Baby Bag

რა კავშირია ვიტამინ B12-ის დეფიციტსა და ასაკს შორის?

რა კავშირია ვიტამინ B12-ის დეფიციტსა და ასაკს შორის?
ჯანმრთელობა
რა კავშირია ვიტამინ B12-ის დეფიციტსა და ასაკს შორის? - თემაზე საქართველოს პირველი არხის გადაცემაში „პირადი ექიმი - მარი მალაზონია“ ჰეპატოლოგმა, თსსუ პროფესორმა ნანა ლოლაშვილმა ისაუბრა. 

,,ვიტამინ B12 დეფიციტური ანემია - ეს არის ადისონ ბირმერის დაავადება, რომელიც თავის დროზე ითვლებოდა ავთვისებიან დაავადებად. სულ რაღაც 100 წლის წინ ამ დაავადებით პაციენტები იღუპებოდნენ, ვინაიდან არ იყო მიზეზი დადგენილი. ბოლოს, ცნობილი გახდა, რომ ამ დაავადების გამომწვევი მიზეზი გარეგანი და შინაგანი ფაქტორის დეფიციტია. გარეგანი ფაქტორი არის ვიტამინი B12, რომელსაც ჩვენ საკვების სახით ვიღებთ და შინაგანი ფაქტორი - მასზე მოქმედებს კუჭნაწლავის მდგომარეობა.''

როგორც ნანა ლოლაშვილმა აღნიშნა წლების წინ ეს დაავადება ასაკოვანი ადამიანების დაავადებად ითვლებოდა, თუმცა ბოლო პერიოდში ახალგაზრდებშიც იმატა, ვინაიდან ვეგეტარიანელობა გახდა ერთ-ერთი მიზეზი:

,,რატომ მატულობს ასაკთან ერთად B12-ის დეფიციტი? პირველი - B12-ს ძირითად ცხოველური პროდუქტებიდან ვიღებთ (თევზი, ზღვის პროდუქტები) და მცირე რაოდენობით კვერცხიდან. გამომდინარე ფიზიოლოგიური ცვლილებებიდან, რომელიც ასაკს ახლავს თან, როგორიცაა პირის ღრუს მდგომარეობა და ა.შ. ნაკლებად ღებულობენ ცხოველურ საკვებს და მეორე, კუჭ-ნაწლავის მდგომარეობა. ჩვენ 5 წლის მარაგი გვაქვს, 3-5 წლის განმავლობაში რომ არ მივიღოთ ბ12 შესაძლოა დეფიციტი არც გამოვლინდეს, მაგრამ მოგეხსენებათ ასაკში ხანგრძლივი დროით იღებენ კუჭის სიმჟავის დასაქვეითებელ პრეპარატებს, რაც ხელს უშლის B12-ის შეწოვას. გარდა ამისა, ნაწლავებთან დაკავშირებული პრობლემების გამო, საფაღარათო საშუალებებს ღებულობენ, რაც ასევე ხდება რკინადეფიციტური ანემიის და B12-ის განვითარების მიზეზი.''

ძალიან ხშირად ვიტამინ B12-ის დეფიციტი ვითარდება ნელ-ნელა და ადამიანებს ჰგონიათ, რომ ეს ყველაფერი დაკავშირებულია ასაკთან. ასაკი არ არის ის პრობლემა, რომელსაც შესაძლოა ყველაფერი დავაბრალოთ:

,,ვიტამინ B12-ის სიმპტომატიკა: ენის წვერის წვა, დვრილების ატროფია, გემოს ვეღარ გრძნობენ, შემდეგ ემატება გლოსიტი, კუჭის სიმჟავე ქვეითდება. პაციენტებს აქვთ ხელებზე ჭიანჭველების ცოცვის შეგრძნება, სახის შეშუპება, ჰაერის უკმარისობა, ყაბზობა, ფაღარათი, მენტალური პრობლემები (პაციენტი ვერ ერკვევა დროში და გარემოში, აქვთ ჰალუცინაციები). რაც შეეხება ზოგად ჩივილებს, საერთო სისუსტე, ადვილად დაღლა - ეს ყველა სხვა ანემიისთვისაცაა დამახასიათებელი, ხოლო ზემოთ ჩამოთვლილი ნიშნები, შედარებით განსხვავებულია, რაც B12-ის დეფიციტის ამოცნობაში დაგვეხმარება,'' - მოცემულ საკითხზე ნანა ლოლაშვილმა საქართველოს პირველი არხის გადაცემაში „პირადი ექიმი - მარი მალაზონია“ ისაუბრა.

წყარო: ​,,პირადი ექიმი - მარი მალაზონია''

#მარიმალაზონია ჯანმრთელობა

შეიძლება დაინტერესდეთ

ჯანმრთელობა

დანამატის სახით D ვიტამინის მიღება არის ორგანიზმში ტოქსიკოზის (მოწამვლა) ხშირი მიზეზი

დანამატის სახით D ვიტამინის მიღება არის ორგანიზმში ტოქსიკოზის (მოწამვლა) ხშირი მიზეზი

​D ვიტამინით გამოწვეული ტოქსიკურობა და ჰიპერკალცემია, - ამ თემაზე ექიმი ზაზა თელია სოციალურ ქსელში წერს. გთავაზობთ მის ნათქვამს სიტყვა-სიტყვით:

„ბოლო წლებია ძალზედ პოპულარული გახდა D ვიტამინის დანამატის სახით მიღება. ფაქტობრივად ყველას უნიშნავენ და ამ პრობლემას არამარტო საქართველოში შევხვდებით.

დანამატის სახით D ვიტამინის მიღება არის ორგანიზმში ტოქსიკოზის (მოწამვლა) ხშირი მიზეზი:

  • ტოქსიკოზი ვითარდება, როდესაც ადამიანი მოიხმარს დიდი რაოდენობით D ვიტამინს, როგორც წესი, დანამატის სახით
  • D ვიტამინით გამოწვეული ტოქსიკურობის სიმპტომებია - გულისრევა, ღებინება, სისუსტე და ძვლების ტკივილი
  • ტოქსიკურობა, როგორც წესი, ვითარდება მაშინ, როდესაც ადამიანი მოიხმარს D ვიტამინს მაღალი დოზით ხანგრძლივი დროის განმავლობაში, თუმცა ტოქსიკურობა შესაძლებელია განვითარდეს დაბალი დოზების შემთხვევაშიც
  • D ვიტამინი არის ელემენტი, რომელიც ეხმარება ორგანიზმს შეითვისოს და კონტროლირება გაუწიოს Ca (კალციუმი) სისხლში. ამიტომ, როდესაც ადამიანს აქვს დიდი რაოდენობით ცირკულაციური D ვიტამინი, ამან შესაძლებელია განაპირობოს სისხლში კალციუმის საშიში დონის მიღება, რასაც ჰიპერკალცემია ეწოდება.
    ​
სიმპტომები და დიაგნოზი

D ვიტამინით გამოწვეული სიმპტომები პირდაპირ დაკავშირებულია კალციუმის მომატებულ რაოდენობასთან სისხლში.

ეს სიმპტომებია - გულისრევა, ღებინება, მადის დაქვეითება, გახშირებული შარდვა, სისუსტე და ძვლის ტკივილი.

დროთა განმავლობაში კალციუმის დამატებითმა, მომატებულმა რაოდენობამ შესაძლებელია, განაპირობოს არტერიებში და რბილ ქსოვილებში კალციუმის ჩალაგება, დეპოს სახით, იმის მაგივრად, რომ ეს მოხდეს ძვლებში (რადგან ფიზიოლოგიურად ვეღარ ხდება ჭარბი რაოდენობით კალციუმის ჩალაგება ძვლებში - მარაგი უკვე შევსებულია).

საბოლოო ჯამში ზემოთ აღნიშნულმა შესაძლებელია, განაპირობოს თირკმელებში ქვების გაჩენა და გულის დაზიანება. ეს შესაძლებელია განვითარდეს ნელა, წლების განმავლობაში, ხოლო ტოქსიკურობის სიმპტომები მოკლე პერიოდში.

ჩატარებული მეტა-ანალიზითა და სისტემური მიმოხილვით ვერ იქნა ნანახი D ვიტამინის დანამატის სახით მიღების სარგებელი.
ხოლო იმ კვლევებში, რომლებმაც ეს ეფექტი გამოავლინეს, აღინიშნებოდა მაღალი ტენდენციურობა, მაღალი შეფასების სისტემური შეცდომა (high risk of bias), ხშირად ინტერესთა კონფლიქტი (conflict of interest) და რაც მთავარია - კვლევების ჰეტეროგენურობა (heterogeneity).

დღიური რეკომენდირებული ნორმები - RDA (Recommended Dietary Allowance) - By NIH

სამწუხაროდ, ხშირად თვითმკურნალობის საფუძველზე, მაგრამ ასევე ხშირად ექიმის დანიშნულებით, ხდება არასწორი დოზირება - D ვიტამინის, ზედოზირება.
ჩვენი ორგანიზმი D ვიტამინს იღებს ორი გზით - ულტრაიისფერი სხივებით (მზის სხივები) და კონკრეტული საკვების მიღებით.

არ არის რეკომენდებული მზეზე ყოფნა იმისათვის, რომ მოხდეს D ვიტამინის გამომუშავება. ამისათვის სრულიად საკმარისია - მაგალითად 15-20 წუთით დღეში მხოლოდ სახეზე მზის სხივების მოქმედება.

NIH-ის რეკომენდაციით უმეტეს ზრდასრულ ადამიანს სჭირდება დღეში 600 ერთეული (IU) D ვიტამინი.
70 წელს გადაცილებულ მოსახლეობას - 800 ერთეული (IU).

D ვიტამინის დანამატების ბუმი

2006-დან 2014 წლამდე ადამიანთა რაოდენობა, რომლებიც მოიხმარდნენ 4000 ერთეულ (IUs) D ვიტამინს დღიურად გაიზარდა 0.5%-დან 3%-მდე. ეს მაჩვენებლები 2014 წლის შემდეგ კიდევ უფრო იზრდება (2017 study in the Journal of American Medicine, which pulled data from 39,000 participants in the National Health and Nutrition Examination Survey).

ასევე ამ კვლევის მიხედვით, იმავე პერიოდში ადამიანების რაოდენობა, რომლებიც დღიურად მოიხმარდნენ 1000 ერთეულს (IUs) - გაიზარდა 1%-დან 18%-მდე.

აქედან გამომდინარე D ვიტამინით გამოწვეული ტოქსიურობის რისკები დროთა განმავლობაში იზრდება და შესაძლოა, საგანგაშოც გახდეს.

P.S „უფრო მეტი არ ნიშნავს უკეთეს თუ არ გინდა რომ თირკმელებში ქვები გაგიჩნდეს“.

ჯანსაღი და ბალანსირებული კვებით შესაძლებელია ყველა მაკრო და მიკროელემენტის დღიური რეკომენდებული რაოდენობის გარანტირებულად მიღება და ათვისება, ყოველგვარი დანამატის გარეშე.

D ვიტამინის კონტროლის და შემდეგ დანამატის სახით დანიშვნის ბუმი რომ არის ქვეყანაში, ეს ფაქტია.

ვერცერთმა რანდომიზირებულმა-კონტროლირებადმა კვლევამ (RCT) ვერ აჩვენა D ვიტამინის დეფიციტის ასოცირება ჯანმრთელობის  სხვადასხვა პრობლემასთან და რეკომენდაცია, რომელიც გულისხმობს D ვიტამინის დანამატის სახით მიღებას, მისი დეფიციტის დროს დაფუძნებულია მოძველებულ RCT-ების ჩატარებამდე პერიოდზე“, - აღნიშნულია ექიმ ზაზა თელიას მიერ გავრცელებულ ინფორმაციაში.
წაიკითხეთ სრულად
გასათიშად დააჭირეთ ESC.