Baby Bag

თინეიჯერებს, რომლებიც ენერგეტიკულ სასმელებს რეგულარულად მოიხმარენ, ძილისა და სასწავლო მასალის ათვისების პრობლემები აქვთ

თინეიჯერებს, რომლებიც ენერგეტიკულ სასმელებს რეგულარულად მოიხმარენ, ძილისა და სასწავლო მასალის ათვისების პრობლემები აქვთ
უახლესი კვლევებით დგინდება, რომ 12-17 წლის ასაკის თინეიჯერების 1/3 რეგულარულად სვამს ენერგეტიკულ სასმელებს. ენერგეტიკული სასმელი დიდი რაოდენობით შაქარს, კოფეინს, დანამატებს: ლ-კარნიტინს, გოგირდის შემცველ ამინომჟავას და გუარანას შეიცავს. მართალია, მოცემული დანამატები მეხსიერების გაუმჯობესებას, ენერგიის მატებასა და კონცენტრაციის ზრდას უწყობს ხელს, მაგრამ აღნიშნული ინგრედიენტების ზეგავლენა ადამიანის ორგანიზმზე ჯერ ბოლომდე შესწავლილი არ არის.

თინეიჯერების დიდი ნაწილი ენერგეტიკულ სასმელს იმ მოტივით სვამს, რომ დროის მოკლე შუალედში თავი უფრო ენერგიულად და გამოცოცხლებულად იგრძნოს. ზოგიერთი მათგანი ღამის გათენებას ცდილობს, ზოგს კი სურს რომელიმე კონკურსში მონაწილეობისას თავი უენერგიოდ ან უმოტივაციოდ არ იგრძნოს.
ენერგეტიკული სასმელი ორი სახისაა:

• ენერგეტიკული სასმელი, რომელიც ისეთ ქილაში ასხია, როგორშიც მსუბუქი ტკბილი სასმელები.
• ენერგეტიკული სასმელი, რომელიც პატარა ზომის ქილებშია ჩასხმული.
ორივე კატეგორიის ენერგეტიკული სასმელის მთავარ კომპონენტს კოფეინი წარმოადგენს. ამერიკის პედიატრთა აკადემიის ცნობით, ენერგეტიკული სასმელი მეტისმეტად დიდი რაოდენობის კოფეინს და ისეთ დანამატებს შეიცავს, რომელთა შეტანაა თინეიჯერთა რაციონში მიზანშეწონილი არ არის.
რატომ მოსწონთ თინეიჯერებს ენერგეტიკული სასმელები?
ენერგეტიკული სასმელები თინეიჯერებს სასურველი შედეგის მიღებაში ძალიან სწრაფად და მარტივად ეხმარება. ახალგაზრდა ათლეტები, რომლებიც ენერგეტიკულ სასმელს რეგულარულად მოიხმარენ, გაცილებით პროდუქტიულად ვარჯიშობენ, თუმცა კვლევებით დასტურდება, რომ მსგავსი ტიპის სასმელი მათ ჯანმრთელობაზე უარყოფითად მოქმედებს. ენერგეტიკული სასმელის დალევის შემდეგ ადამიანებს ენერგია ემატებათ და კონცენტრაციაც უუმჯობესდებათ, თუმცა აღნიშნული ეფექტი მოკლევადიანია. მათი ხშირი მიღება ჯანმრთელობისთვის სერიოზული საფრთხის მომტანიც შეიძლება აღმოჩნდეს. ენერგეტიკული სასმელის რეგულარული მოხმარებით გამოწვეული ზიანი მისგან მიღებულ სარგებელს მნიშვნელოვნად აღემატება.
დიდ ბრიტანეთში ჩატარებულმა კვლევამ, რომელიც ბავშვებსა და მოზარდებში ენერგეტიკული სასმელებისადმი დამოკიდებულების შესწავლას ისახავდა მიზნად, დაადგინა, რომ გემო, ფასი, რეკლამა, ხელმისაწვდომობა და ეფექტურობა ის ძირითადი ფაქტორებია, რომელთა გამოც თინეიჯერები მსგავსი ტიპის სასმელს აქტიურად ეტანებიან. მწარმოებლები პროდუქტს მაქსიმალურად ხელმისაწვდომ ფასს ადებენ და სპეციალური მარკეტინგული გათვლების გამოყენებით, მას მოზარდი თაობის თვალში მიმზიდველობას მატებენ.
მკვლევარებმა დაადგინეს, რომ ენერგეტიკული სასმელი მოზარდებს სხვადასხვა მიზეზის გამო იზიდავს. დომინანტი ფაქტორი, რომელიც პროდუქტის მიმზიდველობას აბსოლუტურად განსაზღვრავს, არ გამოიკვეთა. სხვადასხვა ფაქტორთა ეფექტური კომბინაცია თინეიჯერებს ენერგეტიკული სასმელისადმი მეტად მიდრეკილს ხდის. მისი ხელმისაწვდომობა კი პროდუქტის მოხმარების სიხშირეს აორმაგებს. მსგავსი ტიპის სასმელის მზარდი პოპულარობა მისასალმებელი ნამდვილად არ არის. მშობლებსა და თინეიჯერებს მეტი სიფრთხილის გამოჩენა მართებთ. აუცილებელია, რომ მათ ენერგეტიკული სასმელების გვერდითი ეფექტების შესახებ გარკვეული წარმოდგენა ჰქონდეთ, რათა მავნე პროდუქტის მიღებისგან თავის შეკავება შეძლონ.
ენერგეტიკული სასმელის გვერდითი ეფექტები
ენერგეტიკული სასმელის რეგულარული მიღება თინეიჯერების ჯანმრთელობაზე ნეგატიურად აისახება. კოფეინის მაღალი შემცველობისა და არაჯანსაღი დანამატების სიუხვის გამო აღნიშნული პროდუქტი ორგანიზმისთვის ზიანის მომტანია. ქვემოთ ენერგეტიკული სასმელის გვერდითი ეფექტების ნუსხას გთავაზობთ:
• კვლევებით დგინდება, რომ თინეიჯერებს, რომლებიც ენერგეტიკულ სასმელებს რეგულარულად მოიხმარენ, ძილის პრობლემები აქვთ, მათ სასწავლო მასალის ათვისება უძნელდებათ, გონებრივად ნაკლებად აქტიურები ხდებიან. არსებობს მაღალი რისკი, რომ ენერგეტიკულ სასმელზე მიჯაჭვული მოზარდები ნარკოტიკებს, ალკოჰოლს ან სიგარეტს მიეძალონ.
• ენერგეტიკულ სასმელს არანაირი კვებითი ღირებულება არ აქვს, ამასთან ის საკმაოდ დიდი რაოდენობით კოფეინს და შაქარს შეიცავს. მსგავსი ტიპის სასმელი მოზარდის ორგანიზმისთვის საზიანოა.
• ენერგეტიკული სასმელებით გატაცებული 13-19 წლის თინეიჯერების 40% უძილობას, გულისრევის შეგრძნებას, ღებინებას, გახშირებულ კანკალს, თავისა და მუცლის ტკივილს უჩივის. ექსტრემალურ შემთხვევაში ენერგეტიკული სასმელის ჭარბმა მიღებამ, შესაძლოა, კრუნჩხვების განვითარებას შეუწყოს ხელი.
• კვლევებით დგინდება, რომ თინეიჯერებს, რომლებიც ენერგეტიკულ სასმელებს რეგულარულად მოიხმარენ რისკის შემცველი ქმედებებისკენ მიდრეკილება უჩნდებათ. მათ ნარკოტიკების მოხმარება, ჩხუბი და დაპირისპირება იზიდავთ.
• ენერგეტიკულ სასმელში შემავალი კოფეინი, ვიტამინები, პროტეინები, ნახშირწყლები, ამინომჟავები, დანამატები და მინერალები, ისეთ კომბინაციას ქმნიან, რომელიც დეჰიდრატაციას უწყობს ხელს. კოფეინი ერთ-ერთი ყველაზე ძლიერი დიურეტიკია.
• ენერგეტიკული სასმელების უმრავლესობა 500 მილიგრამზე მეტ კოფეინს შეიცავს. ამ რაოდენობის კოფეინის ხშირი მიღება თინეიჯერების ორგანიზმისთვის მომწამვლელია.
• ზოგიერთი ნაირსახეობის ენერგეტიკული სასმელი ალკოჰოლსაც შეიცავს. როგორც წესი, მსგავსი ტიპის სასმელს დანამატის სახით კოფეინს და სხვა სტიმულატორებს აღარ ამატებენ. მიუხედავად ამისა, მას მაინც ენერგეტიკული სასმელის სახით ყიდიან. ალკოჰოლი თინეიჯერების ორგანიზმისთვის განსაკუთრებით საზიანოა.
რა რაოდენობის ენერგეტიკული სასმელის მიღებაა თინეიჯერებისთვის ნებადართული?
თინეიჯერებისთვის ენერგეტიკული სასმელების მიღება უსაფრთხო არ არის. არ არსებობს დოზა, რომელიც მათთვის სასურველად შეგვიძლია ჩავთვალოთ. ზოგიერთი თინეიჯერი ფიქრობს, რომ ენერგეტიკული სასმელის დახმარებით მას ენერგია ემატება, ფიზიკურად აქტიურდება და იზრდება კიდეც. თუმცა მსგავსი წარმოდგენები რეალობას ყოველთვის არ შეესაბამება. გარდა ამისა, არ არსებობს მეცნიერული მტკიცებულება იმისა, რომ ენერგეტიკული სასმელის მიღებით გამოწვეული დადებითი ეფექტები მოზარდის ორგანიზმისთვის სასარგებლოა. აუცილებელია თინეიჯერებმა კარგად გააცნობიერონ მსგავსი ტიპის სასმელების უარყოფითი ზეგავლენა ადამიანის ორგანიზმსა და ჯანმრთელობაზე. თქვენს შვილებს წყლის დიდი რაოდენობით მიღებისკენ მოუწოდეთ და ეცადეთ, მის ეფექტურობასა და სარგებლიანობაში დაარწმუნოთ. 
მომზადებულია ​momjunction.com-ის მიხედვით
თარგმნა ია ნაროუშვილმა

შეიძლება დაინტერესდეთ

„როდესაც ყოველდღე აბანავებენ ბავშვს, ეს გარკვეულწილად ზედმეტია, ყველა ასაკს აქვს ბანაობის თავისი სიხშირე და თავისი წესი,“ - ივანე ჩხაიძე

„როდესაც ყოველდღე აბანავებენ ბავშვს, ეს გარკვეულწილად ზედმეტია, ყველა ასაკს აქვს ბანაობის თავისი სიხშირე და თავისი წესი,“ - ივანე ჩხაიძე

პედიატრმა ივანე ჩხაიძემ ბავშვის კარგი განვითარებისა და ჯანმრთელი კანისთვის ბანაობის უდიდეს მნიშვნელობაზე ისაუბრა. მან აღნიშნა, რომ მშობლები ხშირად ბავშვებს ყოველდღიურად აბანავებენ, რაც გადაჭარბებულია და საჭირო არ არის:

„ჩვენ ძალიან გვიჭირს ბევრი მშობლის დარწმუნება იმაში, რომ ავადმყოფი ბავშვი არ ნიშნავს კარჩაკეტილ, ფანჯრებჩაკეტილ, დახურულ სივრცეში მყოფ ბავშვს. პირიქით, ეს არის ერთ-ერთი აუცილებელი კომპონენტი. ბანაობა არის ​ბავშვის კარგი განვითარების, ჯანმრთელი კანის, ჯანმრთელი ორგანოების აუცილებელი ატრიბუტი. ჩვენ ბანაობას ვთვლით ერთ-ერთ აუცილებელ კომპონენტად, ოღონდ აქაც გარკვეული უკიდურესობები გვაქვს ხოლმე. უფრო ხშირად ჩვენთან არის შემთხვევა, როდესაც ყოველდღე აბანავებენ ბავშვს. ეს გარკვეულწილად ზედმეტია, ასევე კანზე ზემოქმედების მხრივ არ წარმოადგენს დადებით და პოზიტიურ მომენტს. ყველა ასაკს აქვს ბანაობის თავისი სიხშირე და თავისი წესი, ყველა ბანაობას აქვს თავისი ხანგრძლივობა.“

ივანე ჩხაიძის თქმით, მკაფიოდ არის განსაზღვრული ის ასაკი, როდესაც ბავშვმა ყოველდღიურად უნდა იბანაოს:

„ბანაობისთვის 5-10 წუთი არის განსაზღვრული, როგორც ოპტიმალური დრო. ბავშვის მოვლასთან დაკავშირებით ბევრი სტერეოტიპი არსებობს. ჩვენ მკაფიოდ გვაქვს განსაზღვრული ასაკი, როდესაც ბავშვმა უნდა იბანაოს ყოველდღე. ეს ასაკი პირდაპირ არის მითითებული. 12 წლის ზემოთ სასურველია, რომ ბანაობა იყოს ბავშვის ყოველი დღის შემადგენელი აუცილებელი ნაწილი. უფრო მცირე ასაკის ჯფუფში, განსაკუთრებით წლამდე ასაკში, არანაირი აუცილებლობა ყოველდღიური ბანაობის არ არის. ​აუცილებელია იმ ჰიგიენური პროცედურების შესრულება, რასაც ნაწლავთა მოქმედების ან მოშარდვის შემდეგ აკეთებს მშობელი. ეს არის აუცილებელი კომპონენტი. დაბანა და კანის მოვლა ყოველთვის სინონიმი არ არის. თორმეტ წლამდე ასაკში დაბანის სიხშირე განსაზღვრული გვაქვს 2-3-ჯერ კვირაში.“

ივანე ჩხაიძემ კვების დროს ბავშვებისთვის მულტფილმების ყურების შესაძლებლობის მიცემა ნეგატიურად შეაფასა. მისი თქმით, ეს მშობლების მიერ ბავშვისთვის შეთავაზებული არასწორი გამოსავალია, რომელსაც პედიატრები კატეგორიულად ეწინააღმდეგებიან:

„ყველაზე მნიშვნელოვანი ის არის, რომ ​ეს არ არის ბავშვის გადაწყვეტილება. ეს არის ჩვენ მიერ შეთავაზებული გამოსავალი. კვების მსგავსი ხერხი ბოლო პერიოდში ძალიან ხშირად გამოიყენება. კატეგორიულად წინააღმდეგი ვართ კვების დროს სმარტფონების გამოყენების. ამერიკის პედიატრთა აკადემიის რეკომენდაციებით მაქსიმუმ ნახევარი საათია ეკრანთან კონტაქტი დაშვებული სამ წლამდე ასაკის ბავშვებისთვის."

„მშობლები, რომლებიც დღეში 5-6-ჯერ აძლევენ საკვებს ბავშვს და ბავშვი ამ 5-6 კვების განმავლობაში 5-10 წუთით უყურებს ეკრანს, ეს არის ძალიან ცუდი. ეს ძალიან ცუდია თვალისთვის, უშუალოდ კვების პროცესისთვის. რა თქმა უნდა, ჩვენ ამის ალტერნატივა უნდა მოვძებნოთ. მთავარია, რომ არ უნდა დავიწყოთ. ამას იწყებენ ძალიან მცირე ასაკიდან. ბავშვის ყურადღება გადატანილია სრულიად სხვა რამეზე. ​ამას ძალიან სწრაფად ეჩვევა ბავშვი, ჩვენ შევაჩვიეთ. ეს არ არის მისი მოთხოვნა. რაც სწრაფად გავიაზრებთ, რომ ეს არის ცუდი და რაც უფრო სწრაფად შევცვლით ამ პრაქტიკას, მით უფრო კარგია ბავშვისთვისაც, თქვენთვისაც და კვების პროცესისთვისაც,“ - აღნიშნულ საკითხებზე ივანე ჩხაიძემ ტელეკომპანია „რუსთავი 2“-ის გადაცემაში „დილა მშვიდობისა საქართველო“ ისაუბრა.

წყარო: ​„დილა მშვიდობისა საქართველო“

წაიკითხეთ სრულად