Baby Bag

„ნავთით დამუშავებული სკოლის იატაკი განსაკუთრებული სისუფთავის ნიშანი იყო“ - ვინ მოიფიქრა და რა რეგულაციებით ტარდებოდა ეს

„ნავთით დამუშავებული სკოლის იატაკი განსაკუთრებული სისუფთავის ნიშანი იყო“ - ვინ მოიფიქრა და რა რეგულაციებით ტარდებოდა ეს

რატომ არ შეიძლება ნავთობპრუქტების გამოყენება იატაკის მოსაწმენდად სკოლებში? - აღნიშნულ თემაზე პედიატრი თამარ ობგაიძე ​საუბრობს. გთავაზობთ მის ნათქვამს სიტყვა-სიტყვით:

„ჩემი ბავშვობის ორშაბათი სკოლაში ყოველთვის ერთნაირად იწყებოდა - სკოლის კარის გაღებისთანავე სასუნთქ გზებში იჭრებოდა დიზელის თუ ნავთის მკვეთრი სუნი, რაც გაპრიალებული იატაკთან და ნახერხთან ერთად სკოლის გენერალურ დალაგებას ნიშნავდა. მოკლედ, ნავთობპროდუქტით დამუშავებული იატაკი აუცილებლად იყო განსაკუთრებული სისუფთავის ნიშანი.

ვინ მოიფიქრა, რა რეგულაციებით და დადგენილებებით იყო ეს ღონისძიება მაშინ, ნამდვილად არ ვიცი. ჰო, მაგრამ მას შემდეგ ათწლეულები გავიდა...

...ვიზიტზე პაციენტი მყავს. ახველებს, დაწითლებული თვალებიდან ცრემლები სდის. შიშით გამოწვეულ ცრემლებს ყრის მისი შეშფოთებული ახალგაზრდა დედაც.

2-3 კვირაში ერთხელ დიზელით გაპრიალებულ-გაბრდღვიალებულ სკოლაში შესვლისას პატარას ხველა, ცრემლდენა, ცხვირცემინება ეწყება. მშობლის პრეტენზიებს სკოლაში არ იღებენ. აცნობეს, რომ იატაკს დიზელით წმენდენ.

რა არის დიზელი?

ყველამ კარგად იცით - ეს საწვავია, რომელიც სხვადასხვა ტიპის ძრავისათვის გამოიყენება. 1892 წელს ის გერმანელმა ინჟინერმა რუდოლფ დიზელმა დააპატენტა და მას შემდეგ საწვავი სწორედ მის სახელს ატარებს. რაც უნდა ბევრი ეძებოთ, თანამედროვე საძიებო სისტემებში ვერსად იპოვით დიზელის სხვა დანიშნულებას. დიზელი ნავთობროდუქტია, რომელიც ნავთობის გადამუშავების გზით მიიღება. წარმოადგენს ნახშირწყალბადების ნაერთს, შეიცავს მერკაპტანებს, სულფიდებს, დისულფიდებს, რომელთა მაღალი შემცველობა ჯანმრთელობისათვის საშიშია, ამიტომ 2006 წლიდან სულფიდების შემცველობა აუცილებლდ უნდა იყოს ზღვრულად დასაშვებ ნორმამდე, რასაც მრავალი ქვეყანა მკაცრად აკონტროლებს.

რა შეიძლება გამოიწვიოს დიზელმა?

კანთან შეხებისას, რაც დიზელით გაბრდღვიალებულ-დამუშავებულ სკოლაში სრულად შესაძლებელია მოხდეს, შესაძლოა, განვითარდეს კანის დაზიანება -დერმატიტი, რასაც გამონაყარი და ქავილით ვლინდება. დამუშავებული იატაკებიდან, რა თქმა უნდა, ხდება დიზელის აორთქლება. მისი ორთქლის შესუნთქვამ შესაძლოა, გამოიწვიოს ალერგია, რაც შეიძლება ცხვირცემინებით, ხველით, ცრემლდენით, ბრონქოსპაზმით გამოვლინდეს.

დიზელის ორთქლის ხანგრძლივ და ხშირ შესუნთქვას შეიძლება მოჰყვეს ინტოქსიკაციის ნიშნების გამოხატვა - თავბრუსხვევა, ღებინება, თავის ტკივილი, გულისრევა. დიდი დოზებით სასუნთქ გზებში მოხვედისას კი შესაძლოა ფილტვის დაზიანებაც მოხდეს.

არ ვიცი, სარგებლობენ თუ არა სკოლები ერთიანი რეკომენდაციებით, რომელიც სკოლებში დასუფთავებისა და ჰიგიენის საკითხებს ეხება. ვფიქრობ, კონტროლი აუცილებელად უნდა დაწესდეს, რათა გარემო, სადაც ბავშვები დღის ნაწილს ატარებენ, ჯანმრთელობისათვის მაქსიმალურად უსაფრთხო იყოს.

პაციენტის ამბავი გაინტერესებთ? სკოლის გამოცვლა ვურჩიე. ოღონდ რა ხდება მის ახალ სკოლაში, ეგ უკვე აღარ ვიცი“- წერს პედიატრი თამარ ობგაიძე.

არ დაგავიწყდეთ !!!

Momsedu.ge-მ თქვენთვის, ქალებისთვის შექმნა ახალი სივრცე, სადაც ყველაზე მცოდნე დედები იყრიან თავს. ჯგუფის დასახელებაც სწორედ ასეა - „მცოდნე დედების ჯგუფი“, რომლის საშუალებით დედები ერთმანეთს საკუთარ გამოცდილებას გაუზიარებენ. (ჯგუფში გასაწევრიანებლად ნახეთ ბმული - „მცოდნე დედ​ების ჯგუფი“)

შეიძლება დაინტერესდეთ

რატომ უნდა დავლიოთ წყალი ყავასთან ერთად? - ენდოკრინოლოგი ყავის შესახებ საუბრობს

რატომ უნდა დავლიოთ წყალი ყავასთან ერთად? - ენდოკრინოლოგი ყავის შესახებ საუბრობს

მედიაპორტალი MomsEdu.ge ტრადიციულ რუბრიკას - ენდოკრინოლოგის რეკომენდაციებს წარმოგიდგენთ. ამჯერად ენდოკრინოლოგი თინათინ კაჭარავა ყავის შესახებ მოგაწვდით კომპეტენტურ ინფორმაციას. როგორია ყავის შემცველობა? რა დადებითი და უარყოფითი თვისებები გააჩნია? რამდენი ჭიქა ყავის მირთმევა არის რეკომენდებული დღის მანძილზე? ვისთვის არის უკუნაჩვენები ყავის მიღება? რა შეცდომებს ვუშვებთ ყავის მირთმევის დროს? აქვს თუ არა ყავას დადებითი გავლენა ჩვენს მეტაბოლიზმზე? - სწორედ ამ საკითხებს შეიტყობთ დღევანდელი სტატიიდან.

დღეს ვისაუბრებ ჩვენი ყოველდღიურობის განუყოფელ პროდუქტზე, ყველასთვის საყვარელ ყავაზე. ყავა ეს არის მარადმწვანე ხე ან ბუჩქი, არსებობს მისი დაახლობით 73 სახეობა, მის შესახებ ცნობები ჩვენს წელთაღრიცხვამდე მე-6 საუკუნიდან მოიპოვება. ყავის სახელს უკავშირებენ არაბულ სიტყვა „კაუე“ს რომელიც ითარგმენა როგორც - ძალა, ასევე მის სახელი დაკავშირებულია ეთიოპიის ერთერთ პროვინციასთან რომელსაც „კაფა“ ჰქვია, საიდანაც დასაბამს იღებს ყავის ისტორია. ეთიოპიიდან ყავა გავრცელდა იემენსა და ეგვიპტეში, ხოლო მე-16 საუკუნეში თურქეთში პირველი ყავახანა გაიხსნა, ევროპაში კი ყავა ჩნდება უკვე მე-17 საუკუნიდან.

ყავის გარეთა ნაწილი - გარსი შეიცავს კოფეინს, რომელსაც გააჩნია მკვეთრად მატონიზებელი ეფექტი, ხოლო ყავის მარცვალი კი შეიცავს ნივთიერება თეობრომინს, რომელიც ხასიათდება სისხლძრღვთა გამაფართოებელი ეფექტით ( ამ უკანასკნელის ეფექტი მეტად გამოხატულია ე.წ ხნად ყავაში, რადგან ნალექიანი ყავის შემთხვევაში ხდება მთლიანი მარცვლის დაფქვა და მასში კოფეინის შემცველობაც მეტია). ამ ორი ძირითადი ნივთიერების გარდა, ყავა შეიცავს მინერალებს და ანტიოქსიდანტურ ნივთიერებებს. მისი ანტიოქსიდანტური თვისებების შესანარჩუნებლად რეკომენდებულია ყავა არ მივიყვანოთ ადუღებამდე.

ყავას გააჩნია ორგანიზმის მატონიზებელი, ენერგიაზე მომყვანი ეფექტი, ამცირებს დეპრესიის განვითარების რისკს, აქვს დადებითი გავლენა მეტაბოლიზმზე -  აჩქარებს მეტაბოლიზმს განსაკუთრებით კი მაშინ თუ ყავას დარიჩინთან ერთად მივირთმევთ. 

ყავის სავარაუდო დადებით ეფექტებს მიაწერენ: 
  • ანტიკანცეროგენულ მოქმედებას ( კიბოს საწინააღმდეგო)
  • პარკინსონის დაავადების განვითარების რისკის შემცირებას
  • ტიპი 2 დიაბეტის განვითარების რისკის შემცირებას

თუმცა დადებით თვისებებთან ერთად ყავას გააჩნია ორგანიზმზე უარყოფითი გავლენაც:
  • გულის რითმის აჩქარება
  • არტერიული წნევის მატება
  • უძილობა
  • აღგზნებადობა
  • თავის ტკივილი
  • დეჰიდრატაცია (გაუწყლოვნება)
  • კუჭის მჟავიანობის მომატება

გვერდითი მოვლენების თავიდან ასაცილებლად დღის მანძილზე უნდა გამოვიყენოთ ყავა ზომიერი ოდენობით - 3-4 ფინჯანი. სასურველია ნალექიანი და უნალექო ყავის წილი დღის მანძილზე იყოს თანაბარი. 

ახლა კი განვიხილოთ რომელ პროდუქტებთან არის ყავის მიღება რეკომენდებული: პირველ რიგში ყავის შარდმდენი ეფექტის გამო, დეჰიდრატაციის თავიდან ასაცილებლად ყავა უნდა მივირთვად წყალთან ერთად, რათა არ დაირღვეს ორგანიზმში სითხის ბალანსი. არ შეიძლება უზმოდ ყავის მიღება, მჟავიანობის მომატების გამო რაც თავის მხრივ ზრდის გასტრიტის (კუჭის გარსის ანთების) განვითარების რისკს. ასევე ხაზგასმით უნდა აღინიშნოს რომ ყავის მირთმევა ტკბილეულთან ერთად ზრდის შაქრიანი დიაბეტის განვითარების რისკს, ტკბილეული შეგვიძლია ჩავანაცვლოთ ჩირეულით, რომელიც სასარგებლოცაა და შეიცავს მიკრო, მაკროელემენტებს, რომლებიც შეავსებენ ყავის ეფექტით გამოდევნილ მინერალებს ორგანიზმში.

ყავის მიღება რეკომენდებული არ არის არტერიული ჰიპერტენზიით და სხვა გულსისხლძარღვთა პათოლოგიით დაავადებული ადამიანებისთვის, სასურველია ორსულებში და ლაქტაციაში მყოფი ქალების რაციონში ყავა იყოს შემცირებული ოდენობით. ყავის მიღება აკრძალულია ბავშვთა და მოზარდთა ასაკში.

გისურვებთ ჯანმრთელობას!

ენდოკრინოლოგი თინათინ კაჭარავა

წაიკითხეთ სრულად