Baby Bag

რა დაავადებებმა შეიძლება გამოიწვიოს ბავშვის სიმაღლეში ზრდის შეფერხება და რა მეთოდებით ხდება დიაგნოზის დადგენა?

რა დაავადებებმა შეიძლება გამოიწვიოს ბავშვის სიმაღლეში ზრდის შეფერხება და რა მეთოდებით ხდება დიაგნოზის დადგენა?
რა დაავადებებმა შეიძლება გამოიწვიოს ბავშვის სიმაღლეში ზრდის შეფერხება და რა მეთოდებით ხდება დიაგნოზის დადგენა? - ამ და სხვა საკითხებზე ​MomsEdu.ge-ს ესაუბრა ბავშვთა ენდოკრინოლოგი მაია რეხვიაშვილი.
- რა დაავადებებმა შეიძლება გამოიწვიოს მოზარდის სიმაღლეში ზრდის შეფერხება და რა მიზეზები იწვევს ამ დაავადებებს?

​- სიმაღლეში ზრდა ბავშვთა და მოზარდთა ნორმალური ფიზიკური განვითარების ინდიკატორია. ბავშვთა ფიზიკური ზრდა-განვითარების შეფერხება საკმაოდ ხშირად გვხვდება ენდოკრინოლოგიურ პრაქტიკაში. ზრდაში ჩამორჩენა ასევე სხვადასხვა ქრონიკულ დაავადებათა მნიშვნელოვანი გამოვლინებაა. ასეთებია: საკვების მონელება, შეწოვის დარღვევებით მიმდინარე ავადმყოფობები, გენეტიკური დარღვევები, ორგანიზმის სხვადასხვა ორგანოთა სისტემის, მაგალითად, თირკმლის ქრონიკული უკმარისობა, გულის თანდაყოლილი მანკები და ა.შ. ზრდის შეფერხება მიუთითებს, რომ ორგანიზმი იმყოფებოდა ან იმყოფება არახელსაყრელ პირობებში ინდივიდუალური გავითარების რომელიღაც ეტაპზე, დაწყებული ჯერ კიდევ საშვილოსნოს შიდა განვითარების პერიოდიდან. გასათვალისწინებელია დედის ქრონიკული დაავადებები და არასრულფასოვანი კვება, ალკოჰოლის ან ნიკოტინის გამოყენება (ორსულობის დროს), სამშობიარო გზებში განვითარებული ნაყოფის ტრავმული დაზიანებები და ა.შ. განსაკუთრებული ყურადღება უნდა მიექცეს ფსიქო-სოციალური პრობლემებით გამოწვეულ ზრდაში ჩამორჩენას. აქედან გამომდინარე, არანაკლებ მნიშვნელოვანია ჯანსაღი იყოს ის გარემო და ურთიერთობები, რომელშიც ბავშვი იზრდება – დედისა და ბავშვის, ბავშვისა და ოჯახის.

​- თუ არსებობს ისეთი სიმპტომები (ნიშნები), რომელთა არსებობის შემთხვევაში აუცილებელია ბავშვი მივიყვანოთ ბავშვთა ენდოკრინოლოგთან?

​- არსებობს მრავალი სიმპტომი, რომლის შენიშვნის შემდეგაც ბავშვმა უნდა გაიაროს ბავშვთა-ენდოკრინოლოგის კონსულტაცია და თუ ეს საჭიროა, სპეციალური ლაბორატორიული თუ სხვა პარაკლინიკური გამოკვლევები. ესენია: ზრდის შეფერხება, ჭარბი წონა, მეორადი სასქესო ნიშნების ადრეული განვითარება ან სქესობრივი მომწიფების დაგვიანება. დროული დიაგნოსტიკა და საჭირო სამედიცინო ჩარევა ნაკლებ პრობლემებს უქმნის ბავშვს საზოგადოებრივ ცხოვრებაში და საბოლოო კარგი შედეგისთვის მნიშვნელოვან განმაპირობებელ ფაქტორს წარმოადგენს.

​- რა მეთოდებით ხდება დიაგნოზის დადგენა და მკურნალობის პროცესი?

​- როგორც აღვნიშნე, ჩვენი მუშაობის ძირითადი მიზანი არის ზრდაში ჩამორჩენის მიზეზების დროული დაიგნოსტიკა და შესაბამისი მკურნალობის დანიშვნა. პაციენტის შეფასება ხდება მისი სიმაღლის, წონის, სხეულისი მასის ინდექსის, ძვლოვანი ასაკის დადგენის, გენეტიკური ანალიზის და ზრდის ჰორმონის კონცენტრაციის განმსაზღვრელი კვლევების ჩატარების შემდეგ. ხშირ შემთხვევაში საჭიროა სხვადასახვა ჰორმონული კვლევისა და თავის ტვინის კომპიუტერული გამოკვლევაც, თუმცა, უნდა აღინიშნოს, რომ ყოველ კონკრეტულ შემთხვევაში გამოკვლევის სქემა ინდივიდუალურად განისაზღვრება პაციენტის სუბიექტური და ობიექტური მდგომარეობიდან გამომდინარე. მას შემდეგ, რაც შესაბამისი კვლევებით დადასტურდება დიაგნოზი, იწყება შესაბამისი მკურნალობა ზრდის ჰორმონით. საქართველოში ორ დიაგნოზზე - ზრდის ჰორმონის დეფიციტსა და ტერნერის სინდრომზე, როგორც იშვიათ დაავადებებზე, მოქმედებს სახელმწიფო პროგრამა, რომლის ფარგლებშიც მკურნალობა ზრდის ჰორმონით უფასოა. მკურნალობა ტარდება სამიზნე სიმაღლის მიღწევამდე, რომელიც ყოველ კონკრეტულ შემთხვევაში ინდივიდუალურად განისაზღვრება, ხოლო მედიკამენტის დოზირება ინიშნება სხეულის ზედაპირის ფართობის მიხედვით.

​​ესაუბრა მარიამ ჩოქური

შეიძინე საბავშვო პროდუქტების ნაკრები ექსკლუზიურ ფასად ბმულზე 👉 bit.ly/3iF0YnF

შეიძლება დაინტერესდეთ

„გადახურების“ შემთხვევაში უბრალოდ უნდა გავხადოთ ბავშვს, გავაგრილოთ და ტემპერატურა დაუბრუნდება ფიზიოლოგიურ ნორმას“ - რა უნდა ვიცოდეთ ბავშვებში ტემპერატურის ცვლილებაზე?

„გადახურების“ შემთხვევაში უბრალოდ უნდა გავხადოთ ბავშვს, გავაგრილოთ და ტემპერატურა დაუბრუნდება ფიზიოლოგიურ ნორმას“ - რა უნდა ვიცოდეთ ბავშვებში ტემპერატურის ცვლილებაზე?
რამდენია ტემპერატურის ფიზიოლოგიური ნორმა, როგორ უნდა მოვიქცეთ დაბალი ტემპერატურის ანუ ჰიპოთერმიის შემთხვევაში, რომელია უკეთესი  - ვერცხლისწყლის თერმომეტრი თუ ციფრული, როგორ მოვუაროთ სიცხიან პატარას - აღნიშნულ თემებზე ​MomsEdu.ge-ს პედიატრი და გადაუდებელი მედიცინის ექიმი თეო ტაბატაძე ესაუბრა.  

- ქალბატონო თეო, თავიდანვე რომ განვმარტოთ, ტემპერატურის ფიზიოლოგიური ნორმა რამდენია?

- ტემპერატურის ფიზიოლოგიური ნორმა განისაზღვრება ასაკის მიხედვით. მაგალითად, 0-დან 3 თვემდე შესაძლებელია, 35.5-დან 37.2-მდე ჩავთვალოთ ნორმად. ასევე გასათვალისწინებელია გარემოება. ხანდახან მშობლები პატარას იმის გამო, რომ არ გაცივდეს, ზედმეტად თბილად აცმევენ, ბავშვის კანი  კი ძალზე მგრძნობიარეა თერმორეგულაციის მიმართ. ამ დროს ხდება გადახურება და სხეულის ტემპერატურის მატება. ეს არის გარემოებით გამოწვეული ტემპერატურული რეაქცია. „გადახურების“ შემთხვევაში უბრალოდ უნდა გავხადოთ ბავშვს, გავაგრილოთ და ტემპერატურა დაუბრუნდება ფიზიოლოგიურ ნორმას. თუ ტემპერატურა კვლავ ნარჩუნდება 37.5-37.6 და მეტი მაშინ უკვე უნდა ვეძებოთ სხვა მიზეზები.

- როგორ ვიქცევით დაბალი ტემპერატურის ანუ ჰიპოთერმიის შემთხვევაში?

- ჰიპოთერმიად განიხილება 35 და ქვემოთ ტემპერატურა (35.1-35.2 არ ითვლება ჰიპოთერმიად). ჰიპოთერმიის დროს ბავშვი უნდა გავათბოთ თბილი საფენებით. თუ ბავშვს დალევა შეუძლია, მაშინ თბილი სითხეები უნდა შევთავაზოთ. თუ ჰიპოთერმია გრძელდება და ტემპერატურა ჩამოდის 35-ზე ქვემოთ, აუცილებლად უნდა მივმართოთ გადაუდებელი მედიცინის დეპარტამენტს.

- რომელია უკეთესი - ვერცხლისწყლის თერმომეტრი თუ ციფრული?

- ჩვენს რეალობაში ციფრული თერმომეტრები არ გამოდგა ხარისხიანი, გამომდინარე იქიდან, რომ დიდია ცდომილება. კლინიკაში უპირატესობას ვანიჭებთ ვერცხლისწყლის თერმომეტრს.

- როგორ უნდა მიხვდეს მშობელი, რომ სიცხე ბანალური მიზეზითაა გამოწვეული და არა რომელიმე სერიოზული პრობლემით?

- ინფექციური მდგომარეობის დროს ცხელებას თან ახლავს ზოგადი მდგომარეობის გაუარესება, როგორიც არის მოდუნება, ძილიანობა, სითხის მიუღებლობა, ეს ყოველთვის აისახება პატარაზე, მას არ სურს თამაში, არ უხარია. თუ ბავშვი არ თამაშობს, არ შემოდის კონტაქტში, საკვებსა და სითხეებზე უარს გეუბნებათ და ტემპერატურა არის 37.5 - 37.6, ასეთ შემთხვევაში უნდა ვივარაუდოთ, რომ ინფექციასთან გვაქვს საქმე.

- როგორ მოვუაროთ სიცხიან პატარას, როგორ უნდა მართოს ცხელება მშობელმა ბინაზე სწორად?

- აქტუალური კითხვაა, თუ როდის უნდა მივცეთ პატარას სიცხის დამწევი საშუალება, არსებობს თუ არა რაიმე გარკვეული ციფრი? - შევჯერდით ექიმები, რომ ასეთი ციფრი არ არსებობს. 

თუ ბავშვის ზოგადი მდგომარეობა არ არის დამაკმაყოფილებელი - ვერ იღებს სითხეს, საკვებს, მოდუნებულია, მივარდნილია თუნდაც 37.5-ზე, ე.ი. მას აწუხებს სხეულის ასეთი ტემპერატურა და აუცილებლად უნდა მივაშველოთ დამწევი. 

სიცხის დამწევ საშუალებად ვიყენებთ პარაცეტამოლს და იბუპროფენს. სიცხის დამწევს ვაწვდით არა ასაკის, არამედ კილოგრამის მიხედვით. რადგან ზოგიერთი 2 წლის პატარა შესაძლოა, იყოს 13 კილოგრამი ან ზოგიერთი - 18 კილოგრამი. მაგალითისთვის, გამოვთვალოთ. პარაცეტამოლი შეგვიძლია მივცეთ 15 მგ/კგ ე.ი. თუ პატარა არის 10 კილო და ჩვენ გვინდა მივაწოდოთ პარაცეტამოლი, როგორც სიცხის დამწევი საშუალება 10 უნდა გავამრავლოთ 15-ზე და მივიღებთ 150-ს და შეგვიძლია მივაწოდოთ 150 მგ. პარაცეტამოლი საჭიროებისას შეგვიძლია გამოვიყენოთ 4 საათში ერთხელ. იბუპროფენის ჯგუფის მედიკამენტები შეგვიძლია გამოვიყენოთ 6 საათში ერთხელ, მაგრამ იბუპროფენი 5 მლგ-ით ნაკლები უნდა მივცეთ. დავუშვათ პატარა არის 10 კილო, მაშინ უნდა მივცეთ 10 მგ/კგ საჭიროებისას 6 საათში ერთხელ გამოვიყენოთ. სასურველია ესეც ვიცოდეთ, 3 თვემდე იბუპროპფენი არ ინიშნება ჰეპატოტოქსიურობის გამო, ამიტომ 0-დან 3 თვემდე ძირითადად ვირჩევთ პარაცეტამოლს სიცხის დამწევ საშუალებად, ხოლო 3 თვიდან უკვე შეგვიძლია გამოვიყენოთ ასევე იბუპროფენი. 

ესაუბრა თამთა შერმაზანაშვილი

წაიკითხეთ სრულად