მექანიკურად დაახშოს ცხვირ-ხახა, შესაბამისად, ცხვირში გასული ჰაერი არ არის საკმარისი და ბავშვი ახმარს პირს. გარდა ამისა, ბავშვთა ასაკში ცხვირით სუნთქვის გაძნელების ერთ-ერთი მიზეზი ალერგიაც შეიძლება გახდეს, არსებობს გარკვეული შემთხვევები, როდესაც შუპდება ნიჟარები და ავიწროვებს სასუნთქ გზებს.

- როდესაც ბავშვი არ სუნთქვას ცხვირით, ამან რა პრობლემები შეიძლება შეუქმნას ბავშვს?

როდესაც ბავშვი არ სუნთქავს ცხვირით და პირის გავლით ხდება ჟანბადის მიწოდება, უხეშად რომ ვთქვათ, უხარისხო ჟანგბადი მიეწოდება, ანუ ცხვირში გავლილ ჟანგბადს უფრო ადვილად ითვისებს ორგანიზმი. სუნთქვის დროს აუცილებელია, რომ გასული ჰაერი მომზადდეს ფილტვებში ჩასასვლელად, შეიქმნას გარკვეული წნევა ჩასუნთქვის დროს, ჰაერი მაქსიმალურად უნდა გაუთანაბრდეს სხეულის ტემპერატურას და დატენიანდეს. პირით სუნთქვის დროს ეს პირობები დარღვეულია და ჟანგბადის ათვისება დაქვეითებულია, არასწორად ვითარდება სახის ჩონჩხი, უშუალოდ ცხვირი, სასა იღებს მაღალი გუმბათის ფორმას, თანკბილვა ირღვევა, პრობლემები ექმნება სმენასთან დაკავშირებით, ვინაიდან არასრულფასოვნად ხდება შუა ყურის დრენირება. გარდა იმისა, რომ ჟანგბადის მოხმარებაა დარღვეული, ანატომიურად არასწორად ყალიბდება ორგანიზმი.

- მკურნალობის რა მეთოდები არსებობს და როგორ უნდა მოიქცეს მშობელი?

თუ მიზეზი არის ალერგია ან რაიმე ტიპის ანთება (თუნდაც ბაქტერიული), რის გამოც ადენოიდები ზომაში გაზრდილია, საჭიროა სწორად მოხდეს დიაგნოზის დასმა და შეძლებისდაგვარად პრობლემის აღმოფხვრა.

თუ ბაქტერიულია, შესაძლოა ანტიბიოტიკოთერაპია. ალერგიის შემთხვევაში, ანტიალერგიული მკურნალობით მიღწევადია ის, რომ ადენოიდები ზომაში შემცირდეს. მიუხედავად ჩატარებული მკურნალობისა, თუ ვერ ხერხდება სასურველი შედეგის მიღება და ბავშვს მაინც არ ჰყოფნის ცხვირში გასული ჰაერი, იძულებულები ვართ მივმართოთ ქირურგიულ მკურნალობას, რომელიც გულისხმობს ადენოიდური ქსოვილის მექანიკურ მოკვეთას და მის ხარჯზე ცხვირ-ხახის გათავისუფლებას.

- როდის უნდა მივმართოთ სპეციალისტს?

თუ ბავშვი სუნთქავს პირით, სძინავს მოუსვენრად, პირიდან ნერწყვდენა აქვს, კბილებს აკრაჭუნებს და თუ ეს ყველაფერი დიდხანს გრძელდება, აუცილებლად მიმართეთ სპეციალისტს!

ესაუბრა მარიამ ჩოქური 

წაიკითხეთ სრულად