Baby Bag

მოცურავე ჩვილები დროულად და ზოგჯერ თანატოლებზე უფრო ადრეც იწყებენ ჯდომას, ხოხვას, სიარულს

მოცურავე ჩვილები დროულად და ზოგჯერ თანატოლებზე უფრო ადრეც იწყებენ ჯდომას, ხოხვას, სიარულს

რატომ არის სასარგებლო ცურვა ჩვილისათვის? - ამის შესახებ პედიატრი თამარ ობგაიძე ​​საუბრობს. გთავაზობთ მის ნათქვამს სიტყვა-სიტყვით:

„ევოლუციის პროცესს თუ გავიხსენებთ, იმ ფაქტს, რომ სიცოცხლე წყალში ჩაისახა, იმასაც, რომ ჩვენი სხეულის უდიდესი ნაწილი წყალია და მუცლადყოფნის პერიოდში გარს სანაყოფე სითხე გვაკრავს, სადაც ბედნიერად და უზრუნველად ვცხოვრობთ დაბადებამდე, სულაც არ გაგვიკვირდება, რომ წყალი ჩვენთვის ლამის მშობლიური გარემოა.

​შესაძლებელია თუ არა, ასწავლოთ პატარას ცურვა ადრეულ ასაკში, გაცილებით უფრო ადრე, ვიდრე ის სიარულს დაიწყებს?!

​დიახ, შეიძლება.

დღეს გიამბობთ, რაში ეხმარება ჩვილს წყლის პროცედურები და როგორ მივაჩვიოთ ის წყალს ადრეული ასაკიდან.

საბავშვო საცურაო აუზში რომ ენით აუწერელი მხიარულებაა, ალბათ დარწმუნებული ხართ. და მაინც, რისთვისაა კარგი ჩვილობის ასაკიდან ცურვა?

​პირველ რიგში, ის ხელს უწყობს ჩვილის ძვალ-სახსროვანი და კუნთოვანი სისტემების ჰარმონიულ განვითარებას.

ცურვა გაკაჟების საუკეთესო საშუალებაა. ტემპერატურის ცვლილებები პატარას ადაპტაციის პროცესების ფორმირებაში ეხმარება, იწვევს იმუნიტეტის გამყარება-გაკაჟებას, რის გამოც თქვენი პატარა უფრო იაშვიათად იავადებს სასუნთქი გზების ინფექციებით. ის ადრეული ასაკიდანვე შეეჩვევა გარემოს ტემპერატურის ცვლილებებს.

ზომიერი ფიზიკური დატვირთვა საცურაო აუზში ხელს უწყობს გულის კუნთის განვითარებას და სისხლის მიმოქცევის გაუმჯობესებას.

ცურვის დროს ვითარდება სასუნთქი მუსკულატაურა და ფილტვები. ცურვა ხომ საუკეთესო სუნთქვითი ვარჯიშიცაა.

ძალიან მნიშვნელოვანია მოტორიკის განვითარების ხელშეწყობა, რისთვისაც ცურვა საუკეთესო სტიმულია. მოცურავე ჩვილები დროულად და ზოგჯერ თანატოლებზე უფრო ადრეც იწყებენ ჯდომას, ხოხვას, სიარულს. უფრო აქტიურებიც არიან და ხალისიანებიც. კარგად უვითარდებათ ბალანსი და კოორდინაცია.

მადა და საკვებზე უარის თქმა ბევრი მშობლის თავის ტკივილია. იცით, რომ ჩვილი, რომელიც ცურავს, უფრო მადიანად მიირთმევს საკვებს?

წყალს დამამშვიდებელი ეფექტი აქვს. პატარებს, რომელბიც ცურავენ, უფრო უფრო ღრმად სძინავთ და გაცილებით უფრო მშვიდებიც არიან.

ძალიან მნიშვნელოვანია, რომ ცურვა ხელს უწყობს ბავშვის კოგნიტურ განვითარებას, აუმჯობესებს ტვინის ფუნქციებს.

თუ თქვენ ადრეული ასაკიდან შეაჩვევთ ბავშვს ფიზიკურ ქტივობას, ჩათვალეთ, რომ დიდი ალბათობით, ეს მისი ცხოვრების წესი გახდება. ასეთ პატრებს არ აქვთ წყლის შიში და საერთოდაც, გაცილებით უფრო დარწმუნებულნი არიან საკუთარ ძალებში.

ცურვას ენერგიის ხარჯვაა და ჭარბი ცხიმის წვა მოჰყვება, ასე, რომ თუ თქვენი პატარა ჭარბი წონისაკენაა მიდრეკილი, ცურვა მისთვის საუკეთესო აქტივობაა.

და კიდევ, მიუხედავად იმისა, რომ ცურვა (თუ წყალბურთს არ ჩავთვლით), ასე ვთქვათ, სოლო სპორტია, ის სოციალური კავშირების დამყარების საუკეთესო საშუალებაა. საცურაო აუზში ხომ მუდამ საოცარი მხიარულებაა, პატარებიც სწრაფად ეცნობიან თანატოლებს და მშობლებისთვისაც საუკეთესო ადგილია ახალი ნაცნობების შესაძენად.

როდიდან?

სახლში ცურვის მცირე გაკვეთილები 3-4 კვირის ასაკიდან შეგიძლიათ დაიწყოთ. მას შემდეგ, რაც ჭიპი სრულად შეხორცდება. თუმცა საცურაო აუზზე ჩვილის მისაყვანად 3 თვის ზემოთ ასაკი საუკეთესოა, რადგან 2 თვის შემდეგ იხსნება ემბრიონის პოზა, ბავშვი კიდურებს თავისუფლად ამოძარვებს და გაცილებით უფრო აქტიურიცაა.

რა დროს არ უნდა იფიქროთ აუზზე?

გულის თანდაყოლილი მანკები, თირკმლის თანდაყოლილი პათოლოგია, ინფექციური დაავადებები, კანის მწვავე დაავადებები ცურვის უკუჩვენებაა.

როგორ შევარჩიოთ საცურაო აუზი ჩვილისათვის?

პირველ რიგში, აუზი უნდა იყოს სუფთა და ის სისტემატურად უნდა იწმინდებოდეს.

დაუშვებელია ჩვილების ცურვა წყალში, რომელიც ქლორით მუშავდება. ქლორს ბავშვის კანის ადვილად გაღიზიანება და ალერგიული რეაქციების გამოწვევა შეუძლია.

საცურაო აუზში წყლის ტემპერატურა 32-33 გრადუსი უნდა იყოს.

საცურაო აუზზე ჩვილებს შესაბამისი განათლებისა და გამოცდილების ინსტრუქტორი უნდა ავარჯიშებდეს.

უპირატესობა ისეთ აუზს უნდა მიანიჭოთ, სადაც პატარებს მუდმივად მეთვალყურეობს ექიმი, საჭიროების შემთხვევაში სამედიცინო დახმარებაც დაუყოვნებლად მოხდება და აუზში ჩასვლის წინ დაავადებაზე ეჭვის შემთხვევაში პატარას აუცილებლად გასინჯავს, - წერს პედიატრი თამარ ობგაიძე.

შეიძლება დაინტერესდეთ

რა დადებითი ზეგავლენა აქვს მშობლების მიერ ჩვილებისთვის წიგნების წაკითხვას, რა სახის წიგნები შევარჩიოთ და როგორი უნდა იყოს ძილის წინ წიგნის კითხვის რიტუალი?

რა დადებითი ზეგავლენა აქვს მშობლების მიერ ჩვილებისთვის წიგნების წაკითხვას, რა სახის წიგნები შევარჩიოთ და როგორი უნდა იყოს ძილის წინ წიგნის კითხვის რიტუალი?
რა დადებითი ზეგავლენა აქვს მშობლების მიერ ჩვილებისთვის წიგნების წაკითხვას, რა სახის წიგნები შევარჩიოთ და როგორი უნდა იყოს ძილის წინ წიგნის კითხვის რიტუალი? - ამ და სხვა საკითხებზე ​MomsEdu.ge ბავშვთა ადრეული განვითარების სპეციალისტ სოფო მელაძეს ესაუბრა. 

- სოფო, რომელი თვიდან უნდა დავუწყოთ პატარებს წიგნის კითხვა?

- მშობელს შვილისთვის წიგნის გამოყენება და მისი წაკითხვა არა მხოლოდ ადრეულ ჩვილობაში შეუძლია, არამედ ორსულობის დროსაც კი. მოგეხსენებათ, ორსულები ხშირად ასმენინებენ პატარებს ​კლასიკურ მუსიკასაც. ბავშვი მუცელშიც ასხვავებს დედის ხმას და ხმაურს ერთმანეთისგან, შესაბამისად, ჩვენ ბავშვის მუცლადყოფნის პერიოდშიც შეგვიძლია წიგნის ემოციურად და საინტერესოდ წაკითხვა მათთვის. ეს ძალიან სასარგებლო პროცედურაა ნაყოფისთვის. პატარა მუცლადყოფნისას უკვე იწყებს ადრეული სოციალური უნარების და ურთიერთობების ჩამოყალიბებას დედასთან, ხმები და ემოციები ახდენს ნაყოფის რეფლექსების და რეაქციების სტიმულირებას. ბავშვი დაბადებამდე მეტ-ნაკლებად ახდენს ადაპტირებას გარემოსთან, მცირდება შფოთვა. რაც შეეხება ჩვილობის პირველ 2 თვეს, ამ დროს რეკომენდებულია სპეციფიკური წიგნების გამოყენება, ეს არის მკვეთრი კონტრასტის მქონე შავ-თეთრი გამოსახულებები. ამ თემაზე ძალიან საინტერესო აქტივობები ჰქონდა იტალიელ ექიმს და პედაგოგს, ​მარია მო​ნტესორის. მისი აზრით, მსგავსი შავ-თეთრი გამოსახულების მქონე ნახატები ეხმარება ბავშვს მზერის ფიქსაციაში, კონცენტრაციის გაუმჯობესებაში. ასევე, მნიშვნელოვანია გავითვალისწინოთ პირველი ორი თვე, როცა ბავშვის მხედველობა მეტ-ნაკლებად ჩამოყალიბების პროცესშია, ჩვილი გამოსახულებებს ხედავს 20-25 სმ-ის მოშორებით.

2-4 თვემდე კი შეგვიძლია ღია, ნათელი ფერების მქონე წიგნების გამოყენება, სადაც მარტივი ილუსტრაციებია. აქ მთავარია, არა წიგნის შინაარსი, არამედ მისი ემოციურად გამოხმოვანება, რომელიც მიიქცევს ჩვილის ყურადღებას და კომუნიკაციას დაამყარებს შენთან, თუნდაც გაღიმებით ან თვალით კონაქტით.

- რა დადებითი ზეგავლენა აქვს ამ პროცესს?

- გარდა იმისა, რომ კითხვის პროცესი ასტიმულირებას, როგორც ბავშვის ვიზუალურ, ასევე სმენით უნარებს, ამასთან მეტყველების ერთ-ერთი ძლიერი მასტიმულირებელი საშუალებაა. გავიმეოროთ ის სიტყვები, დავასახელოთ ის საგნები, რაც დედამ გვანახა წიგნში ან წაგვიკითხა. ასევე იწვევს კრეატიულობის და წარმოსახვითი უნარების განვითარებას. სხვადასხვა სიუჟეტის წიგნი ხელს უწყობს სოციალურ-ემოციური უნარების განვითარებას ბავშვებში, ემპათიის თუ სხვადასხვა ემოციის განცდის ხელშეწყობას, ბოლოს სოციალური როლების ჩამოყალიბებასა და გააზრებას.

- ზოგადად, ძილის წინ წიგნის კითხვის რიტუალზე რომ ვისაუბროთ...

- ძალიან მნიშვნელოვანია, რომ ძილის წინ გვქონდეს გამოყოფილი გარკვეული დრო, როცა ბავშვთან ერთად წიგნს დავათვალიერებთ, გავახმოვანებთ და წავიკითხავთ. მნიშვნელოვანია, რომ ძილის წინ წასაკითხი წიგნები იყოს მშვიდი, სახალისო და ნაკლებად აქტიური. წიგნის კითხვის ან დათვალიერების პროცესი ერთ-ერთი სტრესის და შფოთვის შემამცირებელი აქტივობაა. ამ დროს ბავშვის სხეული და ორგანიზმი მოდუნებულია და კარგ წინაპირობას ქმნის მშვიდი ძილისთვის, ანუ ხელს უწყობს ძილის რუტინას.

ასევე, მე ხშირად მესმის, რომ, როცა ბავშვი 1 წლის ან მეტისაა, უფრო მოძრავია, დღის მანძილზე რთულია მისი წიგნთან გაჩერება, უფრო მოტორული და მოძრავი თამაშები ურჩევნია, შესაბამისად, დედები ვეღარ ახერხებენ წიგნის კითხვის რუტინაში ჩართვას. ძილის წინ კი კითხვა ხელს შეუწყობს მის აქტიურად ჩართულობას ბავშვის ცხოვრებაში.

- როგორი წიგნები შევარჩიოთ ამ ასაკისთვის?

- როგორც აღვნიშნე, ორსულობის დროს ყურადღება მივაქციოთ ხმებს და ემოციებს, ნაკლებად ნახატებს, რადგან ბავშვი ფიზიკურად ამას ვერ დაინახავს.

როცა ჩვილი 1-2 თვისაა, გამოვიყენოთ სპეციფიკური კონტრასტული შავ-თეთრი გამოსახულებების მქონე ნახატები და მოვათავსოთ იგი მისგან 20-25 სმ-ის მოშორებით;

2-4 თვემდე მაქსიმალურად ჩავრთოთ სხვადასხვა ფერი, ფორმა;

ასევე 0-2 წლამდე ბავშვისთვის სენსომოტორული სტადიაა. ამ დროს ბავშვი მოტორულად ანუ მოქმედებით და სენსორული არხების საშუალებით, როგორებიცაა: მხედველობა, სმენა თუ შეხება საგნებთან, შეიმეცნებს მის გარშემო არსებულ სამყაროს, შესაბამისად, მაქსიმალურად ჩავრთოთ სენსორული სტიმულები თამაშებში. ვუყიდოთ წიგნები, სადაც სხვადასხვა ტექსტურაა გამოყენებული, მაგალითად, კატა ილუსტრირებულია ნატურალური ღუნღულა ბეწვით, სადაც ასევე იქნება ხაოიანი თუ რბილი მასალები. ვუყიდოთ ისეთი წიგნები, რომლებსაც სპეციალური ზედაპირი აქვს პირში ჩასადებად, წყალში დასასველებლად თუ ხელის მოჭიდებისთვის;

1-2 წლამდე ბავშვი უკვე იაზრებს, რომ წიგნებში გახმოვანებული სიტყვები და საგნები რაღაცას ნიშნავს და შეესაბამება მის გარშემო არსებულ გარემოს. შეგიძლიათ გამოიყენოთ ნივთების დასახელებისთვის თითის დადება, ხან მან დაადოს თითი, ხან - თქვენ. ასევე წიგნებზე გამოსახული ცხოველების იმიტირება: ხშირად შეჩერდით და დაუსვით მარტივი კითხვები, ეცადეთ აქტიურად ჩართოთ პროცესში და ხელი შეუწყვეთ მისი ლექსიკური მარაგის გამდიდრებას.

- ერთი და იგივე წიგნების წაკითხვა სჯობს თუ განსხვავებულის?

- არაა საჭირო ძალიან ბევრი და განსხვავებული წიგნი, 2-3 წიგნიც საკმარისი იქნება. ბავშვს შესაძლოა, ამ პერიოდში ჰქონდეს რომელიმე საყვარელი წიგნი, რომელთან ურთიერთობაც განსაკუთრებულ სიამოვნებას ანიჭებს. არ დავუშალოთ, დაიმახსოვრეთ ერთი წიგნიც კი ძალიან ბევრი ფუნქციით, უნარის განსავითარებლად შეგიძლიათ გამოიყენოთ. ბავშვს უყვარს გამეორება, როცა რომელიმე ილუსტრაციას ან ამბავს კარგად აითვისებს, ეს ზრდის მათში კომპეტენტურობის და თავდაჯერებულობის განცდას.

- პატარები ხშირად წიგნების ფურცლებს ხევენ, დავუშალოთ ეს ქცევა თუ ამით იწყება მათი კონტაქტი წიგნებთან? როგორ ავუხსნათ, რომ ეს არ არის სწორი საქციელი?

- კი წიგნის ფურცვლა, მისი დახევა და თუნდაც პირში ჩადება ბავშვის წიგნთან ურთიერთობის პირველი მცდელობაა. ზემოთ ვახსენე, ზუსტად ეს არის სენსომოტორული სტადია. შეგრძნებებით ცდილობს გაიგოს, რა არის წიგნი, რა არის ფურცელი, იხევა და თუ აქვს ხმა გახევის პროცესში. მოსწონს შეხება და შეგრძნება, თუ როგორი ზედაპირი აქვს ფურცელს. უფრო მოზრდილ ასაკში კი შეგვიძლია დახევის სურვილი წიგნის მაგივრად ფერადი ქაღალდების გამოყენებით ჩავანაცვლოთ და ჩავრთოთ ეს რაიმე თამაშში. ასევე სხვადასხვა ტექსტურის და მასალის გამოყენებით ვათამაშოთ ბავშვი. ვითამაშოთ ბევრი მოტორული თამაში და ასე დავტვირთოთ მისი ტაქტილური თუ მოტორული მოხოვნილებები. გვქონდეს წიგნის კუთხე, სადაც ლამაზად დავალაგებთ და მოვუვლით წიგნებს. საჭიროა ვაჩვენოთ ბავშვს, რომ წიგნებს ვუფრთხილდებით.

- ხმოვან წიგნებზეც რომ ვისაუბროთ. სჯობს თავად წავუკითხოთ, თუ ხმოვანი წიგნებიც იმავე ფუნქციის მატარებელია?

- ჩვილობის დროს ძალიან მნიშვნელოვანია მშობლის ხმა, მისი კომუნიკაცია ბავშვთან და ჩართულობა. ეს ბავშვში აყალიბებს ნდობის და უსაფრთხოების განცდას. მნიშვნელოვანია, მშობელი თავად ესაუბრებოდეს პატარას. ერიკ ერიქსონის ფსიქოსოციალური განვითარების თეორიაც ამაზე უსვამს ხაზს, 0-1,5 ასაკამდე ბავშვს უვითარდება სამყაროს მიმართ ნდობა/უნდობლობის სტადია, რაც შემდგომში განაპირობებს მის პოზიტიურ ურთიერთდამოკიდებულებას სამყაროსთან თუ პირიქით შფოთვის დონეს. ამ პერიოდში, ასევე ვითარდება მშობლისადმი ბუნებრივი მიჯაჭვულობა, რომელიც უზრუნველჰყოფს მას საკვებით, უსაფრთხოების განცდით თუ ფიზიკური სიახლოვით. ამ ყველაფრის დეფიციტი იწვევს მისი შფოთვის დონის აწევას. აი, უკვე 18 თვიდან შეგვიძლია აქტიურად გამოვიყენოთ ყველანაირი ტიპის ხმოვანი სათამაშოები თუ წიგნები და მათი საშუალებით მაქსიმალურად შევუწყოთ ხელი მეტყველების სტიმულირებას. 

ესაუბრა მარიამ ჩოქური

წაიკითხეთ სრულად