Baby Bag

,,ნივთიერებების პირველადი მოხმარების ადრეული ასაკი ქმნის რისკს, რომ ადამიანი ხდება დამოკიდებული"

,,ნივთიერებების პირველადი მოხმარების ადრეული ასაკი ქმნის რისკს, რომ ადამიანი ხდება დამოკიდებული"

როგორ უნდა განვიხილოთ მოზარდებთან ნივთიერებების მოხმარებასთან დაკავშირებული საკითხები და რაზე უნდა გავაკეთოთ აქცენტები - ამის შესახებ გადაცემაში ,,იმედის დღე" ფსიქიატრმა, ქეთევან სილაგაძემ და ნარკოლოგმა, თათა ასათიანმა ისაუბრეს.

,,მოზარდობის ასაკში, რა თქმა უნდა, იწყება გარკვეული ექსპერიმენტები, მათ შორის, სხვადასხვა ნივთიერებასთან მიმართებით, რას შესაძლოა, გახდეს წინამორბედი ამა თუ იმ ფიზიკური დარღვევის წარმოშობის. გულწრფელად რომ გითხრათ, პირდაპირი კავშირი, რომ მარიხუანას მოხმარება გამოიწვევს ან ფსიქოზურ რომელიმე დაავადებას ან სხვა ტიპის ფსიქიკურ აშლილობას, ასე არ არის, თუმცა, დღეს კვლევები საუბრობს იმას, რომ არის ძალიან მაღალი კომორბიდობა, ანუ ორივე აშლილობის თანაარსებობა. რა თქმა უნდა, ეპიზოდური მომხარება არ ნიშნავს მოხმარების დაავადების არსებობას, ცხადია, პირველადი მოხმარების ადრეული ასაკი ქმნის რისკს, რომ ადამიანი ხდება დამოკიდებული", - აცხადებს ქეთევან სილაგაძე.

თათა ასათიანი საუბრობს, რაზე უნდა გავაკეთოთ აქცენტები შვილებთან კომუნიკაციისას, როდესაც ნივთიერებების მოხმარებასთან დაკავშირებულ თემებს ვეხებით.

,,დამოკიდებულება, მისი ელემენტები მაინც ყალიბდება მოზარდობის ასაკში, თუმცა, ამის წინააღმდეგ ზრუნვა უნდა დაიწყოს ბევრად ადრე - როდესაც ადამიანი ქმნის ოჯახს. ძალიან მნიშვნელოვანია, ვის ვუკავშირებთ ბედს, ვისთან უნდა გავატაროთ მთელი ცხოვრება, რამდენად სიყვარულით იქმნება ოჯახი, მუცლადყოფნის პერიოდში ეს ბავშვი რამდენად სასურველია... ეს იმიტომ, რომ ბავშვს აუცილებლად გადაეცემა დედის და მამის ემოციები. როდესაც ოჯახი კომფორტული და პატივისცემაზე დამყარებულია, ამ შემთხვევაში ბავშვებთან კომუნიკაცია უნდა დავიწყოთ ძალიან მცირე ასაკიდან. ათ წლამდე მიღებულ ინფორმაციას ბევრად მეტი ღირებულება აქვს, ვიდრე - მოზარდობის პერიოდში. ბავშვს უნდა ვასწავლოთ, როგორ შეიძლება ცხოვრებისგან სიამოვნების მიღება. აკრძალვის ტონით საუბარი შედეგს ვერ გამოიღებს. უნდა ავუხსნათ, როგორ იყვნენ ბედნიერები, როგორ ფოკუსირდნენ პოზიტივზე, უნდა შევასწავლოთ პატარ-პატარა საქმეები და გავუჩინოთ პასუხისმგებლობელი. მას უნდა შეეძლოს საკუთარ თავზე პასუხისმგებლობის აღება. გარდა ამისა, ძალიან მნიშნელოვანია პირადი მაგალითების მიცემა, განსაკუთრებით -  ათ წლამდე ასაკის ბავშვისთვის მშობელი ყოველთვის ავტორიტეტია და ცდილობს მისი საქციელის გამეორებას და ასევე მნიშვნელოვანია - წახალისება. როდესაც ბავშვი კარგად იქცევა, ის უნდა წავახალისოთ. რათა მოხდეს მისი ქმედების განმტკიცება და მას გაუჩნდეს მომავალში ამის განმეეორების სურვილი", - აღნიშნავს ნარკოლოგი.

წყარო: ,,​იმედის დღე"

შეიძლება დაინტერესდეთ

ყველაფერი, რაც D ვიტამინზე უნდა ვიცოდეთ

ყველაფერი, რაც D ვიტამინზე უნდა ვიცოდეთ

გასული საუკუნის დასაწყისში ინგლისელმა ვეტერინარმა მელენბიმ შენიშნა, რომ ძაღლებს, რომელთაც ცხიმიან თევზს აძლევდნენ საკვებად, ძვლოვანი დეფორმაციები არ უვითარდებოდათ, გამოითქვა ვარაუდი, რომ თევზის ქონში არის ნივთიერება, რომელსაც რაქიტის პროფილქტიკა შეუძლია.

შემდგომი კვლევებით ამ ნივთიერების გამოყოფაც მოხერხდა, რასაც ქოლეკაცლიფეროლი ანუ D ვიტამინი უწოდეს. მას შემდეგ დიდი დრო გავიდა. დღეს უკვე ცნობილია, რომ კალციუმის და ფოსფორის ცვლის მოწესრიგების გარდა D ვიტამინს გულ-სისხლძარღვთა, სიმსივნური დაავადებების, ნერვული, ენდოკრინული პათოლოგიების პროფილაქტიკის უნარიც აქვს, აქტიურად მონაწილეობს ასევე იმუნურ რეაქციებში.
ერთი სიტყვით, ის უფრო ჰორმონულ უნარებს ფლობს, ვიდრე ვიტამინურს.

ფაქტები D ვიტამინის შესახებ

  • ხელს უწყობს ნაწლავებიდან კალციუმის შეწოვას
  • არეგულირებს კალციუმის და ფოსფორის ცვლას და მათს ჩალაგებას ძვლებში
  • მონაწილეობს იმუნური სისტემის ფუნქიონირებაში. დადგენილია, რომ ადამიანები, რომელთაც ამ ვიტამინის დეფიციტი აქვთ, უფრო ხშირად ავადობენ გრიპითა და სხვა ვირუსული ინფექციებით
  • აქვთ სიმსივნის საწინააღმდეგო ეფექტი - უამრავი კვლევა ადასტურებს D ვიტამინის როლს ძუძუს, პროსტატის, სწორი და მსხვილი ნაწლავის პროფილაქტიკის კუთხით
  • ხელს უშლის გულ-სისხლძარღვთა დავადებების განვითარებას.


​აი, საიდან ვიღებთ D ვიტამინს

ცნობილია მისი 3 წყარო:

  • საკვები - ამ ვიტამინს განსაკუთრებით დიდი რაოდენობით შეიცავს თევზი. კარაქი, რძე, კვერცხი
  • მზის დასხივება - ცნობილია, რომ მზის ულტრაიისფერი სხივების ზეგავლენით კანში D ვიტამინის წინამორბედი წარმოიქმნება, რაც ორგანიზმში მის აქტიურ ფორმად გარდაიქნება
  • სინთეზური D ვიტამინი, რაც მედიკამენტების და საკვები დანამატების სახითაა წარმოდგენილი.

მზევ, შინ შემოდიო! 

მზით დასხივება არ ნიშნავს მზის პირდაპირი სხივების ზმოქმედებას. მზე პატარას ჩრდილშიც „მოძებნის“ ! დადგენილია, რომ ადრეულ ასაკში მზით კანის დამწვრობა შემდგომში კანის ავთვისებიანი დაავადებების განვითარების რისკს ქმნის.
ზამთარში დედების დიდი ნაწილი ბავშვს ისეთ ჩაფუთნულს ასეირნებს, მხოლოდ თვალები რომ უჩანთ. ასეთ სიტუაციაში მზეს ძალიან უჭირს „მოძებნოს” პატარას კანი.

შუშის მიღმა დარჩენილი მზე

მარტივი გამოსავალი - დახურულ ფანჯარასთან გაშიშლებული ჩვილი ულტრაიისფერი სხივებით დასხივების მოლოდინში, შეცდომაა! გახსოვდეთ, მინა კვარცს შეიცავს და მზის ულტრაიისფერ სხივებს არ ატარებს. შესაბამისად, ვერც რაქიტის პროფილაქტიკას განახორციელებთ.

რა დოზით გვჭირდება D ვიტამინი?

ყოველდღიური საპროფილაქტიკო დოზა 400 საერთაშორისო ერთეულია. თუ ჩვილს რაქიტი განუვითარდა, ეს დოზა საკმარისი არაა და რაქიტის ხარისხის და სიმძიმის მიხედვით ექიმი გაცილებით დიდ დოზას დაგინიშნავთ.
გახსოვდეთ, რაქიტი წლამდე ასაკის ბავშვის დაავადებაა, შემდგომში განვითარებული D ვიტამინის დეფიციტი ძვლოვან დეფორმაციებს აღარ იწვევს, თუმცა ვლინდება ხშირი ავადობა, ლულოვანი ძვლების ტკივილი, დაღლილობა. მოზრდილთა ასაკში ვითარდება ოსტეოპოროზი, ძვლების ხშირი მოტეხილობა.
ხანდაზმულთა ასაკში D ვიტამინის გაორმაგებული დოზა გვჭირდება, რადგან ასაკის მატებასთან ერთად კანი თხელდება და უჭირს მისი წარმოქმნა.
მოზრდილ ბავშვებში, სადაც D ვიტამინის დეფიციტია, რასაკვირველია, ასევე ინიშნება სამკურნალო დოზა მზის ინსოლაციასა დ კვების მოწესრიგებასთან ერთად.
ვიტამინის დონის განსაზღვრა სისხლში ლაბორატორიული კვლევითაა შესაძლებელი.

წაიკითხეთ სრულად