Baby Bag

„ნიუ-ჰოსპიტალსში“ კოლორექტული კიბოს მკურნალობა ლაპაროსკოპიული ქირურგიითა შესაძლებელი

„ნიუ-ჰოსპიტალსში“ კოლორექტული კიბოს მკურნალობა ლაპაროსკოპიული ქირურგიითა შესაძლებელი

„ნიუ-ჰოსპიტალსში“ კოლორექტული კიბოს მკურნალობა ლაპაროსკოპიული ქირურგიითა შესაძლებელი. მკურნალობის აღნიშნულ მეთოდს ბევრი დადებითი მხარე აქვს, მათ შორის, შემცირებული ჰოსპიტალიზაციის პერიოდი, შემცირებული ტკივილი პოსტოპერაციულ პერიოდში, პაციენტის ნაადრევი გააქტიურება, უკეთესი კოსმეტიკური ეფექტი, ქსოვილების უკეთესი ვიზუალიზაცია ოპერაციის მსვლელობისას და ა.შ.

თემაზე უფრო დეტალურად MomsEdu.ge-სთან „ნიუ ჰოსპიტალსის“ ონკო-ქირურგმა, ზოგადმა ქირურგმა და ლაპაროსკოპისტმა ნოდარ ჩხიკვაძემ ისაუბრა.

- რა არის კოლორექტული კიბო და როგორია დაავადების გავრცელების სტატისტიკა?

ნოდარ ჩხიკვაძე: „კოლორექტული კიბო წარმოადგენს ავთვისებიან სიმსივნეს, რომელიც ვითარდება მსხვილი ან სწორი ნაწლავის ლორწოვანი გარსიდან. სწორი და მსხვილი ნაწლავის ავთვისებიანი სიმსივნეები ბიოლოგიურად განსხვავდებიან ერთმანეთისგან, მათი მკურნალობაც გარკვეულწილად განსხვავებულია.

ჯანდაცვის მსოფლიო ორგანიზაციის სტატისტიკით, კოლორექტული კიბო სიხშირით მესამე, ხოლო სიკვდილიანობით მეორე ადგილზეა. ყოველ წელს 2 მილიონამდე ადამიანი ავადდება კოლორექტული კიბოთი, საიდანაც 950 ათას ადამიანამდე კვდება ამ დაავადებით. სამწუხაროდ, ყოველწლიურად იზრდება კოლორექტული კიბოთი დაავადებულ ადამიანთა რიცხვი (ჯანდაცვის მსოფლიო ორგანიზაციის პროგნოზით, 2040 წელს კოლორექტული კიბოთი ავადობა 2 მილიონიდან - 3,5 მილიონამდე გაიზრდება).

კოლორექტული კიბოთი მამაკაცები 30 პროცენტით უფრო ხშირად ავადდებიან. კონკრეტულად ჩვენს ქვეყანას რაც შეეხება, საქართველოში ყოველწლიურად გვაქვს 700-მდე პირველადი შემთხვევა. აღნიშნულ დაავადებას კაცებში უკავია მეოთხე (ფილტვის, პროსტატის და შარდის ბუშტის სიმსივნეების შემდეგ), ხოლო ქალებში მესამე ადგილი (ძუძუს და ფარისებრი ჯირკვლის სიმსივნეების შემდეგ).“

- ვინ შედის რისკ-ჯგუფში?

ნოდარ ჩხიკვაძე: „მსხვილი ნაწლავის კიბოთი ყველაზე ხშირად ავადდებიან ადამიანები 50 წლის ზევით, თუმცა ბოლო 15 წლის განმავლობაში, 20-დან 49 წლამდე ასაკის ადამიანებში მსხვილი ნაწლავის კიბოთი დაავადებულთა რიცხვი ყოველწლიურად 1,5%-ით იზრდება.

რისკები, რომლებიც შეგვიძლია ავირიდოთ:

  • თამბაქოს მოხმარება: თამბაქოს პროდუქტების, მათ შორის, საღეჭი თამბაქოს და ელექტრონული სიგარეტის გამოყენება ზრდის მსხვილი ნაწლავის კიბოს განვითარების რისკს;
  • ალკოჰოლის მოხმარება: აუცილებელია, რომ მოხდეს ალკოჰოლური სასმელების მიღების სიხშირის შემცირება. ალკოჰოლის იშვიათმა გამოყენებამაც კი შეიძლება გაზარდოს კიბოს განვითარების რისკი;
  • უმოძრაობა: ნებისმიერი სახის ფიზიკურმა აქტივობამ შეიძლება შეამციროს მსხვილი ნაწლავის კიბოს განვითარების რისკი;
  • ჭარბი წონა: ცხიმიანი, მაღალკალორიული საკვების მიღებამ შეიძლება გავლენა მოახდინოს სხეულის წონაზე და გაზარდოს მსხვილი ნაწლავის კიბოს რისკი;
  • კვება, რომელშიც შედის უამრავი წითელი და დამუშავებულ ხორცი: ბეკონი, სოსისი, ძეხვი და ა.შ. ჯანდაცვის სპეციალისტები გვირჩევენ, რომ წითელი და დამუშავებული ხორცის მიღება კვირაში ორ პორციამდე შევზღუდოთ.

რისკები, რომლებსაც ვერ ავირიდებთ თავიდან:

  • გენეტიკური წინასწარგანწყობა. ასევე, გარკვეული გენეტიკური სინდრომები, რომლებიც მიბმულია მსხვილი ნაწლავის კიბოსთან, როგორებიცაა: ლინჩის სინდრომი და მემკვიდრული ადენომატოზური პოლიპოზი;
  • მსხვილი ნაწლავის ანთებითი დაავადებები, როგორებიცაა: წყლულოვანი კოლიტი და კრონის დაავადება;
  • პოლიპების ოჯახური ანამნეზი: თუ მშობელს, და-ძმას ან შვილს გამოუვლინდა გვიანი სტადიის პოლიპი, თქვენ შესაძლოა იმყოფებოდეთ მსხვილი ნაწლავის კიბოს მომატებული რისკის ქვეშ.“

- რა სიმპტომები მიგვანიშნებს კოლორექტულ კიბოზე?

ნოდარ ჩხიკვაძე: „კოლორექტულ კიბოს ადრეულ ეტაპზე მკვეთრად გამოხატული სიმპტომები არ ახასიათებს. სიმპტომები ჩნდება მაშინ, როდესაც სიმსივნე იწყებს ზრდას და გავრცელებას.

სიმპტომებია: დისკომფორტის და ტკივილის შეგრძნება მუცლის მიდამოში, მუცლის შებერილობა, წონაში კლება უმიზეზოდ, დაღლილობის შეგრძნება და ქოშინი, ფაღარათის და შეკრულობის მონაცვლეობა, სისხლიანი დეფეკაცია, ცრუ დეფეკაციის მოთხოვნა - „ტენეზმები“, ანემია”.

- როგორ ხდება კოლორექტული კიბოს დიაგნოსტირება და მკურნალობის რა მეთოდები არსებობს ,,ნიუ-ჰოსპიტალსში’’?

ნოდარ ჩხიკვაძე: „კოლორექტული კიბოს დიაგნოსტირება კომპლექსურია და იგი მოიცავს რადიოლოგიურ, ინსტრუმენტულ და ლაბოლატორიულ კვლევებს.

აღვნიშნავ, რომ ჩვენს ჰოსპიტალში ყველა საჭირო კვლევა დანერგილია და მუშაობს აბსოლუტურად გამართულად.

„ნიუ ჰოსპიტალსში“ კოლორექტული კიბოს მკურნალობის თითქმის სრული სპექტრია. მკურნალობა კომპლექსურია და მოიცავს ქირურგიულ მკურნალობას, სწორი ნაწლავის კიბოს დროს კი სხივურ თერაპიას. ადგილობრივ მკურნალობას, როგორებიცაა: ტრანსარტერიული ქემოემბოლიზაცია, რადიოსიხშირული და რადიოტალღური აბლაცია. ასევე, სისტემური მკურნალობის მეთოდები, მაგალითად, ქიმიოთერაპია, იმუნოთერაპია და ა.შ.“

- რას გულისხმობს ლაპაროსკოპიული ქირურგია?

ნოდარ ჩხიკვაძე: „ჩვენს კლინიკაში ონკოლოგიური ოპერაციები ხორციელდება, როგორც ღია ტრადიციული წესით, ასევე ლაპაროსკოპიული მეთოდით ანუ მცირე ინვაზიური მეთოდით. ლაპაროსკოპიული ოპერაციის დროს მუცლის ღრუს ამა თუ იმ ორგანოზე ხდება ქირურგიული ჩარევა მუცელკვეთის გარეშე. ლაპაროსკოპიულ ოპერაციას თავის მხრივ ბევრი დადებითი მხარე აქვს, თუმცა, აღსანიშნავია, რომ ყველა პაციენტი ინდივიდუალურია და ყველა პაციენტთან ოპერაციის ტიპის შერჩევა ხდება ინდივიდუალურად.“

- როგორ მიმდინარეობს პროცედურა, რეაბილიტაციის პროცესზეც რომ ვისაუბროთ

ნოდარ ჩხიკვაძე: „როგორც წესი, ლაპაროსკოპიული კოლორექტული ქირურგიის შემდეგ, ეს იქნება ოპერაცია მსხვილ თუ სწორ ნაწლავზე, პაციენტის გააქტიურება ხდება ოპერაციიდან პირველივე დღეს და კლინიკაში პაციენტის ჰოსპიტალიზაცია შეადგენს 4-5 დღეს. კლინიკიდან გაწერის შემდეგ პაციენტებს არ აქვთ არანაირი მძიმე რეჟიმი და განსაკუთრებული სირთულეები, მხოლოდ მცირე დიეტა და მძიმე ფიზიკური აქტივობის შეზღუდვა“.

- და ბოლოს, არის თუ არა შესაძლებელი ნაწლავის სიმსივნის პრევენცია?

ნოდარ ჩხიკვაძე: „სრულად პრევენცია არის შეუძლებელი. თუმცა, შესაძლებელია სკრინინგით დაავადების ადრეულ სტადიაზე ან პოლიპების აღმოჩენა და მათი მოშორებით შემდგომში კიბოდ გადაგვარების არიდება. ასევე, როგორც ზემოთ აღვნიშნე, შესაძლებელია დაავადების განვითარების რისკის შემცირება შემდეგი რისკ-ფაქტორების მართვით:

  1. მოერიდეთ თამბაქოს გამოყენებას;
  2. ალკოჰოლური სასმელების დალევისას დაიცავით ზომიერება;
  3. შეინარჩუნეთ სხეულის ჯანსაღი წონა: მიირთვით ჯანსაღი საკვები, შეიტანეთ მეტი ხილი და ბოსტნეული თქვენს რაციონში და შეამცირეთ დამუშავებული ხორც-პროდუქტები, ცხიმიანი, მაღალკალორიული საკვები“.

​R.

შეიძლება დაინტერესდეთ

როგორ მოვიქცეთ, თუ ბავშვს უეცრად წაუვიდა გული?

როგორ მოვიქცეთ, თუ ბავშვს უეცრად წაუვიდა გული?

როგორ ვლინდება სინკოპე ე.წ. გულის წასვლა ბავშვებში და რა შეიძლება იყოს მიზეზი? ამ საკითხებზე ​MomsEdu.ge-ს ესაუბრა ბავშვთა ნევროლოგი, თამარ ედიბერიძე.

- რა არის სინკოპე და რა შეიძლება იყოს მისი მიზეზი?
- სინკოპე არის გონების ხანმოკლე კარგვა, ე.წ. გულის წასვლა. მისი საფუძველია თავის ტვინის სისხლ-და/ან ჟანგბადმომარაგების ხანმოკლე დარღვევა, რომლის შედეგადაც ბავშვი ან მოზრდილი ხანმოკლედ კარგავს გონებას. ეს შეიძლება განვითარდეს, მაგალითად, არტერიული წნევის დაქვეითების ფონზე, ან სხვადასხვა მიზეზით ორგანიზმის გაუწყლოების შემთხვევაში; შეიძლება ადგილი ჰქონდეს სუნთქვასთან დაკავშირებულ პრობლემას და ამის შედეგად დაირღვეს სისხლის ჟანგბადით გაჯერების პროცესი. სხვა მიზეზი შეიძლება იყოს გარემოში ჟანგბადის შემცველობის დაქვეითება. სინკოპე ხშირად ვითარდება ძლიერი ტკივილის ან ემოციის ფონზე, ფიზიკური და ემოციური გადაღლის შემთხვევაში. ისევე, როგორც არსებობს სხვადასხვა სპეციფიკურ სიტუაციაში განვითარებული სინკოპე - მაგალითად, შარდვის, თმის ვარცხნის, ან კისრის მიდამოს სპეციფიკური გაღიზიანების საფუძველზე; ძალიან საყურადღებოა გულის ნორმალური რითმის დარღვევის ფონზე ტვინის სისხლმომარაგების გარდამავალი დარღვევა და ე.წ. კარდიალური სინკოპე - ეს უკანასკნელი შეიძლება იყოს შექცევადი, თუმცა პოტენციურად სიცოცხლისთვის საშიშიც. შესაბამისად, სინკოპეს გარეგნული მსგავსების მიუხედავად, შეიძლება სრულიად კეთილსაიმედო, ან საკმარისად საყურადღებო გამოსავალი ჰქონდეს. საბედნიეროდ, ბავშვებში სინკოპეს შემთხვევების აბსოლუტური უმრავლესობა კარგი პროგნოზით ხასიათდება და უსაფრთხოა ბავშვის სიცოცხლის თუ ჯანმრთელობისთვის.
- როგორ ვლინდება სინკოპე ბავშვებში?
- სინკოპეს სიმპტომები მსგავსია სხვადასხვა ასაკობრივ ჯგუფში. ბავშვებში სირთულე შეიძლება შექმნას კომუნიკაციამ. ანუ ასაკთან მიმართებით რამდენად მოახერხებენ ბავშვები თავად აღწერონ საკუთარი შეგრძნებები. მცირე ასაკში ეს უფრო რთულია ხოლმე. სინკოპეს შემთხვევაში, ერთი მხრივ, არის ნიშნები, რომლებსაც მხოლოდ პაციენტი გრძნობს და პარალელურად არის ნიშნები, რომლებიც შეიძლება შენიშნონ გარშემომყოფებმა. ყველაზე ხშირად პაციენტები აღწერენ საერთო სისუსტეს, რომელიც ნელ-ნელა ვითარდება, ეკარგებათ ძალა ფეხებში, შეიძლება ჰქონდეთ კიდურებში დაბუჟების შეგრძნება, შემცივნების, თავბრუსხვევის, თვალებში დაბნელების ან აჭრელების განცდა, ხმები თითქოს შორიდან ესმით და ამასობაში კარგავენ გონებას. პაციენტების უმრავლესობა ასწრებს, რომ გვერდით მყოფს სთხოვოს დახმარება, დაიჩივლოს რომ ცუდადაა, მოეჭიდოს რაიმეს, ვიდრე დაეცემა. გარშემომყოფები აღწერენ, რომ პაციენტი გაფითრდა, მოდუნდა და ჩაიკეცა. სიმპტომების ასეთი ეტაპობრივი და ნელი განვითარება არის ერთ-ერთი დამახასიათებელი სინკოპესთვის. პაციენტი თვალდახუჭულია, ფერმკრთალი, მოდუნებული, თუმცა იშვიათად, გამორიცხული არ არის კიდურებში ხანმოკლე დაჭიმვაც, ან ერთეული ბიძგისებრი მოძრაობები, უნებლიე შარდვაც, მათ შორის. ეს ფენომენები არ ცვლის და არ ამძიმებს პროგნოზს. სინკოპე იშვიათად გრძელდება ერთ წუთზე მეტხანს. პაციენტი სწრაფად მოდის გონს და შეუძლია აღწეროს გონების დაკარგვამდე განცდილი შეგრძნებები. ხშირად ხდება, რომ გარეგნულად გონდაკარგულ პაციენტს ბუნდოვნად, მაგრამ თურმე ესმოდა გარშემომყოფების ხმები.

​- თუ ბავშვს უეცრად წაუვიდა გული, როგორ დავეხმაროთ და რას ურჩევთ მშობლებს?
- პირველი რეკომენდაციაა, რომ შევინარჩუნოთ სიმშვიდე. როგორც უკვე აღვნიშნეთ, ბავშვებშიც და მოზრდილებშიც, სინკოპეს შემთხვევების უმრავლესობა სრულიად უსაფრთხოა. ტრავმატიზაციის რისკიც უფრო ნაკლებია, ვიდრე, მაგალითად, გულყრების შემთხვევაში, რადგან ამ დროს გონების კარგვა ხდება ნელ-ნელა და პაციენტი ასწრებს ითხოვოს დახმარება, ან თვითონვე უშველოს თავის თავს, მოეჭიდოს რაიმეს, მოასწროს დაჯდომა ან დაწოლაც. დახმარების მიზნით აუცილებელია, რომ პაციენტი მოვათავსოთ ჰორიზონტალურ მდგომარეობაში, გვერდულად ან ზურგზე, სწორ და მყარ ზედაპირზე, ხოლო ქვედა კიდურები მოვუთავსოთ შემაღლებულ პოზიციაში. ზურგზე წოლის შემთხვევაში სასურველია, თავი ჰქონდეს გვერდით გადაბრუნებული, რადგან ღებინების რისკი გულყრასთან შედარებით ნაკლები, მაგრამ მაინც არის. აუცილებელია შევუხსნათ მოჭერილი და მჭიდრო ტანისაცმელი, ქამარი და უზრუნველვყოთ სუფთა ჰაერის მიწოდება. ზრდასრულებსა და მოზარდებში შეიძლება გამოვიყენოთ მძაფრსუნიანი საშუალებები (მაგალითად, ნიშადური) გონზე მოსვლის დასაჩქარებლად. გონზე მოსვლის შემდეგ არ წამოაყენოთ პაციენტი სწრაფად. დაელოდეთ რომ სრულად აღდგეს ცნობიერება და წამოაჯინეთ ნელ-ნელა. წინააღმდეგ შემთხვევაში გონების კარგვა შეიძლება განმეორდეს. ისევე, როგორც გულყრების შემთხვევაში - დაუშვებელია პაციენტის ჯანჯღარი, თავდაყირა დაკიდება. არ არის საჭირო ენის დაჭერის მცდელობა. ასევე დაუშვებელია გონდაკარგული ადამიანისთვის დასალევად წყლის ან წამლის მიცემა. დაელოდეთ ცნობიერების აღდგენას და უკვე წამომჯდარ ადამიანს შესთავაზეთ წყალი ან წვენი. კარგად დაიმახსოვრეთ ეპიზოდის დროს მიმდინარე მოვლენები, რადგან დიაგნოსტიკის პროცესში ექიმისთვის უმნიშვნელოვანესია მათი ანალიზი და ინტერპრეტაცია. ვერცერთი გამოკვლევა ვერ შეცვლის ამ ინფორმაციას და ღირებულებას, სწორი დიაგნოზისთვის.
საკუთარი თავის დახმარება შეუძლიათ თვითონ პაციენტებსაც. მნიშვნელოვანია, რომ პირველივე სიმპტომების გაჩენისთანავე არ შეეშინდეთ და დროულად ითხოვონ დახმარება. მაშინვე ჩაიმუხლონ ან დაჯდნენ, თუნდაც იატაკზე. ეფექტურია ხოლმე, როდესაც ბავშვი ან მოზრდილი ჯდება წინ გადახრილი ისე, რომ თავი ჰქონდეს მუხლების დონეზე ან უფრო დაბლა პოზიციაში. ეს პოზიცია განსაკუთრებით კომფორტული და ეფექტურია სიმპტომების პირველივე წამებში და გონების სრულად დაკარგვამდე, მაგალითად, ქუჩაში, ტრანსპორტში, სადაც შეიძლება არ იყოს დაწოლის საშუალება. ძალიან მნიშვნელოვანია, რომ სიმპტომების დაწყებისთანავე პაციენტი დარჩეს ადგილზე და ისე ითხოვოს დახმარება, ანუ არ დაიწყოს სიარული, რადგან გონების კარგვის შემთხვევაში შეიძლება წაბორძიკდეს და მიიღოს ტრავმა. გონს მოსვლის შემდეგ ეცადოს, რომ დარჩეს ისევ დაწოლილ ან წინ გადახრილ მდგომარეობაში, ვიდრე ბოლომდე კარგად არ იგრძნობს თავს და შემდეგ ნელა გასწორდეს.
- როგორია სინკოპეს მკურნალობა?
- როგორც აღვნიშნეთ, სინკოპე ხანმოკლე ეპიზოდია და სპონტანურად სრულდება დაახლოებით ერთ წუთში. ის შეიძლება იყოს ერთჯერადი ეპიზოდი ადამიანის ცხოვრებაში, ან განმეორდეს სხვადასხვა ინტერვალით. ასევე, ერთი და იგივე პაციენტის ცხოვრებაში, სხვადასხვა დროს სხვადასხვა მიზეზით იყოს გამოწვეული. მკურნალობა და მართვის პრინციპები განისაზღვრება სწორედ გამომწვევი მიზეზებით. როგორც დასაწყისში აღვნიშნეთ, ყველაზე საყურადღებოა ე.წ. კარდიალური სინკოპე. ამ შემთხვევაში დიაგნოსტიკაც და მართვაც კარდიოლოგების მჭიდრო ზედამხედველობის ქვეშ უნდა მოხდეს. სინკოპეს სხვა ფორმები პროგნოზულად სრულიად კეთილსაიმედოა. მნიშვნელოვანია, რომ სათანადოდ განწყობილმა პაციენტებმა დაიცვან გარკვეული წესები, მაგალითად, თავი აარიდონ მაპროვოცირებელ სიტუაციებს, დახუთულ და ცუდად ვენტილირებულ გარემოს, დაიცვან სითხის და საკვების მიღების რეჟიმი, რომ თავიდან აიცილონ გაუწყლოება. ეს ბავშვებთან მიმართებაში განსაკუთრებით მნიშვნელოვანია. უფრო სპეციფიკურ და ინდივიდუალურ რეკომენდაციებს უკვე ექიმი მიაწვდის პაციენტს და მისი ოჯახის წევრებს. 
ესაუბრა მარიამ ჩოქური

შეიძინე საბავშვო პროდუქტების ნაკრები ექსკლუზიურ ფასად ბმულზე 👉 bit.ly/3iF0YnF

წაიკითხეთ სრულად